«Ընտրություններից առաջ խոստանում են, բայց խոստումը մնում է օդում», - ինչու են բողոքում Ժդանովում
Ջավախքի սահմանամերձ գյուղ, որտեղ չկա բնական գազ, ճանապարհ, ոռոգման ջուր և մանկապարտեզ, տեղացիների մի մասը կորցրել է Վրաստանի քաղաքացիությունը: Բացի այդ, Ժդանովական գյուղի բնակչությունը անհանգստանում է մի շարք այլ խնդիրների պատճառով:
Եթե հարցնեք Ժդանով գյուղի բնակչությանը հիմնական խնդրի մասին, նրանք միաձայն կպատասխանեն՝ բնական գազ: Տեղացիները նշում են, որ բարձրլեռնային բնակավայրում, ձմռան ցրտին դիմադրում են աթարով: Դրա համար անասունների չորացած աղբը հավաքվում և պահում են ամբողջ ամառվա ընթացքում: Ջավախքում աթարով ջեռուցումը շատ ավելի էժան է, քան վառելափայտը: Գյուղը բնական գազով ապահովելու համար բնակիչները մի քանի անգամ դիմել են տեղական ինքնակառավարմանը: Ինքնավարությունը խոստացել է, որ նախագծի համաձայն, մինչև 2023 թվականը, Ժդանով գյուղը կգազաֆիկացվի: Բնակիչները չեն հավատում այս խոստմանը:
«Գազ չունենք, և չեմ կարծում, որ երբևէ կունենանք: Դեռ նույնիսկ Գորելովկա գյուղում չկա: Նախ պետք է այնտեղ ավարտեն և հետո մեզ հասնեն: Խոստումներ են տալիս, բայց մնում է միայն խոստում», - ասում է Ժդանով գյուղի բնակիչ՝ Վիկտոր Քրմիջանը:
Ժդանովցիները եկամուտի աղբյուրը գյուղատնտեսությունն է: Այստեղ զբաղվում են կարտոֆիլի աճեցմամբ ու անասնաբուծությամբ: Ջավախքում աճեցված բերքն ու կաթնամթերքը մառնեուլցիները տեղից էին տանում: Գյուղացիներն ասում են, որ երկու ամիս է ինչ գործընթացը դադարեցվել է: Կարծում են, որ առևտրի դադարեցումը կարող է կապված լինել հայ-ադրբեջանական հակամարտության հետ:
«Եթե այսպես շարունակվի, ես չգիտեմ, թե ինչ է լինելու», - ասում է Շողիկ Մնոյանը:
Ժդանովականի բնակիչները նույնպես, ինչպես Ջավախքի բնակչության մեծ մասը, երկքաղաքացիություն ունեն: Սա նրանց թույլ էր տալիս մեկնել Ռուսաստան `սեզոնային աշխատանքի համար: 2013 թվականին Օրենսդրությունում փոփոխություն գրանցելու պատճառով նրանք կորցրեցին Վրաստանի քաղաքացիությունը: Ժդանովում կա մոտ 25 այդպիսի տղամարդ: Նրանցից մեկը Կամո Սիմոնյանն է: Նա և Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները կարող են վերադարձնել Վրաստանի քաղաքացիությունը ՝ հանձնելով քննություն վրացերեն լեզվով: Կամոն երկու անգամ հանձնել է քննությունը և երկու անգամն էլ նրան չի հաջողվել:
«Ես 62 տարի ապրում եմ Վրաստանում, ծնվել և մեծացել եմ այստեղ: Ամենասարսափելին այն է, որ ուշադրություն են դարձնում միայն թղթերին, և ոչ ոք ուշադրություն չի դարձնում մարդու զգացմունքներին: Այս հասակի տղամարդ եմ և հիմա չեմ կարողանում վրացերեն սովորել, ինձ համար շատ դժվար է ընդունել, որ ես այլևս Վրաստանի քաղաքացի չեմ », - ասաց մեզ Կամո Սիմոնյանը:
Ջավախքի մյուս գյուղերի նման, Ժդանովում նույնպես ոռոգման ջրի խնդիր ունեն: Բացի այդ, գյուղում մանկապարտեզ չկա: Տեղացիները դժգոհում են նաև նորակառույց ճանապարհից, որը մի քանի ամսվա ընթացքում վնասվել է:
«Հին ճանապարհը քանդվեց, նորը լավ չվերանորոգեցին: Ժդանովի կամուրջն արդեն փլուզվել է», - ասում է տեղացի՝ Սերգեյ Մնոյանը:
«Ոռոգման ջրի խնդիրը երբեք չի լուծվել և երբեք էլ չի լուծվի», - ասում է Վիկտոր Քրմիջյանը:
2020 թվականին, «աջակցություն գյուղի ծրագրի» շրջանակներում, Ժդանովում կկառուցվի մանկապարտեզ, - ասում է Նինոծմինդայի քաղաքապետի առաջին տեղակալը: Նրա խոսքով ՝ աշխատանքները կավարտվեն հաջորդ տարի: Ալեքսանդր Միքելաձեն հույս ունի, որ 2020 թվականին գյուղում կսկսվի գազիֆիկացումը եթե ոչ, ապա 2021 թվականից:
«Հաջորդ տարվանից մոտ 1500 տնային տնտեսություն գազիֆիկացվելու է»:
Ինչ վերաբերում է Վրաստանի քաղաքացիությունը կորցնելուն, ապա Ալեքսանդր Միքելաձեն ասում է, որ երիտասարդները պետք է սովորեն պետական լեզուն:
Գյուղի երիտասարդները անհուսալի վիճակում են: Նրանք ասում են, որ գնդակ խաղալով ժամանակ են անցկացնում, չունեն հավաքվելու վայր, ոչ էլ դրա համար անհրաժեշտ պայմաններ: Քանի որ գյուղը մարզադաշտից հեռու է, երիտասարդները ֆուտբոլը խաղում են կենտրոնական ճանապարհին:
«Սահմանը փակվելուց հետո, ճանապարհով քիչ մեքենաներ են, խաղում ենք առանց խոչընդոտների: Այս հարցը միշտ երկրորդական են համարում, վերջում միևնույն է չեն կատարելու մեր երիտասարդների պահանջը », - ասում է Ժդանովանցի Ստյոպ Դումանյանը:
Բարձրլեռնային գյուղը գտնվում է Գորելովկա համայնքում, ծովի մակարդակից 2,130 մ բարձրության վրա: Բնակավայրը գտնվում է Նինոծմինդայից 21 կմ հեռավորության վրա: Գյուղում ապրում է մոտ 390 մարդ: Մինչև 1939 թվականն անվանվել է Եժովական, այնուհետև կոչվել է Ժդանովական, իսկ հիմա գյուղը կոչվում է Ժդանով:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Եթե հարցնեք Ժդանով գյուղի բնակչությանը հիմնական խնդրի մասին, նրանք միաձայն կպատասխանեն՝ բնական գազ: Տեղացիները նշում են, որ բարձրլեռնային բնակավայրում, ձմռան ցրտին դիմադրում են աթարով: Դրա համար անասունների չորացած աղբը հավաքվում և պահում են ամբողջ ամառվա ընթացքում: Ջավախքում աթարով ջեռուցումը շատ ավելի էժան է, քան վառելափայտը: Գյուղը բնական գազով ապահովելու համար բնակիչները մի քանի անգամ դիմել են տեղական ինքնակառավարմանը: Ինքնավարությունը խոստացել է, որ նախագծի համաձայն, մինչև 2023 թվականը, Ժդանով գյուղը կգազաֆիկացվի: Բնակիչները չեն հավատում այս խոստմանը:
«Գազ չունենք, և չեմ կարծում, որ երբևէ կունենանք: Դեռ նույնիսկ Գորելովկա գյուղում չկա: Նախ պետք է այնտեղ ավարտեն և հետո մեզ հասնեն: Խոստումներ են տալիս, բայց մնում է միայն խոստում», - ասում է Ժդանով գյուղի բնակիչ՝ Վիկտոր Քրմիջանը:
Ժդանովցիները եկամուտի աղբյուրը գյուղատնտեսությունն է: Այստեղ զբաղվում են կարտոֆիլի աճեցմամբ ու անասնաբուծությամբ: Ջավախքում աճեցված բերքն ու կաթնամթերքը մառնեուլցիները տեղից էին տանում: Գյուղացիներն ասում են, որ երկու ամիս է ինչ գործընթացը դադարեցվել է: Կարծում են, որ առևտրի դադարեցումը կարող է կապված լինել հայ-ադրբեջանական հակամարտության հետ:
«Եթե այսպես շարունակվի, ես չգիտեմ, թե ինչ է լինելու», - ասում է Շողիկ Մնոյանը:
Ժդանովականի բնակիչները նույնպես, ինչպես Ջավախքի բնակչության մեծ մասը, երկքաղաքացիություն ունեն: Սա նրանց թույլ էր տալիս մեկնել Ռուսաստան `սեզոնային աշխատանքի համար: 2013 թվականին Օրենսդրությունում փոփոխություն գրանցելու պատճառով նրանք կորցրեցին Վրաստանի քաղաքացիությունը: Ժդանովում կա մոտ 25 այդպիսի տղամարդ: Նրանցից մեկը Կամո Սիմոնյանն է: Նա և Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները կարող են վերադարձնել Վրաստանի քաղաքացիությունը ՝ հանձնելով քննություն վրացերեն լեզվով: Կամոն երկու անգամ հանձնել է քննությունը և երկու անգամն էլ նրան չի հաջողվել:
«Ես 62 տարի ապրում եմ Վրաստանում, ծնվել և մեծացել եմ այստեղ: Ամենասարսափելին այն է, որ ուշադրություն են դարձնում միայն թղթերին, և ոչ ոք ուշադրություն չի դարձնում մարդու զգացմունքներին: Այս հասակի տղամարդ եմ և հիմա չեմ կարողանում վրացերեն սովորել, ինձ համար շատ դժվար է ընդունել, որ ես այլևս Վրաստանի քաղաքացի չեմ », - ասաց մեզ Կամո Սիմոնյանը:
Ջավախքի մյուս գյուղերի նման, Ժդանովում նույնպես ոռոգման ջրի խնդիր ունեն: Բացի այդ, գյուղում մանկապարտեզ չկա: Տեղացիները դժգոհում են նաև նորակառույց ճանապարհից, որը մի քանի ամսվա ընթացքում վնասվել է:
«Հին ճանապարհը քանդվեց, նորը լավ չվերանորոգեցին: Ժդանովի կամուրջն արդեն փլուզվել է», - ասում է տեղացի՝ Սերգեյ Մնոյանը:
«Ոռոգման ջրի խնդիրը երբեք չի լուծվել և երբեք էլ չի լուծվի», - ասում է Վիկտոր Քրմիջյանը:
2020 թվականին, «աջակցություն գյուղի ծրագրի» շրջանակներում, Ժդանովում կկառուցվի մանկապարտեզ, - ասում է Նինոծմինդայի քաղաքապետի առաջին տեղակալը: Նրա խոսքով ՝ աշխատանքները կավարտվեն հաջորդ տարի: Ալեքսանդր Միքելաձեն հույս ունի, որ 2020 թվականին գյուղում կսկսվի գազիֆիկացումը եթե ոչ, ապա 2021 թվականից:
«Հաջորդ տարվանից մոտ 1500 տնային տնտեսություն գազիֆիկացվելու է»:
Ինչ վերաբերում է Վրաստանի քաղաքացիությունը կորցնելուն, ապա Ալեքսանդր Միքելաձեն ասում է, որ երիտասարդները պետք է սովորեն պետական լեզուն:
Գյուղի երիտասարդները անհուսալի վիճակում են: Նրանք ասում են, որ գնդակ խաղալով ժամանակ են անցկացնում, չունեն հավաքվելու վայր, ոչ էլ դրա համար անհրաժեշտ պայմաններ: Քանի որ գյուղը մարզադաշտից հեռու է, երիտասարդները ֆուտբոլը խաղում են կենտրոնական ճանապարհին:
«Սահմանը փակվելուց հետո, ճանապարհով քիչ մեքենաներ են, խաղում ենք առանց խոչընդոտների: Այս հարցը միշտ երկրորդական են համարում, վերջում միևնույն է չեն կատարելու մեր երիտասարդների պահանջը », - ասում է Ժդանովանցի Ստյոպ Դումանյանը:
Բարձրլեռնային գյուղը գտնվում է Գորելովկա համայնքում, ծովի մակարդակից 2,130 մ բարձրության վրա: Բնակավայրը գտնվում է Նինոծմինդայից 21 կմ հեռավորության վրա: Գյուղում ապրում է մոտ 390 մարդ: Մինչև 1939 թվականն անվանվել է Եժովական, այնուհետև կոչվել է Ժդանովական, իսկ հիմա գյուղը կոչվում է Ժդանով:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
