«Հաց որ չունենք, կարտոֆիլ ենք խաշում և ուտում»,- Բավրա գյուղի բնակիչները
Ախալքալաքի Բավրա գյուղը, որը գտնվում է քաղաքից 4 կմ հեռավորությամբ, տարեց տարի դատարկվում է: 873 մարդուց գյուղում մնացել է միայն 400-ը:
Ժորա Բերիկյանը նրանցից մեկն է, ով գյուղի ծանր սոցիալական պայմանների պատճառով Վրաստանի քաղաքացիությունից հրաժարվել և աշխատելու համար գնացել է Ռուսաստան: Համագյուղացիների նման, աշնանը վերադառնում է գյուղ և միայն մարտին լքում գյուղը:
«Թոշակ ստանում եմ Ռուսաստանից, քանի որ Ռուսաստանի քաղաքացի եմ: Ի տարբերություն այստեղի կառավարությանը, Պուտինը մեզ ձեռք է մեկնում: Այստեղ աշխատանք չկա, այլ ընտրանք չունենք, որտե՞ղ աշխատենք»,- ասում է Ժորա Բերիկյանը:
Տեղացիները իրենց կյանքն առանց Ռուսաստանում աշխատելու չեն կարող պատկերացնել: Ասում են, որ տարածաշրջանում ընտանիքների մեծ մասն ապրում է այլ երկրից բերված գումարով:
«Երիտասարդները ամեն տարի գնում են Ռուսաստան, աշխատելու համար, մենք այստեղ միայն տներն ենք պաշտպանում: Պահանջներ շատ ունենք, բայց արդյունք չկա»,- ասում է Ալեքսանդր Իրիցյանը:
Գյուղի միգրացիայի պատճառ տեղացիները համարում են վատ պայմանները: Բավրայի ժողովրդի հիմնական եկամուտը կարտոֆիլն ու նրա վաճառքից ստացված գումարն է: Ասում են, որ եփած կարտոֆիլը նրանց համար երկրորդ հացն է:
«Մեր եկամուտի հիմնական աղբյուրը կարտոֆիլն է: Անգամ եթե քիչ փող ունենանք, այնուամենայնիվ կարտոֆիլով ապրել կարող ենք: Ասֆալտապատ ճանապարհ անգամ չունենք, կենտրոնական ճանապարհը վերանորոգեցին, բայց այնքան անորակ, որ կրկին սկզբից նորոգել է պետք: Այստեղ շատ դժվար է ապրել: 100 տուն արդեն փակվել է: Աղքատության և անգործության պատճառով մարդիկ փակում են տան դռները և հեռանում: Մինչև ընտրությունները խոստանում են լուծել խնդիրները, բայց երբ նստում են աթոռին, ամեն ինչ մոռանում են»,- բողոքում է տեղացի՝ Սարգիս Ալբանյանը:
Գյուղում չկա մանկապարտեզ, ևս մեկ խնդիր է դպրոցի փոքր տարածքը, որի պատճառով երեխաները ստիպված են հերթականությամբ հաճախել դպրոց:
«Դպրոցը շատ փոքր է, երեխաները երեկոյան են գալիս տուն: Ոչ մանկապարտեզ ունենք, ոչ էլ ջուր: Եթե պետությունը չօգնի, այս խնդիրները լուծել չենք կարող: Իշխանությունում այս մասին գիտեն, ասում են, որ ամեն ինչ լավ կլինի, բայց երբ՝ չգիտենք, միայն խոստանում են»,- պատմում է Ալեքսանդր Իրիցյանը:
Ժորա Շիրինյանը այս տարի շատ կարտոֆիլ է ցանել, սակայն ջրել չի կարողացել: Անգորությունից խուսափելու համար օգտագործում է թոշակն ու կարտոֆիլ ցանում: Սակայն նշում է, որ ապրելու համար սա նրան չի հերիքում:
«Ամեն ինչ թանկացել է: Ալյուրը դարձել է 60 լարի, թոշակս չի հերիքում: Ինչու՞ չեն ավելացնում: Հողը ջրում է միայն նա, ով ֆերմեր է և փող ունի: Դրա համար էլ միայն նրանք ունեն լավ բերք: Եթե գոնե մի քիչ օգնեն, մեր կյանքն էլ կհեշտանա»,- ասում է Բավրա գյուղի բնակիչ՝ Ժորա Շիրինյանը:
Աշխատավայրերի պատճառով բողոքում է նաև Գրիգոր Մանուկյանը: Ասում է, որ ընտանիքը պահում է անասնապահությամբ:
«Չեմ աշխատում, թոշակառու եմ: Որտե՞ղ կա աշխատավայր, որ ես էլ գնամ և աշխատեմ: Երկու կով ենք պահում, դրանով ապրում: Խոտ էլ չկա, որ անասունը լավ սնվի: Կարտոֆիլն էլ գին չունի: Այնքան ծախս կա, որ վերջում քեզ ոչինչ չի մնում»,- պատմում է Գրիգոր Մանուկյանը:
Մունիցիպալիտետի քաղաքապետի խոսքով, Ախալքալաքում ոչ մի գյուղի ներքին ճանապարհներն ասֆալտապատված չեն:
«Բոլոր գյուղի ներքին ճանապարհները նույն իրավիճակում են: Տեղեկություն այս մասին, որ մարդիկ սոված են՝ չունեմ: 90-ական թվականներում հո չե՞նք: Հնարավոր է մեկ կամ երկու ընտանիք դժվարանում է, բայց որ ամբողջ գյուղը նման իրավիճակում է, այսպիսի լուր չեմ լսել»,- 9-րդ ալիքի մոտ հայտարարում է քաղաքապետ՝ Յուրի Հունանյանը:
Ինչ վերաբերվում է ոռոգման ջրին, Ախալքալաքի քաղաքապետ՝ Յուրի Հունանյանն ասում է, որ այս խնդիրը գրեթե բոլոր գյուղերում առաջադրանք է:
«Ոռոգման ջրի խնդիրը գրեթե բոլոր գյուղում էլ կա: Երբեմն առաջանում են փոքր խնդիրներ»,- ասում է Յուրի Հունանյանը:
Տեղական ինքնավարությունը 2020 թվականին նախատեսում է գյուղ Բավրայում դպրոցի վերանորոգումն ու երկու դասարանի ավելացումը: Ախալքալաքի քաղաքապետը գումարի հստակ քանակը չգիտի, քանի որ դպրոցի վերանորոգման աշխատանքները ֆինանսավորվում է կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կողմից: