Ախալքալաքի տարածաշրջանի գյուղ Բուղաշենի կենտրոնում փոքր հրապարակ կա

Նրա մեջտեղում Արցախի կռվի մասնակից Միքաել Ավագյանն է թաղված: Ազատամարտիկի կիսանդրին այստեղ 1997 թվականին է տեղադրվել: 22 տարի անց տեղացի Գագիկ Ավագյանը արձանի վերանորոգումն անցկացրեց և հունվարի 20-ին տեղի իշխանության հետ հանդիսությամ նշեցին կիսանդրու բացումը:

Հանդիսությունը նկարագրող նկարների հրապարակելուն պես, սոց.կայքերում Միջադեպին հետեւեց բացասական արձագանքներ: Ֆեձսբուկ օգտագործողները գրում են, որ Ադրբեջանը Վրաստանի ռազմական գործընկերն է և այս գործողությունը հնարավոր է, երկու երկրների միջև հարաբերության վրա ազդեցություն գործի:

«Հայերը և Ադրբեջանցիները տարածքային խնդիրներ ունեն: Նրանց պատերազմի մասնակիցների արձանները չպետք է դրվեն Վրաստանում»:

«Ի՞նչ է կատարվում, ինչու՞ են այս մարդիք իրենց այդքան իրավունք տալիս»:

«Արձանի բացման արարողությունը երգ ու պարով որ անցկացրին դա սխալ էր»:

« Գիտակցության, խելքի, մտքի մասին հարցնող այլևս ոչ ոք չի՞ մնացել»:

«Ինչու՞ կատարեցին բացման արարողությունը հենգ ամսի 20-ին, երբ Ադրբեջանում սգո օր է հայտարարված»: -գրում են ֆեյսբուքում:

Արձանի հանդիսությամբ բացման արարողությանը ներկա էին Հայաստանի դեսպանը Վրաստանում ՝ Ռուբեն Սադոյանը, պատգամավոր՝ Էնզել Մկոյանը, և խորհրդարանի անդամ Սամվել պետրոսյանը: Ինչպես նաև տեղական իչխանության ներկայացուցիչներ՝ Ախալքալաքի քաղաքապետը և Սակրեբուլոյի ղեկավարը:



Սամվել Պետրոսյանը Ախալքալաքի Սակրեբուլոի ղեկավարն է, արձանի բացման արարողությանը նա նույնպես ներկա էր:

«Մոտ 30 տարի առաջ, երբ Ղարաբաղում սկսվեց ազատագրական պայքարը, ամբողջ վիրահայությունը՝ այդ թվում նաև ջավախահայությունը համախմբվեցին մի բռունցքի պես: Յուրաքանչյուր հայ իր հնարավորության սահմաններում օգնություն ցուցաբերեց Ղարաբաղին: Այդ ժամանակ ջավախահայերս ակտիվորեն օգնել ենք ինչպես նյութապես, սնունդով, այնպես էլ մեր ներկայությամբ: Ցավալի է, որ ոչ բոլորը վերադարձան մարտի դաշտից, այդ թվում մեր հերոսը՝ Միքայել Ավագյանը»,- ասում է նա:

Հասարակության տրամադրվածությունը զարմացնում է Ախալքալաքի քաղաքապետին:
« Կազմակերպել է գյուղը, ի՞նչ թույլտվության մասին է խոսքը, ոչ թույլտվություն է եղել, ոչ էլ ինչ որ պաշտոնական համաձայնություն: Սա եղել է Բուղաշենի բնակչության նախաձեռնությամբ: Իրենց փողերով են արել, քաղաքապետարանը ոչ մի կոպեկով նրանց չի օգնել: Թե ինչ կմտածեն ուրիշները, այս մասին գնահատական տալ չեմ կարող: Կարծում եմ, որ վրացիների հետ ոչ մի խնդիր չի լինի»,- ասում է Ախալքալաքի քաղաքապետ Յուրի Ունանյանը:

Սակրեբուլոի ղեկավար, Նաիրի Իրիցյանին կիսանդրու բացմանը հրավիրելե գյուղի բնակիչներից մեկը:

« Հրավիրեցին,գնացի: Բյուստը 1997 թվականից այնտեղ է: Չգիտեմ սկզբում ում նախաձեռնությամբ է տեղադրվել: Հիմա վերանորոգեցին և բացեցին:Մեր կողմերում, Վրաստանից այս արձանի բացմանը ոչ ոք չի հակաճառում: Հակառակն է ասում միայն նա, ով պնդում է որ այս մարդը սպանել է վրացիներին: Նրանք ուզում են, որ վրացիների և հայերի միջև անհասկացողություն լինի»,- ասում է նա:

Նաիրի Իրիցյանին հարցրինք, այս հարցը կարո՞ղ է արդյոք ազդեցություն գործել վրաց-ադրբեջանական հարաբերությունների վրա, որին նա պատասխանեց.
«Ես սակրեբուլոի ղեկավար եմ, և ոչ թե միջազգային հարաբերությունների փորձագետ: Ուստի այս հարցը ինձ չի վերաբերում»:

Հայաստանի միջազգային հարցերի փորձագետ է համարվում Իվա Շիլակաձեն: Նա ասում է, որ այս իրավիճակում, իշխանությանը պետք է ավելի զգույշ լինի:

«Եթե այդ մարդը Վրաստանի դիմաց արժեք ունի, և ինչ որ բան է արել մեր պետությունում, այդ դեպքում հասկանալի է:Բայց եթե միայն Ղարաբաղում էր կռվում... Չեմ կարծում, որ այս դեպքը լուրջ միջազգային ռեզոնանս է առաջ բերելու, սակայն այնուամենայնիվ հաճելի փաստ չէ: Իշխանությունը պետք է ցուցադրի շատ զգուշություն: Եթե իրենք չէին կարող որոշել, պետք է հարցնել Թբիլիսիում»,- ասում է փորձագետը:

Երբ Բուղաշենում տեղադրվեց Միքաել Ավագյանի արձանը, այդ ժամանակ Ցիրա Մեսխիշվիլին թղթակից էր: Պատմաբանն ասում է, որ այս միջադեպը հասարակությունում բացասական կարծիքներ առաջացրեց:

«Երբ 1997 թվականին արձանե տեղադրեցին, մեծ խառնաշփոթ էր ստեղծվել: Ինչպես հիշում եմ, խորհրդարանը թույլտվություն չէր տվել, սակայն այնուամենայնիվ արձանե տեղադրվեց: Այդ ժամանակ հայտարարեցինք, որ Ադրբեջանը Վրաստանի ռազմավարական գործակիցն է և անհարմար էր այդ քայլին գնալը: Բողոքը ոչ թե անհատի, այլ միջադեպի դիմաց էր:»

9-րդ ալիքը Էնզել Մկոյանի հետ կապնվեց հեռախոսով: Ինչ վերաբերվում է Միքաել Ավագյանի պատերազմում մասնակցությանը, Էնզէլ Մկոյանը սա սուտ է համարում:

« Դպրոցն ավարտելուն պես, Ավագյանը տեղափոխվեց Հայաստան ապրելու և դրանից հետո Վրաստանի հետ կապ չի ունեցել: Առավել ևս Արցախի կռվում մասնակցություն երբեք չի ունեցել, սա հաստատ գիտեմ»,- ասում է նա: