Սամցխե-Ջավախքում կոռուպցիայի համար դատապարտվածները մասնակցում են տենդերների. Ուսումնասիրություն
Պետական գնումներում հայտնաբերված խախտումների և բյուջեի միջոցների յուրացման համար դատապարտված չորս անձինք 2014-2021 թվականներին, 80 պետական գնումներից ստացել են 7 442 197 լարի:«Թափանցիկություն Վրաստանի» հասարակական կազմակերպությունը հերթական ուսումնասիրությունն է հրապարակում:
Նոդար Բալախաշվիլին, 2014-2018թթ., Նախ Ախալցիխեի քաղաքապետարանում զբաղեցնում էր ենթակառուցվածքային ծառայության ղեկավարի պաշտոնը, ապա նույն հարցերի գծով քաղաքապետ՝ Զազա Մելիքիձեի խորհրդական էր: Նախքան պաշտոնը ստանձնելը, Նոդար Բալախաշվիլին «Մշենսերվիս 2012» ՍՊԸ-ի 100% բաժնեմասի սեփականատերն ու տնօրենն էր: Պաշտոնին նշանակվելուց հետո, նա ընկերությունը հանձնեց իր փեսային (դստեր ամուսնուն) ՝ Դավիթ Զեդգինիձեին:
Ախալցիխեի քաղաքապետարանում աշխատելիս, Նոդար Բալախաշվիլին անդամակցում էր ինչպես մրցույթի, այնպես էլ ընդունման-հանձնման հանձնաժողովներին: 2015-ի ապրիլին նրա փեսայի ընկերությունը Ախալցիխեի քաղաքապետարանում երկու մրցույթ շահեց, առանց մրցակցության, առանց գնի իջեցման, 2500 լարի չափով: Երկու դեպքում էլ Նոդար Բալախաշվիլին նշեց, որ նա շահերում չի մասնակցում:
Ախալցիխեի մունիցիպալիտետում իր պաշտոնը թողնելուց անմիջապես հետո Նոդար Բալախաշվիլին հետ վերցրեց իր փեսային փոխանցված «Մշենսերվիս -2012» ՍՊԸ-ն և գրանցվեց որպես անհատ ձեռնարկատեր:
Մինչ ինքնակառավարության անդամ դառնալը, նրա ընկերությունը մասնակցում էր նախագծման և շինարարության մրցույթների, իսկ քաղաքապետարանը լքելուց հետո մասնակցում էր նաև սոցիալական փաթեթների գնման համար հայտարարված մրցույթներին: Եթե նա մինչ իր պաշտոնը ստանձնելը որեւէ մրցույթ չէր շահել Ախալցիխեի քաղաքապետարանում, ապա պաշտոն զբաղեցնելուց հետո բոլոր մրցույթները շահեց: Ընդհանուր առմամբ 12 մրցույթներից ստացել է 70 845 լարի: Նրանցից 10-ը հաղթել են առանց մրցույթի, իսկ մեկը ՝ մյուսի որակազրկման հաշվին: Բալախաշվիլին ընդհանուր առմամբ 52,897 լարի է ստացել առանց մրցակցության շահած մրցույթների միջոցով:
Ինչ վերաբերում է ուղղակի գնումներին, ապա նրա հետ նախագծային աշխատանքների իրականացման համար կնքվել է 9 պայմանագիր, ընդհանուր առմամբ `58 707 լարի, որից 4-ը`31 910 լարիի չափով՝ Ախալցիխեի քաղաքապետարանի հետ:
2018-2020 թվականներին Նոդար Բալախաշվիլին ընդհանուր առմամբ ստացել է 21 պետական գնումներ և պայմանագրեր են կնքվել 129,552 լարիի դիմաց: 16 գնումների համար Ախալցիխեի քաղաքապետարանից փոխանցվել է շուրջ 102 755 լարի:
Պետաշվիլիի քրեական պատասխանատվության ենթարկելուց մինչև երրորդ ատյանի դատարանի մեղադրական դատավճիռը ՝ 2018-2020 թվականներին «Մեսխեթավտոգզա» ՍՊԸ-ն շահել է 6 մրցույթ և ստացել 3,055,565 լարի: Թամազ Պետաշվիլին ունի 33% բաժնեմաս մեկ այլ շինարարական ընկերության ՝ «Օցխե» ՍՊԸ-ում, որը նույն ժամանակահատվածում շահել է 7 մրցույթ և ստացել 511,665 լարի:Ընդհանուր առմամբ, Պետաշվիլիի երկու ընկերությունների համար էլ 3 տարվա ընթացքում 13 պետական գնումների հետ կնքվել է 3,567,230 լարիի չափով պայմանագրեր:
Նշենք, որ «Մեսխեթավտոգզա» ՍՊԸ-ի 12% -ի հիմնադիրներից և սեփականատերերից մեկը Գիորգի Աղլեմաշվիլին է, ով 2020 թվականի հուլիսին նշանակվել է Ախալցիխեի քաղաքապետարանի ենթակառուցվածքների ծառայության ղեկավար: Աղլեմաշվիլին ընկերությունում իր բաժնեմասը փոխանցեց որդուն:
«Միջազգային թափանցիկություն Վրաստանին» կազմակերպության առաջարկություններն են.
Նման փաստերով դատապարտված անձանց կողմից պետական գնումների միջոցով միլիոնավոր լարի ստանալը հակասում է ինչպես գնումների ոլորտում միջազգային լավագույն փորձին, այնպես էլ Վրաստանի գործընկեր միջազգային կազմակերպությունների առաջարկություններին:
Արևելյան Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի հակակոռուպցիոն ցանցը և Եվրախորհուրդը խորհուրդ են տալիս Վրաստանին սահմանափակել կոռուպցիայի մեջ ներգրավված անձանց մասնակցությունը պետական գնումներում և տարածել այդ սահմանափակումները ինչպես ընկերության, այնպես էլ ընկերության սեփականատերերի վրա:
Նոդար Բալախաշվիլի
Նոդար Բալախաշվիլին, 2014-2018թթ., Նախ Ախալցիխեի քաղաքապետարանում զբաղեցնում էր ենթակառուցվածքային ծառայության ղեկավարի պաշտոնը, ապա նույն հարցերի գծով քաղաքապետ՝ Զազա Մելիքիձեի խորհրդական էր: Նախքան պաշտոնը ստանձնելը, Նոդար Բալախաշվիլին «Մշենսերվիս 2012» ՍՊԸ-ի 100% բաժնեմասի սեփականատերն ու տնօրենն էր: Պաշտոնին նշանակվելուց հետո, նա ընկերությունը հանձնեց իր փեսային (դստեր ամուսնուն) ՝ Դավիթ Զեդգինիձեին:
Ախալցիխեի քաղաքապետարանում աշխատելիս, Նոդար Բալախաշվիլին անդամակցում էր ինչպես մրցույթի, այնպես էլ ընդունման-հանձնման հանձնաժողովներին: 2015-ի ապրիլին նրա փեսայի ընկերությունը Ախալցիխեի քաղաքապետարանում երկու մրցույթ շահեց, առանց մրցակցության, առանց գնի իջեցման, 2500 լարի չափով: Երկու դեպքում էլ Նոդար Բալախաշվիլին նշեց, որ նա շահերում չի մասնակցում:
Ախալցիխեի մունիցիպալիտետում իր պաշտոնը թողնելուց անմիջապես հետո Նոդար Բալախաշվիլին հետ վերցրեց իր փեսային փոխանցված «Մշենսերվիս -2012» ՍՊԸ-ն և գրանցվեց որպես անհատ ձեռնարկատեր:
Մինչ ինքնակառավարության անդամ դառնալը, նրա ընկերությունը մասնակցում էր նախագծման և շինարարության մրցույթների, իսկ քաղաքապետարանը լքելուց հետո մասնակցում էր նաև սոցիալական փաթեթների գնման համար հայտարարված մրցույթներին: Եթե նա մինչ իր պաշտոնը ստանձնելը որեւէ մրցույթ չէր շահել Ախալցիխեի քաղաքապետարանում, ապա պաշտոն զբաղեցնելուց հետո բոլոր մրցույթները շահեց: Ընդհանուր առմամբ 12 մրցույթներից ստացել է 70 845 լարի: Նրանցից 10-ը հաղթել են առանց մրցույթի, իսկ մեկը ՝ մյուսի որակազրկման հաշվին: Բալախաշվիլին ընդհանուր առմամբ 52,897 լարի է ստացել առանց մրցակցության շահած մրցույթների միջոցով:
Ինչ վերաբերում է ուղղակի գնումներին, ապա նրա հետ նախագծային աշխատանքների իրականացման համար կնքվել է 9 պայմանագիր, ընդհանուր առմամբ `58 707 լարի, որից 4-ը`31 910 լարիի չափով՝ Ախալցիխեի քաղաքապետարանի հետ:
2018-2020 թվականներին Նոդար Բալախաշվիլին ընդհանուր առմամբ ստացել է 21 պետական գնումներ և պայմանագրեր են կնքվել 129,552 լարիի դիմաց: 16 գնումների համար Ախալցիխեի քաղաքապետարանից փոխանցվել է շուրջ 102 755 լարի:
Թամազ Պետաշվիլի
Եւս մեկը, ով այսպես կոչված, «Ութ փողոցների» գործով, 2018-ի սկզբին Նոդար Բալախաշվիլիի հետ միասին քրեական պատասխանատվության ենթարկվեց, «Մեսխեթավտոգզա» ՍՊԸ-ի 12% -ի տնօրենը և սեփականատեր՝ Թամազ Պետաշվիլին է: «Մեսխեթավտոգզա» ընկերությունը ասֆալտապատում էր Ախալցիխեի փողոցները: Գործի նյութերի համաձայն, ընկերությունը ավելի փոքր ծավալի և հաստության ասֆալտ է փռել, իսկ հաշվետվությունների ընթացքում գրանցել է շատ ծավալներ: Ախալցիխեի շրջանային դատարանը Թամազ Պետաշվիլիին դատապարտել է Վրաստանի քրեական օրենսգրքի 210-րդ հոդվածով, որը նախատեսում է կեղծ հաշվապահական փաստաթղթի պատրաստում:Պետաշվիլիի քրեական պատասխանատվության ենթարկելուց մինչև երրորդ ատյանի դատարանի մեղադրական դատավճիռը ՝ 2018-2020 թվականներին «Մեսխեթավտոգզա» ՍՊԸ-ն շահել է 6 մրցույթ և ստացել 3,055,565 լարի: Թամազ Պետաշվիլին ունի 33% բաժնեմաս մեկ այլ շինարարական ընկերության ՝ «Օցխե» ՍՊԸ-ում, որը նույն ժամանակահատվածում շահել է 7 մրցույթ և ստացել 511,665 լարի:Ընդհանուր առմամբ, Պետաշվիլիի երկու ընկերությունների համար էլ 3 տարվա ընթացքում 13 պետական գնումների հետ կնքվել է 3,567,230 լարիի չափով պայմանագրեր:
Նշենք, որ «Մեսխեթավտոգզա» ՍՊԸ-ի 12% -ի հիմնադիրներից և սեփականատերերից մեկը Գիորգի Աղլեմաշվիլին է, ով 2020 թվականի հուլիսին նշանակվել է Ախալցիխեի քաղաքապետարանի ենթակառուցվածքների ծառայության ղեկավար: Աղլեմաշվիլին ընկերությունում իր բաժնեմասը փոխանցեց որդուն:
Վերոնշյալ մանրամասներն են հայտնաբերել նաև ուսումնասիրելով Դավիթ Չաչանիձեի և Գուրամ Փարցախաշվիլու մասին հետազոտություններ անցկացնելիս:
«Միջազգային թափանցիկություն Վրաստանին» կազմակերպության առաջարկություններն են.
Նման փաստերով դատապարտված անձանց կողմից պետական գնումների միջոցով միլիոնավոր լարի ստանալը հակասում է ինչպես գնումների ոլորտում միջազգային լավագույն փորձին, այնպես էլ Վրաստանի գործընկեր միջազգային կազմակերպությունների առաջարկություններին:
Արևելյան Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի հակակոռուպցիոն ցանցը և Եվրախորհուրդը խորհուրդ են տալիս Վրաստանին սահմանափակել կոռուպցիայի մեջ ներգրավված անձանց մասնակցությունը պետական գնումներում և տարածել այդ սահմանափակումները ինչպես ընկերության, այնպես էլ ընկերության սեփականատերերի վրա:
