Ինչո՞ւ Վրաստանում վառելիքը չի էժանանում
Լոնդոնի ICE բորսայում բրիտանական Brent տեսակի նավթի գինը փետրվարի 21-ից ի վեր առաջին անգամ իջել է 95 դոլարից: Խոսքը սեպտեմբերին մատակարարման պայմանագրերի մասին է։
Աշխարհի խոշորագույն հումքային բորսաների հուլիսի 14-ի առևտրային նստաշրջանների արդյունքում սահմանվել են նավթի հետևյալ գները.
Brent-ը երեկ կորցրել է արժեքի 5,09%-ը և կազմել 94,5 դոլար մեկ բարելի դիմաց։ Դրանից հետո այն դադարեցրեց անկումը և նորից սկսեց բարձրանալ։ Ինչ վերաբերում է ամերիկյան WTI նավթին, ապա այն էժանացել է 4,1%-ով՝ հասնելով բարելի դիմաց 92,35 դոլարի։
Փորձագետների կարծիքով՝ գների անկման պատճառ է դարձել Սպիտակ տան վարչակազմի հայտարարությունն այն մասին, որ ԱՄՆ-ը մինչև 2023 թվականը կմոտենա նավթի արդյունահանման պատմական ռեկորդային ցուցանիշին, և դրա համար օրեցօր ավելացնում է սև ոսկու արդյունահանումը։
Թեեւ նավթի գինը նվազում է, սակայն վառելիքի գները Վրաստանում դեռ շատ բարձր են՝ 1 լիտր «սուպեր»-ն արժե 4,15-4,25 լարի, «պրեմիում»-ը՝ 3,7-4,2 լարի, «ռեգուլյար»-ը՝ 3,7-3,8 լարի, իսկ Եվրոդիզելը՝ 4,7-4,8 լարի (գները տարբեր են՝ կախված ընկերությունից): Ակնհայտ է, որ դա ազդում է սպառողական գների վրա և առաջացնում է բնակչության բուռն դժգոհություն։ Ինչպիսի՞ն է ներկայիս միտումը համաշխարհային շուկայում, և ինչո՞ւ վառելիքը Վրաստանում էժան չէ, այս հարցերի շուրջ զրուցել է տնտեսագիտության պրոֆեսոր Սոսո Արչվաձեն։
- Կարելի է ասել, որ Վրաստանում նավթի և նավթամթերքի գնային փոփոխությունը հիմնականում համընկնում է համաշխարհային շուկայում ձևավորվող համաշխարհային տենդենցի հետ։ Սա չի նշանակում, որ այն ճշգրիտ պատճենված է, չնայած միտումը դա է: Ցավոք սրտի, Վրաստանը չի կարող մեծ քանակությամբ նավթ արտադրել, եթե վերացնենք և ամբողջությամբ վերցնենք մեր սպառումը, տեղական արտադրությունն այնքան է, որ եթե սկսենք օգտագործել այն նոր տարվանից՝ հունվարի 1-ից, կարող է մինչև Սուրբ Ծնունդ չհասցնել։ Դրա համար էլ մենք հիմնականում կախված ենք ներմուծումից։ Այս առումով շուկան բավականին կառուցվածքային է, դիվերսիֆիկացված, և մենք ունենք նավթ մատակարարողների ավելի լայն ընտրություն, քան բնական գազը: