«Վրաստանը Եվրոպայում է, իսկ մենք դեռ աթար ենք վառում»,- գյուղացիների հոգսը
28.10.2020
Ախալքալաքից մոտ 20կմ հեռավորությամբ գտնվում է գյուղ Փոքր Սամսարը: Տեղացիները բողոքում են ծանր սոցիալական և տնտեսական իրավիճակի պատճառով: Ասում են, որ իշխանությունը նրանց հիշում է միայն նախընտրական փուլում: Իսկ տարիներն անցնում են, ամեն ինչ զարգանում է, սակայն գյուղը շարունակում է տաքանալ աթարով:
Եթե Փոքր Սամսարի բնակչությանը հարցնենք գյուղի գլխավոր խնդրի մասին, հիմնականում կնշեն բնական գազը, խմելու ջուրն ու կարգավորած ճանապարհի պակասը: Գյուղում այժմ ապրում է 77 ընտանիք: Ըստ տեղացիների՝ դեռ մինչև 2 000 թվականը, գյուղում ապրում էր 200-ից ավելի մարդ, սակայն ծանր պայմանների պատճառով բնակչության մեծ մասը ստիպված է լքել Փոքր Սամսարը:
«Հարևան գյուղերում՝ Իխտիլայում և Մերենյայում բնական գազ ունեն, բայց Մեծ և Փոքր Սամսարում՝ չունենք: Չնայած այս գյուղերի միջև տարբերությունը 6կմ է: Այս տարի կարտոֆիլն էլ կարկտահարվեց, բայց ուշադրություն ոչ ոք չդարձրեց: Մենք ապրում ենք սարի լանջին, ավելի ճիշտ՝ գոյություն ունենք, սա ապրուստ չի կոչվում»,- ասում է Ռոման Ավագյանը:
Գազ և ճանապարհ մենք չունենք, տաքանում ենք աթար վառելով, ցիվիլ ժողովրդի նման ինչու՞ չպետք է ապրենք ,- հայտարարում են տեղացիներն ու բողոքում իշխանության անուշադրությունից: 2014 թվականի մարդահամարի համաձայն, գյուղում ապրում է 365 մարդ: Փոքր Սամսարը գտնվում է Սամսար սարի հարակից տարածքում, ծովի մակարդակից 2010 մ բարձրության վրա:
«21-րդ դարում, քաղաքում 600-700 լարի գազով են տաքանում, իսկ Սամսարում, որտեղ ձմեռը երկարաձգվում է առնվազն 8 ամիս, գոնե 2 500 լարի վառելանյութ է հարկավոր տաքանալու համար: Առաջադիմություն չկա ոչ մի ոլորտում, ավելի շատ հետ ենք գնում: Տեսեք ինչ ոգբերգություն է: Շատ քիչ ջուր ունենք, իսկ ճանապարհ՝ ընդհանրապես: Այսքան տարիների ընթացքում անգամ տենդեր չեն հայտարարել, որ գոնե ճանապարհը վերանորոգեն: Գազի մասին անգամ չարժե խոսել: Մարդիկ արդեն ծիծաղում և ծաղրում են մեզ, ասում են «Նրանք թող աթարով տաքանան, միևնույն է սամսարցիներ են»,- ասում է Հովհաննես Խաչատուրյանը: «Գյուղի առաջնային խնդիրը գազն է: Ամբողջ Ախալքալաքն ունի, բացի մեզանից: Երբ գազը բերեցին Ջավախք, այդ ժամանակ էլ խնդրեցինք, ստորագրություններ էլ հավաքեցինք, բայց ո՞վ է հիշում մեր մասին: Միայն նախընտրական փուլում են հիշում: Կառավարությունը գալիս է այն ժամանակ, երբ մեր ձայներն են ուզում, տարիներ շարունակ միայն խոստանում են, բայց գազ չեն բերում: Վրաստանն ուզում է Եվրոպա դառնալ, բայց մենք դեռ աթար ենք վառում»,- ասում է Ռոման Ավագյանը:
1829–1830 թվականներին Կարինի (Էրզրումի), մասամբ՝ Արդահանի և Խնուսի գավառներից հազարավոր հայեր գաղթեցին և բնակություն հաստատեցին Ախալքալաքի շրջակայքում՝ հիմնադրելով մոտ 50 գյուղ։ Հենց այս ժամանակաշրջանից գոյություն ունի Սամսար գյուղը: Մոտ դարավոր գյուղում ասում են, որ դրությունը հիմնականում անփոփոխ է: Բնակչության խնդիրների մասին տեղյակ են Ախալքալաքի քաղաքապետարանում, սակայն ասում են, որ նրանք կախարդական փայտիկ չունեն:
«Ոչ միայն Փոքր Սամսարում, այլ Ախալքալաքի մունիցիպալիտետի 22 գյուղում գազ չկա: Սա այն գյուղերն են, որտեղ գազի ընկերությանը ձեռնտու չէ վճարել ծախսերը: Սա է հիմնական պատճառը: Դպրոցը երկու Սամսարում էլ վերանորոգեցինք, ճանապարհն էլ վերանորոգվեց, որի համար մոտ մեկ միլիոն լարի ծախսվեց: Սանհանգույցն էլ կվերանորոգվի: Հիմա Մեծ Սամսարում ընթանում են կամուրջի վերակառուցման աշխատանքերը, որը ուժեղ կարկուտից քանդվել էր: Ախալքալաքն ունի 65 գյուղ, այստեղից փորձում ենք գոնե մեկական խնդիր լուծել յուրաքանչյուր գյուղում: Ինչ կարող ենք, անում ենք, մեկ ձեռքի շարժումով գյուղում ամեն ինչ չի լուծվում»,- ասում է Ախալքալաքի քաղաքապետի տեղակալ՝ Շալվա Բալախաձեն:
Փոքր Սամսար գյուղը, ի տարբերություն տարածաշրջանի մյուս գյուղերի, առանձնանում է հետաքրքիր քարանձավներով: Քարանձավներից մեկում կան փոքրիկ քարե խաչեր, սրբապատկերներ և ռուսերեն «Աստվածաշունչ», որոնք տեղացիները անվանում են «Ռուսական տաճար» և այցելուներին համոզում, որ դա XI դարի բյուզանդական շինություն է:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.