როცა პანდემია სამსახურის და შემოსავლის გარეშე გტოვებს

ეკონომიკა

23.11.2021

გოჩა ახალციხელია და პანდემიის გამო ბიზნესი დაკარგა. ხატია ახალციხის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტია და პანდემიამ შემოსავლის გარეშე დატოვა. წლების შემდეგ უმუშევარი დარჩა რევაზ დურგლიშვილიც. კორონავირუსის გამო, ასაკისა და სტატუსის მიუხედავად, ადამიანები მძიმე სოციალურ მდგომარეობაში აღმოჩდნენ. სასიცოცხლო პრობლემები არა მხოლოდ მათ ჯანმრთელობას, ყოფასაც შეექმნა. პარალელურად, გაძვირდა ყველაფერი, პურიც და კომუნალური გადასახადებიც. ამ ფონზე სახელმწიფოს თანადგომა სიმბოლური აღმოჩნდა და ყველას არც ერგო.

გოჩა პარუნაშვილმა იაფი კრედიტით ისარგებლა. 160 ათასი ლარი გამოიტანა და 2018 წელს, სასტუმროს აშენება დაიწყო. ,,მესხური კოშკი“ გოგირდის წყლებთან ახლოს ააგო და საცურაო აუზიც მოაწყო. იმედოვნებდა, რომ განსაკუთრებით ტურისტულ სეზონზე, ბევრი მომხმარებელი ეყოლებოდა. 2019 წლის ბოლოს ობიექტი ოფიციალურად გახსნა და პირველი მომხმარებელიც მიიღო. გაზაფხულზე უკვე 80 000 მსურველს ელოდა.

გოჩა პარუნაშვილი ,,მესხურ კოშკში"

,,ასამუშავებლად რომ გავამზადე, 80 000ათასი ,,ბრონი“ მქონდა უკვე - ძირითადად რუსეთიდან, პოლონეთიდან, უკრაინიდან და ა.შ. ერთ თვეში გამიუქმდა ყველაფერი, იმის მერე გაჩერებულია. რამდენიმე თვით ობიექტის გახსნა და დახურვა არაფერს ცვლის, კომუნალურებიც გაძვირდა. ჩემ დღეში ძალიან ბევრია, ცალკე სესხის გადახდა გახრჩობს. სამი თვე გადაგვივადეს და იმაზეც პროცენტი დაგვარიცხეს. იმხელა თანხაზე ავიდა, რომ გაყიდვაზე ფიქრი დავიწყე. ბევრი ვეცადე გადამერჩინა, მაგრამ უკვე იძულებული ვარ ერთი ობიექტი გავყიდო, რომ ცოტა ამოვისუნთქო“, - ამბობს ახალციხელი ბიზნესმენი.

ტურისტულ რეგიონში მასპინძელი ბიზნესის გაჩერებამ ბევრი ადამიანი სამსახურისა და შემოსავლის გარეშე დატოვა. მომსახურების სფეროში ძირითადად, სტუდენტები იყვნენ დასაქმებულები. ახალგაზრდები ამბობენ, რომ ცხოვრება გაურთულდათ, გამოსავალს კი ჯერ ვერ ხედავენ.

ხატია ქველაძე სამცხე-ჯავახეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტია. სწავლას სამსახურს უთავსებდა. სურდა ოჯახს შეშველებოდა და სწავლის საფასური და ქირა თავისი შრომით გადაეხადა. პანდემიის პერიოდში სამსახური ორჯერ დაკარგა. თავდაპირველად სასტუმრო „ლომსიაში“ მუშაობდა. დისტანციურ რეჟიმზე გადასვლის შემდეგ, უსამსახუროდ დარჩა. მოგვიანებით კვების ერთ-ერთ ობიექტში დასაქმდა, თუმცა ისიც მალევე დაიხურა.

,,მუშაობა იმიტომ დავიწყე, რომ ჯერ ერთი საკმარისი დრო მქონდა, მერე ფული მჭირდებოდა, მინდოდა დამოუკიდებელი ვყოფილიყავი და ოჯახს იმდენად არ დავწოლოდი. გარდა ამისა სწავლის თანხა მქონდა გადასახდელი, უმუშევარი ვარ და სამწუხაროდ, აქამდე ვერ ვნახე სამსახური. ძალიან რთულია უკვე, ამ დროში სამსახურის ნახვა“.

რესტორნებისა და სასტუმროებში დასაქმებული ასობით ადამიანი სამსახურის გარეშე რომ დარჩა, ამის შესახებ რესტორატორთა ასოციაციაშიც საუბრობენ. კოტე გაბრიჩიძის თქმით, ეკონომიკური კრიზისის ფონზე შემცირებული მომხმარებლით ბიზნესი ხარჯებს ვეღარ ფარავს.

,,არაერთმა რესტორანმა და სასტუმრომ სცადა მუშაობის განახლება, მაგრამ მიხვდნენ, რომ აბსოლუტურად წამგებიანი იყო მათი საქმიანობა. შეუმცირდათ მომხმარებელი, გაუძვირდათ ყველაფერი. ის მცირე რაოდენობის მომხმარებელი კი ვერ აკმაყოფილებს ბრუნვების რაოდენობას, რაც საჭიროა ოპერირებისთვის“, - ამბობს კოტე გაბრიჩიძე.

პრობლემის წინაშე აღმოჩნდნენ ის მცირე მეწარმეებიც, რომლებიც ახალციხის სავაჭრო ცენტრში მუშაობენ. იმის გამო, რომ რეალიზაცია ვეღარ შეძლეს შეძენილი პროდუქტი გაუფუჭდათ. ქირა ვეღარ გადაიხადეს, ამიტომ შემოსავლის გარეშე დარჩენილი მოვაჭრეები იძულებულნი გახდნენ სამუშაო ადგილები დაეტოვებინათ. ერთ-ერთი მათგანია რევაზ დურგლიშვილი. მან ახალციხის ბაზარში 17 წელი იმუშავა და კოვიდ19-მა სამსახურის გარეშე დატოვა. რევაზ დურგლიშვილი ბაზარში ხორცს ჰყიდდა. პანდემიამდე შეძენილი მარაგი, მყიდველის სიმცირის გამო, ვეღარ გაყიდა და მნიშვნელოვნად იზარალა.

,,კანონმდებლობაში გვიწერია, რომ ხორცის რეალიზაცია უნდა მოხდეს 72 საათის განმავლობაში. ჩვენ თუ გვქონდა გადასახადი 250 ლარი, იმის მაგივრად რომ ხალხისთვის შეღავათი გაეწიათ, პანდემიის პერიოდში 100 ლარით გააძვირეს. ვერ შევძელი 350 ლარის გადახდა და იძულებული გავხდი, სახლში წამოვსულიყავი“, - ამბობს რევაზ დურგლიშვილი.
ადგილი, სადაც რევაზ დურგლიშვილი ვაჭრობდა

ბაზრის მოვაჭრეების თქმით, გაძვირებული პურ-პროდუქტებისა და გაუფასურებული ლარის ფონზე, მყიდველი საგრძნობლად შემცირდა. ხორცის გამყიდველი შალვა ქურდაძე გვეუბნება, რომ ხალხს ფული აღარ აქვს. ,,შარშანდელთან შედარებით მყიდველი შემცირებულია მინიმუმ 30%-ით, დღეს, მაგალითად, მხოლოდ ოთხი კილო ხორცი გავყიდე - ერთადერთი მყიდველი მყავდა მხოლოდ, მთელი დღის განმავლობაში ერთადერთი“.

საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, 2019 წელს საქართველოში 276900 უმუშევარი ადამიანი იყო რეგისტრირებული, პანდემიის დაწყების პირველ წელს (2020) მაჩვენებელმა281 900-ს მიაღწია.

იმავე სტატისტიკის თანახმად, 2021 წელს უმუშევართა რაოდენობა პირველ კვარტალში 317 500-მდე, მეორე კვარტალში 344 600-მდე გაიზარდა. ოდნავი კლებაა მესამე კვარტალში, მაჩვენებელი 310 600-მდე შემცირდა.

ახალციხის აგრარული ბაზარი

მძიმე ეკონომიკური კრიზისის ფონზე, სახელმწიფომ სამსახურის გარეშე დარჩენილებისთვის 200-ლარიანი კომპენსაციის გაცემა 2021 წლის პირველი იანვრიდან დაიწყო. ორ თვეში ვებგვერდზე დახმარების მიღების 200 000 მსურველი დარეგისტრირდა. ის მოქალაქეები, რომლებმაც კორონავირუსის ეპიდემიის გამო სამსახური დაკარგა.