Ամենայն հավանականությամբ, դուք լսել եք համաշխարհային երջանկության ինդեքսի մասին։ Եթե այո, ապա գիտեք նաև, որ արդեն երկար տարիներ սկանդինավյան երկրներն են գլխավորում այն, իսկ վերջին տարիներին առաջին տեղը անփոփոխ կերպով զբաղեցնում է Ֆինլանդիան։ Չնայած դրան, քչերը գիտեն, թե իրականում ինչ է նշանակում այդ ինդեքսը և ինչի մասին է այն խոսում։
Համաշխարհային երջանկության ինդեքսը (WHR) կազմվում է Gallup-ի, Օքսֆորդի առողջապահական հետազոտական կենտրոնի, ՄԱԿ-ի կայուն զարգացման ցանցի և WHR-ի խմբագրական խորհրդի կողմից ամեն տարի և արտացոլում է երջանկության և բարեկեցության վերաբերյալ համաշխարհային պահանջարկը։ Այն ուսումնասիրում է պետության դերը երջանկության աղբյուրի տեսանկյունից և ցույց է տալիս, թե ինչպես է գիտությունը բացատրում անձնական և ազգային երջանկության տարբերությունը։
Ո՞ր տեղում է գտնվում Վրաստանը համաշխարհային երջանկության ինդեքսում և որտեղ են ԵՄ երկրները։ Որտե՞ղ են ավելի երջանիկ երիտասարդները և տարեցները՝ Վրաստանում թե ԵՄ-ում։
Վրաստանը համաշխարհային երջանկության ինդեքսում
Վերջին ինդեքսի համաձայն, որը ընդգրկում է 2021-2023 թվականները, Վրաստանը աշխարհում զբաղեցնում է 91-րդ տեղը, մինչդեռ 2020-2022 թվականների հաշվետվության մեջ երկիրը 90-րդ տեղում էր։
Համաշխարհային երջանկության ինդեքս (բոլոր տարիքներում)
Լուսանկար՝ WHR
Երջանկության ինդեքսը բաժանվում է նաև տարիքային խմբերի․
Երիտասարդների խմբում (մինչև 30 տարեկաններ) Վրաստանը աշխարհում զբաղեցնում է 78-րդ տեղը։
Մինչև 30 տարեկան բնակչության երջանկության մակարդակ
Լուսանկար՝ WHR
Իրավիճակը ավելի ծանր է տարեցների խմբում (60 տարին անց քաղաքացիներ) — այստեղ Վրաստանը զբաղեցնում է 91-րդ տեղը։
Համաշխարհային երջանկության ինդեքս (60 տարին անց քաղաքացիներ)
Լուսանկար՝ WHR
Վրաստանի և եվրոպական երկրների տարբեր տարիքային խմբերի երջանկության ինդեքսների միջև տարբերությունը ակնհայտ է։ Միջին վիճակագրական վրացու երջանկության մակարդակը զգալիորեն զիջում է միջին վիճակագրական եվրոպացու երջանկության մակարդակին։
Լուսանկար՝ NEWS.On.ge
ԵՄ երկրները համաշխարհային երջանկության ինդեքսում
Հավանաբար, դժվար չէ կռահել, որ համաշխարհային երջանկության ինդեքսում ԵՄ երկրները գերակայում են։ 2021-2023 թվականների տվյալներով՝ առաջին հնգյակում երեք ԵՄ անդամ կա՝ նրանցից երկուսը՝ Ֆինլանդիան և Դանիան, զբաղեցնում են առաջին և երկրորդ տեղերը, իսկ Շվեդիան գտնվում է 4-րդ հորիզոնականում։
Առաջին տասնյակում ԵՄ 5 անդամ է, իսկ առաջին քսանյակում ընդգրկված են 10 ԵՄ երկիր և նախկին անդամ Մեծ Բրիտանիան։ ԵՄ անդամներից 22 երկիր ներկայացված է երջանկության ինդեքսի լավագույն 50 երկրների շարքում, ինչը կազմում է լավագույն երկրների գրեթե կեսը։
Նմանատիպ գերակայություն նկատվում է նաև տարիքային խմբերի դեպքում։ Մինչև 30 տարեկանների խմբի առաջին քսանյակում 11 երկիր ԵՄ անդամ է, իսկ 60 տարին անց մարդկանց խմբի քսանյակում ընդգրկված են ԵՄ 8 անդամ երկրներ։
Հատկապես նշելի է, որ աշխարհում ամենաերջանիկ երիտասարդները (մինչև 30 տարեկան) ապրում են Լիտվայում՝ երկրում, որը, Վրաստանի նման, մոտ 3 տասնամյակ առաջ դուրս է եկել Խորհրդային Միությունից և կանգնած էր տնտեսական, քաղաքական և սոցիալական լուրջ մարտահրավերների առաջ։ Բարձր դիրքեր են զբաղեցնում նաև հետխորհրդային Լատվիան և Էստոնիան։
Երջանկության ինդեքսը մինչև 30 տարեկանների տարիքային խմբում
Լուսանկար՝ WHR
Ամփոփելով՝ համաշխարհային երջանկության ինդեքսը ցույց է տալիս, որ ԵՄ անդամ երկրներում ցանկացած տարիքի քաղաքացիները ավելի երջանիկ են, քան իրենց վրացի հասակակիցները։ Հետխորհրդային երկրների հաջողության օրինակները ցույց են տալիս, որ ԵՄ անդամակցությունը կարճ ժամկետում կարող է բարելավել այն գործոնները, որոնք ազդում են քաղաքացիների երջանկության վրա:
Հրապարակումը ստեղծվել է Եվրոպական միության և Կոնրադ Ադենաուերի հիմնադրամի աջակցությամբ՝ «Միասնական Վրաստան Եվրոպայի համար» ծրագրի շրջանակներում։ Դրա բովանդակության համար ամբողջությամբ պատասխանատու է On.ge-ն, և այն կարող է չարտահայտել ԵՄ-ի և Կոնրադ Ադենաուերի հիմնադրամի տեսակետները։