Վրաստանում կենսաթոշակը որքա՞ն կավելանա
2023 թվականին Վրաստանում 70 տարեկանից բարձր բնակչության կենսաթոշակները կբարձրանան մինչև առնվազն 365 լարի, դա նախատեսված է կենսաթոշակների ինդեքսավորման կանոնով, որը գործում է արդեն երկրորդ տարին։trialeti.ge
2020 թվականին Արժույթի միջազգային հիմնադրամի առաջարկությամբ խորհրդարանն ընդունեց կենսաթոշակների ինդեքսավորման մասին օրենքը, որը, հաշվի առնելով գնաճի մակարդակը և տնտեսական աճը, սահմանում է կանոն, որով կենսաթոշակի չափը պետք է տարեկան վերանայվի։ Նույն օրենքով միմյանցից տարանջատվել են մինչև 70 և 70+ տարեկան բնակչության կենսաթոշակները։
Այսօր 60-69 տարեկան քաղաքացիները ստանում են 260 լարի կենսաթոշակ, մինչդեռ 70 տարեկանից բարձր բնակչության կենսաթոշակը կազմում է 300 լարի։
Հաշվի առնելով գործող ինդեքսավորման բանաձևը՝ հնարավոր է որոշել մինչև 2022 թվականը տարեցների կենսաթոշակային վճարումների չափը։
Ինչպիսի՞ն կլինեն կենսաթոշակները 2023 թվականին՝ ըստ ինդեքսավորման.
● Մինչեւ 70 տարեկան թոշակառուների համար՝ վերջին 12 ամսվա գնաճի միջին ցուցանիշով, բայց ոչ պակաս, քան 20 լարի։ Ներկայում Վրաստանում տարեկան գնաճը 12,8 տոկոս է, այս բանաձեւի համաձայն՝ մինչեւ 70 տարեկան քաղաքացիների կենսաթոշակը 2023 թվականից կկազմի 295 լարի։
● 70 տարեկան և ավելի բարձր տարիքի կենսաթոշակառուների համար՝ վերջին 12 ամիսների միջին գնաճի 80 տոկոսի և վերջին 6 եռամսյակների համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) իրական աճի տեմպերի միջին թվաբանական գումարով, բայց ոչ. 25 լարիից պակաս. Ներկայումս 70 տարեկանից բարձր քաղաքացիների կենսաթոշակը 300 լարի է, ինդեքսավորման բանաձեւով այն կբարձրանա մինչեւ 365 լարի։
Ներկայումս Վրաստանում հաշվառված է մինչև 70 տարեկան 379 428 թոշակառու և 70 տարեկանից բարձր՝ 414 672 թոշակառու։ Այս տարվա բյուջեում նրանց համար նախատեսված է 2,88 մլրդ լարի կենսաթոշակային հատկացում։ Եթե 2023 թվականին կենսաթոշակները իսկապես բարձրանան վերը նշված թվերին համապատասխան, ապա պետական բյուջեի կենսաթոշակային ապահովման արժեքը կգերազանցի 3,3 միլիարդ լարին։
Կենսաթոշակների ինդեքսավորման կանոնը ներդրվել է քաղաքացիների կենսաթոշակների իրական գնողունակությունը բարձր գնաճից պաշտպանելու նպատակով։ Հաշվի առնելով բարձր գնաճը՝ 2022 թվականի հունիսին կենսաթոշակը հասել է 255 լարիի՝ ընդամենը 5 լարիով պակաս, քան հիմնական կենսաթոշակը։
2020 թվականին Արժույթի միջազգային հիմնադրամի առաջարկությամբ խորհրդարանն ընդունեց կենսաթոշակների ինդեքսավորման մասին օրենքը, որը, հաշվի առնելով գնաճի մակարդակը և տնտեսական աճը, սահմանում է կանոն, որով կենսաթոշակի չափը պետք է տարեկան վերանայվի։ Նույն օրենքով միմյանցից տարանջատվել են մինչև 70 և 70+ տարեկան բնակչության կենսաթոշակները։
Այսօր 60-69 տարեկան քաղաքացիները ստանում են 260 լարի կենսաթոշակ, մինչդեռ 70 տարեկանից բարձր բնակչության կենսաթոշակը կազմում է 300 լարի։
Հաշվի առնելով գործող ինդեքսավորման բանաձևը՝ հնարավոր է որոշել մինչև 2022 թվականը տարեցների կենսաթոշակային վճարումների չափը։
Ինչպիսի՞ն կլինեն կենսաթոշակները 2023 թվականին՝ ըստ ինդեքսավորման.
● Մինչեւ 70 տարեկան թոշակառուների համար՝ վերջին 12 ամսվա գնաճի միջին ցուցանիշով, բայց ոչ պակաս, քան 20 լարի։ Ներկայում Վրաստանում տարեկան գնաճը 12,8 տոկոս է, այս բանաձեւի համաձայն՝ մինչեւ 70 տարեկան քաղաքացիների կենսաթոշակը 2023 թվականից կկազմի 295 լարի։
● 70 տարեկան և ավելի բարձր տարիքի կենսաթոշակառուների համար՝ վերջին 12 ամիսների միջին գնաճի 80 տոկոսի և վերջին 6 եռամսյակների համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) իրական աճի տեմպերի միջին թվաբանական գումարով, բայց ոչ. 25 լարիից պակաս. Ներկայումս 70 տարեկանից բարձր քաղաքացիների կենսաթոշակը 300 լարի է, ինդեքսավորման բանաձեւով այն կբարձրանա մինչեւ 365 լարի։
Ներկայումս Վրաստանում հաշվառված է մինչև 70 տարեկան 379 428 թոշակառու և 70 տարեկանից բարձր՝ 414 672 թոշակառու։ Այս տարվա բյուջեում նրանց համար նախատեսված է 2,88 մլրդ լարի կենսաթոշակային հատկացում։ Եթե 2023 թվականին կենսաթոշակները իսկապես բարձրանան վերը նշված թվերին համապատասխան, ապա պետական բյուջեի կենսաթոշակային ապահովման արժեքը կգերազանցի 3,3 միլիարդ լարին։
Կենսաթոշակների ինդեքսավորման կանոնը ներդրվել է քաղաքացիների կենսաթոշակների իրական գնողունակությունը բարձր գնաճից պաշտպանելու նպատակով։ Հաշվի առնելով բարձր գնաճը՝ 2022 թվականի հունիսին կենսաթոշակը հասել է 255 լարիի՝ ընդամենը 5 լարիով պակաս, քան հիմնական կենսաթոշակը։
