Գյուղատնտեսություն
Գյուղացիները «ապագայի հույսով»
Ֆերմերները գարնանային աշխատանքը սկսեցին խնայած գումարներով, սակայն կկարողանան, թե ոչ հոգ տանել մնացած ծախսերի մասին, դեռ չգիտեն: Գյուղացիները մտահոգվում են, կարծելով, որ 2021 թվականը կարող է լինել ավերի ծանր, քան նախորդ տարին էր: Ինչը նշանակում է, որ հնարավոր է այս տարի էլ բերքը վաճառել չհաջողվի:
50-ամյա Շավլեգ Բիծաձեն ապրում է Վալե գյուղում: Ֆերմերն ամեն տարի փոքր հողամաս է մշակում: Այն մշակելու համար անհրաժեշտ է 500 լարի: Հողագործության գործընթացում ներգրավված է ամբողջ ընտանիքը:
«Մեծ հողատարածք չունեմ, բայց ինչ ունեմ, այն էլ չեմ կարող մշակել այնպես, ինչպես մինչ այժմ: Ոչ էլ հնարավորություն ունեմ լավ սերմ գնելու»,- ասում է ֆերմերը:
Սիմոնյանների ընտանիքի եկամուտի հիմնական աղբյուրը գյուղատնտեսությունն է: Համաճարակի պատճառով, Բիծաձեների նման, նրանց ընտանիքը նույնպես տուժեց:
Հեկտարներով հողամասն ու տոննաներով փչացած ապրանքը նրանց առօրյա իրականությունն է: Չնայած սրան, Զոյա Սիմոնյանը այս տարի նույնպես սկսել է մշակել հողամասը: Հույս ունի, որ բերքը այս անգամ լավ գնով կվաճառի և համաճարակի պատճառով վերցրած վարկերն էլ կվճարի:
«Տոննաներով կարտոֆիլ եմ թափել, կեսը մենք ենք կերել, կեսն էլ կենդանիները: Ոչ մի տեղ գնալ չէինք կարող, որ գոնե վաճառեինք ապրանքը: Ախալցիխե նույնպես տանել չէինք կարող, իմաստ չուներ, կոպեկներ արժեր: Ինչու՞ տանջվեցինք, աշխատեցինք որ թափեի՞նք: Վեց անդամից ոչ ոք չի աշխատում, տարիներ շարունակ այսպես ենք ապրում, այլ ընտրանք չունենք, այս տարի էր պետք է ցանենք»,- ասում է Զոյա Սիմոնյանը:
Սխվիլիսիի բնակիչ՝ ֆերմերի համար 2020 թվականին հողի մշակումն արժեցավ 6 000 լարի: Տարեվերջին Ռոման Պավլովի հաշվին գրանցվել է 4000 լարիի կորուստ, նրա բերքը փչացել է: Համաճարակից առաջ ապրանքը վաճառում էր հիմնականում Թբիլիսիում: Ինչպես և մյուս ֆերմերները, Covid 19 –ի պատճառով նա հայտնվեց ֆինանսական ծանր դրության մեջ:
«Ես կարտոֆիլը շատ էժան՝ 50 թեթրիով վաճառեցի, մինչդեռ 2019-ին վաճառում էի 1,20 լարիով: Ես լավ բերք էի հավաքել, բայց չկարողացա գյուղից դուրս տանել, ուստի կեսը փչացավ: Գյուղ եկողներն առաջարկում էին ընդամենը 50 թեթրի, նախընտրեցի կրկին վաճառել ցածր գնով»:
«Ֆերմերներն այս տարի այլևս չեն կարող իրագործել գարնանային աշխատանքները նախորդ տարվա մասշտաբով»,- ասում է գյուղատնտեսության ոլորտի մասնագետը: Գուրամ Ջինճվելաձեն կարծում է, որ ֆերմերները շատ են տուժել համաճարակից և պետական փոխհատուցումը նրանց համար միայն փոքր աջակցություն էր:
«Գյուղացիների շրջանում փողի պակաս կա: Համաճարակի պատճառով նրանք դժվարացան վաճառել ապրանքը: Ամբողջ ամառվա սկզբին արտադրանքը վաճառվում էր նորմալ գնով, բայց խնդիրներ առաջացան սեպտեմբերի վերջին: Սկզբում մարդիկ կարծում էին, որ համաճարակային իրավիճակից դուրս գալու լուծումներից մեկը գյուղ վերադառնալն ու հող մշակելն էր: Անցյալ տարի գրանցվեց 10-15% աճ, բայց այս տարի կարծում եմ, որ «քաղաքային ֆերմերները» կրկին կհեռանան և հողագործությամբ կզբաղվեն նրանք, ովքեր նախկինում մշտապես աշխատում էին այս ոլորտում», - ասում է Գուրամ Ջինճվելաձեն:
Ֆերմերները աջակցություն են խնդրում պետությունից: Իսկ իշխանությունն իր հերթին պնդում է, որ համաճարակի ընթացքում, բավականաչափ օգնել է ֆերմերներին՝ դիզելով, 200 լարիով և հակաճգնաժամային ծրագրով նախատեսված այլ արտոնություններով, որոնցից ընդհանուր առմամբ օգտվել է 4 965 ֆերմեր: Գյուղի և գյուղատնտեսության զարգացման գործակալության ղեկավար՝ Նանա Զուբաշվիլին այս փուլում ասել չի կարող, ցանքատարածությունների քանակը նվազե՞լ է, թե՞ ավելացել, քանի որ ուսումնասիրության գործընթացը դեռ չի ավարտվել:
«Տարածաշրջանում չկա ֆերմեր, ով օգնությունից չի օգտվել: Այս աջակցությունը, որը համաճարակի ընթացքում տրամադրվել էր ֆերմերներին, օգտագործվել է բոլորի կողմից և հողի մշակման համար անհրաժեշտ գործիքներ ձեռք բերելու համար: Ընդհանուր առմամբ, տարածաշրջանում գործակալության կողմից ֆինանսավորվել է 88 նախագիծ: Ծրագրերը ներառում էին ֆերմերային տնտեսությունների կառուցում կամ նրանց տարբեր տեսակի օգնության տրամադրում: Մենք շաբաթը երկու օր անցկացնում ենք գյուղերում հարցում, թե ինչն է առավել դժվար ֆերմերների համար: Այս պահին նոր սարքավորումների պակաս է նկատվում: Խնդիրների լուծումը մեր հիմնական պարտականությունն է»,- մեզ հետ զրույցում հայտարարեց Նանա Զուբաշվիլին:
Կովիդ19-ի ազդեցության տակ գտնվող ֆերմերային տնտեսություններում ստեղծված խնդիրները ուսումնասիրում է Վրաստանի ֆերմերների ասոցիացիան: Համաճարակի առաջին ալիքի ընթացքում ուսումնասիրված խնդիրներն են.
Ֆինանսների սղությունը, արտադրական օբյեկտների հասանելիությունը, վաճառքը, ոռոգումն ու նման խնդրահարույց հարցերը ուղարկվեցին կառավարություն: Հենց այս փաստաթղթի հիման վրա էլ մշակվեց հակաճգնաժամային պետական ծրագիրը, որը նախատեսում էր սուբսիդավորել 1 հեկտարի դիմաց 200 լարի գումար:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
50-ամյա Շավլեգ Բիծաձեն ապրում է Վալե գյուղում: Ֆերմերն ամեն տարի փոքր հողամաս է մշակում: Այն մշակելու համար անհրաժեշտ է 500 լարի: Հողագործության գործընթացում ներգրավված է ամբողջ ընտանիքը:
«Մեծ հողատարածք չունեմ, բայց ինչ ունեմ, այն էլ չեմ կարող մշակել այնպես, ինչպես մինչ այժմ: Ոչ էլ հնարավորություն ունեմ լավ սերմ գնելու»,- ասում է ֆերմերը:
Սիմոնյանների ընտանիքի եկամուտի հիմնական աղբյուրը գյուղատնտեսությունն է: Համաճարակի պատճառով, Բիծաձեների նման, նրանց ընտանիքը նույնպես տուժեց:
Հեկտարներով հողամասն ու տոննաներով փչացած ապրանքը նրանց առօրյա իրականությունն է: Չնայած սրան, Զոյա Սիմոնյանը այս տարի նույնպես սկսել է մշակել հողամասը: Հույս ունի, որ բերքը այս անգամ լավ գնով կվաճառի և համաճարակի պատճառով վերցրած վարկերն էլ կվճարի:
«Տոննաներով կարտոֆիլ եմ թափել, կեսը մենք ենք կերել, կեսն էլ կենդանիները: Ոչ մի տեղ գնալ չէինք կարող, որ գոնե վաճառեինք ապրանքը: Ախալցիխե նույնպես տանել չէինք կարող, իմաստ չուներ, կոպեկներ արժեր: Ինչու՞ տանջվեցինք, աշխատեցինք որ թափեի՞նք: Վեց անդամից ոչ ոք չի աշխատում, տարիներ շարունակ այսպես ենք ապրում, այլ ընտրանք չունենք, այս տարի էր պետք է ցանենք»,- ասում է Զոյա Սիմոնյանը:
Սխվիլիսիի բնակիչ՝ ֆերմերի համար 2020 թվականին հողի մշակումն արժեցավ 6 000 լարի: Տարեվերջին Ռոման Պավլովի հաշվին գրանցվել է 4000 լարիի կորուստ, նրա բերքը փչացել է: Համաճարակից առաջ ապրանքը վաճառում էր հիմնականում Թբիլիսիում: Ինչպես և մյուս ֆերմերները, Covid 19 –ի պատճառով նա հայտնվեց ֆինանսական ծանր դրության մեջ:
«Ես կարտոֆիլը շատ էժան՝ 50 թեթրիով վաճառեցի, մինչդեռ 2019-ին վաճառում էի 1,20 լարիով: Ես լավ բերք էի հավաքել, բայց չկարողացա գյուղից դուրս տանել, ուստի կեսը փչացավ: Գյուղ եկողներն առաջարկում էին ընդամենը 50 թեթրի, նախընտրեցի կրկին վաճառել ցածր գնով»:
«Ֆերմերներն այս տարի այլևս չեն կարող իրագործել գարնանային աշխատանքները նախորդ տարվա մասշտաբով»,- ասում է գյուղատնտեսության ոլորտի մասնագետը: Գուրամ Ջինճվելաձեն կարծում է, որ ֆերմերները շատ են տուժել համաճարակից և պետական փոխհատուցումը նրանց համար միայն փոքր աջակցություն էր:
«Գյուղացիների շրջանում փողի պակաս կա: Համաճարակի պատճառով նրանք դժվարացան վաճառել ապրանքը: Ամբողջ ամառվա սկզբին արտադրանքը վաճառվում էր նորմալ գնով, բայց խնդիրներ առաջացան սեպտեմբերի վերջին: Սկզբում մարդիկ կարծում էին, որ համաճարակային իրավիճակից դուրս գալու լուծումներից մեկը գյուղ վերադառնալն ու հող մշակելն էր: Անցյալ տարի գրանցվեց 10-15% աճ, բայց այս տարի կարծում եմ, որ «քաղաքային ֆերմերները» կրկին կհեռանան և հողագործությամբ կզբաղվեն նրանք, ովքեր նախկինում մշտապես աշխատում էին այս ոլորտում», - ասում է Գուրամ Ջինճվելաձեն:
Ֆերմերները աջակցություն են խնդրում պետությունից: Իսկ իշխանությունն իր հերթին պնդում է, որ համաճարակի ընթացքում, բավականաչափ օգնել է ֆերմերներին՝ դիզելով, 200 լարիով և հակաճգնաժամային ծրագրով նախատեսված այլ արտոնություններով, որոնցից ընդհանուր առմամբ օգտվել է 4 965 ֆերմեր: Գյուղի և գյուղատնտեսության զարգացման գործակալության ղեկավար՝ Նանա Զուբաշվիլին այս փուլում ասել չի կարող, ցանքատարածությունների քանակը նվազե՞լ է, թե՞ ավելացել, քանի որ ուսումնասիրության գործընթացը դեռ չի ավարտվել:
«Տարածաշրջանում չկա ֆերմեր, ով օգնությունից չի օգտվել: Այս աջակցությունը, որը համաճարակի ընթացքում տրամադրվել էր ֆերմերներին, օգտագործվել է բոլորի կողմից և հողի մշակման համար անհրաժեշտ գործիքներ ձեռք բերելու համար: Ընդհանուր առմամբ, տարածաշրջանում գործակալության կողմից ֆինանսավորվել է 88 նախագիծ: Ծրագրերը ներառում էին ֆերմերային տնտեսությունների կառուցում կամ նրանց տարբեր տեսակի օգնության տրամադրում: Մենք շաբաթը երկու օր անցկացնում ենք գյուղերում հարցում, թե ինչն է առավել դժվար ֆերմերների համար: Այս պահին նոր սարքավորումների պակաս է նկատվում: Խնդիրների լուծումը մեր հիմնական պարտականությունն է»,- մեզ հետ զրույցում հայտարարեց Նանա Զուբաշվիլին:
Կովիդ19-ի ազդեցության տակ գտնվող ֆերմերային տնտեսություններում ստեղծված խնդիրները ուսումնասիրում է Վրաստանի ֆերմերների ասոցիացիան: Համաճարակի առաջին ալիքի ընթացքում ուսումնասիրված խնդիրներն են.
Ֆինանսների սղությունը, արտադրական օբյեկտների հասանելիությունը, վաճառքը, ոռոգումն ու նման խնդրահարույց հարցերը ուղարկվեցին կառավարություն: Հենց այս փաստաթղթի հիման վրա էլ մշակվեց հակաճգնաժամային պետական ծրագիրը, որը նախատեսում էր սուբսիդավորել 1 հեկտարի դիմաց 200 լարի գումար:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
ამავე კატეგორიაში
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
6
°C
ახალქალაქი
1
°C
ასპინძა
7
°C
ადიგენი
12
°C
ბორჯომი
7
°C
თბილისი
10
°C
აბასთუმანი
4
°C
ბაკურიანი
1
°C
ნინოწმინდა
1
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.9020
EUR
1
2.8777
RUB
100
2.9252
TRY
1
0.0828
USD
1
2.6797
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
