სოფლის ამბები
მიქელწმინდა - სოფელი პრობლემებით და ამობრუნებული ეკლესიის ისტორიით (ვიდეო)
ქართველების, ბერძნებისა და სომხების სოფელი, სადაც ფირნიში არ დგას და მოხუცების ამარა დარჩენილ დასახლებას ზოგჯერ სასწრაფოც ვერ აგნებს; ამობრუნებული ტაძრის ისტორია და მოუგვარებელი ყოფითი პრობლემები - ეს ახალციხის სოფელი მიქელწმინდაა.
თუ გზა კარგად არ იცი, ბერძნების სოფლის სახელით ცნობილ მიქელწმინდას შესაძლებელია ვერც მიაგნო. პრობლემების ჩამონათვალს აქ ბოლო არ უჩანს, თუმცა ადგილობრივები ძირითადად მაინც სარწყავი წყლისა და უგზოობის გამო ჩივიან.
80 წლის ევა გერასიმიდი, სოფლის შესასვლელში მარტო ცხოვრობს. ჟურნალისტებთან მოსაყოლი ბევრი აქვს. სოფელი უყვარს და სურს, მიქელწმინდის შესახებ რაც შეიძლება მეტმა გაიგოს. წუხს, რომ მიქელწმინდა ჯერ კიდევ არ არის გაზიფიცირებული. მოხუცების სიმრავლის მიუხედავად, სოფლის მოსახლეობისთვის პირველადი დახმარებაც პრობლემაა. მიუხედავად ამისა, ყველაზე მეტად მაინც მიგრაციაზე დარდობს.
,,ზამთარში აღმართის გამო სოფლამდე ვერ ამოდიან მანქანები და სასწრაფოს გამოძახება ჭირს. არც ამბულატორია, არც სკოლა, არც ბაღი, გასართობიც არაფერია. მიყრუებულ სოფელში ვცხოვრობთ. ახალგაზრდებს გასაქანი არ აქვთ და აქედან გარბიან. უწყლო ადგილია და მოსავალიც არ მოდის. რითი უნდა იცხოვროს კაცმა?“ - ამბობს ევა გერასიმიდი, რომელიც ბერძნების რძალი 60 წლის წინ გახდა.
სოფელში მისულ „მეცხრე არხის“ გადამღებ ჯგუფს შესასვლელში ევა გერასიმიდთან სტუმრად მისული ქალიშვილი დახვდა, რომელიც მიქელწმინდაში დაიბადა და გაიზარდა. ელმირა იგვიყვება, რომ სოფლის ფირნიშის უქონლობის გამო, მგზავრები ხან წირაში ხვდებიან და ხანაც ანში.
,,წყალი არ არის, სასწრაფო ძნელად ამოდის, ტრაფარეტიც არ დგას და რამდენჯერ ყოფილა, გამოუძახიათ სასწრაფო და გადასულან წირაში, გზა რომ ვერ უპოვიათ“ - წუხს ელმირა გერასიმიდი.
მიქელწმინდაში 16 ოჯახი ცხოვრობს. მათ შორის სამი ბერძნულია, ორი ქართული და 11 სომხური. შერეულ სოფელში მცხოვრებ არსენ მესხიძეს წუწუნი არ უყვარს, ,,ერთი ასფალტი და ერთიც გზა გვინდა, ერთიც წყალი“. ამბობს, რომ კლიმატის ცვლილების გამო თოვლი აღარ მოდის, რის გამოც სოფელში წყლები დაშრა.
„კაციშვილმა არ იცის, მე კი გეტყვით, რომ მთის ძირზე ამოსული წყალი მიწაში იღვრებოდა, სათავე ვიცი რომ იქ არის, წლების მანძილზე გაიბიდნა და გაწმენდა უნდა. ეტყობა ხის ფესვმა შეაღწია, ,,მაჩალკასავით“ ხდება წყალში და კეტავს გასასვლელს“.
ევა გერასიმიდის მოპირდაპირედ სომეხი ოჯახი ცხოვრობს. 70 წლის მოხუცი ინტერვიუზე არ გვთანხმდება. გადარჩეული მოსავლის ნარჩენებისგან ეზოს ასუფთავებს და თან ყვება, რომ ოჯახის წევრები სამუშაოდ რუსეთში ჰყავს. სახლს თანასოფლელთა მსგავსად მარტო უვლის.
,,ყველა ასეა აქ, რა გინდა რომ გააკეთო, თავი ხომ უნდა ირჩინო? მიწა ნოყიერია, მაგრამ წყალი არ გვაქვს და მწირი მოსავალი არაფერში გვყოფნის“.
წყრუთის თემში მდებარე სოფელი ახალციხიდან ხუთ კმ-ში მდებარეობს. უძველესი სოფლის შესახებ ადგილობრივები მიქელწმინდაში ასულს ძირითადად ,,თათრების შემოსევისა“ და ამობრუნებული ეკლესიის შესახებ უყვებიან.
ახალციხის მერის განმარტებით, მუნიციპალიტეტისთვის პრიორიტეტულ საკითხთა ნუსხაში შედის მისასვლელი გზების რეაბილიტაცია, განსაკუთრებით იმ მაღალმთიანი სოფლებისთვის, სადაც დიდი მიგრაციაა. ზაზა მელიქიძე ამბობს, რომ უკვე განსაზღვრულია ადგილები, სადაც არ დგას სოფლის აღმნიშვნელი ფირნიშები, სპეციალური სამსახური ამ საკითხს 2020 წელს სრულად მოაგვარებს. რაც შეეხება სასმელი წყლის პრობლემას - მერია გეოლოგიის დეპარტამენთან ერთად, მიწისქვეშა წყლების არსებობის შემთხვევაში, მოსახლეობისთვის ჭაბურღილებით წყლის მიწოდებას აპირებს.
ახალციხის მერიის ცნობით, მუნიციპალიტეტის 45 სოფლიდან ამბულატორია მხოლოდ 15 სოფელშია, დეკემბრის პირველ ნახევარში დასრულდება ამბულატორიების მშენებლობა სოფლებში - აგარა, ღრელი, კლდე, საძელი, ურაველი, ხეოთი და თისელი. სოფელ სხვილისში კი არსებული შენობის სარეაბილიტაციო სამუშაოები მიმდინარეობს. ,,უახლოეს მომავალში, ჯანმრთელობისთვის უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფის ხელშეწყობის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში სამშენებლო სამუშაოების დაწყება იგეგმება პატარა პამაჯსა და მუგარეთში“, თუმცა ამ სოფლების ჩამონათვალში ამბულატორიის მშენებლობა მიქელწმინდაში არ იგეგემება.
უხუცესები იხსენებენ, რომ მეოცე საუკუნის დასაწყისში წმინდა მიქაელის სახელობის ტაძარი დანგრეული და გადამწვარი ყოფილა. სოფლის სახელწოდებაც სწორედ აქედან მოდის - ,,ქვა ქვაზე რომ დაადო, მიხვიდე და სანთელი დაანთო ეგ შენი სალოცავი იქნება უკვე“ - მიაჩნიათ ადგილობრივებს.
თუ გზა კარგად არ იცი, ბერძნების სოფლის სახელით ცნობილ მიქელწმინდას შესაძლებელია ვერც მიაგნო. პრობლემების ჩამონათვალს აქ ბოლო არ უჩანს, თუმცა ადგილობრივები ძირითადად მაინც სარწყავი წყლისა და უგზოობის გამო ჩივიან.
80 წლის ევა გერასიმიდი, სოფლის შესასვლელში მარტო ცხოვრობს. ჟურნალისტებთან მოსაყოლი ბევრი აქვს. სოფელი უყვარს და სურს, მიქელწმინდის შესახებ რაც შეიძლება მეტმა გაიგოს. წუხს, რომ მიქელწმინდა ჯერ კიდევ არ არის გაზიფიცირებული. მოხუცების სიმრავლის მიუხედავად, სოფლის მოსახლეობისთვის პირველადი დახმარებაც პრობლემაა. მიუხედავად ამისა, ყველაზე მეტად მაინც მიგრაციაზე დარდობს.
,,ზამთარში აღმართის გამო სოფლამდე ვერ ამოდიან მანქანები და სასწრაფოს გამოძახება ჭირს. არც ამბულატორია, არც სკოლა, არც ბაღი, გასართობიც არაფერია. მიყრუებულ სოფელში ვცხოვრობთ. ახალგაზრდებს გასაქანი არ აქვთ და აქედან გარბიან. უწყლო ადგილია და მოსავალიც არ მოდის. რითი უნდა იცხოვროს კაცმა?“ - ამბობს ევა გერასიმიდი, რომელიც ბერძნების რძალი 60 წლის წინ გახდა.
სოფელში მისულ „მეცხრე არხის“ გადამღებ ჯგუფს შესასვლელში ევა გერასიმიდთან სტუმრად მისული ქალიშვილი დახვდა, რომელიც მიქელწმინდაში დაიბადა და გაიზარდა. ელმირა იგვიყვება, რომ სოფლის ფირნიშის უქონლობის გამო, მგზავრები ხან წირაში ხვდებიან და ხანაც ანში.
,,წყალი არ არის, სასწრაფო ძნელად ამოდის, ტრაფარეტიც არ დგას და რამდენჯერ ყოფილა, გამოუძახიათ სასწრაფო და გადასულან წირაში, გზა რომ ვერ უპოვიათ“ - წუხს ელმირა გერასიმიდი.
მიქელწმინდაში 16 ოჯახი ცხოვრობს. მათ შორის სამი ბერძნულია, ორი ქართული და 11 სომხური. შერეულ სოფელში მცხოვრებ არსენ მესხიძეს წუწუნი არ უყვარს, ,,ერთი ასფალტი და ერთიც გზა გვინდა, ერთიც წყალი“. ამბობს, რომ კლიმატის ცვლილების გამო თოვლი აღარ მოდის, რის გამოც სოფელში წყლები დაშრა.
„კაციშვილმა არ იცის, მე კი გეტყვით, რომ მთის ძირზე ამოსული წყალი მიწაში იღვრებოდა, სათავე ვიცი რომ იქ არის, წლების მანძილზე გაიბიდნა და გაწმენდა უნდა. ეტყობა ხის ფესვმა შეაღწია, ,,მაჩალკასავით“ ხდება წყალში და კეტავს გასასვლელს“.
ევა გერასიმიდის მოპირდაპირედ სომეხი ოჯახი ცხოვრობს. 70 წლის მოხუცი ინტერვიუზე არ გვთანხმდება. გადარჩეული მოსავლის ნარჩენებისგან ეზოს ასუფთავებს და თან ყვება, რომ ოჯახის წევრები სამუშაოდ რუსეთში ჰყავს. სახლს თანასოფლელთა მსგავსად მარტო უვლის.
,,ყველა ასეა აქ, რა გინდა რომ გააკეთო, თავი ხომ უნდა ირჩინო? მიწა ნოყიერია, მაგრამ წყალი არ გვაქვს და მწირი მოსავალი არაფერში გვყოფნის“.
წყრუთის თემში მდებარე სოფელი ახალციხიდან ხუთ კმ-ში მდებარეობს. უძველესი სოფლის შესახებ ადგილობრივები მიქელწმინდაში ასულს ძირითადად ,,თათრების შემოსევისა“ და ამობრუნებული ეკლესიის შესახებ უყვებიან.
ახალციხის მერის განმარტებით, მუნიციპალიტეტისთვის პრიორიტეტულ საკითხთა ნუსხაში შედის მისასვლელი გზების რეაბილიტაცია, განსაკუთრებით იმ მაღალმთიანი სოფლებისთვის, სადაც დიდი მიგრაციაა. ზაზა მელიქიძე ამბობს, რომ უკვე განსაზღვრულია ადგილები, სადაც არ დგას სოფლის აღმნიშვნელი ფირნიშები, სპეციალური სამსახური ამ საკითხს 2020 წელს სრულად მოაგვარებს. რაც შეეხება სასმელი წყლის პრობლემას - მერია გეოლოგიის დეპარტამენთან ერთად, მიწისქვეშა წყლების არსებობის შემთხვევაში, მოსახლეობისთვის ჭაბურღილებით წყლის მიწოდებას აპირებს.
ახალციხის მერიის ცნობით, მუნიციპალიტეტის 45 სოფლიდან ამბულატორია მხოლოდ 15 სოფელშია, დეკემბრის პირველ ნახევარში დასრულდება ამბულატორიების მშენებლობა სოფლებში - აგარა, ღრელი, კლდე, საძელი, ურაველი, ხეოთი და თისელი. სოფელ სხვილისში კი არსებული შენობის სარეაბილიტაციო სამუშაოები მიმდინარეობს. ,,უახლოეს მომავალში, ჯანმრთელობისთვის უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფის ხელშეწყობის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში სამშენებლო სამუშაოების დაწყება იგეგმება პატარა პამაჯსა და მუგარეთში“, თუმცა ამ სოფლების ჩამონათვალში ამბულატორიის მშენებლობა მიქელწმინდაში არ იგეგემება.
უხუცესები იხსენებენ, რომ მეოცე საუკუნის დასაწყისში წმინდა მიქაელის სახელობის ტაძარი დანგრეული და გადამწვარი ყოფილა. სოფლის სახელწოდებაც სწორედ აქედან მოდის - ,,ქვა ქვაზე რომ დაადო, მიხვიდე და სანთელი დაანთო ეგ შენი სალოცავი იქნება უკვე“ - მიაჩნიათ ადგილობრივებს.
ამავე კატეგორიაში
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
11
°C
ახალქალაქი
8
°C
ასპინძა
12
°C
ადიგენი
16
°C
ბორჯომი
12
°C
თბილისი
15
°C
აბასთუმანი
11
°C
ბაკურიანი
7
°C
ნინოწმინდა
8
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.8440
EUR
1
2.8713
RUB
100
2.9096
TRY
1
0.0822
USD
1
2.6760
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
