2008 թվականի օգոստոսի պատերազմից 16 տարի է անցել։ Ռուսական ագրեսիայի արդյունքում, պաշտոնական տվյալների համաձայն, զոհվել է 170 զինվոր, 14 ոստիկան, 228 Վրաստանի և 1 օտարերկրյա քաղաքացի, իսկ անհետ կորած են համարվում 9 զինվորական և 22 իրավապահ մարմինների ներկայացուցիչներ։ Պատերազմն ունի նաև հերոսներ Սամցխե-Ջավախեթիում։ Շրջանից զոհվել է 7 զինվոր, իսկ տասնյակ մարդիկ վիրավորվել են։

Վրաստանի միասնության համար մղված պայքարի ժամանակ զոհվել է Դևի Չադունելին Ադիգենիի մունիցիպալիտետի Լելովանի գյուղից։ 27-ամյա Դևին ծառայում էր չորրորդ բրիգադում և մարտնչում էր Ցխինվալիում, ճակատային գծում։ Մեսխ զինվորի հերոսության պատմությունները պատմում է Դևիի քույրը՝ Դալի Չադունելին - «Նա ճակատային գծից դուրս էր բերում վիրավորներին, այդ ընթացքում նրա գումարտակի կապիտանը վիրավորվեց, եղբայրս անձամբ հանեց զրահաբաճկոնը և դրանով պաշտպանեց նրան։ Տղաները պատմում են, որ կիսամերկ` վերևից արյունոտ վրացական դրոշը պարզած, առաջնորդում էր մեզ առաջ»։

Դալի Չադունելին հիշում է, որ Ցխինվալիում վրացական բանակի մուտքից հետո, ռուսական կողմը սկսեց նրանց ռմբակոծել, որի արդյունքում պայթած արկը հարվածեց Դևիի ձախ ուսին։ Մոտակայքում եկեղեցի կար, և նա ընկերներին ասել էր՝ եկեղեցի գնանք, գուցե այն չռմբակոծեն։ Եկեղեցու պատի մոտ հասնելուց հետո՝ նա մի քանի ժամ անց մահացավ։

Ռուսական ագրեսիայի զոհ դարձած հերոսի քույրը հավատում է, որ զինվորների հերոսությունը չի կորչի, և միավորված, անկախ Վրաստանը հաջողությամբ կշարունակի իր ուղին դեպի Եվրոպա։

«Մեր տեղը Ռուսաստանում երբեք չի եղել, մենք Ռուսաստանի ոչ ձգտումների, և առավել ևս՝ ոչ էլ մշակույթի մասն ենք։ Մենք Եվրոպայի մասն ենք, և այս իրականությունը ոչ կառավարությունը, և առավել ևս՝ ոչ որևէ կոնկրետ խումբ չի կարող փոխել։ Մեր հերոսներն իրենց կյանքը հենց այդ գործին նվիրեցին, նրանք իրենց արյունը զուր չեն թափել, և ես հավատում եմ, որ նրանց զոհաբերությունը անարդյունք չի անցնի», - ասում է Դալի Չադունելին։

Ռուսական ագրեսիայից և օկուպացիայից 16 տարի անց, Վրաստանի կառավարությունը կտրուկ փոխել է իր կուրսը և երկրում ընդունել է այսպես կոչված «ռուսական օրենքը»։ Հերոսների ընտանիքների համար «Վրացական երազանքի» քայլը դեպի հյուսիս անընդունելի է, քանի որ նրանք համարում են, որ Ռուսաստանի հետ որևէ տեսակի հարաբերություն ունենալն անընդունելի է։ 2008 թվականի օգոստոսի պատերազմի զոհերի ընտանիքների համար ռուսական ագրեսիան և օկուպացիան օգոստոսյան իրադարձություններով չի սկսվել և չի ավարտվել։ Նրանք համարում են, որ երկրի միակ ելքը Եվրոպայում է։

«Մեր տղաներն իրենց կյանքը զոհեցին, որպեսզի մենք ապրենք ազատ երկրում։ Ռուսաստանը դեռ պայքարում է մեր դեմ, դեռ արյուն է թափվում, և նրանց մայրերը և կանայք դեռ սգում են։ Հույս ունեմ, որ ամեն ինչ դեպի լավը կփոխվի, և մեր զոհված տղաների արյունը զուր չէր թափվել։ Մենք այս օրենքը չենք ուզում», - ասում է Թեա Ջափարիձեն, օգոստոսի պատերազմի հերոս Թամազ Մելիքիձեի կինը։

Օգոստոսի պատերազմի սկսման պահին ավագ սերժանտ Թամազ Մելիքիձեն 32 տարեկան էր և ծառայում էր Գորիի զրահամարտական բատալյոնում։ Թամազ Մելիքիձեն զոհվեց օգոստոսի 8-ին, Գորիի ռազմական բազայի ռմբակոծության ժամանակ։ Նրա հետ միասին զոհվեց ևս 18 զինվոր։ Պատերազմի հերոսը ուներ 8 և 5 տարեկան աղջիկներ։ Նրա կինը՝ Թեա Ջափարիձեն, արդեն 15 տարի է, շարունակում է ամուսնու ուղին և ծառայում է Թբիլիսիի ինժեներական բատալյոնում։

Օգոստոսի 8-ին կառավարության ներկայացուցիչները ծաղկեպսակով զարդարեցին օգոստոսյան պատերազմի զոհերի հուշահամալիրը, հիշեցին 16 տարի առաջ տեղի ունեցած ագրեսիան, սակայն կուրսը չեն փոխում և շարունակում են փորձել իրականացնել Ռուսաստանի քաղաքականությունը Վրաստանում։ Դրա վկայությունն է մայիսի 28-ին ընդունված «օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքը։ Նման օրենքը գործում է Ռուսաստանում 2012 թվականից, և այն աստիճանաբար ավելի ու ավելի խստացվում է։ Օրենքի ընդունումից հետո օկուպանտ երկրում բազմաթիվ կազմակերպություններ փակվեցին։ Ռուսաստանում այլևս գոյություն չունի անկախ մեդիա և քաղաքացիական հասարակություն։

Ինչպես արդեն հայտնի է, Վրաստանում ընթացող գործընթացներին Արևմուտքից կտրուկ արձագանք հետևեց։ Քննադատական հայտարարությունների հետ մեկտեղ, Վրաստանի եվրոպական ինտեգրման գործընթացը դադարեցվեց, Արևմուտքի կողմից տարբեր պատժամիջոցներ և ֆինանսական սահմանափակումներ կիրառվեցին՝ ինչպես Եվրոպայի, այնպես էլ Ամերիկայի կողմից։ Վրաստանում էլ նախագահը, ոչ կառավարական կազմակերպությունների ներկայացուցիչները և ընդդիմադիր պատգամավորները, դիմեցին Սահմանադրական դատարան՝ օրենքի կասեցման պահանջով, որը դատարանը մոտ մեկ ամսվա ընթացքում կքննարկի։