Տնտեսություն
Ինչ է սպասվում լարիին՝ ֆինանսիստների կանխատեսումները
Ազգային բանկը լարիի ամրապնդման տեմպերը դանդաղեցնելու համար, փաստորեն, ռեսուրսներ չունի, բացի դոլարը շուկայից հանելուց։ Միաժամանակ մասնագետները խորհուրդ են տալիս Ազգային բանկին հոգալ ոչ թե փոխանակման փոխարժեքի, այլ արդյունավետ փոխարժեքի պահպանման մասին, ինչը կբարձրացնի տնտեսության վարկավորման տոկոսադրույքը։ Ոչ ոք չի կասկածում, որ լարիի ամրապնդման միտումը կշարունակվի։ Ըստ վերլուծաբանների հաշվարկների՝ փոխարժեքը հեշտությամբ կհասնի 2,40 նշագծին և, հավանաբար, նույնիսկ կգերազանցի այն:
Հայտնի է, որ Վրաստանի ազգային բանկն ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում շրջանառությունից հանել է 500 մլն դոլար, և նմանատիպ միջոցառմամբ կարողանում է կանխել փոխարժեքի ոչ նորմալ ամրապնդումը։ Իրականում, եթե մնացած երեք եռամսյակներում նույն միտումը պահպանվի (ինչը միանգամայն իրական է), ապա լարիի գլխապտույտ արժեւորումը կասեցնելու համար Կենտրոնական բանկը տարվա ընթացքում պետք է շրջանառությունից հանի 2 մլրդ դոլար, ինչը անհնար է եւ չի կարող այսքան լարի ներդնել շրջանառության մեջ՝ գնաճի բարձր ռիսկի պատճառով։ Ընդհանրապես, սա նույնպես մեծ էֆեկտ չի տալիս, քանի որ Ազգային բանկն այդքան ավելորդ դոլար է ստանում շրջանառությունից և այնուամենայնիվ, 2023 թվականի հունվար-ապրիլին լարին ամրապնդվել է 24 կետով։
Ֆինանսիստ Գիորգի Ցուցքիրիձեի կարծիքով՝ 2,40 նշագիծն այն ցուցանիշն է, որը չպետք է գերազանցի լարիի ամրապնդումը։ Զբոսաշրջիկների աճը, արտահանումը, ներդրումները, բեռնափոխադրումների պահանջարկի աճը և Ռուսաստան-Ուկրաինա պատերազմը, բոլոր գործոնները, որոնք ամրապնդում են լարիի արժեքը, պահպանվում են, և իրավիճակը, հավանաբար, չի փոխվի այս ուղղությամբ մինչև տարեվերջ:
Երկրորդ խնդիրը արտահանման իրավիճակն է։ Մեկ այլ խնդիր, որի վրա տնտեսագետը կենտրոնացավ, գնաճն է։ Վերջին 2 տարում բարձր գնաճ է եղել, ինչը բացասաբար է անդրադառնում տնտեսության իրական աճի և բնակչության եկամուտների վրա։ Դրանով է պայմանավորված վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, որին հաջորդում է բանկային ծառայությունների գների բարձրացումը, որն իր հերթին դանդաղեցնում է տնտեսության վարկավորումը։
Resonancedaily-ին տված հարցազրույցում լարիի փոխարժեքի վերաբերյալ այլ կարծիքի է ֆինանսական շուկայի վերլուծաբան Նիկա Շենգելիան, ով կարծում է, որ նոյեմբերից ամրապնդման միտումը կփոխվի, և լարին կսկսի արժեզրկվել։
«Երկրում բանկային մեծ հոսքեր կան Վրաստան տեղափոխված ՌԴ քաղաքացիների հաշվին։ Պաշտոնապես գործում է 20000 ընկերություն՝ ի լրումն ներգաղթյալների փոխանցած գումարի, որն անընդհատ ավելանում է։ Արտաքին պարտքը դոլարով կազմում է 8470 մլրդ, որն առաջին եռամսյակում 390 մլն-ով ավելի է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Լարիով այն կազմում է 21690 մլրդ եւ կրճատվում է 3,3 մլրդով՝ փոխարժեքի ամրապնդման պատճառով։»
Հայտնի է, որ Վրաստանի ազգային բանկն ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում շրջանառությունից հանել է 500 մլն դոլար, և նմանատիպ միջոցառմամբ կարողանում է կանխել փոխարժեքի ոչ նորմալ ամրապնդումը։ Իրականում, եթե մնացած երեք եռամսյակներում նույն միտումը պահպանվի (ինչը միանգամայն իրական է), ապա լարիի գլխապտույտ արժեւորումը կասեցնելու համար Կենտրոնական բանկը տարվա ընթացքում պետք է շրջանառությունից հանի 2 մլրդ դոլար, ինչը անհնար է եւ չի կարող այսքան լարի ներդնել շրջանառության մեջ՝ գնաճի բարձր ռիսկի պատճառով։ Ընդհանրապես, սա նույնպես մեծ էֆեկտ չի տալիս, քանի որ Ազգային բանկն այդքան ավելորդ դոլար է ստանում շրջանառությունից և այնուամենայնիվ, 2023 թվականի հունվար-ապրիլին լարին ամրապնդվել է 24 կետով։
Ֆինանսիստ Գիորգի Ցուցքիրիձեի կարծիքով՝ 2,40 նշագիծն այն ցուցանիշն է, որը չպետք է գերազանցի լարիի ամրապնդումը։ Զբոսաշրջիկների աճը, արտահանումը, ներդրումները, բեռնափոխադրումների պահանջարկի աճը և Ռուսաստան-Ուկրաինա պատերազմը, բոլոր գործոնները, որոնք ամրապնդում են լարիի արժեքը, պահպանվում են, և իրավիճակը, հավանաբար, չի փոխվի այս ուղղությամբ մինչև տարեվերջ:
Երկրորդ խնդիրը արտահանման իրավիճակն է։ Մեկ այլ խնդիր, որի վրա տնտեսագետը կենտրոնացավ, գնաճն է։ Վերջին 2 տարում բարձր գնաճ է եղել, ինչը բացասաբար է անդրադառնում տնտեսության իրական աճի և բնակչության եկամուտների վրա։ Դրանով է պայմանավորված վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, որին հաջորդում է բանկային ծառայությունների գների բարձրացումը, որն իր հերթին դանդաղեցնում է տնտեսության վարկավորումը։
Resonancedaily-ին տված հարցազրույցում լարիի փոխարժեքի վերաբերյալ այլ կարծիքի է ֆինանսական շուկայի վերլուծաբան Նիկա Շենգելիան, ով կարծում է, որ նոյեմբերից ամրապնդման միտումը կփոխվի, և լարին կսկսի արժեզրկվել։
«Երկրում բանկային մեծ հոսքեր կան Վրաստան տեղափոխված ՌԴ քաղաքացիների հաշվին։ Պաշտոնապես գործում է 20000 ընկերություն՝ ի լրումն ներգաղթյալների փոխանցած գումարի, որն անընդհատ ավելանում է։ Արտաքին պարտքը դոլարով կազմում է 8470 մլրդ, որն առաջին եռամսյակում 390 մլն-ով ավելի է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Լարիով այն կազմում է 21690 մլրդ եւ կրճատվում է 3,3 մլրդով՝ փոխարժեքի ամրապնդման պատճառով։»
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
კვირის პოპულარული
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
საინფორმაციო გამოშვება
რეგიონი
ამინდი
ახალციხე
10
°C
ახალქალაქი
7
°C
ასპინძა
9
°C
ადიგენი
17
°C
ბორჯომი
11
°C
თბილისი
14
°C
აბასთუმანი
9
°C
ბაკურიანი
6
°C
ნინოწმინდა
7
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.8978
EUR
1
2.8837
RUB
100
2.8914
TRY
1
0.0829
USD
1
2.6755
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
