Գյուղատնտեսություն
Օրալ՝ գյուղ առանց «հովանավորի»
16:45 / 08.08.2022
«Գյուղացին արձակուրդ չունի, իր ապրանքն ու արտը նույնիսկ մեկ օր չի կարող թողնել»,- ասում են Օրալ գյուղում։ Նրանց առօրյա գործունեությունը հիմնականում սահմանափակվում է գյուղատնտեսությամբ։ Տեղացիները պատմում են, թե ինչպիսին է կյանքը այն գյուղում, որտեղ «հովանավոր» չկա:
37-ամյա Ռուզանա Ռայիսյանը 19 տարի ուսուցչուհի է։ Նա աշխատում է Փոքր Պամաջ գյուղի դպրոցում։ Օրալ գյուղն ունեցել է տարրական դպրոց, սակայն շենքի փլուզման պատճառով ուսուցումն իրականացվում է առցանց։
«Ով գիտի քանի տարի է անցել, լավ կլինի, եթե վերականգնեն, անհրաժեշտ է։ Այստեղ երիտասարդներ չկան, միայն ծերեր ու երեխաներ կան, այս երեխաները նույնպես Պամաջի փոքրիկ դպրոցում են սովորում»,- ասում է Ռուզանան։
Որ գյուղը «հովանավոր» ունենա, բախտավոր է։ Այսպես են կոչվում տեղացի մեծահարուստները, ովքեր բիզնես ունեն Հայաստանում կամ Ռուսաստանում և իրենց գյուղում ենթակառուցվածքային խնդիրներ են լուծում։ Փոքր Փամաջը այդպիսին է, դրա համար էլ հարեւան Օրալ գյուղում դպրոց ու ճանապարհ կա։
«Փոքր Պամաջի դպրոցում մենք գրեթե ոչ մի խնդիր չունենք, մեր «հովանավորի» շնորհիվ, նա ամեն ինչ արեց մեզ համար, կազմակերպեց այնպիսի դպրոց, որ,,,»
Օրալում ոչ մանկապարտեզ կա, ոչ էլ ամբուլատորիա։ Համայնքի չորս գյուղերում գործում է մեկ բժշկական կենտրոն, որտեղ ընտանեկան բժիշկը գնում է շաբաթական ընդամենը մեկ օր։ Բացի ենթակառուցվածքային խնդիրներից, նրանք դժգոհում են նաև միգրացիայից: Սոցիալական խնդիրների պատճառով երիտասարդները գնում են արտագնա աշխատանքի, հիմնականում՝ Ռուսաստան: Սա հաստատում են Ազգային վիճակագրական ծառայության 2014 թվականի ընդհանուր մարդահամարի տվյալները, ըստ որոնց՝ տեղացիների թիվը նվազել է 100-ով։
«Երիտասարդների արտահոսքը շատ մեծ է։ Նրանք աշխատում են Ռուսաստանում, այստեղ աշխատանք չկա, կա նաև լեզվական խոչընդոտ։ Օրինակ՝ ամուսինս տնտեսագետ է, դիպլոմ ունի, վրացերենը հիանալի հասկանում է, բայց գործազուրկ է, ուստի քաղաքում բանվոր է աշխատում։ Ի՞նչ կարող են անել նրանք, ովքեր արհեստ չունեն», - ասում է Ռուզանա Ռաիսյանը։
Միգրացիայի բարձր տեմպերի պատճառով, ըստ տեղացիների, գյուղում մնացել են հիմնականում ծերերն ու երեխաները։ Տարեցների կենսաթոշակները չեն հերիքում անգամ դեղորայքի համար: Կաթնամթերք վաճառելով փորձում են հավելյալ եկամուտ ստանալ, սակայն գյուղացիները դժգոհ են իրենց արտադրանքի գնից։
Ըստ տեղացիների՝ Օրալում սեզոնային խնդիր է նաեւ ոռոգման ջուրը։ Բնակչության հողերին ջրի դեբետը չի բավարարում: Բնակչությունը դժգոհում է նաև վառելիքի թանկացումից, որի պատճառով չեն կարողանում տեխնիկա վարձել և հող մշակել։ Չնայած բազմաթիվ խնդիրներին՝ Ախալցիխեի քաղաքապետարանն այս տարի գյուղում կիրականացնի միայն մեկ ծրագիր և կպարսպապատի գերեզմանոցը։
«Աշխատանքներ կիրականացվեն «Գյուղի աջակցության ծրագրի» շրջանակներում։ Նախագծերը ընդհանուր ժողովում ընտրվել են բնակչության կողմից ձայների մեծամասնությամբ»,- մեզ գրել են Հասարակայնության հետ կապերի ծառայությունից։
Օրալը գտնվում է ծովի մակարդակից 1320 մետր բարձրության վրա, Ախալցիխեից 14 կմ հեռավորությամբ։ Պաշտոնական տվյալներով գյուղում ապրում է 237 մարդ, թեեւ ասում են, որ տեղացիների թիվը շատ ավելի քիչ է։ Արտագաղթած երիտասարդների մի մասը չի վերադառնում հայրենի գյուղ:
37-ամյա Ռուզանա Ռայիսյանը 19 տարի ուսուցչուհի է։ Նա աշխատում է Փոքր Պամաջ գյուղի դպրոցում։ Օրալ գյուղն ունեցել է տարրական դպրոց, սակայն շենքի փլուզման պատճառով ուսուցումն իրականացվում է առցանց։
«Ով գիտի քանի տարի է անցել, լավ կլինի, եթե վերականգնեն, անհրաժեշտ է։ Այստեղ երիտասարդներ չկան, միայն ծերեր ու երեխաներ կան, այս երեխաները նույնպես Պամաջի փոքրիկ դպրոցում են սովորում»,- ասում է Ռուզանան։
Որ գյուղը «հովանավոր» ունենա, բախտավոր է։ Այսպես են կոչվում տեղացի մեծահարուստները, ովքեր բիզնես ունեն Հայաստանում կամ Ռուսաստանում և իրենց գյուղում ենթակառուցվածքային խնդիրներ են լուծում։ Փոքր Փամաջը այդպիսին է, դրա համար էլ հարեւան Օրալ գյուղում դպրոց ու ճանապարհ կա։
«Փոքր Պամաջի դպրոցում մենք գրեթե ոչ մի խնդիր չունենք, մեր «հովանավորի» շնորհիվ, նա ամեն ինչ արեց մեզ համար, կազմակերպեց այնպիսի դպրոց, որ,,,»
Օրալում ոչ մանկապարտեզ կա, ոչ էլ ամբուլատորիա։ Համայնքի չորս գյուղերում գործում է մեկ բժշկական կենտրոն, որտեղ ընտանեկան բժիշկը գնում է շաբաթական ընդամենը մեկ օր։ Բացի ենթակառուցվածքային խնդիրներից, նրանք դժգոհում են նաև միգրացիայից: Սոցիալական խնդիրների պատճառով երիտասարդները գնում են արտագնա աշխատանքի, հիմնականում՝ Ռուսաստան: Սա հաստատում են Ազգային վիճակագրական ծառայության 2014 թվականի ընդհանուր մարդահամարի տվյալները, ըստ որոնց՝ տեղացիների թիվը նվազել է 100-ով։«Երիտասարդների արտահոսքը շատ մեծ է։ Նրանք աշխատում են Ռուսաստանում, այստեղ աշխատանք չկա, կա նաև լեզվական խոչընդոտ։ Օրինակ՝ ամուսինս տնտեսագետ է, դիպլոմ ունի, վրացերենը հիանալի հասկանում է, բայց գործազուրկ է, ուստի քաղաքում բանվոր է աշխատում։ Ի՞նչ կարող են անել նրանք, ովքեր արհեստ չունեն», - ասում է Ռուզանա Ռաիսյանը։
Միգրացիայի բարձր տեմպերի պատճառով, ըստ տեղացիների, գյուղում մնացել են հիմնականում ծերերն ու երեխաները։ Տարեցների կենսաթոշակները չեն հերիքում անգամ դեղորայքի համար: Կաթնամթերք վաճառելով փորձում են հավելյալ եկամուտ ստանալ, սակայն գյուղացիները դժգոհ են իրենց արտադրանքի գնից։
Ըստ տեղացիների՝ Օրալում սեզոնային խնդիր է նաեւ ոռոգման ջուրը։ Բնակչության հողերին ջրի դեբետը չի բավարարում: Բնակչությունը դժգոհում է նաև վառելիքի թանկացումից, որի պատճառով չեն կարողանում տեխնիկա վարձել և հող մշակել։ Չնայած բազմաթիվ խնդիրներին՝ Ախալցիխեի քաղաքապետարանն այս տարի գյուղում կիրականացնի միայն մեկ ծրագիր և կպարսպապատի գերեզմանոցը։
«Աշխատանքներ կիրականացվեն «Գյուղի աջակցության ծրագրի» շրջանակներում։ Նախագծերը ընդհանուր ժողովում ընտրվել են բնակչության կողմից ձայների մեծամասնությամբ»,- մեզ գրել են Հասարակայնության հետ կապերի ծառայությունից։
Օրալը գտնվում է ծովի մակարդակից 1320 մետր բարձրության վրա, Ախալցիխեից 14 կմ հեռավորությամբ։ Պաշտոնական տվյալներով գյուղում ապրում է 237 մարդ, թեեւ ասում են, որ տեղացիների թիվը շատ ավելի քիչ է։ Արտագաղթած երիտասարդների մի մասը չի վերադառնում հայրենի գյուղ: