ეკონომიკა
,,ბღუჯობიდან" ,,თინეიჯერობამდე"
11:04 / 01.08.2019
1–ლი აგვისტოს მდგომარეობით, 1 აშშ დოლარის ყიდვა ეროვნული ბანკის კურსით 2,9718 ლარად არის შესაძლებელი. ლარი გაუფასურდა ევროსთან მიმართებაშიც და ოფიციალური კურსით 1 ევროს შეძენა 3,3127 ლარად შეიძლება. კომერციულ ბანკებსა და სავალუტო ჯიხურებში კურსი კიდევ უფრო მაღალია. სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, ყველაზე მეტად გაზრდილია სიგარეტის, ხილისა და ბოსტნეულის ფასები.
ბოლო პერიოდში, ლარის კურსის მოხსნილი ანტირეკორდები ახალციხელების შეშფოთებას იწვევს. ადგილობრივები ამბობენ, რომ ეროვნული ვალუტის გაუფასურებას ავტომატურად თან სდევს პროდუქტების, მედიკამენტებისა და საწვავის გაძვირება.
,,ნახევარ თვეში თუ 400 ლარი მჭირდებოდა, ახლა ზუსტად იგივე პერიოდში ორმაგი თანხა მჭირდება. ხმას არავინ იღებს და კარგია, პური 10 ლარი უნდა გახდეს“
,,ვალუტა როცა მერყეობს, ფასებიც მერყეობს, მაგრამ თუ დოლარი დაიწევს, პროდუქტის ფასები მაშინაც არ იაფდება. პროდუქტი ყოველ დღე ძვირდება, ყოველ დღე ფასები იცვლება, საბაჟო გადასახადებიც გაიზარდა“ – ამბობენ ახალციხეში.
საკვებ პროდუქტებთან ერთად საქართველოში საწვავიც გაძვირდა. მძღოლების აზრით, ეროვნული ვალუტის გაუფასურებამ ფასი გაზარდა ყველა ტიპის ბენზინსა და დიზელზე. ბოლო ერთ თვეში, საწვავის ფასი საშუალოდ 7-10 თეთრით არის გაზრდილი. სამცხეში ფიქრობენ, რომ შექმნილი ვითარებით ყველაზე მეტად რიგითი მოქალაქეები ზარალდებიან.
,,გაჭირვებულ ხალხზე აისახა ყველაზე მეტად, მეტი არაფერი. მუშა კაცისთვის არავინ არ არის, როცა უნდა აუწევენ და როცა მოესურვებათ მაშინ დაუწევენ. ხალხს არანაირი ძალაუფლება არ აქვს, წვალობენ რომ 2 ლიტრი ბენზინი როგორმე ჩაასხან და საქმის გასაკეთებლად ადგილამდე მივიდნენ. ტაქსისტებიც მთელი დღე უსაქმოდ დგანან, ხალხი არ ჰყავთ“.
,,საწვავი გაძვირდა, მაგრამ ფასებს მაინც ვერ ვუმატებთ ჩვენ, მოსახლეობა იმასაც ვერ იხდის, რაც ახლა გვაქვს. საწვავი განაპირობებს მოხვნა–დათესვის პრობლემებს, პროდუქტის თვითღირეულებას, ყველაფერი გადადის მშრომელ მასაზე, მთავრობას რა ენაღვლება“, – ამბობს ტაქსის მძღოლი მალხაზ გაბოძე.
ახალციხელებისთვის ყველაზე მტკივნეული დოლარში კრედიტი და ლარში შემოსავალია. ამბობენ, რომ ეროვნული ვალუტის გაუფასურებით შექმნილი ვითარება, მათ ისედაც მძიმე სოციალურ მდგომარეობას კიდევ უფრო ართულებს.
,,100%–იანად ხელოვნურად ხდება ყველაფერი. მაკონტროლებელი სისტემა არ არსებობს. ხელფასებზეც, პროდუქტებზეც, ყველაფერზე აისახა. კრედიტები მაქვს დოლარში, ხელფასს ლარში ვიღებ“.
,,აღარ გვყოფნის არაფერში, ოჯახში გართულდა ყველაფერი, ხალხი თუ შიმშილობდა, ახლა სიკვდილის პირას მივიდა“.
2019 წლის იანვრიდან დღემდე, ერთი ლარი 30 თეთრით გაძვირდა. მიუხედავად ამისა, ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი მიიჩნევს, რომ ვითარება საგანგაშო არ არის და ამიტომ მთავარი ფინანსური უწყება პროცესში ჩარევას არ აპირებს. კობა გვენეტაძის აზრით, ეს არის გარე შოკები, რომელიც გრძელვადიან პერსპექტივაში დარეგულირდება.
,,დოლარიზაცია ქვეყანაში ჯერ კიდევ მაღალია და ეს ახდენს გავლენას გადახდისუნარიანობაზე, ჩვენ ეხლა გვაქვს საგარეო შოკი. იმ საგარეო შოკის ზომა, რომელიც მოსალოდნელია, გაცილებით ნაკლებია ვიდრე ეს კურსზე აისახა. რაც გვაფიქრებინებს რომ, ნომინალურ – ეფექტური კურსის გაუფასურება, რომელიც არის, შემცირდება და შემობრუნდება. ზუსტად ამის გამო, ჩვენ არ ველით რომ მომავალში გაგრძელდება გავლენა გაცვლითი კურსსა და ინფლაციაზე“ – აცხადებს კობა გვენეტაძე.
საქართველოს მოქალაქეები ეროვნული ვალუტის გაუფასურების გამო პასუხს ქვეყნის ხელისუფლებისგან მოელიან, მაგრამ მთავრობა ლარის ვარდნის პროცესში საკუთარ პასუხისმგებლობას არ აღიარებს და ხელს ოპოზიციისკენ იშვერს. მთავრობის წევრთა განცხადებით, ლარის კურსმა ვარდნა დედაქალაქში მიმდინარე საპროტესტო აქციების შემდეგ დაიწყო. ექსპერტები კი განმარტავენ, რომ ეროვნული ვალუტის გაუფასურება ქვეყნის ეკონომიკაში არსებული პრობლემების უტყუარი ნიშანია და მთავარმა ფინანსურმა უწყებამ კურსის დასტაბილურებისათვის სავალუტო ინტერვენციები უნდა დაიწყოს.
"საზოგადოება და ბანკების" ხელმძღვანელი განმარტავს, რომ ლარის კურსის გაუფასურება ჯერ კიდევ იანვარში დაიწყო, როცა ეროვნულმა ბანკმა რეგულაციები დააწესა.
,,გარდა ამისა, არ გაამკაცრა მონეტარული პოლიტიკა, ფინანსურმა გუნდმა კარგად ვერ გაიაზრა ის ეკონომიკური საფრთხე, რაც შეიძლება მოჰყოლოდა შექმნილ ვითარებას, ამ ფაქტს დაემატა გავრილოვის ვიზიტი და საპროტესტო აქციები. ხელისუფლებამ კვლავ არასწორი გზა აირჩია – ოპონენტების გადაბრალება დაიწყო იმის ნაცვლად, რომ რეალურად შეეფასებინა სიტუაცია. თუმცა საბოლოოდ მიხვდნენ, რომ პიარ –განცხადებები გამოსავალი არ იყო. ამ შედეგებამდე მივედით იმიტომ, რომ საქართველოს ეკონომიკა არ არის კარგ მდგომარეობაში" – აცხადებს გიორგი კეპულაძე.
"საზოგადოება და ბანკების" ხელმძღვანელი ფიქრობს, რომ ეროვნული ბანკის მიერ ერთჯერადი ინტერვენციები გამოსავალი ვერ იქნება, თუ ქვეყანაში ინვესტიციები და სავალუტო შემოდინებები არ გაიზარდა. გიორგი კეპულაძის აზრით, ეროვნული ბანკის მიერ მსგავსი ხელოვნური ჩარევები მხოლოდ მოკლევადიან ეფექტს იძლევა და საბოლოო შედეგზე არ აისახება.
ბოლო პერიოდში, ლარის კურსის მოხსნილი ანტირეკორდები ახალციხელების შეშფოთებას იწვევს. ადგილობრივები ამბობენ, რომ ეროვნული ვალუტის გაუფასურებას ავტომატურად თან სდევს პროდუქტების, მედიკამენტებისა და საწვავის გაძვირება.
,,ნახევარ თვეში თუ 400 ლარი მჭირდებოდა, ახლა ზუსტად იგივე პერიოდში ორმაგი თანხა მჭირდება. ხმას არავინ იღებს და კარგია, პური 10 ლარი უნდა გახდეს“
,,ვალუტა როცა მერყეობს, ფასებიც მერყეობს, მაგრამ თუ დოლარი დაიწევს, პროდუქტის ფასები მაშინაც არ იაფდება. პროდუქტი ყოველ დღე ძვირდება, ყოველ დღე ფასები იცვლება, საბაჟო გადასახადებიც გაიზარდა“ – ამბობენ ახალციხეში.
საკვებ პროდუქტებთან ერთად საქართველოში საწვავიც გაძვირდა. მძღოლების აზრით, ეროვნული ვალუტის გაუფასურებამ ფასი გაზარდა ყველა ტიპის ბენზინსა და დიზელზე. ბოლო ერთ თვეში, საწვავის ფასი საშუალოდ 7-10 თეთრით არის გაზრდილი. სამცხეში ფიქრობენ, რომ შექმნილი ვითარებით ყველაზე მეტად რიგითი მოქალაქეები ზარალდებიან.
,,გაჭირვებულ ხალხზე აისახა ყველაზე მეტად, მეტი არაფერი. მუშა კაცისთვის არავინ არ არის, როცა უნდა აუწევენ და როცა მოესურვებათ მაშინ დაუწევენ. ხალხს არანაირი ძალაუფლება არ აქვს, წვალობენ რომ 2 ლიტრი ბენზინი როგორმე ჩაასხან და საქმის გასაკეთებლად ადგილამდე მივიდნენ. ტაქსისტებიც მთელი დღე უსაქმოდ დგანან, ხალხი არ ჰყავთ“.
,,საწვავი გაძვირდა, მაგრამ ფასებს მაინც ვერ ვუმატებთ ჩვენ, მოსახლეობა იმასაც ვერ იხდის, რაც ახლა გვაქვს. საწვავი განაპირობებს მოხვნა–დათესვის პრობლემებს, პროდუქტის თვითღირეულებას, ყველაფერი გადადის მშრომელ მასაზე, მთავრობას რა ენაღვლება“, – ამბობს ტაქსის მძღოლი მალხაზ გაბოძე.
ახალციხელებისთვის ყველაზე მტკივნეული დოლარში კრედიტი და ლარში შემოსავალია. ამბობენ, რომ ეროვნული ვალუტის გაუფასურებით შექმნილი ვითარება, მათ ისედაც მძიმე სოციალურ მდგომარეობას კიდევ უფრო ართულებს.
,,100%–იანად ხელოვნურად ხდება ყველაფერი. მაკონტროლებელი სისტემა არ არსებობს. ხელფასებზეც, პროდუქტებზეც, ყველაფერზე აისახა. კრედიტები მაქვს დოლარში, ხელფასს ლარში ვიღებ“.
,,აღარ გვყოფნის არაფერში, ოჯახში გართულდა ყველაფერი, ხალხი თუ შიმშილობდა, ახლა სიკვდილის პირას მივიდა“.
2019 წლის იანვრიდან დღემდე, ერთი ლარი 30 თეთრით გაძვირდა. მიუხედავად ამისა, ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი მიიჩნევს, რომ ვითარება საგანგაშო არ არის და ამიტომ მთავარი ფინანსური უწყება პროცესში ჩარევას არ აპირებს. კობა გვენეტაძის აზრით, ეს არის გარე შოკები, რომელიც გრძელვადიან პერსპექტივაში დარეგულირდება.
,,დოლარიზაცია ქვეყანაში ჯერ კიდევ მაღალია და ეს ახდენს გავლენას გადახდისუნარიანობაზე, ჩვენ ეხლა გვაქვს საგარეო შოკი. იმ საგარეო შოკის ზომა, რომელიც მოსალოდნელია, გაცილებით ნაკლებია ვიდრე ეს კურსზე აისახა. რაც გვაფიქრებინებს რომ, ნომინალურ – ეფექტური კურსის გაუფასურება, რომელიც არის, შემცირდება და შემობრუნდება. ზუსტად ამის გამო, ჩვენ არ ველით რომ მომავალში გაგრძელდება გავლენა გაცვლითი კურსსა და ინფლაციაზე“ – აცხადებს კობა გვენეტაძე.
საქართველოს მოქალაქეები ეროვნული ვალუტის გაუფასურების გამო პასუხს ქვეყნის ხელისუფლებისგან მოელიან, მაგრამ მთავრობა ლარის ვარდნის პროცესში საკუთარ პასუხისმგებლობას არ აღიარებს და ხელს ოპოზიციისკენ იშვერს. მთავრობის წევრთა განცხადებით, ლარის კურსმა ვარდნა დედაქალაქში მიმდინარე საპროტესტო აქციების შემდეგ დაიწყო. ექსპერტები კი განმარტავენ, რომ ეროვნული ვალუტის გაუფასურება ქვეყნის ეკონომიკაში არსებული პრობლემების უტყუარი ნიშანია და მთავარმა ფინანსურმა უწყებამ კურსის დასტაბილურებისათვის სავალუტო ინტერვენციები უნდა დაიწყოს.
"საზოგადოება და ბანკების" ხელმძღვანელი განმარტავს, რომ ლარის კურსის გაუფასურება ჯერ კიდევ იანვარში დაიწყო, როცა ეროვნულმა ბანკმა რეგულაციები დააწესა.
,,გარდა ამისა, არ გაამკაცრა მონეტარული პოლიტიკა, ფინანსურმა გუნდმა კარგად ვერ გაიაზრა ის ეკონომიკური საფრთხე, რაც შეიძლება მოჰყოლოდა შექმნილ ვითარებას, ამ ფაქტს დაემატა გავრილოვის ვიზიტი და საპროტესტო აქციები. ხელისუფლებამ კვლავ არასწორი გზა აირჩია – ოპონენტების გადაბრალება დაიწყო იმის ნაცვლად, რომ რეალურად შეეფასებინა სიტუაცია. თუმცა საბოლოოდ მიხვდნენ, რომ პიარ –განცხადებები გამოსავალი არ იყო. ამ შედეგებამდე მივედით იმიტომ, რომ საქართველოს ეკონომიკა არ არის კარგ მდგომარეობაში" – აცხადებს გიორგი კეპულაძე.
"საზოგადოება და ბანკების" ხელმძღვანელი ფიქრობს, რომ ეროვნული ბანკის მიერ ერთჯერადი ინტერვენციები გამოსავალი ვერ იქნება, თუ ქვეყანაში ინვესტიციები და სავალუტო შემოდინებები არ გაიზარდა. გიორგი კეპულაძის აზრით, ეროვნული ბანკის მიერ მსგავსი ხელოვნური ჩარევები მხოლოდ მოკლევადიან ეფექტს იძლევა და საბოლოო შედეგზე არ აისახება.