Մշակույթ
Կառավարության դատավճիռը մշակույթի վերաբերյալ. ավերված ծրագրեր
Մշակույթը այն ոլորտն է, որի դեպքում ոչ առաջին, ոչ էլ երկրորդ ալիքի ժամանակ չի նախատեսվել սահմանափակումների մեղմացում: Դեռ ամռանը, երբ երկրում գործում էին համեմատաբար քիչ կանոնակարգեր, թատրոններին դեռ թույլ չէին տալիս գործել կատարելապես: Արդյունքում, դերասանները մեկ տարի է, ինչ դահլիճում հանդիսատեսներ չեն ընդունում: Այս հանգամանքից ելնելով, որոշ դերասաններ լքել են երկիրը, իսկ ոմանք էլ փնտրում են իրենց հնարավորություններն օգտագործելու այլ տարբերակ:
Դերասանուհի՝ Լիակո Գոգիձեն այլեւս Մեսխեթի պետական դրամատիկական թատրոնի թատերախմբի անդամ չէ: Նա ընտանիքի հետ տեղափոխվել է ԱՄՆ: Պատմում է, որ նրա համար դժվար էր լքել երկիրը, բայց կորոնավիրուսի պատճառով թատրոններին վերաբերվող սահմանափակումների պայմաններում, սա նրա մասնագիտական զարգացման միակ լուծումն էր:
«Առանց այն էլ, արդեն պատրաստվում էի մեկնել, բայց իմ ապագա ծրագրի իրագործումն արագացավ համաճարակի պատճառով, ուստի երկիրը լքեցի մինչ սահմանների փակվելը: Թատրոնում ծնկիս հատվածում վնասվածք էի ստացել, ստիպված էի վիրահատվել և մի որոշ ժամանակ հեռացա բեմից, երբ ապաքինվեցի, սկսվեց համաճարակը, և ես նորից տանը մնացի: Վիրուսը մեծ հետք թողեց թատրոնների, դերասանների և առհասարակ թատերական կյանքի վրա: Այս շրջանը մեզ համար շատ բարդ է, քանի որ կորցրել ենք մեր հոգևոր սնունդը», - ասում է դերասանուհին:
Լիակո Գոգիձեն երկարաժամկետ ծրագրեր ունի արտերկրում: Դերասանը իր մասնագիտությամբ պատրաստվում է աշխատել ԱՄՆ-ում:
Լեքսո Չեմիան դեռ Ախալցիխեում է և կառավարությունից սպասում է աշխատանքը վերսկսելու թույլտվությանը: Դերասանն ասում է, որ կորոնավիրուսը ազդել է այն մարդկանց վրա, ովքեր չեն աշխատում պետական թատրոնում և աշխատավարձ են ստանում միայն ներկայացումներից:
«Համաճարակը ոչ միայն դերասանին, այլ մասնագիտությունն էլ դարձրել է անպիտան»,- ասում է Լեքսո Չեմիան: Ըստ նրա, Մեսխեթի պետական դրամատիկական թատրոնը պատրաստ է վերսկսել իր գործունեությունը: Դերասանը հույս է հայտնում, որ մշակույթը շուտով կազատվի արգելքներից: Նա չի տեսնում ոչ մի խնդիր, 530 հոգանոց դահլիճում հանդիսատեսների միջև հեռավորություն պահպանելու մեջ: Բացի սրանից, Մեսխեթի թատրոնը իշխանությանը ևս մեկ այլընտրանք է առաջարկում:
«Հուսով եմ, որ մոտ ապագայում Մեսխեթիի հանդիսատեսն անպայման կտեսնի «Հյուրընկալող հյուր» ներկայացումը, որի համար մենք քրտնաջան աշխատել ենք: Առավել ևս, արդեն տաք եղանակներ են, և եթե շենքում չթույլատրվի, մենք ունենք շատ պատմական վայրեր, որտեղ ներկայացումները կարող են անցկացվել բաց երկնքի տակ», - ասում է դերասանը:
Մեսխեթիի պետական դրամատիկական թատրոնի դերասանները մեկ տարի անգործ չեն մնացել: Անձնակազմը պատրաստել է յոթ ներկայացում, որոնք հանդիսատեսին կներկայացնեն թատրոնների աշխատանքի արգելքը վերացնելուց հետո:
«Աշխատանքը չենք դադարեցրել, փորձում էինք կազմակերպել և պատրաստել ներկայացումներ, բայց կրկնակի աշխատանք ենք ծախսել, թե երբ կլինի արդյունք, իսկապես չգիտենք: Համաճարակը չեղարկեց Ուկրաինայից և Լիտվայից հրավիրված ռեժիսորների ժամանումը: Հետևաբար, դերասանները չկարողացան իրականացնել իրենց ծրագիրը ՝ ցույց տալով ներկայացումներ ամբողջ Վրաստանի համար և գնալով փառատոների տարբեր երկրներում», - ասում է թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար՝ Լիա Սուլուաշվիլին:
Աշխատանքի թույլտվություն ստանալուց հետո թատերախումբը կվերսկսի փորձերը: Նախատեսվում է, որ թատրոնը հյուրընկալելու է օտարերկրյա ռեժիսորի և հրավիրելու է երկու երիտասարդ դերասանների: Բացի այդ, նրանք նախատեսում են շարունակել ավանդույթը և անցկացնել թատերական վեցերորդ փառատոնը: Գեղարվեստական ղեկավարի խոսքով, եթե ոչ դահլիճում, ապա նրանք պատրաստ են փառատոնն անցկացնել բաց երկնքի տակ:
«Համաճարակի պատճառով դադարեցվեց այն ծրագիրը, որի շնորհիվ շենքը պետք է վերանորոգվեր:Հուսով եմ, շուտով կանցնի այս ժամանակաշրջանն ու ծրագիրը կշարունակվի: Սա ինչպես դերասանների, այնպես էլ բոլոր աշխատակիցների համար լավ կլինի»,- ասում է Լիա Սուլուաշվիլին:
Մեսխեթիի պետական դրամատիկական թատրոնն ունի շուրջ 60 աշխատակից, նրանցից 19-ը դերասաններ են: Մեկ տարի է ՝ նրանք ստանում են նվազագույն աշխատավարձ: Նրանց սուղ աշխատավարձը, ըստ ներկայացումների քանակի, լրացվում էր հավելավճարով: Թատրոնի ներկայացումից ստացված լրացուցիչ գումարը դերասաններին բաժանվում էր հոնորարների տեսքով:
Թատերագետ՝ Լաշա Չխարտիշվիլին բացատրություն գտնել չի կարող կառավարության կողմից թատրոնները մեկ տարով փակելու որոշման համար: Ասում է, որ մշակութային գործունեությունը վտանգավոր չէ, և թատրոնը ավելի շուտ կկարողանա պահպանել հեռավորությունն ու բոլոր կարգավորումները, քան տոնավաճառներն ու այլ հանրային հավաքատեղիները:
«Կարծում եմ, որ բավականին անարդար են վերաբերվում մեզ և մշակույթի հետ, քանի որ այն արդեն բավականին տուժել է: Վնասն այնքան մեծ է, որ արդեն անհնար է հաշվել: Մշակույթն այն ոլորտն է, որը պետք է միշտ աշխատի, հենց սրանից է կախված մշակույթի ճակատագիրը: Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում, մեծ հետք կթողնի ապագա մշակույթի վրա», - ասում է Լաշա Չխարտիշվիլին:
Ըստ նրա, մեկ տարվա դադարը թատրոնին հասցրել է ինչպես ֆինանսական, այնպես էլ ստեղծագործական վնաս: Թատրոնները բացվելուց հետո, դերասանները ստիպված կլինեն ամեն ինչ նորից սկսել: Վարչությունը ստիպված է ծախսել ինչպես մարդկային, այնպես էլ ֆինանսական ռեսուրսներ:
Իսկ իշխանությունը լուռ է: Համակարգող խորհրդի անդամները բազմիցս նշել են, որ Վրաստանում թատրոններ բացելու համար Վրաստանում համապատասխան համաճարակային իրավիճակ չկա: Թատրոնի մասնագետներն իրենց հերթին ասում են, որ մշակույթը իշխանության համար երկրորդական է:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Դերասանուհի՝ Լիակո Գոգիձեն այլեւս Մեսխեթի պետական դրամատիկական թատրոնի թատերախմբի անդամ չէ: Նա ընտանիքի հետ տեղափոխվել է ԱՄՆ: Պատմում է, որ նրա համար դժվար էր լքել երկիրը, բայց կորոնավիրուսի պատճառով թատրոններին վերաբերվող սահմանափակումների պայմաններում, սա նրա մասնագիտական զարգացման միակ լուծումն էր:
«Առանց այն էլ, արդեն պատրաստվում էի մեկնել, բայց իմ ապագա ծրագրի իրագործումն արագացավ համաճարակի պատճառով, ուստի երկիրը լքեցի մինչ սահմանների փակվելը: Թատրոնում ծնկիս հատվածում վնասվածք էի ստացել, ստիպված էի վիրահատվել և մի որոշ ժամանակ հեռացա բեմից, երբ ապաքինվեցի, սկսվեց համաճարակը, և ես նորից տանը մնացի: Վիրուսը մեծ հետք թողեց թատրոնների, դերասանների և առհասարակ թատերական կյանքի վրա: Այս շրջանը մեզ համար շատ բարդ է, քանի որ կորցրել ենք մեր հոգևոր սնունդը», - ասում է դերասանուհին:Լիակո Գոգիձեն երկարաժամկետ ծրագրեր ունի արտերկրում: Դերասանը իր մասնագիտությամբ պատրաստվում է աշխատել ԱՄՆ-ում:
Լեքսո Չեմիան դեռ Ախալցիխեում է և կառավարությունից սպասում է աշխատանքը վերսկսելու թույլտվությանը: Դերասանն ասում է, որ կորոնավիրուսը ազդել է այն մարդկանց վրա, ովքեր չեն աշխատում պետական թատրոնում և աշխատավարձ են ստանում միայն ներկայացումներից:
«Համաճարակը ոչ միայն դերասանին, այլ մասնագիտությունն էլ դարձրել է անպիտան»,- ասում է Լեքսո Չեմիան: Ըստ նրա, Մեսխեթի պետական դրամատիկական թատրոնը պատրաստ է վերսկսել իր գործունեությունը: Դերասանը հույս է հայտնում, որ մշակույթը շուտով կազատվի արգելքներից: Նա չի տեսնում ոչ մի խնդիր, 530 հոգանոց դահլիճում հանդիսատեսների միջև հեռավորություն պահպանելու մեջ: Բացի սրանից, Մեսխեթի թատրոնը իշխանությանը ևս մեկ այլընտրանք է առաջարկում:
«Հուսով եմ, որ մոտ ապագայում Մեսխեթիի հանդիսատեսն անպայման կտեսնի «Հյուրընկալող հյուր» ներկայացումը, որի համար մենք քրտնաջան աշխատել ենք: Առավել ևս, արդեն տաք եղանակներ են, և եթե շենքում չթույլատրվի, մենք ունենք շատ պատմական վայրեր, որտեղ ներկայացումները կարող են անցկացվել բաց երկնքի տակ», - ասում է դերասանը:
Մեսխեթիի պետական դրամատիկական թատրոնի դերասանները մեկ տարի անգործ չեն մնացել: Անձնակազմը պատրաստել է յոթ ներկայացում, որոնք հանդիսատեսին կներկայացնեն թատրոնների աշխատանքի արգելքը վերացնելուց հետո:
«Աշխատանքը չենք դադարեցրել, փորձում էինք կազմակերպել և պատրաստել ներկայացումներ, բայց կրկնակի աշխատանք ենք ծախսել, թե երբ կլինի արդյունք, իսկապես չգիտենք: Համաճարակը չեղարկեց Ուկրաինայից և Լիտվայից հրավիրված ռեժիսորների ժամանումը: Հետևաբար, դերասանները չկարողացան իրականացնել իրենց ծրագիրը ՝ ցույց տալով ներկայացումներ ամբողջ Վրաստանի համար և գնալով փառատոների տարբեր երկրներում», - ասում է թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար՝ Լիա Սուլուաշվիլին:
Աշխատանքի թույլտվություն ստանալուց հետո թատերախումբը կվերսկսի փորձերը: Նախատեսվում է, որ թատրոնը հյուրընկալելու է օտարերկրյա ռեժիսորի և հրավիրելու է երկու երիտասարդ դերասանների: Բացի այդ, նրանք նախատեսում են շարունակել ավանդույթը և անցկացնել թատերական վեցերորդ փառատոնը: Գեղարվեստական ղեկավարի խոսքով, եթե ոչ դահլիճում, ապա նրանք պատրաստ են փառատոնն անցկացնել բաց երկնքի տակ:
«Համաճարակի պատճառով դադարեցվեց այն ծրագիրը, որի շնորհիվ շենքը պետք է վերանորոգվեր:Հուսով եմ, շուտով կանցնի այս ժամանակաշրջանն ու ծրագիրը կշարունակվի: Սա ինչպես դերասանների, այնպես էլ բոլոր աշխատակիցների համար լավ կլինի»,- ասում է Լիա Սուլուաշվիլին:
Մեսխեթիի պետական դրամատիկական թատրոնն ունի շուրջ 60 աշխատակից, նրանցից 19-ը դերասաններ են: Մեկ տարի է ՝ նրանք ստանում են նվազագույն աշխատավարձ: Նրանց սուղ աշխատավարձը, ըստ ներկայացումների քանակի, լրացվում էր հավելավճարով: Թատրոնի ներկայացումից ստացված լրացուցիչ գումարը դերասաններին բաժանվում էր հոնորարների տեսքով:
Թատերագետ՝ Լաշա Չխարտիշվիլին բացատրություն գտնել չի կարող կառավարության կողմից թատրոնները մեկ տարով փակելու որոշման համար: Ասում է, որ մշակութային գործունեությունը վտանգավոր չէ, և թատրոնը ավելի շուտ կկարողանա պահպանել հեռավորությունն ու բոլոր կարգավորումները, քան տոնավաճառներն ու այլ հանրային հավաքատեղիները:«Կարծում եմ, որ բավականին անարդար են վերաբերվում մեզ և մշակույթի հետ, քանի որ այն արդեն բավականին տուժել է: Վնասն այնքան մեծ է, որ արդեն անհնար է հաշվել: Մշակույթն այն ոլորտն է, որը պետք է միշտ աշխատի, հենց սրանից է կախված մշակույթի ճակատագիրը: Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում, մեծ հետք կթողնի ապագա մշակույթի վրա», - ասում է Լաշա Չխարտիշվիլին:
Ըստ նրա, մեկ տարվա դադարը թատրոնին հասցրել է ինչպես ֆինանսական, այնպես էլ ստեղծագործական վնաս: Թատրոնները բացվելուց հետո, դերասանները ստիպված կլինեն ամեն ինչ նորից սկսել: Վարչությունը ստիպված է ծախսել ինչպես մարդկային, այնպես էլ ֆինանսական ռեսուրսներ:
Իսկ իշխանությունը լուռ է: Համակարգող խորհրդի անդամները բազմիցս նշել են, որ Վրաստանում թատրոններ բացելու համար Վրաստանում համապատասխան համաճարակային իրավիճակ չկա: Թատրոնի մասնագետներն իրենց հերթին ասում են, որ մշակույթը իշխանության համար երկրորդական է:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Նույն թեմայով
Հաղորդումներ
Հայտնի..
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Բնակչության կարծիքով
Եղանակի տեսություն
Փոխարժեք
AMD
1000
6.8978
EUR
1
2.8837
RUB
100
2.8914
TRY
1
0.0829
USD
1
2.6755
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
