Տնտեսություն
«Ապահովագրվեք, որ ավելի քիչ վնաս կրեք»,- պետությունը գյուղացիներին
Գյուղատնտեսության մեջ լավ ամառը կապված է քրտնաջան աշխատանքի և ոռոգման ջրի հետ: Առանց դրա գյուղացին առատ բերք չի ստանա: Ընտանիքին ամբողջ տարին եկամուտ է անհրաժեշտ, իսկ «քաղաքի բնակիչներին» սնունդ: Եթե համաճարակ չլիներ, բիզնեսը նույնպես կարող էր հետաքրքրված լինել բերքով: Ախալցիխեի գյուղերում ասում են, որ այս տարի նրենց առանձնապես բախտ չի վիճակվել `երաշտը, համաճարակը, գների աճն ու ջրի պակասը, ամեն ինչ համընկել է: Գյուղերի մի մասը չունի ոռոգման համակարգ, մի մասն էլ դժգոհում է թանկարժեք ծառայություններից: Գյուղ Չեչերեքում անհանգստացած են, որ էլեկտրաէներգիայի թանկացումը հանգեցրել է ոռոգման ջրի գնի թանկացմանը: Սա էլ իր հերթին ավելի թանկացրեց նրանց արտադրանքը:
«Մեկ ժամը 65 լարի է դարձել, ստիպված ենք մի քանիսով միասին ջրել: Առանց այն էլ ջուր չկա, և երբ չես ջրում հողը, ինչ սպասելիքներ կարող ես ունենալ: Անգամ չարժե ջանքեր թափել»,- ասում է 70-ամյա Ժուժունա Ինասարիձեն:
«Գյուղի հիմնական խնդիրը խմելու և ոռոգման ջուրն է: 65 լարի միայնակ մարդը ինչպես կարող է վճարել: 5-6 մարդ միասին ենք հավաքում գումար, որ կարողանանք վճարել: Ամեն ինչ թանկացել է՝ վառելանյութը, հոսանքը, սերմացու ապրանքն ու պարարտանյութը: Համաճարակը ոչ մի տեղ չի գնացել, բայց կառավարությունը մեզ ընդհանրապես չի օգնում», - ասում է Գրիգոր Օգանեսյանը:
Ոռոգման ջրի խնդրից բողոքում են նաեւ Մուգարեթիում: Գյուղի բնակչության մի մասը ապահովված է ջրով, իսկ մյուս մասի համար խնդիրը երկար տարիներ լուծված չէ: Առանց ջրի մնացած բնակչության միակ լուծումը առատ անձրևներն են, որը նրանց համար երաներլի է:
«Մենք հույսը դնում ենք Աստծո վրա, եթե անձրևի, կուրախանանք, բայց երբ անձրևի կարիք կար, ոչ մի կաթիլ չընկավ, ի՞նչ բերք կունենանք: Ես 52 տարի ապրում եմ Մուգարեթիում և այստեղ միշտ խոսում են ջրի մասին: Մենք ո՛չ խմելու, ո՛չ էլ ոռոգման ջուր ունենք: Պետք է փորել արտը, բայց եթե չջրես, ավելի կվատթարանա: Լոլիկ, կաղամբ, տեսեք ինչպիսի վիճակում են: Ի՞նչ կարող ենք անել, դեռ ցանում ենք, անգործ հո չե՞նք մնալու»,- անհանգստանում է Թամար Չադունելին:
Մուգարեթի գյուղում ջրի պոմպ է տեղադրվել 2017 թ. Որոշ ժամանակ աշխատեց, բայց գյուղը կրկին մնաց առանց ջրի: Ասում են, որ ամեն տարի գյուղի ընդհանուր ժողոի ժամանակ խնդրում են լուծում տալ ոռոգման ջրի խնդրին, սակայն ապարդյուն:
«Ոռոգման ջուր չկա, բայց կարծես սկսեցին վերանորոգել, հետո մեզ ասացին, որ փչացել է: Ինչը փչացավ? Մի օր անգամ չի աշխատել համակարգը: Լավ չեն նորոգել և վերջ: Չնայած, աշխատում էին մեկուկես տարի: Ի՞նչ կարող եմ անել, ես դեռ կփորձեմ առավելագույնը, և գուցե անձրև գա, կարո՞ղ եմ անգործ մնալ»,- ասում է Թամազ Լոմիձեն:
Չնայած գյուղում ջրի պոմպը տեղադրվել է 2017 թվականին, «Վրաստանի մելիորացիան»ստիպված եղավ այն ամբողջովին վերանորոգել: «Պոմպը որոշ ժամանակ աշխատեց, հետո որոշ խախտումներ նկատվեցին, պարբերաբար զանգահարում էին: Մեկ այլ ընկերություն աշխատեց, և այժմ մենք վերանորոգում ենք երկրորդ անգամ, քանի որ անորակ էր», - ասում են աշխատողները, ովքեր փորձում են Մուգարեթիում վերանորոգել ջրի պոմպը:
Ախալցիխեի մունիցիպալիտետում տեղյակ են Մուգարեթիի խնդրի մասին, բայց ասում են, որ սպասարկում են քաղաքապետարանի գրեթե բոլոր գյուղերը, բացի Մուգարեթիից: Քաղաքապետարանի ջրամատակարարման տնօրենն ասում է, որ. «Մուգարեթիի պոմպակայանը կառուցվել է հանրապետության մելիորացիայի միջոցով, այն մեր վերահսկողության տակ չէ, ուստի չգիտեմ, թե ինչն է փչանում»:
Ջեմալ Գիորգաձեն նաեւ նշում է, որ քաղաքապետարանը հիմնականում ջուր է ստանում Ուրավելի եւ Փոցխովի գետերով,: Ճիշտ է՝
«Դեբետը նվազում է, բայց դեռ բավական ջուր կա: Մենք ունենք հատուկ սարքավորումներ, տրակտորներ, որոնց միջոցով միանգամից վերացվում են թերությունները: Ինչ վերաբերում է պոմպակայանների վիճակին, օրինակ ՝ Ծնիսի գյուղում գործարկվել է նոր պոմպակայան: Նախատեսվում է շարժիչների և պոմպերի փոխարինում և խնդիրների վերացում», - ասում է Ախալցիխեի քաղաքապետարանի ջրամատակարարման տնօրեն՝ Ջեմալ Գիորգաձեն:
Գյուղատնտեսության իրավիճակի պատճառով փորձագետները կանխատեսում են դժվարին աշուն: Համաճարակը մի կողմից աշխատուժի դեֆիցիտ ստեղծեց, մյուս կողմից բարձրացրեց գյուղատնտեսական արտադրանքի գները: Զուրաբ Սադաթիերաշվիլիի խոսքով ՝
«Պետությունն անցյալ տարի օգնեց ֆերմերներին համաճարակի պատճառով, նրանք այս տարի այդ օգնությունն էլ չունեն: Նրանց համար, ովքեր կախված չեն էլեկտրաէներգիայից, վառելիքի գների բարձրացումը միևնույն է թանկացրեց ապրանքների խնամքը, բայց այս սեզոնին ամենակրիտիկականը ոռոգման ջուրն է»:
Գյուղատնտեսական-խորհրդատվական ծառայության ներկայացուցիչն ասում է, որ, ի տարբերություն նախորդ տարվա, այս տարի թռչնամսի արտադրությունը նվազել է: Սա նվազեցրեց եգիպտացորենի պահանջարկը և, հետևաբար, գինը: Զուրաբ Սադաթիերաշվիլիի խոսքով ՝ այս տարի տարբեր գործընթացներ են զարգացել: Եգիպտացորենի գների անկման հետ մեկտեղ ցորենն ու հացը թանկացել են: Ֆերմերները չկարողացան վաճառել գարնանը ցանած բերքը, որի պատճառով այս տարի մնացին առանց նվազագույն եկամուտի:
«Անցյալ տարվա պատճառով այս տարի ստեղծվեցին ֆինանսական խնդիրներ, դրան գումարած ՝ ոռոգման ջրի դեֆիցիտը, որն առավել սուր է: Շատ մեծ երաշտ է, նման իրավիճակ չի եղել վերջին մի քանի տարիների ընթացքում: Այն գյուղերում, որտեղ ոռոգման ջրի խնդիրը լուծված չէ, բերքը կլինի նվազագույն, իսկ աշնանը կլինի բավականին կրիտիկական իրավիճակ», - նշում է Գյուղատնտեսական-խորհրդատվական ծառայության ներկայացուցիչ՝ Զուրաբ Սադաթիերաշվիլին:
Քանի որ ֆերմերը չի կարող ստացած արտադրանքը վաճառել ինքնարժեքով, գյուղմթերքի արտադրությունն ավելի թանկ է գյուղացու համար, - ասում է Պավլե Գիքոշվիլին: Գյուղատնտեսական հարցերի փորձագետը կարծում է, որ նյութերի գնի բարձրացումը նվազեցրել է արտադրանքի իրացումը:
«Զբոսաշրջության կրճատումը նվազեցրել է նաեւ գյուղմթերքի պահանջարկը, եւ այս փաստը ավելի է սրել ֆերմերների վիճակը: Չեն աշխատում ռեստորանները, զբոսաշրջիկներ չեն գալիս, հարսանիքներ և խնջույքներ չեն անցկացվում: Հետեւաբար, ստացվում է, որ երկիրն ունի ավելցուկային արտադրանք, որը չի կարող վաճառել: Պարարտանյութերի և թունաքիմիկատների արտադրությունը թանկացել է գյուղացիների համար, այն գրեթե կրկնապատկվել է», - ասում է Պավլե Գիքոշվիլին:
Գյուղական զարգացման գործակալությունը քաջատեղյակ է, որ գյուղատնտեսության ոլորտում խնդիրներ կան: Այդ պատճառով նրանք սկսել են «գրանցել խնդիրները»: Գործակալության Սամցխե-Ջավախքի շրջանի ղեկավար՝ Նանա Զուբաշվիլիի խոսքով ՝ մասնագետները խնդիրները գրանցում են կայքում: Գործակալությունը պարզել է, որ գյուղերի խնդիրների ցանկը հիմնականում բաժանված է երկու մասի.
1. Սարքավորման, հատկապես հացահատիկային մշակաբույսերի և բերքահավաքի սարքավորումների բացակայություն.
2. Ոռոգման համակարգերի անկանոնություն:
Գործակալության Սամցխե-Ջավախքի տարածաշրջանի տնօրենն ասում է, որ մելիորացիայի բաժնի հետ է հանդիպումն արդեն կայացել է:
«Ոռոգման ջրի խնդրի հարցը հատկապես բարձրացրել են Անի, Բոգա, Տատանիսի գյուղերի բնակիչները»:
Թունաքիմիկատների թանկացումը կապում են դոլարի փոխարժեքի հետ. «Բայց, ցավոք, մենք այն հաստատությունը չենք, որը կարող է կարգավորել արտարժույթը: Գյուղերում շատ խնդիրներ կան, և դրանց լուծումը տարիներ կպահանջի, բայց միևնույն է, լավ է, որ հարցերը ստանում ենք անմիջապես գյուղերից»,-ասում է Սամցխե-Ջավախքի գործակալության տնօրեն՝ Նանա Զուբաշվիլին:
Գյուղատնտեսությունը հատկապես ծանր վիճակում հայտնվեց համաճարակից հետո: Այժմ կառավարությունը կարող է միայն մի բան ասել ֆերմերներին (գյուղացիներին)՝ «Ապահովագրվեք, որ ավելի քիչ վնաս կրեք և վնասի մեծ մասը փոխհատուցեն»:
«Մեկ ժամը 65 լարի է դարձել, ստիպված ենք մի քանիսով միասին ջրել: Առանց այն էլ ջուր չկա, և երբ չես ջրում հողը, ինչ սպասելիքներ կարող ես ունենալ: Անգամ չարժե ջանքեր թափել»,- ասում է 70-ամյա Ժուժունա Ինասարիձեն:
«Գյուղի հիմնական խնդիրը խմելու և ոռոգման ջուրն է: 65 լարի միայնակ մարդը ինչպես կարող է վճարել: 5-6 մարդ միասին ենք հավաքում գումար, որ կարողանանք վճարել: Ամեն ինչ թանկացել է՝ վառելանյութը, հոսանքը, սերմացու ապրանքն ու պարարտանյութը: Համաճարակը ոչ մի տեղ չի գնացել, բայց կառավարությունը մեզ ընդհանրապես չի օգնում», - ասում է Գրիգոր Օգանեսյանը:
Ոռոգման ջրի խնդրից բողոքում են նաեւ Մուգարեթիում: Գյուղի բնակչության մի մասը ապահովված է ջրով, իսկ մյուս մասի համար խնդիրը երկար տարիներ լուծված չէ: Առանց ջրի մնացած բնակչության միակ լուծումը առատ անձրևներն են, որը նրանց համար երաներլի է:
«Մենք հույսը դնում ենք Աստծո վրա, եթե անձրևի, կուրախանանք, բայց երբ անձրևի կարիք կար, ոչ մի կաթիլ չընկավ, ի՞նչ բերք կունենանք: Ես 52 տարի ապրում եմ Մուգարեթիում և այստեղ միշտ խոսում են ջրի մասին: Մենք ո՛չ խմելու, ո՛չ էլ ոռոգման ջուր ունենք: Պետք է փորել արտը, բայց եթե չջրես, ավելի կվատթարանա: Լոլիկ, կաղամբ, տեսեք ինչպիսի վիճակում են: Ի՞նչ կարող ենք անել, դեռ ցանում ենք, անգործ հո չե՞նք մնալու»,- անհանգստանում է Թամար Չադունելին:
Մուգարեթի գյուղում ջրի պոմպ է տեղադրվել 2017 թ. Որոշ ժամանակ աշխատեց, բայց գյուղը կրկին մնաց առանց ջրի: Ասում են, որ ամեն տարի գյուղի ընդհանուր ժողոի ժամանակ խնդրում են լուծում տալ ոռոգման ջրի խնդրին, սակայն ապարդյուն:«Ոռոգման ջուր չկա, բայց կարծես սկսեցին վերանորոգել, հետո մեզ ասացին, որ փչացել է: Ինչը փչացավ? Մի օր անգամ չի աշխատել համակարգը: Լավ չեն նորոգել և վերջ: Չնայած, աշխատում էին մեկուկես տարի: Ի՞նչ կարող եմ անել, ես դեռ կփորձեմ առավելագույնը, և գուցե անձրև գա, կարո՞ղ եմ անգործ մնալ»,- ասում է Թամազ Լոմիձեն:
Չնայած գյուղում ջրի պոմպը տեղադրվել է 2017 թվականին, «Վրաստանի մելիորացիան»ստիպված եղավ այն ամբողջովին վերանորոգել: «Պոմպը որոշ ժամանակ աշխատեց, հետո որոշ խախտումներ նկատվեցին, պարբերաբար զանգահարում էին: Մեկ այլ ընկերություն աշխատեց, և այժմ մենք վերանորոգում ենք երկրորդ անգամ, քանի որ անորակ էր», - ասում են աշխատողները, ովքեր փորձում են Մուգարեթիում վերանորոգել ջրի պոմպը:
Ախալցիխեի մունիցիպալիտետում տեղյակ են Մուգարեթիի խնդրի մասին, բայց ասում են, որ սպասարկում են քաղաքապետարանի գրեթե բոլոր գյուղերը, բացի Մուգարեթիից: Քաղաքապետարանի ջրամատակարարման տնօրենն ասում է, որ. «Մուգարեթիի պոմպակայանը կառուցվել է հանրապետության մելիորացիայի միջոցով, այն մեր վերահսկողության տակ չէ, ուստի չգիտեմ, թե ինչն է փչանում»:
Ջեմալ Գիորգաձեն նաեւ նշում է, որ քաղաքապետարանը հիմնականում ջուր է ստանում Ուրավելի եւ Փոցխովի գետերով,: Ճիշտ է՝
«Դեբետը նվազում է, բայց դեռ բավական ջուր կա: Մենք ունենք հատուկ սարքավորումներ, տրակտորներ, որոնց միջոցով միանգամից վերացվում են թերությունները: Ինչ վերաբերում է պոմպակայանների վիճակին, օրինակ ՝ Ծնիսի գյուղում գործարկվել է նոր պոմպակայան: Նախատեսվում է շարժիչների և պոմպերի փոխարինում և խնդիրների վերացում», - ասում է Ախալցիխեի քաղաքապետարանի ջրամատակարարման տնօրեն՝ Ջեմալ Գիորգաձեն:
Գյուղատնտեսության իրավիճակի պատճառով փորձագետները կանխատեսում են դժվարին աշուն: Համաճարակը մի կողմից աշխատուժի դեֆիցիտ ստեղծեց, մյուս կողմից բարձրացրեց գյուղատնտեսական արտադրանքի գները: Զուրաբ Սադաթիերաշվիլիի խոսքով ՝
«Պետությունն անցյալ տարի օգնեց ֆերմերներին համաճարակի պատճառով, նրանք այս տարի այդ օգնությունն էլ չունեն: Նրանց համար, ովքեր կախված չեն էլեկտրաէներգիայից, վառելիքի գների բարձրացումը միևնույն է թանկացրեց ապրանքների խնամքը, բայց այս սեզոնին ամենակրիտիկականը ոռոգման ջուրն է»:
Գյուղատնտեսական-խորհրդատվական ծառայության ներկայացուցիչն ասում է, որ, ի տարբերություն նախորդ տարվա, այս տարի թռչնամսի արտադրությունը նվազել է: Սա նվազեցրեց եգիպտացորենի պահանջարկը և, հետևաբար, գինը: Զուրաբ Սադաթիերաշվիլիի խոսքով ՝ այս տարի տարբեր գործընթացներ են զարգացել: Եգիպտացորենի գների անկման հետ մեկտեղ ցորենն ու հացը թանկացել են: Ֆերմերները չկարողացան վաճառել գարնանը ցանած բերքը, որի պատճառով այս տարի մնացին առանց նվազագույն եկամուտի:
«Անցյալ տարվա պատճառով այս տարի ստեղծվեցին ֆինանսական խնդիրներ, դրան գումարած ՝ ոռոգման ջրի դեֆիցիտը, որն առավել սուր է: Շատ մեծ երաշտ է, նման իրավիճակ չի եղել վերջին մի քանի տարիների ընթացքում: Այն գյուղերում, որտեղ ոռոգման ջրի խնդիրը լուծված չէ, բերքը կլինի նվազագույն, իսկ աշնանը կլինի բավականին կրիտիկական իրավիճակ», - նշում է Գյուղատնտեսական-խորհրդատվական ծառայության ներկայացուցիչ՝ Զուրաբ Սադաթիերաշվիլին:
Քանի որ ֆերմերը չի կարող ստացած արտադրանքը վաճառել ինքնարժեքով, գյուղմթերքի արտադրությունն ավելի թանկ է գյուղացու համար, - ասում է Պավլե Գիքոշվիլին: Գյուղատնտեսական հարցերի փորձագետը կարծում է, որ նյութերի գնի բարձրացումը նվազեցրել է արտադրանքի իրացումը:
«Զբոսաշրջության կրճատումը նվազեցրել է նաեւ գյուղմթերքի պահանջարկը, եւ այս փաստը ավելի է սրել ֆերմերների վիճակը: Չեն աշխատում ռեստորանները, զբոսաշրջիկներ չեն գալիս, հարսանիքներ և խնջույքներ չեն անցկացվում: Հետեւաբար, ստացվում է, որ երկիրն ունի ավելցուկային արտադրանք, որը չի կարող վաճառել: Պարարտանյութերի և թունաքիմիկատների արտադրությունը թանկացել է գյուղացիների համար, այն գրեթե կրկնապատկվել է», - ասում է Պավլե Գիքոշվիլին:
Գյուղական զարգացման գործակալությունը քաջատեղյակ է, որ գյուղատնտեսության ոլորտում խնդիրներ կան: Այդ պատճառով նրանք սկսել են «գրանցել խնդիրները»: Գործակալության Սամցխե-Ջավախքի շրջանի ղեկավար՝ Նանա Զուբաշվիլիի խոսքով ՝ մասնագետները խնդիրները գրանցում են կայքում: Գործակալությունը պարզել է, որ գյուղերի խնդիրների ցանկը հիմնականում բաժանված է երկու մասի.1. Սարքավորման, հատկապես հացահատիկային մշակաբույսերի և բերքահավաքի սարքավորումների բացակայություն.
2. Ոռոգման համակարգերի անկանոնություն:
Գործակալության Սամցխե-Ջավախքի տարածաշրջանի տնօրենն ասում է, որ մելիորացիայի բաժնի հետ է հանդիպումն արդեն կայացել է:
«Ոռոգման ջրի խնդրի հարցը հատկապես բարձրացրել են Անի, Բոգա, Տատանիսի գյուղերի բնակիչները»:
Թունաքիմիկատների թանկացումը կապում են դոլարի փոխարժեքի հետ. «Բայց, ցավոք, մենք այն հաստատությունը չենք, որը կարող է կարգավորել արտարժույթը: Գյուղերում շատ խնդիրներ կան, և դրանց լուծումը տարիներ կպահանջի, բայց միևնույն է, լավ է, որ հարցերը ստանում ենք անմիջապես գյուղերից»,-ասում է Սամցխե-Ջավախքի գործակալության տնօրեն՝ Նանա Զուբաշվիլին:
Գյուղատնտեսությունը հատկապես ծանր վիճակում հայտնվեց համաճարակից հետո: Այժմ կառավարությունը կարող է միայն մի բան ասել ֆերմերներին (գյուղացիներին)՝ «Ապահովագրվեք, որ ավելի քիչ վնաս կրեք և վնասի մեծ մասը փոխհատուցեն»:
ამავე კატეგორიაში
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
10
°C
ახალქალაქი
7
°C
ასპინძა
9
°C
ადიგენი
17
°C
ბორჯომი
11
°C
თბილისი
14
°C
აბასთუმანი
9
°C
ბაკურიანი
6
°C
ნინოწმინდა
7
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.8978
EUR
1
2.8837
RUB
100
2.8914
TRY
1
0.0829
USD
1
2.6755
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
