ასპინძის მუნიციპალიტეტს სოფელ აწყვიტაში ეკლესიის გალავნის მშენებლობისას აღმოჩენილი სამარხის საკითხი საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ შეისწავლა. სააგენტოს ინფორმაციით, შერჩეულია ადგილი, სადაც ადამიანთა ძვლები სათანადო წესის დაცვით დაიკრძალება. ტერიტორიაზე მშენებლობა სააგენტოს მეთვალყურეობით გაგრძელდება.

"ასპინძის მუნიციპალიტეტის სოფ. აწყვიტას შუა საკუნეების ეკლესიის ეზოში აღმოჩენილი ძვლები ახალ სამარხში დაიკრძალება. კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ხელმძღვანელობასა და ახალციხე-ტაო-კლარჯეთის ეპარქიის მიტროპოლიტ მეუფე თეოდორეს შორის შეთანხმების საფუძველზე უკვე მოიძებნა შესაბამისი ადგილი, სადაც მიცვალებულთა ნეშტი განისვენებს. პროცესი ყველა სათანადო წესის დაცვით, სააგენტოსა და ეპარქიის ერთობლივი ძალისხმევით, უახლოეს დროში განხორციელდება.

სამარხის ძვლები აწყვიტის ეკლესიის ეზოში 1 კვირის წინ დაწყებული სამშენებლო სამუშაოების შედეგად აღმოჩნდა, რომელიც ტაძრის გალავნის რეკონსტრუქციასა და ეზოს მოწყობას ითვალისწინებდა. კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს მონიტორინგის შედეგად გაირკვა, რომ ეკლესიის ეზოში მოთხრილი მიწის მასივის ზედა შრე გასული საუკუნის შუა წლებში იყო დაყრილი, რამაც ზედაპირზე სამარხების კვალი წაშალა. დადგინდა, რომ მშენებლებისთვის ადგილზე საფლავების არსებობა უცნობი იყო. ამავდროულად, მშენებლობის პროცესის დაწყება კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოსთან შეთანხმებული არ ყოფილა.

ვითარების ადგილზე შესწავლის დროს სააგენტოს სპეციალისტებმა გალავნის თხრილსა და მოსწორებული მიწის ზედაპირზე ადამიანის ჩონჩხის მიმოფანტული ცალკეული ფრაგმენტები გამოავლინეს. ტაძრის გარშემო განხორციელებული სამუშაოების შედეგად აღმოჩენილი ძვლების უმეტესი ნაწილი ტომრებში იყო მოთავსებული და ტაძარში დალაგებული.

ამჟამად, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოსა და ახალციხე-ტაო-კლარჯეთის ეპარქიის შეთანხმებით, მაცხოვრის სახელობის ეკლესიის ეზოში მიმდინარე სამშენებლო სამუშაოები შეჩერებულია. ეკლესიის გალავნისა და ეზოს სარეკონსტრუქციო სამუშაოების გასაგრძელებლად კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულ სააგენტოში უკვე მუშავდება პროექტი, რომლის განხორციელებაც სააგენტოს სპეციალისტების მეთვალყურეობით წარიმართება.

ტაძარს არ აქვს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი. ის XXI ს-ის დასაწყისშია აღდგენილი და დღევანდელი მდგომარეობით ორნავიან ბაზილიკას წარმოადგენს. გასულ საუკუნეებში სამხრეთის ნავის არსებობას, სამხრეთის კედელში გაკეთებული ჩრდილოეთის პარალელური თაღიც მიუთითებს, რომელიც ამჟამად ამოშენებულია.

ამ ეტაპზე კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულ სააგენტოში დაწყებულია პროცედურები, რაც ახლო მომავალში აწყვიტის მაცხოვრის სახელობის ეკლესისთვის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭებას ითვალისწინებს." - ნათქვამია კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს მიერ გავრცელებულ განცხადებაში. 

პრობლემის შესახებ "მეცხრე არხმა" ინფორმაცია საზოგადოებას 15 მაისს მიაწოდა. ადგილობრივები ამბოდნენ, რომ მშენებლები მათ წინაპრების საფლავებს უდიერად ეპყრობოდნენ.