საზოგადოება
საფლავებში გაბნეული იდენტობა
საქართველოში, კულტურის ერთერთი შემადგენელი ნაწილი საფლავების მოვლა-პატრონობაა. რა განსხვავებული და საერთო ტრადიციები აქვთ ახალციხეში მცხოვრებ სხვადასხვა ეთნოსისა თუ რელიგიის წარმომადგენლებს, ვინ როგორ მიაგებს პატივს გარდაცვლილთა ხსოვნას და როგორ გამოხატავენ მარადიულ სამყოფელში გადასულთა პატივისცემას ნახეთ ჩვენი მასალა რაბათის ოთხი სასაფლაოდან.
გეორგიევსკის ტრაქტატს შეწირული ავტორის უპატრონო საფლავზე მხოლოდ რამდენიმე ადამიანი გადის. ერეკლე მეორის მრჩევლის მიერ შედგენილი პირობები რუსეთმა მალევე დაარღვია, რის გამოც სოლომონ ლიონიძეს ახალციხეში მოუწია გადმოხვეწა, რომელიც მაშინ ოსმალეთის იმპერიის შემადგენელი ნაწილი იყო. 1810 წელს თავშესაფარი მეგობარ პადრე ნიკოლა ფირალიშვილთან იპოვა. თუმცა მალევე, 1811 წლის აგვისტოში, ქალაქში გავრცელებულმა შავმა ჭირმა იმსხვერპლა. ისტორიკოსი რეზო ანდღულაძე ყვება, რომ მაშინდელი საქართველოს მეორე პირის გაპატიოსნება მეგობარს მოუწია, რომელმაც მართლმადიდებელი დეკანოზის შვილი სოლომონ ლიონიძე კათოლიკური ტაძრის ეზოში, გამორჩეულ ადგილას, დაკრძალა.
თუკი სოლომონ ლიონიძე, ახალციხეში, რუსეთის იმპერიას გამოექცა, მესხი ორბელიანები თურქეთის იმპერიას ემსხვერპლნენ. მესხეთში მაჰმადიანობის გავრცელება თურქეთს ორბელიანების მსგავსი ქრისტიანების გამო უჭირდა. ვასილი და იოსები მოსახლეობაში დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდნენ. ისაკ ფაშას ბრძანებით, 1806 წელს ორივე სასულიერო პირს გამაჰმადიანება მოსთხოვეს. ახალციხელმა ორბელიანებმა უარი განაცხადეს და ისინი მე-19 საუკუნეში ქრისტიანობისთვის აწამეს. მათი ნეშტი რაბათში, წმ. მარინეს სახელობის საკათედრო ტაძარშია დაკრძალული.
ახალციხის სასაფლაოზე დაკრძალული არქიეპისკოპოსის საფლავი სომხური თემისთვის ერთ-ერთი განსაკუთრებული ადგილია. 1915 წლის გენოციდის შემდეგ გაფანტული სომხები არქიეპისკოპოსმა კარაპეტ ბაგრატუნმა გააერთიანა და ერზრუმიდან საქართველოში ჩამოიყვანა. წინასააღდგომოდ სასაფლაოს მოსავლელად გასული ალბერტ კირაკოსიანი მიცვალებულებს ორჯერ იხსენებს. ერთხელ თავის სომეხ წინაპრებს, ხოლო მეორედ ქართველ მეუღლეს.
მიცვალებული სამხრეთ - დასავლეთით უნდა იყურებოდეს - ეს ებრაელთა დაკრძალვის წესია. სამხრეთ-დასავლეთით ყურება კი იერუსალიმისკენ ანუ აღთქმული ქვეყნისკენ ყურებას ნიშნავს. ახალციხეში შემორჩენილი ყველაზე ძველი, 400 წლის წინანდელი სასაფლაო სწორედ ებრაელებს ეკუთვნით. ოთხსაუკუნოვან სამუდამო სამყოფელში ორენოვანი საფლავის ქვებიც ბევრია. ებრაელთა საზოგადოების თავმჯდომარე სიმონ ლევიშვილი 5 ათასზე მეტ საფლავს დარაჯთან ერთად უვლის.
ახალციხეში, ე.წ. მართლმადიდებლური, კათოლიკური, სომხური და ებრაული სასაფლაოების გარდა, არსებობს შედარებით პატარა ადგილი, რომელსაც ადგილობრივები უპატრონო მიცვალებულთა სასაფლაოს სახელით იხსენიებენ. ისტორიკოსების ცნობით, აქ ძირითადად ეპიდემიის, ბრძოლის ან ახალციხეში სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულების დროს დაღუპული ადამიანები არიან დაკრძალულნი. შესაბამისად, ამ სასაფლაოზე სხვადასხვა რელიგიისა და ეთნოსისთვის დამახასიათებელი საფლავები ერთად არის თავმოყრილი.
ტოლერანტობის ქალაქი - ახალციხე მულტიკულტურული ცხოვრებით გამოირჩევა. აქ მაცხოვრებლები, განსაკუთრებით სააღდგომო დღეებში იხსენებენ ყველა იმ უპატრონო თუ ცნობილ პიროვნებებს, რომლებსაც ბედმა ამ პატარა ქალაქში სამუდამო განსასვენებელი არგუნა.
გეორგიევსკის ტრაქტატს შეწირული ავტორის უპატრონო საფლავზე მხოლოდ რამდენიმე ადამიანი გადის. ერეკლე მეორის მრჩევლის მიერ შედგენილი პირობები რუსეთმა მალევე დაარღვია, რის გამოც სოლომონ ლიონიძეს ახალციხეში მოუწია გადმოხვეწა, რომელიც მაშინ ოსმალეთის იმპერიის შემადგენელი ნაწილი იყო. 1810 წელს თავშესაფარი მეგობარ პადრე ნიკოლა ფირალიშვილთან იპოვა. თუმცა მალევე, 1811 წლის აგვისტოში, ქალაქში გავრცელებულმა შავმა ჭირმა იმსხვერპლა. ისტორიკოსი რეზო ანდღულაძე ყვება, რომ მაშინდელი საქართველოს მეორე პირის გაპატიოსნება მეგობარს მოუწია, რომელმაც მართლმადიდებელი დეკანოზის შვილი სოლომონ ლიონიძე კათოლიკური ტაძრის ეზოში, გამორჩეულ ადგილას, დაკრძალა.
თუკი სოლომონ ლიონიძე, ახალციხეში, რუსეთის იმპერიას გამოექცა, მესხი ორბელიანები თურქეთის იმპერიას ემსხვერპლნენ. მესხეთში მაჰმადიანობის გავრცელება თურქეთს ორბელიანების მსგავსი ქრისტიანების გამო უჭირდა. ვასილი და იოსები მოსახლეობაში დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდნენ. ისაკ ფაშას ბრძანებით, 1806 წელს ორივე სასულიერო პირს გამაჰმადიანება მოსთხოვეს. ახალციხელმა ორბელიანებმა უარი განაცხადეს და ისინი მე-19 საუკუნეში ქრისტიანობისთვის აწამეს. მათი ნეშტი რაბათში, წმ. მარინეს სახელობის საკათედრო ტაძარშია დაკრძალული.
ახალციხის სასაფლაოზე დაკრძალული არქიეპისკოპოსის საფლავი სომხური თემისთვის ერთ-ერთი განსაკუთრებული ადგილია. 1915 წლის გენოციდის შემდეგ გაფანტული სომხები არქიეპისკოპოსმა კარაპეტ ბაგრატუნმა გააერთიანა და ერზრუმიდან საქართველოში ჩამოიყვანა. წინასააღდგომოდ სასაფლაოს მოსავლელად გასული ალბერტ კირაკოსიანი მიცვალებულებს ორჯერ იხსენებს. ერთხელ თავის სომეხ წინაპრებს, ხოლო მეორედ ქართველ მეუღლეს.
მიცვალებული სამხრეთ - დასავლეთით უნდა იყურებოდეს - ეს ებრაელთა დაკრძალვის წესია. სამხრეთ-დასავლეთით ყურება კი იერუსალიმისკენ ანუ აღთქმული ქვეყნისკენ ყურებას ნიშნავს. ახალციხეში შემორჩენილი ყველაზე ძველი, 400 წლის წინანდელი სასაფლაო სწორედ ებრაელებს ეკუთვნით. ოთხსაუკუნოვან სამუდამო სამყოფელში ორენოვანი საფლავის ქვებიც ბევრია. ებრაელთა საზოგადოების თავმჯდომარე სიმონ ლევიშვილი 5 ათასზე მეტ საფლავს დარაჯთან ერთად უვლის.
ახალციხეში, ე.წ. მართლმადიდებლური, კათოლიკური, სომხური და ებრაული სასაფლაოების გარდა, არსებობს შედარებით პატარა ადგილი, რომელსაც ადგილობრივები უპატრონო მიცვალებულთა სასაფლაოს სახელით იხსენიებენ. ისტორიკოსების ცნობით, აქ ძირითადად ეპიდემიის, ბრძოლის ან ახალციხეში სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულების დროს დაღუპული ადამიანები არიან დაკრძალულნი. შესაბამისად, ამ სასაფლაოზე სხვადასხვა რელიგიისა და ეთნოსისთვის დამახასიათებელი საფლავები ერთად არის თავმოყრილი.
ტოლერანტობის ქალაქი - ახალციხე მულტიკულტურული ცხოვრებით გამოირჩევა. აქ მაცხოვრებლები, განსაკუთრებით სააღდგომო დღეებში იხსენებენ ყველა იმ უპატრონო თუ ცნობილ პიროვნებებს, რომლებსაც ბედმა ამ პატარა ქალაქში სამუდამო განსასვენებელი არგუნა.
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
19:59 / 10.01.2025
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
ხალხის აზრით
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
3
°C
ახალქალაქი
-3
°C
ასპინძა
5
°C
ადიგენი
12
°C
ბორჯომი
6
°C
თბილისი
6
°C
აბასთუმანი
1
°C
ბაკურიანი
0
°C
ნინოწმინდა
-3
°C
ვალუტა
AMD
1000
7.1466
EUR
1
2.9171
RUB
100
2.7833
TRY
1
0.0799
USD
1
2.8310
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
