პაატა ნათენაძე - აფხაზეთის ომის პირველი მსხვერპლი

საზოგადოება

09.07.2019

„დღის ოთხი საათი იქნებოდა. ოჩამჩირის სოფელ არადუში ვიმყოფებოდით. მოუმზადებლები ვიყავით, არ გვიფიქრია, რომ აფხაზები ჩაგვისაფრდებოდნენ. სნაიპერის ტყვია პაატას მოხვდა. მისი სიკვდილის შემდეგ ქაოსი შეიქმნა, აქედან დაიწყო აფხაზეთის ომი“, - ვიცე-პოლკოვნიკი დონი ფანჩულიძე.

აფხაზეთის 13-თვიანი ომი მესხი მებრძოლის, პაატა ნათენაძის სიკვდილის შემდეგ დაიწყო. ის აფხაზეთში თავის დაქვემდებარებაში მყოფ 60 მებრძოლთან ერთად, 13 აგვისტოს გაუშვეს. მათი მთავარი მიზანი სტრატეგიული ობიექტებისა და რკინიგზის დაცვა იყო.

„პაატას კრიმინალური პოლიციის უფროსმა ბორია ივანოვმა უთხრა, დარჩი, ეს მალე არ დასრულდება და შენს საქმეს მიხედეო. კაბინეტში სამხედრო ფორმა გაიხადა და სამოქალაქო ჩაიცვა. ეზოში რომ ჩამოვიდა დაინახა წასასვლელად გამზადებული პატარა ბიჭები და თქვა არა! მე რომ აქ დავრჩე, რომელიმეს რამე რომ მოუვიდეს მის დედასთან ვერ მივალ და ვეტყვი: მე სახლში ვიჯექი და შენი შვილი იქ დაიღუპა. აბრუნდა, გამოიცვალა და წავიდა“, - გვიყვება როგორ ნახა უკანასკნელად ქმარი მარინა ჟუჟუნაძემ.

მარინა ჟუჟუნაძე შვილიშვილთან ერთად

„13 აგვისტო იყო, თბილისის გარნიზონის პირადი შემადგენლობა, 600 თანამშრომელი აფხაზეთის ტერიტორიაზე წაგვიყვანეს საზოგადოებრივი წესრიგის დასაცავად“, - იხსენებს პოლიციის ვიცე-პოლკოვნიკი დონი ფანჩულიძე.

იმ დღეს სენაკში დაბინავდნენ. მეორე დღეს, დილის ექვს საათზე, თავდაცვის მინისტრ თენგიზ კიტოვანის ბრძანებით ზუგდიდის გავლით გალში შევიდნენ.

„გზადაგზა აფხაზი მებრძოლების ბლოკპოსტები გვხვდებოდა. ჩვენი მხრიდან იარაღის ჩამორთმევა ხდებოდა და გზას ვაგრძელებდით“, - იხსენებს დონი ფანჩულიძე.

ოჩამჩირესთან უთხრეს, რომ შინაგანი ჯარის რიგით ომარ ფურცელაძეს სნაიპერის ტყვია მოხვდა. მის დასახმარებლად პაატა ნათენაძე და რამდენიმე სამართალდამცველი შემთხვევის ადგილისკენ დაიძრა.

„სნაიპერი გვიმიზნებდა, მისი ტყვია პაატას მოხვდა. 5 წუთში ორი თანამშრომელი დაგვეღუპა - ომარ ფურცელაძე და პაატა ნათენაძე“.

მესხი მეომარი ახალციხის სოფელ წნისშია დაკრძალული.

„დიდუბის პანთეონში უნდოდათ დაკრძალვა, მაგრამ მისი სურვილი და თხოვნა იყო, რომ მშობლიურ სოფლში დაეკრძალათ. თითქოს წინასწარ გრძნობდა, ამბობდა თუ რამე მომივა, სუფთა ჰაერზე მინდა მშვიდად ვიყოო“, - გვიყვება მარინა ჟუჟუნაძე.

პაატა ნათენაძე 1959 წელს ქალაქ ვალეში დაიბადა. 1987 წელს შსს-ს პოლიციის აკადემია დაამთავრა და გამომძიებლად იმ წელსვე დაიწყო მუშაობა. როცა აფხაზეთში მიდიოდა, 33 წლის პოლიციის მაიორმა სახლში ცოლი და ცხრა წლის შვილი დატოვა. ოჯახმა მისი გარდაცვალების შესახებ, დილის შვიდ საათზე შეიტყო.

„ფიზიკურად და სულიერად უძლიერესი ადამიანი იყო, რომელსაც თუ რამე მოერეოდა ვერ წარმოვიდგინდი. უცებ დავდექი ფაქტის წინაშე, რომ აღარ არის. ნინოსთვის (შვილი) ძალიან დიდი ტრაგედია იყო. ერთი წელი არ ლაპარაკობდა, არავისთან კონტაქტობდა. ძალიან გაუჭირდა იმის მონელება, რომ მამა აღარ ჰყავდა“, - 27 წლის წინანდელ მოვლენები მარინა ჟუჟუნაძემ „მეცხრე არხთან“ გაიხსენა.

აფხაზეთის ომის პირველ მსხვერპლს დღეს, ცხრა ივლისს 60 წელი შეუსრულდებოდა. მის დაბადების დღეზე ოჯახის წევრები და თანამებრძოლები ჯერ საფლავზე, შემდეგ კი ახალციხის ცენტრალურ პარკში, სამშობლოს ერთიანობისთვის დაღუპულ მებრძოლთა მემორიალთან იკრიბებიან.

„ვეტერანები თუმდაც სიმბოლურად სანთელს დავუნთებთ, ყვავილებით შევამკობთ და თითო ჭიქას შევსვამთ. სხვა რა შეგვიძლია“, - ამბობს ვეტერანების საქმეთა სახელმწიფო სამსახურის სამცხე-ჯავახეთის სამმართველოს უფროსი დავით ფეიქრიშვილი.

ვეტერანები მემორიალთან

პაატა ნათენაძე პოლიციის პოლკოვნიკის წოდებაზე იყო წარდგენილი, რომელიც სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა. საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებით დაჯილდოვდა მედლით „მხედრული მამაცობისთვის“. მესხ მეომარს ერთი შვილი და სამი შვილიშვილი ჰყავს.

„მეგონა რომ არ დამტოვებდა. ალბათ იფიქრა, რომ მე აქ უფრო მეტი პატრონი მყავდა, ვიდრე იქ თავის ბიჭებს. აფხაზეთში წასვლა იყო მისი შეგნებული გადაწყვეტილება“, - ამბობს პაატას და ია ნათენაძე.

ია ნათენაძე

1992 წელსვე, ახალციხის ხელმძღვანელობამ გადაწყვიტა, რომ დედა ენის ქუჩისთვის სახელი შეეცვალათ. ქალაქის ერთ-ერთი ცენტრალური ქუჩა 27 წელია აფხაზეთის გმირის სახელს ატარებს.

ნათენაძის ქუჩის მოსახლეობას და აქ განთავსებული ობიექტების თანამშრომლებს ვკითხეთ, ვინ იყო პაატა ნათენაძე. 16 ადგილობრივიდან აფხაზეთის ომის პირველი მსხვერპლის შესახებ მხოლოდ სამმა პირმა იცოდა.