აბრეშუმის გზა
საკვებად გამოსადეგი 7 მცენარე ველურ ბუნებაში(ფოტო)
მორიგი გასეირნების დროს ადვილი შესაძლებელია დაიკარგოთ ველურ ბუნებაში, მაგრამ ნუ აღელდებით. არ იდარდოთ საკვების მარაგის ამოწურვაზე, რადგან ბუნებაში საკვებად გამოსადეგი ბევრი მცენარის მოპოვებაა შესაძლებელია. ამერიკის ტერიტორიაზე, მწვანე საფარიდან დაწყებული ქვიშიანი უდაბნოების დამთავრებული ყველგან შეგხვდებათ საკვებად რაიმე, თუმცა ყურადღებით იყავით, რადგან არაწორად შერჩეულმა მცენარემ შეიძლება მოგწამლოთ, ანუ უარესი - მოგკლათ.
მოდით გავარკვიოთ, თუ რომელია საკვებად გამოსადეგი მცენარე და რომელს უნდა ვერიდოთ. აქ შემოგთავაზებთ ყველაზე უფრო გავრცელებულ 7 სასარგებლო მცენარეს, ესენია:
ჭილა (ე.წ. ეშმაკის მაშხალა)
ჭილა (ლათ.Typha species) - ამერიკის მთელ ტერიტორიაზეა გავრცელებული და კატრინა ადამსის მიხედვით, (ამერიკის ბოტანიკოსთა საზოგადოების დირექტორი საგანმანათლებლო მიმართულებით) მცენარის სხვადასხვა ნაწილები საკვებად ვარგისია წელიწადის სხვადასხვა დროს. მცენარის ამოცნობა ადვილია მისთვის დამახასიათებელი სქელი ხმლისებური ღეროებისა და ყვავილოვანი ფუმფულა გვირგვინის გამო. მათ ხშირად შეხვდებით ჭაობიან ადგილებში, ხიდებთან და ტბების კიდეებთან. მცენარის საუკეთესო ნაწილის მისართმევად ის უნდა ამოიღოთ ფესვიანად, ფესვთან გამოსული ნორჩი ღეროები კი ზუსტად ისაა, რაც თქვენ გჭირდებათ. არსებობს მცენარის სხვა ნაწილიც, რომელიც საკვებად გამოიყენება, ესაა მისი ე.წ. გული - თეთრი ფერის ნაზი კვირტები, რომლების მირთმევაც შეგიძლიათ როგორც უმად, ასევე შემწვარი სახით. მისი გემო კიტრის გემოს მოგაგონებთ და ყველაზე გემრიელია ზაფხულის დასაწყისში.
სამყურა
ოთხფურცლიანი სამყურას პოვნა იღბლის მომტანად ითვლება, თუმცა ველურ ბუნებაში მაინცდამაინც ოთხ ფურცელს ნუ დაუწყებთ ძებნას, ეს მცენარე ისედაც დიდ სარგებლობას მოგიტანთ.
სამყურა (ლათ. Trifolium species) - ამ სამფოთლიანი მცენარის ამოცნობა მარტივია, ის უხვადაა მდელოებზე. შესაძლებელია მცენარის ყველა ნაწილის საკვებად გამოყენება დაწყებული ფესვიდან დამთავრებული ყვავილით. შეგიძლიათ მიირთვათ როგორც უმად, ასევე მოხარშულ ან მოთუშულ მგომარეობაში.
კლინიკური ენდოკრინოლოგიისა და მეტაბოლიზმის ჟურნალის მიხედვით, წითელი სამყურა აუმჯობესებს სისხლძარღვთა მდგომარეობას ქალებში მენოპაუზის დროს.
ბაბუაწვერა
ბაბუაწვერა (Taraxacum) - მას ხშირად სარეველა ბალახადაც კი მოიხსენიებენ, თუმცა სასურველია იცოდეთ, რომ ადამსის მიხედვით ამ მცენარის ყველა ნაწილი გამოსადეგია საკვებად. იგი შეგიძლიათ მიირთვად უმადაც, თუმცა მის ფესვსა და ფოთლებს მომწარო გემო ექნება, ყვავილი კი პირიქით - მოტკბო გემოსია. ბაბუაწვერასგან შესაძლებელია ტკბილი სიროფის და ღვინის მომზადებაც კი.
მცენარის ფოთლებსა და ღეროებს ამატებენ სხვადასხვა სალათებშიც, მის ფესვებს კი აშრობენ და ხალავენ, შედეგად ყავის ეფექტის მქონე პროდუქტი მიიღება.
რედვუდის ტყის ღოლო
რედვუდის ტყის ღოლო (Oxalis oregana) - ეს მრავალწლიანი მცენარე ძირითადად რედვუდის ტყეში შეგხვდებათ, რომელიც ვრცელდება ბრიტანული კოლუმბიიდან სან-ფრანცისკოს კალიფორნიის სანაპირომდე. მცენარის პოვნა ადვილია ხეებს შორის მისთვის დამახასიათებელი გამჭვირვალე თეთრი ყვავილების გამო.
ადამსის რეკომენდაციის მიხედვით მცენარის ნაწილები საკვებად გამოდგება როგორც ნედლი, ასევე დამუშავებული სახით, თუმცა მაინც საჭიროა სიფრთხილე, რადგან იგი მცირედ ტოქსიური მცენარეა მჟაუნმჟავას შემცველობის გამო. ცნობისათვის, მჟაუნმჟავას შეიცავს ისპანახიც. გამოდის, რომ ტყის ღოლოს მიღება რეკომენდებულია მცირე დოზებით, წინააღმდეგ შემთხვავაში შეიძლება გამოიწვიოს ღებინება და თირკმელების დაზიანებაც კი. ამის მიუხედავად, იგი ამერიკაში ერთერთი პოპულარული მცენარეა.
ჩხვლეტია კაქტუსი
ჩხვლეტია კაქტუსი (Opuntia species) - ველური სამხრეთ-დასავლეთის უდაბნოს ქვიშების მშვენებაა თავისი მომრგვალებული „ფოთლებითა“ და მოყავისფრო ნემსებით. გაერთიანებული ერების კვებისა და აგრიკულტურის ორგანიზაციის მიხედვით მცენარის ფოთლები გამოიყენება საკვებად წლის ნებისმიერ დროს და პოპულარულია მათში წყლის დიდი რაოდენობით შემცველობის გამო.
საკვებად გამოყენებამდე მნიშვნელოვანია ფოთლების საგულდაგულოდ გასუფთავება ნემსებისაგან, რომ არ დაგიზიანდეთ პირის ღრუ. საქმე იმაშია, რომ ნემსები ღრმად შედის ფოთლის რბილობში და მხოლოდ გარედან მოცილება შეიძლება არ აღმოჩნდეს საკმარისი. ამიტომ ზოგიერთი ექსპერტი გირჩევთ ფოთლების ცეცხლით დამუშავებას.
გარდა ფოთლებისა, საკვებად გამოიყენება ჩხვლეტია კაქტუსის ნაყოფიც, რომელიც თესლებითაა სავსე და კივისა და საზამთროს გემოების კომბინაციას მოგაგონებთ. სამხრეთ-დასავლეთის პარკებისა და ძეგლთა ასოციაციის მიხედვით, ამ მცენარის ფოთლები და ნაყოფი ყველაზე გემრიელია შემოდგომაზე.
ჩოღანო (სინ. ხურხუმო, ხვრიმა; ლათ. Salicornia)
თუ ზღვის სანაპიროზე მოხვდით, აუცილებლად გასინჯეთ ჩოღანო. ეს მცენარე ხარობს მარილიან ნიადაგში და ხასხასა მწვანე ფერი აქვს გაზაფხულსა და ზაფხულში. „Aquarium of the Pacific“ - ის მიხედვით, მისი სახელი დაკავშირებულია მცენარის ღეროების მსგავსებასთან დამწნილებულ ბოსტნეულთან და ასევე, მის მარილოვან გემოსთან.
„საკვების ქსელის“ მონაცემებით, ეს მცენარე ევროპაში ბოსტნეულად ითვლება და ასეც გამოიყენებენ. იგი ქორფაა, არ აქვს ფოთლები და მიირთმევენ როგორც ნედლი, ასევე მოხარშული და რათქმაუნდა დამწნილებული სახით.
ფესვბალზამა „ორეგონის მზესუმზირა“
ფესვბალზამა - ეს თვალისმომჭრელი მცენარეა, რომელიც ამერიკის ჩრდილო-დასავლეთით, ცივ და მშრალ რეგიონში ხარობს. ეს ადგილები საინტერესოა მთამსვლელებისა და მოლაშქრეებისათვის. მცენარეს „ორეგონის მზესუმზირასაც“ უწოდებენ და ხასიათდება ისრისებური სამკუთხა ფორმის ფოთლებითა და მშვენიერი ყვითელი ყვავილებით.
ამერიკის აგრიკულტურის დეპარტამენტის მიხედვით, ადგილობრივი მოსახლეობა საკვებად იყენებს მცენარის ფესვებს ნედლი ან თერმულად დამუშავებული სახით, ასევე მიირთმევენ მის ღეროებს. ყვავილის თესლიც მაღალი კვებითი ღირებულებისაა, ხოლო ფესვებს ახმობენ და ხალავენ, რომ მიიღონ ყავის ეფექტის მქონე პროდუქტი.
ველურ ბუნებაში მყოფო მოგზაურებო, იყავით ფრთხილად, რომ არ აგერიოთ „ორეგონის მზესუმზირა“ მომწამვლელ, მაგრამ გარეგნულად ძალიან მსგავს მცენარეში, რომელიც ცნობილია მთის არნიკას სახელით, მას ჯუნგარიის ტილჭირსაც უწოდებენ. მთის არნიკა ძლიერ ტოქსიურად მოქმედებს ადამიანის ღვიძლზე. ორივე მცენარეს აქვთ მშვენიერი ყვითელი ყვავილები, მაგრამ გაითვალისწინეთ, რომ მთის არნიკას ფოთლები არაა სამკუთხა და ისრისებური ფორმის.
წყარო:http://magma.ge/
მოდით გავარკვიოთ, თუ რომელია საკვებად გამოსადეგი მცენარე და რომელს უნდა ვერიდოთ. აქ შემოგთავაზებთ ყველაზე უფრო გავრცელებულ 7 სასარგებლო მცენარეს, ესენია:
ჭილა (ე.წ. ეშმაკის მაშხალა)
ჭილა (ლათ.Typha species) - ამერიკის მთელ ტერიტორიაზეა გავრცელებული და კატრინა ადამსის მიხედვით, (ამერიკის ბოტანიკოსთა საზოგადოების დირექტორი საგანმანათლებლო მიმართულებით) მცენარის სხვადასხვა ნაწილები საკვებად ვარგისია წელიწადის სხვადასხვა დროს. მცენარის ამოცნობა ადვილია მისთვის დამახასიათებელი სქელი ხმლისებური ღეროებისა და ყვავილოვანი ფუმფულა გვირგვინის გამო. მათ ხშირად შეხვდებით ჭაობიან ადგილებში, ხიდებთან და ტბების კიდეებთან. მცენარის საუკეთესო ნაწილის მისართმევად ის უნდა ამოიღოთ ფესვიანად, ფესვთან გამოსული ნორჩი ღეროები კი ზუსტად ისაა, რაც თქვენ გჭირდებათ. არსებობს მცენარის სხვა ნაწილიც, რომელიც საკვებად გამოიყენება, ესაა მისი ე.წ. გული - თეთრი ფერის ნაზი კვირტები, რომლების მირთმევაც შეგიძლიათ როგორც უმად, ასევე შემწვარი სახით. მისი გემო კიტრის გემოს მოგაგონებთ და ყველაზე გემრიელია ზაფხულის დასაწყისში.
სამყურა
ოთხფურცლიანი სამყურას პოვნა იღბლის მომტანად ითვლება, თუმცა ველურ ბუნებაში მაინცდამაინც ოთხ ფურცელს ნუ დაუწყებთ ძებნას, ეს მცენარე ისედაც დიდ სარგებლობას მოგიტანთ.
სამყურა (ლათ. Trifolium species) - ამ სამფოთლიანი მცენარის ამოცნობა მარტივია, ის უხვადაა მდელოებზე. შესაძლებელია მცენარის ყველა ნაწილის საკვებად გამოყენება დაწყებული ფესვიდან დამთავრებული ყვავილით. შეგიძლიათ მიირთვათ როგორც უმად, ასევე მოხარშულ ან მოთუშულ მგომარეობაში.
კლინიკური ენდოკრინოლოგიისა და მეტაბოლიზმის ჟურნალის მიხედვით, წითელი სამყურა აუმჯობესებს სისხლძარღვთა მდგომარეობას ქალებში მენოპაუზის დროს.
ბაბუაწვერა
ბაბუაწვერა (Taraxacum) - მას ხშირად სარეველა ბალახადაც კი მოიხსენიებენ, თუმცა სასურველია იცოდეთ, რომ ადამსის მიხედვით ამ მცენარის ყველა ნაწილი გამოსადეგია საკვებად. იგი შეგიძლიათ მიირთვად უმადაც, თუმცა მის ფესვსა და ფოთლებს მომწარო გემო ექნება, ყვავილი კი პირიქით - მოტკბო გემოსია. ბაბუაწვერასგან შესაძლებელია ტკბილი სიროფის და ღვინის მომზადებაც კი.
მცენარის ფოთლებსა და ღეროებს ამატებენ სხვადასხვა სალათებშიც, მის ფესვებს კი აშრობენ და ხალავენ, შედეგად ყავის ეფექტის მქონე პროდუქტი მიიღება.
რედვუდის ტყის ღოლო
რედვუდის ტყის ღოლო (Oxalis oregana) - ეს მრავალწლიანი მცენარე ძირითადად რედვუდის ტყეში შეგხვდებათ, რომელიც ვრცელდება ბრიტანული კოლუმბიიდან სან-ფრანცისკოს კალიფორნიის სანაპირომდე. მცენარის პოვნა ადვილია ხეებს შორის მისთვის დამახასიათებელი გამჭვირვალე თეთრი ყვავილების გამო.
ადამსის რეკომენდაციის მიხედვით მცენარის ნაწილები საკვებად გამოდგება როგორც ნედლი, ასევე დამუშავებული სახით, თუმცა მაინც საჭიროა სიფრთხილე, რადგან იგი მცირედ ტოქსიური მცენარეა მჟაუნმჟავას შემცველობის გამო. ცნობისათვის, მჟაუნმჟავას შეიცავს ისპანახიც. გამოდის, რომ ტყის ღოლოს მიღება რეკომენდებულია მცირე დოზებით, წინააღმდეგ შემთხვავაში შეიძლება გამოიწვიოს ღებინება და თირკმელების დაზიანებაც კი. ამის მიუხედავად, იგი ამერიკაში ერთერთი პოპულარული მცენარეა.
ჩხვლეტია კაქტუსი
ჩხვლეტია კაქტუსი (Opuntia species) - ველური სამხრეთ-დასავლეთის უდაბნოს ქვიშების მშვენებაა თავისი მომრგვალებული „ფოთლებითა“ და მოყავისფრო ნემსებით. გაერთიანებული ერების კვებისა და აგრიკულტურის ორგანიზაციის მიხედვით მცენარის ფოთლები გამოიყენება საკვებად წლის ნებისმიერ დროს და პოპულარულია მათში წყლის დიდი რაოდენობით შემცველობის გამო.
საკვებად გამოყენებამდე მნიშვნელოვანია ფოთლების საგულდაგულოდ გასუფთავება ნემსებისაგან, რომ არ დაგიზიანდეთ პირის ღრუ. საქმე იმაშია, რომ ნემსები ღრმად შედის ფოთლის რბილობში და მხოლოდ გარედან მოცილება შეიძლება არ აღმოჩნდეს საკმარისი. ამიტომ ზოგიერთი ექსპერტი გირჩევთ ფოთლების ცეცხლით დამუშავებას.
გარდა ფოთლებისა, საკვებად გამოიყენება ჩხვლეტია კაქტუსის ნაყოფიც, რომელიც თესლებითაა სავსე და კივისა და საზამთროს გემოების კომბინაციას მოგაგონებთ. სამხრეთ-დასავლეთის პარკებისა და ძეგლთა ასოციაციის მიხედვით, ამ მცენარის ფოთლები და ნაყოფი ყველაზე გემრიელია შემოდგომაზე.
ჩოღანო (სინ. ხურხუმო, ხვრიმა; ლათ. Salicornia)
თუ ზღვის სანაპიროზე მოხვდით, აუცილებლად გასინჯეთ ჩოღანო. ეს მცენარე ხარობს მარილიან ნიადაგში და ხასხასა მწვანე ფერი აქვს გაზაფხულსა და ზაფხულში. „Aquarium of the Pacific“ - ის მიხედვით, მისი სახელი დაკავშირებულია მცენარის ღეროების მსგავსებასთან დამწნილებულ ბოსტნეულთან და ასევე, მის მარილოვან გემოსთან.
„საკვების ქსელის“ მონაცემებით, ეს მცენარე ევროპაში ბოსტნეულად ითვლება და ასეც გამოიყენებენ. იგი ქორფაა, არ აქვს ფოთლები და მიირთმევენ როგორც ნედლი, ასევე მოხარშული და რათქმაუნდა დამწნილებული სახით.
ფესვბალზამა „ორეგონის მზესუმზირა“
ფესვბალზამა - ეს თვალისმომჭრელი მცენარეა, რომელიც ამერიკის ჩრდილო-დასავლეთით, ცივ და მშრალ რეგიონში ხარობს. ეს ადგილები საინტერესოა მთამსვლელებისა და მოლაშქრეებისათვის. მცენარეს „ორეგონის მზესუმზირასაც“ უწოდებენ და ხასიათდება ისრისებური სამკუთხა ფორმის ფოთლებითა და მშვენიერი ყვითელი ყვავილებით.
ამერიკის აგრიკულტურის დეპარტამენტის მიხედვით, ადგილობრივი მოსახლეობა საკვებად იყენებს მცენარის ფესვებს ნედლი ან თერმულად დამუშავებული სახით, ასევე მიირთმევენ მის ღეროებს. ყვავილის თესლიც მაღალი კვებითი ღირებულებისაა, ხოლო ფესვებს ახმობენ და ხალავენ, რომ მიიღონ ყავის ეფექტის მქონე პროდუქტი.
ველურ ბუნებაში მყოფო მოგზაურებო, იყავით ფრთხილად, რომ არ აგერიოთ „ორეგონის მზესუმზირა“ მომწამვლელ, მაგრამ გარეგნულად ძალიან მსგავს მცენარეში, რომელიც ცნობილია მთის არნიკას სახელით, მას ჯუნგარიის ტილჭირსაც უწოდებენ. მთის არნიკა ძლიერ ტოქსიურად მოქმედებს ადამიანის ღვიძლზე. ორივე მცენარეს აქვთ მშვენიერი ყვითელი ყვავილები, მაგრამ გაითვალისწინეთ, რომ მთის არნიკას ფოთლები არაა სამკუთხა და ისრისებური ფორმის.
წყარო:http://magma.ge/
ამავე კატეგორიაში
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
14
°C
ახალქალაქი
10
°C
ასპინძა
20
°C
ადიგენი
15
°C
ბორჯომი
16
°C
თბილისი
22
°C
აბასთუმანი
12
°C
ბაკურიანი
9
°C
ნინოწმინდა
10
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.7967
EUR
1
2.8453
RUB
100
2.8623
TRY
1
0.0819
USD
1
2.6711
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
