Հայ առաքելական եկեղեցին, հայ համայնքը նշում է Հիսուս Քրիստոսի Սուրբ Ծննդյան և Աստվածահայտնության տոնը
Ասյա Իսպիրյանը նախատոնական պատրաստություններին է հետևում և ասում է, որ չկա ավելի հաճելի բան, քան շրջակա լավ հարեւանների մթնոլորտում Նոր Տարին դիմավորելը:

Նոր Տարվա խառնաշփոթն էլ ավելի գեղեցկացնում է մանուկների աղմուկը- Մանջալելուաի մասնակից երեխաները թակում են բոլոր դռները և սպասում նվերների:

«Սովորաբար մենք նույնպես պատրաստում ենք «Սացիվի», հավ, աղցաններ: Երբեմն, Ամանորի նախաշեմին նաեւ հյուրեր ենք ընդունում, բայց հիմնականում մենք հյուրընկալում ենք հաջորդ օրը: Տոնածառ էլ ենք զարդարում և փորձում ենք ամեն տարի նոր խաղալիքներ գնել: Իհարկե, առանց նվերների հնարավոր չե»:




Ավանդական հայկական սեղանը Վրաստանում մուրաբաից, չիրեղենից, ընկույզներից, աղցաններից, մսային բլիթներից և տոլմաից է պատրաստվում: Բացի Գոզինաղից հայկական սեղանին անհրաժեշտ է նաև քաղցր սուջուխը: Չնայած այն հանգամանքին, որ տոնական սեղանին հայ ընտանիքները վրացական հաց են ունենում, նրանք չեն մոռանում նաև հայկական ավանդական լավաշը:

Հայ հավատացյալների համար Նոր տարվա առաջին օրերը աստիճանաբար վերափոխվում են Սուրբ Ծննդյան տոնին: Հայ առաքելական եկեղեցում տոնը սկսվում է հունվարի 5-ի երեկոյան, Որին հիմնականում մասնակցում է հայ երիտասարդությունը: Հունվարի 6-ին Հայ առաքելական եկեղեցին նշում է Հիսուս Քրիստոսի Սուրբ Ծննդյան և Աստվածահայտնության տոնը: Միայն հայկական եկեղեցին է պահել այս հնագույն ավանդույթը - Հիսուս Քրիստոսի Սուրբ Ծննդյան և Աստվածահայտնության տոնը նշել նույն օրը:

Հունվարի վեցին, անկախ տարիքային սահմանափակության բոլորը միահամուռ գնում են եկեղեցի, օրհնված ջուրը ստանալու և իրենգ տները տանելու համար:
Ըստ Ախալցխայի Հայ Առաքելական եկեղեցում հոգևոր տեսուչ Հակոբ Սահակյանի, ծննդից 30 տարի հետո Քրիստոսը նույն օրը՝ հունվարի 6-ին, մկրտվեց Հորդանան գետում:
Սուրբ Ծննդյան պահք

Հայ եկեղեցում Ս. Ծննդյանը նախորդող մեկ շաբաթը պահոց շրջան է: Դեկտեմբերի 29-ի երեկոյից մինչև հունվարի 5-ի երեկո մարդիկ պահք են պահում: Եկեղեցում հայոց հին տոմարի համաձայն՝ Նոր տարին նշվում էր Նավասարդի 1-ին, այսինքն` օգոստոսի 11-ին: Հետագայում` տոմարական նոր հաշվարկի ներմուծմամբ, Նոր տարին սկսեցին տոնել դեկտեմբերի 31-ին: Պահեցողները պահքի շրջանից դուրս են գալիս հունվարի 5-ի երեկոյան, երբ եկեղեցում մատուցվում է Սուրբ Ծննդյան Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ և տրվում է Սուրբ Ծննդյան ավետիսը: Մարդիկ միմյանց ողջունում են «Քրիստոս Ծնվեց և Հայտնվեց, Օրհնյալ է Հայտնությունը Քրիստոսի»:



Սուրբ Ծննդի տոնը սկսվում է ճրագալույցի Սուրբ պատարագով: Ճրագալույցը խորհրդանշում է բեթղեհեմյան աստղի լույսը, որը մոգերին առաջնորդեց դեպի Հիսուս: Ճրագալույցին վառվում են եկեղեցու ջահերն ու կանթեղները, եկեղեցի եկած մարդկանց վառվող մոմեր են բաժանվում, որից հետո մատուցվում է Սբ. Պատարագ:

Հունվարի 6-ի առավոտյան մատուցվում է տոնական Սբ. Պատարագ, որից հետո` կատարվում է Ջրօրհնյաց կարգ` ի հիշատակ Հիսուսի մկրտության: Խաչը ջուրն են իջեցնում և օրհնում, ինչպես Հիսուս օրհնեց ջուրն իր մկրտությամբ: Պատարագիչ քահանան սրբալույս Մյուռոն է կաթեցնում ջրի մեջ և օրհնում այն: Ավանդության համաձայն`ժողովուրդն այդ ջրից տուն է տանում` որպես օրհնություն:

«Սուրբ Ծնունդը օրհնում են ոչ միայն եկեղեցում, այլև տներում և աշխատավայրերում մատուցվում է օրհնության կարգ: Այս հնագույն ավանդույթը հայ համայնքի համար տևում է մինչև հունվարի 13-ը»,- պարզաբանում է Ասյա Բրոյանը:



Այն ժամանակից ի վեր, երբ քրիստոնեությունը հայտարարեցին որպես պետական կրոն, հայերը Դեկտեմբերի 30-ից հունվարի 5-ը, Ամանորյա պահք էին պահում և սեղանի մոտ նստում էին միայն հունվարի 6-ին, Սուրբ Ծննդյան տոնին: Իսկ սեղանին միայն ձուկ, կանաչեղեն, տոլմաի տեսակներ, չամիչով փլաֆ և գինի էր դրվում: