ეკონომიკა
რატომ გაძვირდა საქართველოში ხახვი რეკორდულად?
საქართველოში ხახვის წარმოება რეკორდულად დაბალ მაჩვენებელზეა. 2022 წლის წინასწარი მონაცემებით, ქვეყანამ მხოლოდ 5,5 ათასი ტონა ხახვი მოიყვანა, რაც 2006 წლიდან მოყოლებული (საქსტატის სტატისტიკის მიხედვით) ყველაზე მცირე რაოდენობაა. ყველაზე დიდი მოცულობით ხახვი საქართველოში 2010 წელს მოვიდა - 19 ათასი ტონა. მას შემდეგ კი წარმოება ფაქტობრივად, ყოველ წელს იკლებს.
სწორედ შემცირებული წარმოება, რასაც ასევე იმპორტის კლება მოჰყვა, გახდა იმის მიზეზი, რომ დღეს ბაზარზე ხახვის ფასი ისტორიულ მაქსიმუმზეა. თბილისის სასურსათო თუ ხილ-ბოსტნეულის მაღაზიებში 1 კილოგრამი ხახვის ფასი 5-8 ლარის ფარგლებში მერყეობს.
ხილისა და ბოსტნეულის ექსპორტიორთა ასოციაციის თავმჯდომარე ვახტანგ ბეჟიტაშვილი ფასის მატების მიზეზად არასათანადოდ განვითარებულ ადგილობრივ წარმოებას ასახელებს. მისივე თქმით, „ჩვენგან განსხვავებით სხვა ქვეყნებს სასურსათო უსაფრთხოების სტრატეგია აქვთ“.
„ბოსტნეულისა და ბაღჩეულის ნაწილში იმპორტდამოკიდებულებას ორი მიზეზი აქვს. ერთის მხრივ, ადგილობრივი წარმოება არ არის სათანადო დონეზე და მეორეს მხრივ, რა მოსავალიც მოგვყავს სეზონიდან სეზონამდე ვერ აღწევს, რადგან შემნახველი მეურნეობები არ გაგვაჩნია. ამან უნდა უზრუნველყოს თვითკმარობა. აქედან გამომდინარე, პერიოდულად გვიწევს იმპორტით განსაკუთრებით დიდი მოცულობების შემოტანა. ამ ეტაპზე მოხდა ასეთი რამ, მეზობელმა ქვეყნებმა, (რუსეთი, აზერბაიჯანი,თურქეთი) საიდანაც ხახვი შემოგვქონდა ექსპორტის შეზღუდვა მოახდინეს, რადგან ბაზარზე შეიქმნა დეფიციტი, ამან გამოიწვია ფასების მატება.
ჩვენგან განსხვავებით, სხვა ქვეყნებს მათზე მორგებული სასურსათო უსაფრთხოების ეკონომიკური პოლიტიკა აქვთ, რომ არ შეიქმნას ისეთი მდგომარეობა როგორც საქართველოში, როცა მომხმარებელს ერთ დღესაც 300%-ით გაუძვირდა პროდუქტი, გათვლილი აქვთ მარაგები და არეგულირებენ ექსპორტს და იმპორტსაც. საჭიროების შემთხვევაში ზღუდავენ, ან უშვებენ. ჩვენთან ყველაფერი დინებაზეა მიშვებული. ერთ მშვენიერ დღესაც ქვეყნებმა სხვა ნებისმიერი პროდუქტის ექსპორტი რომ შეზღუდონ, მოხდება ის, რაც ხახვზე მოხდა. ასე იქნება იქამდე, სანამ ადგილობრივ წარმოებას არ განვავითარებთ“ - განაცხადა ბეჟიტაშვილმა.
შეგახსენებთ, მიმდინარე წლის 3 თვეში საქართველომ 2.7 მლნ აშშ დოლარის 7 220 ტონა ხახვი იყიდა, რაც თითქმის არ განსხვავდება გასული წლის ანალოგიური პერიოდის მონაცემისგან, 2022 წლის იანვარ-მარტში საქართველოში 2.4 მლნ აშშ დოლარის 7 744 ტონა პროდუქტი შემოვიდა. თუმცა 3-თვიან მაჩვენებელთან შედარებით, მკვეთრად არის შემცირებული იმპორტი მარტში. გასულ თვეში საქართველოში 347.9 ათასი აშშ დოლარის 919.7 ტონა ხახვი შემოვიდა, გასული წლის ანალოგიურ თვეში კი, 1.03 მლნ აშშ დოლარის 3 379 ტონა. შედეგად გამოდის, რომ რაოდენობრივად მარტში ხახვის იმპორტი თითქმის 73%-ით შემცირდა.
იმპორტიორი ქვეყნები კი არიან: რუსეთი, აზერბაიჯანი, თურქეთი, ეგვიპტე და ნიდერლანდები.
სწორედ შემცირებული წარმოება, რასაც ასევე იმპორტის კლება მოჰყვა, გახდა იმის მიზეზი, რომ დღეს ბაზარზე ხახვის ფასი ისტორიულ მაქსიმუმზეა. თბილისის სასურსათო თუ ხილ-ბოსტნეულის მაღაზიებში 1 კილოგრამი ხახვის ფასი 5-8 ლარის ფარგლებში მერყეობს.
ხილისა და ბოსტნეულის ექსპორტიორთა ასოციაციის თავმჯდომარე ვახტანგ ბეჟიტაშვილი ფასის მატების მიზეზად არასათანადოდ განვითარებულ ადგილობრივ წარმოებას ასახელებს. მისივე თქმით, „ჩვენგან განსხვავებით სხვა ქვეყნებს სასურსათო უსაფრთხოების სტრატეგია აქვთ“.
„ბოსტნეულისა და ბაღჩეულის ნაწილში იმპორტდამოკიდებულებას ორი მიზეზი აქვს. ერთის მხრივ, ადგილობრივი წარმოება არ არის სათანადო დონეზე და მეორეს მხრივ, რა მოსავალიც მოგვყავს სეზონიდან სეზონამდე ვერ აღწევს, რადგან შემნახველი მეურნეობები არ გაგვაჩნია. ამან უნდა უზრუნველყოს თვითკმარობა. აქედან გამომდინარე, პერიოდულად გვიწევს იმპორტით განსაკუთრებით დიდი მოცულობების შემოტანა. ამ ეტაპზე მოხდა ასეთი რამ, მეზობელმა ქვეყნებმა, (რუსეთი, აზერბაიჯანი,თურქეთი) საიდანაც ხახვი შემოგვქონდა ექსპორტის შეზღუდვა მოახდინეს, რადგან ბაზარზე შეიქმნა დეფიციტი, ამან გამოიწვია ფასების მატება.
ჩვენგან განსხვავებით, სხვა ქვეყნებს მათზე მორგებული სასურსათო უსაფრთხოების ეკონომიკური პოლიტიკა აქვთ, რომ არ შეიქმნას ისეთი მდგომარეობა როგორც საქართველოში, როცა მომხმარებელს ერთ დღესაც 300%-ით გაუძვირდა პროდუქტი, გათვლილი აქვთ მარაგები და არეგულირებენ ექსპორტს და იმპორტსაც. საჭიროების შემთხვევაში ზღუდავენ, ან უშვებენ. ჩვენთან ყველაფერი დინებაზეა მიშვებული. ერთ მშვენიერ დღესაც ქვეყნებმა სხვა ნებისმიერი პროდუქტის ექსპორტი რომ შეზღუდონ, მოხდება ის, რაც ხახვზე მოხდა. ასე იქნება იქამდე, სანამ ადგილობრივ წარმოებას არ განვავითარებთ“ - განაცხადა ბეჟიტაშვილმა.
შეგახსენებთ, მიმდინარე წლის 3 თვეში საქართველომ 2.7 მლნ აშშ დოლარის 7 220 ტონა ხახვი იყიდა, რაც თითქმის არ განსხვავდება გასული წლის ანალოგიური პერიოდის მონაცემისგან, 2022 წლის იანვარ-მარტში საქართველოში 2.4 მლნ აშშ დოლარის 7 744 ტონა პროდუქტი შემოვიდა. თუმცა 3-თვიან მაჩვენებელთან შედარებით, მკვეთრად არის შემცირებული იმპორტი მარტში. გასულ თვეში საქართველოში 347.9 ათასი აშშ დოლარის 919.7 ტონა ხახვი შემოვიდა, გასული წლის ანალოგიურ თვეში კი, 1.03 მლნ აშშ დოლარის 3 379 ტონა. შედეგად გამოდის, რომ რაოდენობრივად მარტში ხახვის იმპორტი თითქმის 73%-ით შემცირდა.
იმპორტიორი ქვეყნები კი არიან: რუსეთი, აზერბაიჯანი, თურქეთი, ეგვიპტე და ნიდერლანდები.
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
-3
°C
ახალქალაქი
-4
°C
ასპინძა
0
°C
ადიგენი
11
°C
ბორჯომი
3
°C
თბილისი
3
°C
აბასთუმანი
-2
°C
ბაკურიანი
-1
°C
ნინოწმინდა
-4
°C
ვალუტა
AMD
1000
7.0850
EUR
1
2.9142
RUB
100
2.8162
TRY
1
0.0795
USD
1
2.8021
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
