აბრეშუმის გზა
კარიბჭე საქართველო
მოსაზრება, რომ პოლიტიკა გადამწყვეტია და არა ეკონომიკა, მცდარია. ეკონომიკური ბერკეტებით და ეკონომიკის გამოწვევებით იწრთობა გეოპოლიტიკა.
ძვ. წ. აღ. VI საუკუნეში აბრეშუმის გზის მთავარ საფრთხედ ჩრდილოეთიდან ქარავნების მძარცველი ტომები განიხილებოდა. სწორედ იმ პერიოდში მცირე აზიიდან კავკასიისკენ გადმოსახლდნენ მესხები (მუშქები) და დაიწყო კავკასიაზე ჩრდილოეთიდან გადმოსასვლელების ჩაკეტვა და მისი კონტროლი, აზიიდან ევროპამდე მომავალი ქარავნების უსაფრთხოებისთვის. იმ პერიოდში შემოდის კონტინენტური გაცვლის ვალუტა - კოლხური თეთრი.
მე-15 საუკუნიდან კი შავი ზღვა იქცა რუსეთ-თურქეთის გავლენის ვექტორად. მას შემდეგ საქართველომ დაკარგა სახელმწიფო ფუნქცია და ის გახდა სამი იმპერიის საჯიჯგნი, უბრალოდ ტერიტორია. ხუთი საუკუნე დასავლეთის ინტერესები კავკასიაში თითქმის არც არსებობდა, რადგან რეგიონი მოსკოვის გავლენის სფეროში მოექცა. ამიტომ არც პირველ რესპუბლიკას ეწერა წარმატება. ამ მოცემულობას დაემატა 1801 წლიდან დაწყებული რუსეთის რკინიგზის, როგორც დიდი სახელმწიფოს შემაკავშირებელი სისტემის მშენებლობა მოსკოვის გავლით, ჩინეთის საზღვრიდან ევროპის საზღვრამდე. საქართველომ ბოლო ორი საუკუნის მანძილზე სრულიად დაკარგა ისტორიული სახელმწიფო ფუნქცია და კარიბჭე ქვეყანას მიენიჭა აგრარული დანიშნულება, სადაც გლეხებს სამკურნალო მცენარეები უნდა მოეგროვებინათ და რუსეთის ბაზარი მოემარაგებინათ.
საბჭოეთის დაშლის შემდეგ კი ლიბერალური დასავლეთი ცდილობდა კონკურენციის განვითარებისთვის თავისუფალი ვაჭრობის არტერიების (სხვადასხვა გზების) მხარდაჭერას, ხოლო კონსერვატიული დასავლეთი ცდილობდა ფედერაციის შენარჩუნებას პარტნიორობისთვის და ამასთანავე, მის დემოკრატიულ სახელმწიფოდ გარდაქმნისთვის. რაც არ გამოვიდა და არც გამოვიდოდა.
დადგა ახალი გეოპოლიტიკური ფაზა, რომელშიც ცალსახად გამოჩნდა, რომ ქვეყნებს შორის მეგობრობა არ არსებობს, არსებობს ინტერესები. დიდი ინტერესები კი დიდ გეოპოლიტიკას ბადებს, რომელიც სამ მთავარ ფაქტორზე დგას - ისტორიული კანონზომიერება, კაპიტალის გამოწვევა და უზენაესი სამართალი. ამ მოცემულობაში კი საქართველოს სახელმწიფოს გეოპოლიტიკური სტატუსის თამასა ზევით ავიდა და ის კიდევ უფრო ზევით წავა.
ტრასეკას რეგიონში ერთადერთი სახელმწიფო საქართველოა, რომელსაც თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების ყველაზე მეტი ხელშეკრულებები გააჩნია ტოკიოდან ლონდონამდე და ციურიხიდან სინგაპურამდე. ამასთანავე, ის აზიისა და ევროპის უზარმაზარ ბაზრებს შორის ბუნებრივად, გეოგრაფიულად შუაშია მოქცეული და მას გასასვლელი გააჩნია ღია ზღვაში.
ჩინეთს, კორეას, ყაზახეთს, უზბეკეთს, თურქმენეთს, ირანს, ავღანეთს, ინდოეთს, პაკისტანს, ბანგლადეშს, ვიეტნამს სჭირდებათ ევროპის ბაზრებზე წვდომა, რომელიც საქართველოს პორტებიდან უკრაინის, რუმინეთის და ბულგარეთის პორტების გავლით შედგება. აზიურ ქვეყნებს სავაჭრო-საქარავნე გზები ასევე სჭირდებათ მცირე აზიის, ახლო აღმოსავლეთის, აპენინის და ბალკანეთის ქვეყნებთან, რომელსაც ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა უზრუნველყოფს. ამ ყველაფერს დავამატოთ რევერსული ტვირთები ევროპიდან. საქართველოს თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებები კი კარიბჭე ქვეყანას მიმზიდველს ხდის ყველასთვის, რადგან ბაზრებს შორის ტრანზიტებს შეღავათებს უწესებს. ახლად შექმნილი ბრიტანული ალიანსიც პირდაპირ კავშირშია გეოეკონომიკურ გამოწვევასთან, რომ კასპიის, შავი და ხმელთაშუა ზღვების დერეფანზე ძირითადი ტვირთების გენერირებას მოახდენს პეკინი, ხოლო დერეფნის კონტროლი იქნება ლონდონის.
კონტინენტური ეკონომიკა ბადებს ახალ, კარგად დავიწყებულ ძველ გეოპოლიტიკას. მწარმოებლებს და დიდ კორპორაციებს საქართველოსგან სჭირდებათ მხოლოდ ერთი რამ და ეს არის თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკა, რომლის ლოკომოტივიც იქნება დამოუკიდებელი საფონდო ბირჟა. საქართველოს მოუწევს ამის გაკეთება, ფედერაციის დამარცხების გაფორმების შემდეგ.
დაბოლოს, სული უნდა უბეროს ყველამ საქართველოს, რადგან თუ საქართველო კარგად იქნება, თვითონაც კარგად იქნებიან - თურქებიც, აზერბაიჯანელებიც, სომხებიც, ყაზახებიც, ჩინელებიც, ირანელებიც, ინდოელებიც და ევროპელებიც.
ზურაბ მაღრაძე
აბრეშუმის გზის ასოციაციის მმართველი პარტნიორი.
ძვ. წ. აღ. VI საუკუნეში აბრეშუმის გზის მთავარ საფრთხედ ჩრდილოეთიდან ქარავნების მძარცველი ტომები განიხილებოდა. სწორედ იმ პერიოდში მცირე აზიიდან კავკასიისკენ გადმოსახლდნენ მესხები (მუშქები) და დაიწყო კავკასიაზე ჩრდილოეთიდან გადმოსასვლელების ჩაკეტვა და მისი კონტროლი, აზიიდან ევროპამდე მომავალი ქარავნების უსაფრთხოებისთვის. იმ პერიოდში შემოდის კონტინენტური გაცვლის ვალუტა - კოლხური თეთრი.
მე-15 საუკუნიდან კი შავი ზღვა იქცა რუსეთ-თურქეთის გავლენის ვექტორად. მას შემდეგ საქართველომ დაკარგა სახელმწიფო ფუნქცია და ის გახდა სამი იმპერიის საჯიჯგნი, უბრალოდ ტერიტორია. ხუთი საუკუნე დასავლეთის ინტერესები კავკასიაში თითქმის არც არსებობდა, რადგან რეგიონი მოსკოვის გავლენის სფეროში მოექცა. ამიტომ არც პირველ რესპუბლიკას ეწერა წარმატება. ამ მოცემულობას დაემატა 1801 წლიდან დაწყებული რუსეთის რკინიგზის, როგორც დიდი სახელმწიფოს შემაკავშირებელი სისტემის მშენებლობა მოსკოვის გავლით, ჩინეთის საზღვრიდან ევროპის საზღვრამდე. საქართველომ ბოლო ორი საუკუნის მანძილზე სრულიად დაკარგა ისტორიული სახელმწიფო ფუნქცია და კარიბჭე ქვეყანას მიენიჭა აგრარული დანიშნულება, სადაც გლეხებს სამკურნალო მცენარეები უნდა მოეგროვებინათ და რუსეთის ბაზარი მოემარაგებინათ.
საბჭოეთის დაშლის შემდეგ კი ლიბერალური დასავლეთი ცდილობდა კონკურენციის განვითარებისთვის თავისუფალი ვაჭრობის არტერიების (სხვადასხვა გზების) მხარდაჭერას, ხოლო კონსერვატიული დასავლეთი ცდილობდა ფედერაციის შენარჩუნებას პარტნიორობისთვის და ამასთანავე, მის დემოკრატიულ სახელმწიფოდ გარდაქმნისთვის. რაც არ გამოვიდა და არც გამოვიდოდა.
დადგა ახალი გეოპოლიტიკური ფაზა, რომელშიც ცალსახად გამოჩნდა, რომ ქვეყნებს შორის მეგობრობა არ არსებობს, არსებობს ინტერესები. დიდი ინტერესები კი დიდ გეოპოლიტიკას ბადებს, რომელიც სამ მთავარ ფაქტორზე დგას - ისტორიული კანონზომიერება, კაპიტალის გამოწვევა და უზენაესი სამართალი. ამ მოცემულობაში კი საქართველოს სახელმწიფოს გეოპოლიტიკური სტატუსის თამასა ზევით ავიდა და ის კიდევ უფრო ზევით წავა.
ტრასეკას რეგიონში ერთადერთი სახელმწიფო საქართველოა, რომელსაც თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების ყველაზე მეტი ხელშეკრულებები გააჩნია ტოკიოდან ლონდონამდე და ციურიხიდან სინგაპურამდე. ამასთანავე, ის აზიისა და ევროპის უზარმაზარ ბაზრებს შორის ბუნებრივად, გეოგრაფიულად შუაშია მოქცეული და მას გასასვლელი გააჩნია ღია ზღვაში.
ჩინეთს, კორეას, ყაზახეთს, უზბეკეთს, თურქმენეთს, ირანს, ავღანეთს, ინდოეთს, პაკისტანს, ბანგლადეშს, ვიეტნამს სჭირდებათ ევროპის ბაზრებზე წვდომა, რომელიც საქართველოს პორტებიდან უკრაინის, რუმინეთის და ბულგარეთის პორტების გავლით შედგება. აზიურ ქვეყნებს სავაჭრო-საქარავნე გზები ასევე სჭირდებათ მცირე აზიის, ახლო აღმოსავლეთის, აპენინის და ბალკანეთის ქვეყნებთან, რომელსაც ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა უზრუნველყოფს. ამ ყველაფერს დავამატოთ რევერსული ტვირთები ევროპიდან. საქართველოს თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებები კი კარიბჭე ქვეყანას მიმზიდველს ხდის ყველასთვის, რადგან ბაზრებს შორის ტრანზიტებს შეღავათებს უწესებს. ახლად შექმნილი ბრიტანული ალიანსიც პირდაპირ კავშირშია გეოეკონომიკურ გამოწვევასთან, რომ კასპიის, შავი და ხმელთაშუა ზღვების დერეფანზე ძირითადი ტვირთების გენერირებას მოახდენს პეკინი, ხოლო დერეფნის კონტროლი იქნება ლონდონის.
კონტინენტური ეკონომიკა ბადებს ახალ, კარგად დავიწყებულ ძველ გეოპოლიტიკას. მწარმოებლებს და დიდ კორპორაციებს საქართველოსგან სჭირდებათ მხოლოდ ერთი რამ და ეს არის თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკა, რომლის ლოკომოტივიც იქნება დამოუკიდებელი საფონდო ბირჟა. საქართველოს მოუწევს ამის გაკეთება, ფედერაციის დამარცხების გაფორმების შემდეგ.
დაბოლოს, სული უნდა უბეროს ყველამ საქართველოს, რადგან თუ საქართველო კარგად იქნება, თვითონაც კარგად იქნებიან - თურქებიც, აზერბაიჯანელებიც, სომხებიც, ყაზახებიც, ჩინელებიც, ირანელებიც, ინდოელებიც და ევროპელებიც.
ზურაბ მაღრაძე
აბრეშუმის გზის ასოციაციის მმართველი პარტნიორი.
Նույն թեմայով
Հայտնի..
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Եղանակի տեսություն
Փոխարժեք
AMD
1000
7.0700
EUR
1
3.0177
RUB
100
2.8748
TRY
1
0.0799
USD
1
2.7354
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
