Լուրեր
Ինքնակամ գերության զոհերը
«Իմ ամուսինը լուդոման է»,- ասում է 33 ամյա կինը, ով պայմանականորեն կրում է Մարի անունը: Մինչ նա կհասցներ առերեսվել իրականության հետ և կհամարձակվեր ընկալել իրողությունը, անցավ երկու տարի՝ երկու դժվար և լարված տարի: Մարիի ամուսինը մոլեխաղերի նկատմամբ հիվանդային հակում ձեռք բերեց այն ժամանակ, երբ համաճարակի պատճառով նրա աշխատանքն ընդհատվեց: 38-ամյա տղամարդը ժամանակ անցկացնելու համար սկսեց զբաղվել վիրտուալ խաղերով: Երբ Մարիի ամուսինը, քնելուց առաջ անկողմնում վերցրեց հեռախոսն ու սկսեց խաղալ անգամ գիշերվա կեսին, կինը հասկացավ, որ նրանց կյանքում արմատային փոփոխություններ են նկատվում:
Սկզբում նա համակարգչին տրամադրում էր մեկ-երկու ժամ: Կորոնավիրուսով վարակվածների թվի հետ մեկտեղ ավելանում էր այն ժամանակը, որը 38-ամյա տղամարդն անցկացնում էր համակարգչի մոտ: Երբեմն նա նույնիսկ չէր ուտում, դուրս չէր գալիս, օրեր էին անցնում այնպես, որ նա անգամ չէր հասկանում երբ է առավոտ, երբ կեսգիշեր: Երբ Մարին հայտնաբերեց, որ ոսկե զարդերը տնից անհետացել են, հասկացավ, որ իր ամուսինը խաղամոլության զոհ է դարձել:
«Սկզբում կարծում էինք, որ անգործ ու հետևաբար, առանց աշխատավարձի մնալուց, նյարդայնացած էր: Դրա համար էլ երբ համակարգչի մոտ վատնում էր ամբողջ ազատ ժամանակը ոչինչ չէինք ասում: Բայց երբ համաճարակային իրավիճակը համեմատաբար հանդարտվեց և ամուսինս սկսեց աշխատել, տուն վերադառնալուց հետո անմիջապես նստում էր համակարգչի մոտ, հասկացանք, որ իրավիճակը բավականին լուրջ էր: Վերջին մեկ տարվա ընթացքում մի լարի անգամ տուն չի բերել: Միայն մեկ անգամ երբ երեխային անհրաժեշտ էր բժշկական օգնություն, գումարը վճարեց նա: Նրան չի հետաքրքում ինչ ենք ուտում, ինչ խմում: Չգիտենք, թե որքան է նրա աշխատավարձը: Մի քանի անգամ փորձեցի հասկացնել, որ այն ինչ անում է, նորմալ չէ, բայց այնպիսի ագրեսիա ցուցաբերեց, որ այլևս չեմ համարձակվում այդ մասին զրուցել: Որ օրը փորձում եմ խոսել, այդ երեկոն ավարտվում է վեճով, այն էլ ձեռքերի մասնակցությամբ»:
Մարիի ամուսինը աշխատում է հյուրընկալ բիզնեսում: Երեկոյան ժամը 8-ին տուն վերադառնալուց հետո, նա մոտենում է համակարգչին: Նրա կինն ամեն օր տեսնում է, թե ինչպես են պտտվում ելակները համակարգչի մոնիտորի վրա և ինչպես է զրոյանում ընտանեկան բյուջեն: Մարին հիշում է, թե ինչպես մի անգամ համակարգչին հառած հոր կողքին երեխան սայթակեց, ընկավ և սկսեց լացել, իսկ հայրն անգամ ուշադրություն չդարձրեց նրա վրա: Հենց այդ ժամանակ, ընտանիքի անդամները սկսեցին ելք փնտրել իրավիճակից: Մարիի համար տագնապի ազդանշան էր, որ ընտանեկան գործերով և երեխաների դաստիարակությամբ զբաղվելու ժամանակն ամուսնու մոտ աստիճանաբար նվազում էր:
«Երկու երեխա ունենք, մինչ այժմ միշտ հետաքրքրվում էր նրանցով: Ավագին միշտ դպրոցից տուն նա էր բերում, միշտ խոսում էր նրա հետ: Փոքրիկին զբոսանքի էր տանում: Մեկ տարվա ընթացքում այնքան փոխվեց, որ երեխաների տարիքը երևի չի հիշում: Ուղակի նրան չի հետաքրքրում ինչ է կատարվում ընտանիքում՝ ուրախություն է, թե տխրություն: Երեխան երբեմն գնում է նրա մոտ, փաթաթվում, բայց անպես է կոպտում, որ լացելով հեռանում է գրկից: Փոքրիկները չեն հասկանում, թե ի՞նչ է կատարվում հայրիկի հետ, ինչու՞ այլևս չի խաղում նրանց հետ, ինչու՞ չի շփվում...»:
Մարիի ամուսինը համարում է, որ նրա վարքը նորմալ է: Չնայած, այսօր խաղամոլությունը հոգեբուժության մեջ համարվում է անկառավարելի կախվածություն: Իսկ մինչ այդ, Ամերիկյան հոգեբուժական ասոցիացիան կարծում էր, որ սա իմպուլսի վերահսկման խախտում է և ոչ թե կախվածություն: Խաղացողներն իրենց մոլուցքը չեն ընդունում:
Լուդոմանիա «խաղամոլություն» տերմինը ծիծաղելի է Ախալցխացի ևս մեկ տղամարդու համար: Ասում է, որ «սլոտերով» և «ռուլետկայով» ուղակի զբաղվում է: Երբեմն էլ նրա բախտը բերում է: 46-ամյա տղամարդը ժամանակի մեծ մասը վատնում է համակարգչի վրա: Նա չի գնում խաղատներ և ակումբներ:
«Մի անգամ 6 000 լարի շահեցի, այդ օրը ևեթ տոմսերով շահեցի հաջորդ 1 500 լարին, իսկ երրորդ օրը ջեքփոթ ընկավ՝ 5 000 լարի»:
Վերոնշյալ շահույթը տեղի է ունեցել ընդամենը մեկ անգամ՝ երեք տարի առաջ: Այդ դեպքից հետո նա շահում է փոքր գումարներ՝ կրվում շատ ավելին:
«Տանը գրեթե երբեք չեմ խաղում, դրանով զբաղվում եմ միայն աշխատավայրում: Համաճարակի ժամանակ էլ աշխատում էի, ուստի ստիպված չէի մեկուսանալ և խաղալ տնից: Կինս մի քանի անգամ տեսել է, օրինակ, երբ տոմս եմ գրում, ոչինչ չի ասում: Աշխատանքս սկսվում է ժամը 10-ից, բայց առավոտյան 08:00-ից աշխատավայրում եմ: Այդ ժամանակ ոչ ոք տեղում չէ և հանգիստ խաղում եմ: Մեծ գումարներ չեմ ներդրում, գիտեմ, երբ պետք է հետ քաշվեմ: Երբ չես կարողանում վերահսկել քեզ, դա արդեն լուրջ խնդիր է: Ախալցիխեում շատ տղաներ կան, ում ընտանիքը քանդվել է հենց խաղամոլության պատճառով: Ես նման իրավիճակում չեմ: Միայն մեկ անգամ եմ կրվել 400 լարի: Երևի, այսքան տարիների ընթացքում, միասին, կրվել եմ մինչև 7 000 լարի»:
Խաղատներում ծախսված գումարի հաշիվը վաղուց կորցրել է Ախալցիխեի ևս մեկ բնակիչ: Ապրում է Ախալցիխեում, բայց հենց նրան հաջողվում էր հավաքել որոշ գումար, գնում էր Թբիլիսիի խաղատուն: Ազարտային խաղերի հանդեպ մոլուցքը չանհետացավ անգամ կորոնավիրուսային պայմաններում: Երբ նրա ընտրած խաղատունը փակվեց, տղամարդը սկսեց խաղալ առցանց:
«Ավելի հարմար էր, ստիպված չէի գնալ Թբիլիսի: Բայց հիմա, երբ բացվեց խաղատունը, մի քանի անգամ գնացի մայրաքաղաք: Տեղում խաղալն այլ «մուղամ» ունի: Ճահիճ է, չպետք է սկսես խաղալ, թե չէ հետո դուրս գալ չես կարող: Սկզբում ասում էի, որ 1-2 լարիով կխաղամ, կզվարճանամ, հետո էլ վերջ կտամ, բայց հիմա անգամ չեմ փորձում, անիմաստ է, առանց սրա ապրել չեմ կարող: Մի քանի անգամ ծեր ծնողներս են վճարել իմ վարկերը: Ամեն ինչ կորցրեցի, բայց ինչ արած, սա է իմ կյանքն ու վերջ»:
Կինը չդիմանալով ամուսնու կախվածությանը, հեռացել է նրանից: Երբ խաղամոլն անցնում է «սահմանը», մասնագետները նրա վիճակը գնահատում են որպես կլինիկական պաթոլոգիա:
Ինքնակամ գերության զոհ է դարձել ևս մեկ երիտասարդ: Խաղերով տարվածությունը սկսվել է համաճարակի հետ: Երբ երկրում չեղարվեց լոքդաունը և ամեն ինչ բացվեց, հայտնաբերեց, որ վարկը գերազանցում էր մի քանի տասնյակ հազարը:
«Այլ ելք չկար, համարձակություն գտա և ասեցի ընտանիքիս, որ վարկեր ունեմ: Մայրս վատացավ, հայրս զայրացավ, ստիպված էի հեռանալ տնից, որոշ ժամանակ ապրում էի քրոջս տանը: Բայց ինչ կարող էին անել, վարկով գումար վերցրեցինք բանկից, փոխարենն առաջարկելով մեր բնակելի տունը: Խոստացա ծնողներիս, որ այլևս չեմ խաղալու և վարկն էլ ինքս եմ վճարելու: Ամսեկան 680 լարի եմ վճարում, մեկ տարուց ավել և դեռ 4 տարի սպասվում է առջևում: Փաստացիորեն, ամբողջ աշխատավարձս հանձնում եմ բանկին: Աստված չկամենա, որ աշխատանքս կորցնեմ, այլապես վճարել չեմ կարողանա և մեր տունը կխլեն: Հիմա զայրանում եմ ինքս ինձ վրա, թե ինչպես հասա այս ամենին, շատ անուղեղ էի»:
Մեր զրուցակիցներից ոչ մեկը չցանկացավ այս մասին բաց խոսել, անգամ այն դեպքում, երբ խնդիր չէին համարում ստեղծված իրավիճակը: Բայց մի բան հաստատ է՝ խաղամոլությունը 21 -րդ դարի ամենաբարդ մարտահրավերներից մեկն է: Դա ցավ է պատճառում ոչ միայն խաղամոլներին, այլև նրանց ամբողջ ընտանիքին: Հոգեբույժներն ասում են, որ լուդոմանիան ոչնչով չի զիջում թմրամոլությանը և ծխախոտամոլությանը: Այն բնութագրվում է նույն ախտանիշներով, ինչ, օրինակ, թմրամոլությունը `ֆիզիկական և հոգեբանական կախվածություն, ծախսերի անվերահսկելի աճ և ագրեսիա: Ժամանակակից հետազոտողները խաղամոլությունը դասում են ոչ քիմիական կախվածությունների խմբին, որովհետեւ խաղամոլության դեպքում կախվածության օբյեկտ է դառնում ոչ թե հոգեակտիվ նյութը, այլ վարքային պատտերնը: Սակայն հետազոտությունների եւ դիտարկումների արդյունքում բացահայտվել է, որ իր հիմնական հոգեֆիզիոլոգիական մեխանիզմներով եւ կլինիկական դրսեւորումներով այն ավելի շատ նման է քիմիական կախվածություններին։
Հոգեբանների կարծիքով, կորոնավիրուսի համաճարակն ու համաշխարհային մեկուսացումը խաղացողների համար ստեղծել են հրաշալի պայմաններ: Խաղերի հանդեպ ներքին մղումը ընկերություններից տեղափոխվել են առցանց խաղատներ: Այստեղ բացահայտվեց ևս մեկ կարևոր խնդիր՝ անչափահասները նույնպես խաղամոլությամբ տարվեցին, և Ախալցիխեն բացառություն չէ:
Սկզբում նա համակարգչին տրամադրում էր մեկ-երկու ժամ: Կորոնավիրուսով վարակվածների թվի հետ մեկտեղ ավելանում էր այն ժամանակը, որը 38-ամյա տղամարդն անցկացնում էր համակարգչի մոտ: Երբեմն նա նույնիսկ չէր ուտում, դուրս չէր գալիս, օրեր էին անցնում այնպես, որ նա անգամ չէր հասկանում երբ է առավոտ, երբ կեսգիշեր: Երբ Մարին հայտնաբերեց, որ ոսկե զարդերը տնից անհետացել են, հասկացավ, որ իր ամուսինը խաղամոլության զոհ է դարձել:
«Սկզբում կարծում էինք, որ անգործ ու հետևաբար, առանց աշխատավարձի մնալուց, նյարդայնացած էր: Դրա համար էլ երբ համակարգչի մոտ վատնում էր ամբողջ ազատ ժամանակը ոչինչ չէինք ասում: Բայց երբ համաճարակային իրավիճակը համեմատաբար հանդարտվեց և ամուսինս սկսեց աշխատել, տուն վերադառնալուց հետո անմիջապես նստում էր համակարգչի մոտ, հասկացանք, որ իրավիճակը բավականին լուրջ էր: Վերջին մեկ տարվա ընթացքում մի լարի անգամ տուն չի բերել: Միայն մեկ անգամ երբ երեխային անհրաժեշտ էր բժշկական օգնություն, գումարը վճարեց նա: Նրան չի հետաքրքում ինչ ենք ուտում, ինչ խմում: Չգիտենք, թե որքան է նրա աշխատավարձը: Մի քանի անգամ փորձեցի հասկացնել, որ այն ինչ անում է, նորմալ չէ, բայց այնպիսի ագրեսիա ցուցաբերեց, որ այլևս չեմ համարձակվում այդ մասին զրուցել: Որ օրը փորձում եմ խոսել, այդ երեկոն ավարտվում է վեճով, այն էլ ձեռքերի մասնակցությամբ»:
Մարիի ամուսինը աշխատում է հյուրընկալ բիզնեսում: Երեկոյան ժամը 8-ին տուն վերադառնալուց հետո, նա մոտենում է համակարգչին: Նրա կինն ամեն օր տեսնում է, թե ինչպես են պտտվում ելակները համակարգչի մոնիտորի վրա և ինչպես է զրոյանում ընտանեկան բյուջեն: Մարին հիշում է, թե ինչպես մի անգամ համակարգչին հառած հոր կողքին երեխան սայթակեց, ընկավ և սկսեց լացել, իսկ հայրն անգամ ուշադրություն չդարձրեց նրա վրա: Հենց այդ ժամանակ, ընտանիքի անդամները սկսեցին ելք փնտրել իրավիճակից: Մարիի համար տագնապի ազդանշան էր, որ ընտանեկան գործերով և երեխաների դաստիարակությամբ զբաղվելու ժամանակն ամուսնու մոտ աստիճանաբար նվազում էր:
«Երկու երեխա ունենք, մինչ այժմ միշտ հետաքրքրվում էր նրանցով: Ավագին միշտ դպրոցից տուն նա էր բերում, միշտ խոսում էր նրա հետ: Փոքրիկին զբոսանքի էր տանում: Մեկ տարվա ընթացքում այնքան փոխվեց, որ երեխաների տարիքը երևի չի հիշում: Ուղակի նրան չի հետաքրքրում ինչ է կատարվում ընտանիքում՝ ուրախություն է, թե տխրություն: Երեխան երբեմն գնում է նրա մոտ, փաթաթվում, բայց անպես է կոպտում, որ լացելով հեռանում է գրկից: Փոքրիկները չեն հասկանում, թե ի՞նչ է կատարվում հայրիկի հետ, ինչու՞ այլևս չի խաղում նրանց հետ, ինչու՞ չի շփվում...»:
Մարիի ամուսինը համարում է, որ նրա վարքը նորմալ է: Չնայած, այսօր խաղամոլությունը հոգեբուժության մեջ համարվում է անկառավարելի կախվածություն: Իսկ մինչ այդ, Ամերիկյան հոգեբուժական ասոցիացիան կարծում էր, որ սա իմպուլսի վերահսկման խախտում է և ոչ թե կախվածություն: Խաղացողներն իրենց մոլուցքը չեն ընդունում:Լուդոմանիա «խաղամոլություն» տերմինը ծիծաղելի է Ախալցխացի ևս մեկ տղամարդու համար: Ասում է, որ «սլոտերով» և «ռուլետկայով» ուղակի զբաղվում է: Երբեմն էլ նրա բախտը բերում է: 46-ամյա տղամարդը ժամանակի մեծ մասը վատնում է համակարգչի վրա: Նա չի գնում խաղատներ և ակումբներ:
«Մի անգամ 6 000 լարի շահեցի, այդ օրը ևեթ տոմսերով շահեցի հաջորդ 1 500 լարին, իսկ երրորդ օրը ջեքփոթ ընկավ՝ 5 000 լարի»:
Վերոնշյալ շահույթը տեղի է ունեցել ընդամենը մեկ անգամ՝ երեք տարի առաջ: Այդ դեպքից հետո նա շահում է փոքր գումարներ՝ կրվում շատ ավելին:
«Տանը գրեթե երբեք չեմ խաղում, դրանով զբաղվում եմ միայն աշխատավայրում: Համաճարակի ժամանակ էլ աշխատում էի, ուստի ստիպված չէի մեկուսանալ և խաղալ տնից: Կինս մի քանի անգամ տեսել է, օրինակ, երբ տոմս եմ գրում, ոչինչ չի ասում: Աշխատանքս սկսվում է ժամը 10-ից, բայց առավոտյան 08:00-ից աշխատավայրում եմ: Այդ ժամանակ ոչ ոք տեղում չէ և հանգիստ խաղում եմ: Մեծ գումարներ չեմ ներդրում, գիտեմ, երբ պետք է հետ քաշվեմ: Երբ չես կարողանում վերահսկել քեզ, դա արդեն լուրջ խնդիր է: Ախալցիխեում շատ տղաներ կան, ում ընտանիքը քանդվել է հենց խաղամոլության պատճառով: Ես նման իրավիճակում չեմ: Միայն մեկ անգամ եմ կրվել 400 լարի: Երևի, այսքան տարիների ընթացքում, միասին, կրվել եմ մինչև 7 000 լարի»:
Խաղատներում ծախսված գումարի հաշիվը վաղուց կորցրել է Ախալցիխեի ևս մեկ բնակիչ: Ապրում է Ախալցիխեում, բայց հենց նրան հաջողվում էր հավաքել որոշ գումար, գնում էր Թբիլիսիի խաղատուն: Ազարտային խաղերի հանդեպ մոլուցքը չանհետացավ անգամ կորոնավիրուսային պայմաններում: Երբ նրա ընտրած խաղատունը փակվեց, տղամարդը սկսեց խաղալ առցանց:
«Ավելի հարմար էր, ստիպված չէի գնալ Թբիլիսի: Բայց հիմա, երբ բացվեց խաղատունը, մի քանի անգամ գնացի մայրաքաղաք: Տեղում խաղալն այլ «մուղամ» ունի: Ճահիճ է, չպետք է սկսես խաղալ, թե չէ հետո դուրս գալ չես կարող: Սկզբում ասում էի, որ 1-2 լարիով կխաղամ, կզվարճանամ, հետո էլ վերջ կտամ, բայց հիմա անգամ չեմ փորձում, անիմաստ է, առանց սրա ապրել չեմ կարող: Մի քանի անգամ ծեր ծնողներս են վճարել իմ վարկերը: Ամեն ինչ կորցրեցի, բայց ինչ արած, սա է իմ կյանքն ու վերջ»:
Կինը չդիմանալով ամուսնու կախվածությանը, հեռացել է նրանից: Երբ խաղամոլն անցնում է «սահմանը», մասնագետները նրա վիճակը գնահատում են որպես կլինիկական պաթոլոգիա:
Ինքնակամ գերության զոհ է դարձել ևս մեկ երիտասարդ: Խաղերով տարվածությունը սկսվել է համաճարակի հետ: Երբ երկրում չեղարվեց լոքդաունը և ամեն ինչ բացվեց, հայտնաբերեց, որ վարկը գերազանցում էր մի քանի տասնյակ հազարը:
«Այլ ելք չկար, համարձակություն գտա և ասեցի ընտանիքիս, որ վարկեր ունեմ: Մայրս վատացավ, հայրս զայրացավ, ստիպված էի հեռանալ տնից, որոշ ժամանակ ապրում էի քրոջս տանը: Բայց ինչ կարող էին անել, վարկով գումար վերցրեցինք բանկից, փոխարենն առաջարկելով մեր բնակելի տունը: Խոստացա ծնողներիս, որ այլևս չեմ խաղալու և վարկն էլ ինքս եմ վճարելու: Ամսեկան 680 լարի եմ վճարում, մեկ տարուց ավել և դեռ 4 տարի սպասվում է առջևում: Փաստացիորեն, ամբողջ աշխատավարձս հանձնում եմ բանկին: Աստված չկամենա, որ աշխատանքս կորցնեմ, այլապես վճարել չեմ կարողանա և մեր տունը կխլեն: Հիմա զայրանում եմ ինքս ինձ վրա, թե ինչպես հասա այս ամենին, շատ անուղեղ էի»:
Մեր զրուցակիցներից ոչ մեկը չցանկացավ այս մասին բաց խոսել, անգամ այն դեպքում, երբ խնդիր չէին համարում ստեղծված իրավիճակը: Բայց մի բան հաստատ է՝ խաղամոլությունը 21 -րդ դարի ամենաբարդ մարտահրավերներից մեկն է: Դա ցավ է պատճառում ոչ միայն խաղամոլներին, այլև նրանց ամբողջ ընտանիքին: Հոգեբույժներն ասում են, որ լուդոմանիան ոչնչով չի զիջում թմրամոլությանը և ծխախոտամոլությանը: Այն բնութագրվում է նույն ախտանիշներով, ինչ, օրինակ, թմրամոլությունը `ֆիզիկական և հոգեբանական կախվածություն, ծախսերի անվերահսկելի աճ և ագրեսիա: Ժամանակակից հետազոտողները խաղամոլությունը դասում են ոչ քիմիական կախվածությունների խմբին, որովհետեւ խաղամոլության դեպքում կախվածության օբյեկտ է դառնում ոչ թե հոգեակտիվ նյութը, այլ վարքային պատտերնը: Սակայն հետազոտությունների եւ դիտարկումների արդյունքում բացահայտվել է, որ իր հիմնական հոգեֆիզիոլոգիական մեխանիզմներով եւ կլինիկական դրսեւորումներով այն ավելի շատ նման է քիմիական կախվածություններին։
Հոգեբանների կարծիքով, կորոնավիրուսի համաճարակն ու համաշխարհային մեկուսացումը խաղացողների համար ստեղծել են հրաշալի պայմաններ: Խաղերի հանդեպ ներքին մղումը ընկերություններից տեղափոխվել են առցանց խաղատներ: Այստեղ բացահայտվեց ևս մեկ կարևոր խնդիր՝ անչափահասները նույնպես խաղամոլությամբ տարվեցին, և Ախալցիխեն բացառություն չէ:
Նույն թեմայով
Հայտնի..
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Եղանակի տեսություն
Փոխարժեք
AMD
1000
7.0244
EUR
1
2.8873
RUB
100
2.7367
TRY
1
0.0793
USD
1
2.7311
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
