აბრეშუმის გზა
ხარი და დათვი
Bears and Bulls, იგივე დათვები და ხარები, საფონდო ბირჟის ჟარგონული ტერმინებია. როდესაც ეკონომიკასა და ბიზნესში ინდექსები მცირდება, პროცესს Bear Market-ს უწოდებენ, ხოლო მაშინ, როცა აქციების ფასები იმატებს — Bull Market-ს. სიმბოლურად, დათვი ტორავს და ამცირებს ინდექსებს, ხარი კი პირიქით — რქებით ზემოთ აგდებს.
Dow Jones-ის სამრეწველო ინდექსი, რომელიც 30 კომპანიას მოიცავს და რომელთა უმრავლესობაც, თავის მხრივ, ნიუ-იორკის საფონდო ბირჟაზე ივაჭრება, 2022 წლის 1-ლი იანვრიდან 24 დეკემბრამდე 9,3%-ით დავარდა. ვარდნა უფრო დიდი — 19%-იანი იყო S&P 500-ის შემთხვევაში. კიდევ ერთ ამერიკულ ბირჟა NASDAQ-ს, სადაც, ძირითადად, ტექნოლოგიური კომპანიების აქციები ივაჭრება, მისი ინდექსიც 34%-ით შემცირდა. NASDAQ-ის ინდექსი პანდემიის პირველ წელს 43%-ით გაიზარდა. NASDAQ-ზე დალისტული კომპანიების ჯამური კაპიტალიზაცია $17 ტრილიონს აჭარბებს, პიკის დროს, 2021 წელს, $24 ტრილიონსაც აღემატებოდა.

ამერიკული ბირჟების ბედი ევროპულმა და აზიურმა ბირჟებმაც გაიზიარეს. ლონდონში, პარიზში, ფრანკფურტში, ტოკიოში, შანხაისა და ჰონგ-კონგში ინდექსები ყველგან შემცირდა. ინდექსების ვარდნა სამივე კონტინენტზე კომპანიების აქციების ფასების შემცირებამ გამოიწვია. 2022 წელს, ნავთობისა და გაზის სექტორში წარმოდგენილ კომპანიების გარდა, თითქმის ყველას კაპიტალიზაცია შემცირდა. მსოფლიო ეკონომიკის ზრდის ტემპი კი, ძირითადად, რუსეთის უკრაინაში შეჭრამ შეამცირა. მთელი მსოფლიოს მასშტაბით გაზრდილია ინფლაცია და მის მოსათოკად ცენტრალური ბანკების მიერ დაწესებული საპროცენტო განაკვეთები ბირჟებზე ნეგატიურ გავლენას ახდენს.

რატომ ხდება ეს ამბები?

32 წელი გავიდა სუსურუკუს დაშლიდან. მაშინ დაშლა რეალურად არ მომხდარა, ანუ არ შეცვლილა გეოპოლიტიკური კონფიგურაცია, შეიცვალა მხოლოდ ლანდშაფტი. კონსერვატიულმა დასავლეთმა აღმოსავლეთ ევროპაზე, ცენტრალურ აზიასა და კავკასიაზე მოსკოვს დაუტოვა გავლენის სფეროები დსთ-ს სახით. მოსკოვიც შესაბამისად იქცეოდა და დამოუკიდებელი ქვეყნები დამოუკიდებელ პოლიტიკას ვერ ქმნიდნენ. მოსკოვს დარჩა ორი მთავარი ბერკეტი: 1. ჩინეთიდან ევროპამდე კაპიტალის მოძრაობის კონტროლი მოსკოვის გავლით; 2. შავ ზღვაზე გავლენის სფერო თურქეთთან ერთად.

ყველაზე მთავარი, ტეტჩერი, რომელიც ქართველებისთვის პატივსაცემი ფიგურაა, სწორედ ის ეწინააღმდეგებოდა გერმანიის გაერთიანების იდეას. ამას აკეთებდა არა იმიტომ, რომ გერმანიის განვითარება არ სურდა, არამედ იმიტომ, რომ მან იცოდა - თუ გერმანია გაძლიერდებოდა, ის გახდებოდა კონტინენტური უსაფრთხოების გარანტი, როგორც ევროკავშირის ლიდერი სახელმწიფო ფედერაციასთან ბალანსით. ასეც მოხდა, ანუ მთელი 30 წლის მანძილზე კონტინენტურ წესრიგს აბალანსებდა ევროკავშირი და ფედერაცია, ღერძით ბერლინი-მოსკოვი. ამან განაპირობა ის, რომ აღმოსავლეთი ევროპა მოყვა მოსკოვსა და ბერლინს შორის გავლენის სფეროში. ესენია უკრაინა, მოლდოვა, ბელორუსია და თავისთავად კავკასიაც.

ლონდონს მოუწია 30 წელი დალოდება. ამის შემდეგ კი, ობამას გამოცხადებული მრავალპოლარული წესრიგის და აღმოსავლეთ პარტნიორობის ფორმატებმა შექმნა გარემო, შემდგარიყო ბრექსიტი.

დააკვირდით ერთ რამეს, სასწორის ცალ პინაზე ოდნავ წონა რომ შეამცირო, ბალანსი დაირღვევა. სწორედ ეს მოხდა. ბრიტანეთის ევროკავშირიდან გასვლით, ევროკავშირსა და ფედერაციას შორის კონტინენტური წონასწორობა დაირღვა. პუტინიც და ტრამპიც ბრექსიტის იდეას სიხარულით შეხვდნენ იმ იმედით, რომ ბრიტანეთის გასვლით ევროკავშირი და შემდეგ ნატოც დაიშლებოდა. სწორედ აქ დაუშვეს შეცდომა ორივემ.

ბრიტანეთი კი გავიდა, მაგრამ ჯონსონმა (ტეტჩერის მსგავსად) ისტორიული გარღვევა მოახდინა. ჯონსონმა ქვეყნებს შორის სტრატეგიული ხაზი გაავლო კვეთით: ლონდონი-ვარშავა-კიევი-ვილნიუსი-ანკარა-თბილისი. ანუ კონტინენტზე დაიწყო ახალი გეოპოლიტიკური ღერძის ფორმირება - ბალტიის ზღვიდან შავ ზღვამდე.

აქვე შეგახსენებთ, რომ მანამდე, წლების წინ ლიბერალურმა დასავლეთმა სამი ზღვის ინიციატივა დააფუძნა BABS-ის სახელწოდებით (Baltic, Adriatic, Black Sea), რომელიც აერთიანებს აღმ. ევროპის 12 ქვეყნის ავტო, სარკინიგზო და ენერგო მაგისტრალების ინფრასტრუქტურულ პროექტებს. მისი მთავარი მიზანი: 2025 წლისათვის ევროპაში მოთხოვნილება რუსეთის ბუნებრივ აირზე უნდა განულდეს.

აქვე ისიც ვთქვათ, რომ იგივე ლიბერალურმა დასავლეთმა ცენტრალურ აზიასა და კავკასიაში დააწინაურეს მსგავსი პროექტები: TRACECA, INOGATE, CAREC.

მოკლედ, მთელი მასშტაბური ეკონომიკური ქსელები მოამზადეს და ბრექსიტიც შედგა.

ახლა ყველაფერი მზად არის, იმისთვის, რომ კონტინენტზე გეოპოლიტიკური კონსტრუქცია (და არა ლანდშაფტი) ნამდვილად შეიცვალოს და შესაბამისად, სუსურუკუს დაშლის გამოცხადებიდან 32 წლის თავზე და საერთოდ მისი შექმნიდან ზუსტად 100 წლის თავზე, მოსკოვის იმპერიის რეალური დაშლა დაიწყოს. რადგან ბერლინი-მოსკოვის ღერძი მთლიანად მორყეულია, ხოლო ბრიტანული ალიანსი (ღერძით ბალტიის ზღვიდან შავ ზღვამდე) გადაიბარებს კონტინენტური უსაფრთხოების პასუხისმგებლობას და აღმოსავლეთი ევროპა ხდება ევროპასა და აზიას შორის დამაბალანსებელი.

შესაბამისად, მოსკოვს არჩევანი ნამდვილად არ ჰქონდა, გარდა ომისა. არ დაგავიწყდეთ, რომ სწორედ 2014 წლიდან დაიწყო დასავლეთმა უკრაინის არმიის გაწვრთნა და მისი სამხედრო შესაძლებლობების გაზრდა.

ეს პროცესი თითქოს ტრამპმა შეაჩერა, უფრო სწორედ ეცადა შეჩერებას (მაგიტომ გაჩნდა ტრამპის დროს 3+3 ფორმატი, როგორმე ფედერაცია რომ შეენარჩუნებინათ), მაგრამ მანამდე ლიბერალურ ადმინისტრაციებს, განსაკუთრებით ობამა-ბლინკენის გუნდს, ისეთი ფუნდამენტი ჰქონდათ ჩასხმული, რომ ტრამპი 2024 წლის არჩევნებზეც რომ მოვიდეს თეთრ სახლში, მაინც ვეღარ შეაჩერებს ამ პროცესს. კონსერვატორი ტრამპი-კისინჯერის პროექტი ჩავარდა. 98 წლის კისინჯერმაც ეს აღიარა კიდეც.

ფედერაცია დაიშლება, რადგან არც მამული, არც ენა და არც სარწმუნოება საკუთარი არ გააჩნია, ყველაფერი მოპარული აქვს. ის აღარაფერზე დგას. ომიც გარდაუვალი იყო და გარდაუვალია ისიც, რომ ბოლო ურდოსტანელი დეზერტირის სიკვდილამდე პუტინი არ გაჩერდება.

დავუბრუნდეთ ხარის და დათვის თემას. ახალ გეოეკონომიკურ წესრიგში, კასპიის ზღვიდან ეგეოსის ზღვამდე, ყვითელი ზღვიდან შავ ზღვამდე და შავი ზღვიდან BABS-ის ზღვების სამკუთხედის სივრცეებში კაპიტალი იმოძრავებს საქართველოს გზაჯვარედინებით - მილსადენებით, ენერგოსადენებით, რკინიგზებით...

ლიბერალურმა დასავლეთმა კარგად იცის, რომ როცა საქართველო ცოტა ხნით იყო თავისუფალი მოსკოვის გავლენისაგან, იმ პერიოდში ირანში ჰიჯაბს აღარ ატარებდნენ. ანუ თუ გინდა, რომ აზიაში ლიბერალური დემოკრატია და თავისუფალი ბაზარი შეიტანო, ეს საქართველოს გარეშე ვერ მიიღწევა. თუ გინდა რომ ავღანეთში განვითარების წესრიგი მიიღო, ეს საქართველომ უნდა წარმართოს. საქართველომ, რომელსაც აღმოსავლეთი ევროპა გვერდში უნდა ედგეს. ბრექსიტით და ახალი ბრიტანული ღერძის შექმნით კი სწორედ ეს პროცესია დაწყებული. ისე ავღანეთში ტრილიონების ჩასხმას აზრი არ აქვს, ესეც დამტკიცდა. გურჯი გიორგის საფლავთან კი თალიბები დღესაც მოწიწებით ჩერდებიან.

ვისაც ბირჟების ინდექსების ნაცვლად, ზოდიაქოების უფრო გჯერათ, მაშინ ასე აგიხსნით. კონტინენტზე დიდი ბრიტანეთი და საქართველოა მხოლოდ ლომის ნიშნის.

ვისთვისაც რელიგიური ენა უფრო დამაჯერებელია, მაშინ გეტყვით, რომ დიდ ბრიტანეთს და საქართველოს მფარველად საერთო წმინდანი გვყავს - წმინდა გიორგი.

ვისაც არც ღმერთი სწამს და არც მჩხიბავების, მაშინ ჰერალდიკის ენაზე მოგახსენებთ. თუ კარგად დააკვირდებით, ბრიტანეთის დროშა სამეფო ასოციაციისაა, საქართველოს დროშა უფრო სადედოფლოა. გეოპოლიტიკური ჭადრაკის დაფაზე მეფე ლონდონია. ჭადრაკის ენაზე დედოფალს ლაზიერი ჰქვია, რომელიც ორი სიტყვისგან შედგება “ლაზი” და “ერი”.

მეფე არენაზეა, ლაზი-ერი და დანარჩენი ფიგურები თავის კუთვნილ ადგილებზე გამწესდებიან.

დასავლეთში ლიდერი ლონდონია, აღმოსავლეთში ლიდერი თბილისი ხდება. ლონდონის და ტოკიოს საფონდო ბირჟებზე, ხარები და დათვები სწორედ თბილისის საფონდო ბირჟის გავლით ახალ, უფრო მაღალ ინდექსებს დაწერენ. ამ ინდექსებში ჩრდილოეთის დათვი ვეღარას დატორავს.

კონსერვატორებს მდინარებაში თევზები მართლა მკვდარი ეგონათ. მათ არ გაითვალისწინეს, რომ ორაგულები ჩანჩქერზე ადიან და ისინი ახლა მდინარის კალაპოტს შეცვლიან, თავიდან ბოლომდე.

ზურაბ მაღრაძე
აბრეშუმის გზის ასოციაციის
მმართველი პარტნიორი
| Print |