Շավաձեների ընտանիքը, որը 15 օր առաջ տան նկուղում հայտնաբերել է պատմական նշանակության հնագույն բաղնիք
նախազգուշացում է ստացել մշակութային ժառանգության պահպանման ազգային գործակալության կողմից:
Ցիխիսձիրի փողոցի 6 համարում գտնվող պատմական բաղնիքները Շավաձեների ընտանիքը հայտնաբերել էր մի քանի տարի առաջ: Նրանց խոսքով, պահված տեղերի պատճառով ներս մտնել չէին համարձակվում: 15 օր առաջ ընտանիքը տարածքը մաքրել էր, բաղնիքի մուտքի մոտ տեղադրել էին փայտե հատակ և այդպիսով բաղնիքը դարձրել սենյակի մաս:

«Գործակալություն չէ, բայց տեղական բոլոր քաղաքապետերի մոտ եղելեմ, խնդրեցի,որ ուշադրություն դարձնեին այս հուշարձանին, սակայն ոչ ոք չօգնեց:Նկուղից 2.5 մետր հող պետք է հանենք, որ զբոսաշրջիկը կարողանա տեսնել, իսկ ես այդ հնարավորությունը չունեմ»,- ասում է Ցիալա Շավաձեն:

Ըստ Ախալցիխեի քաղաքապետ Զազա Մելիքիձեի, նրա մոտ Շավաձեների ընտանիքից ոչ ոք չի եկել, ոչ խնդրանքով ոչ էլ պաշտոնական նամակով:

« Սա նոր հայտնաբերում չէ, ինչ որ մեկը միևնույն է գիտեր, անգամ լեգենդն են պատմել»,- պարզաբանում է մշակութային ժառանգության պահպանման ազգային գործակալության ներկայացուցիչը:
Քեթևան Դիղմելաշվիլին «բաղնիքների հայնաբերման» մասին սոցիալական կայքերից է իմացել: Նա ասում է, որ գործակալությանը ոչ ընտանիքն էր տեղեկացրել և ոչ էլ տեղական իշխանությունը:

Մշակութային ժառանգության հուշարձանի վնասման դեմքում առաջին տուգանքը նախատեսվում է 5 000 լարի: Վեց ամիսների ընթացքում գումարը եռապատկվում է և տուգանքն աճում է մինչև հուշարձանի վնասված մասը չվերականգնվի:

«Ռաբաթի ամբողջ տարածքը պատմական հուշարձանի կոչում ունի: Համապատասխանաբար այս բաղնիքը կոչումը նշանակվում է ինքնաբերաբար:Ցանկացած ընտանիք, ով այս շրջանում է ապրում, գործում է օրենքի սահմաններում, որը նշանակում է մշակութային ժառանգության պահպանումն ու խնամքը: Ցանկացած աշխատանք, որը ցանկանում են իրականացնել այս շրջանի տներում, անպատճառ պետք է համաձայնվեն համապատասխան մարմինների՝ այս դեպքում մշակութային ժառանգության պահպանության ազգային գործակալության հետ»,- ասում է Քեթևան Դիղմելաշվիլին:

Մշակութային ժառանգության պահպանության ազգային գործակալության ավագ մասնագետը Ցիխիսձիրիի բաղնիքը տեղում ճանաչեց: Նա ասում է, որ սա տիպիկ թուրքական բաղնիք է, որը Վրաստանում տարածված էր XVI դարից մինչեւ XVIII դդ.:Բաղնիքը բավականին մեծ է, և հավանաբար այն նախատեսված էր տեղի կայազորի համար:

Ներքին դահլիճներով իրենց ջեռուցիչներով և փոքր բաղնիքներով- մոտավորապես այսպիսի տեսք պետք է ունենար բաղնիքը:

Մշակութային ժառանգության պահպանության ազգային գործակալության գլխավոր մասնագետի համար հետաքրքիր մանրամաս էր բաղնիքում օգտագործված հնագույն քարե գործիքները:

« Հետազոտություն անցկացնելով հնարավոր կլինի պարզել տարեթիվը, սակայն այս խիտ բնակեցված թաղամասում այսպիսի աշխատանքների իրականացումը որքանով հնարավոր կլինի,չգիտեմ: Ամեն կերպ կփորձենք»,- ասում է Քեթևան Դիղմելաշվիլին:

Ախալցխայում մշակութային ժառանգության կարգավիճակ ունի երկու բաղնիք, երկուսն էլ գտնվում են Ռաբաթի տարածքում:Ցիխիսձիրիի բաղնիքը նրանցից ոչնչով պակաս չէ:

Պատմաբան և քաղաքապետարանի մշակույթի ծառայության աշխատակից՝ Ռեզո Անդղուլաձեն բաղնիքն ուսումնասիրելու համար ներկայացել է Ցիխիսձիրի փողոցը:

«1930 թվականին Վրաստան ժամանեց պատմաբան Գիորգի Բոճորիձեն: Այն ժամանակվա Ախալցիխեի մշակութայի գործակալությունը նրան հանձնեց Սամցխե-Ջավախքի մշակութային հուշարձանների ցուցակը: Ցուցակում 12-րդ հուշարձանը համարվում էր Ցիխիսձիրիի բաղնիքը, սակայն գործում էր թե ոչ, հայտնի չէ:Քաղաքի մասշտաբով, մենք ունեինք 9 բաղնիք, որը ցույց է տալիս մեր բարձր հիգիենիկ մշակույթը»,- պատմում է Ռեզո Անդղուլաձեն:

Պատմական բաղնիքը իր ճարտարապետությամբ դրսից չի երևում, քանի որ նրա տանիքում կառուցված է բնակելի տուն: