არჩევნები
"კარგის მოლოდინში ვართ" - წინასაარჩევნო განწყობა ახალციხის სოფლებში
ერთ დღეში საპარლამენტო არჩევნებია. რა გადაწყვეტილებას მიიღებს თითოეული ამომრჩეველი, როცა ბიულეტენთან პირისპირ დარჩება, ამაზეა დამოკიდებული ქვეყანაში მნიშვნელოვანი მოვლენების განვითარება. ახალციხის სამი სოფლის მაცხოვრებლებს ვკითხეთ, რა იციან ელექტრონულ არჩევნებზე, რომელ საარჩევნო სუბიექტებს იცნობენ, რას ფიქრობენ ქვეყანაში შექმნილ ვითარებაზე და რისი შეცვლა სურთ საკუთარ თემში.
„სამშობლო განსაცდელშია, რა ვქნათ, რით დავეხმაროთ? დაცარიელდა ჩემი ქვეყანა“, - წუხს სოფელ ზემო სხვილისში მცხოვრები მურმან პაპიძე. ის 70 წლისაა და როგორც თავად ამბობს, თვალს ადევნებს ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებს და კარგად იცნობს პოლიტიკურ პროცესებს. ეკონომიკურ და სოციალურ პრობლემებთან ერთად, ერთ-ერთ მთავარ გამოწვევად, ემიგრაციას ასახელებს.
„დაიცალა სოფლები, მთელი საქართველო. აწყურში გარდაიცვალა გოგო და ჩვენი სოფლიდან ჩემი შვილი და სხვა ბიჭები წავიდნენ, რომ საფლავი ამოეთხარათ“.
მოსახლეობისგან დაცლილ სოფლებში ბევრი ინფრასტრუქტურული პრობლემაცაა. მურმან პაპიძის თქმით, სწორედ ცხოვრების მძიმე პირობებს გაურბიან ახალგაზრდები ქალაქში ან საზღვარგარეთ.
“რამდენი ერთი ჩამოვთვალო? ჩვენი სოფელი მეზობელ, ზედა სოფელს ვერ უკავშირდება, რადგან გზა აითვისეს როგორც სასოფლო მიწა. სამი მანქანა გადმოვარდა, მერიას მივწერე და მიპასუხეს, აქ ადრე გზა არ იყოო. რამდენი ვიყვირო ამაზე? მთელი სოფელი მაგით სარგებლობდა. სარწყავი წყლის ნასოსი არ გვიმუშავებს, მთელი ზაფხული გვპირდებოდნენ მოვიტანთო, ორი წელიწადია დაშალეს და დატოვეს, ყანებს ვეღარ ვრწყავთ, აღარ გვპატრონობენ“, - პრობლემების ჩამონათვალი არ სრულდება.
მურმან პაპიძე ამბობს, რომ საარჩევნო უბანზე აუცილებლად მივა. ხმის უფლებით სარგებლობას აპირებს მისი თანასოფლელი გიორგი რიბაკოვიც.
„ხალხი კარგის მოლოდინშია, მაგრამ ჯერჯერობით კარგს ვერ ვხედავთ. არაფერი სიკეთეა არც ხალხისთვის, არც გლეხისთვის. 10 კაცი თუ მუშაობს, 110 უმუშევარია, გაჭირვებაშია ის ხალხი, ვისაც სამუშაო არ აქვს. ოთხი ძროხა მყავს, ზოგს ჰქონია, რომ ხორცი მაქვს და კარგად ვცხოვრობ, მაგრამ ერთ ძროხას ათჯერ ვერ დაკლავ და გაანაწილებ. ჩემზე კარგად ნებისმიერი პენსიონერი ცხოვრობს. მოსავალი მომყავს და ვერ გამიყიდია, ძვირი მიჯდება ყველაფერი - საწვავიც, ტრანსპორტიც“.
ზემო სხვილისში ფიქრობენ, რომ წელს გაცილებით მეტი ადამიანი მივა არჩევნებზე, ვიდრე გასულ წლებში. ამას სოფელში შემდეგნაირად ხსნიან.
„ხალხის მობილიზება უკმაყოფილებამ გამოიწვია. თავიდან რომ მოვიდნენ ხელისუფლებაში, თითქოს ცვლილებები უნდა ყოფილიყო, მაგრამ ამ ბოლო ხანებში მარტო მუშტის ქნევა. მუშტს ვუქნევთ იმას, ვინც შემოგვატრიალა კეთილი ცხოვრებისკენ. 90%, ვისაც სამსახური არ აქვს, ყველა ოპოზიციას უჭერს მხარს, ამას რასაც სოფელში ვსაუბრობთ და ხალხისგან ვისმენ“, - ამბობს გიორგი რიბაკოვი.
ზემო სხვილისიდან სამ კილომეტრში სოფელი პატარა პამაჯი მდებარეობს. აქ ეთნიკურად სომეხი მოსახლეობა ცხოვრობს. მიუხედავად იმისა, რომ უმუშევრობის გამო მამაკაცები სეზონურ სამუშაოებზე, რუსეთში დადიან, ადგილობრივები პრობლემებზე ხმამაღლა საუბარს ერიდებიან. ამბობენ, რომ მათთან ყველაფერი კარგადაა და არც ცხოვრებას უჩივიან.
„ყველაფერი კარგადაა, არაფრის შეცვლა არ გვინდა, პრობლემა არაფერია, პენსია ნორმალურია, მშვიდად, თავისუფლად ვცხოვრობთ, სამუშაო არის, მიწა არის“, - გვეუბნება ვლადიმერ მანუკიანი.
„ომი ვის უნდა? აგრესორებს, ჩვენ შორის რომ ძაბავენ სიტუაციას. მაგალითად, რომ მოდიან სოფლებში და გვეუბნებიან, თქვენ ცუდად ცხოვრობთ. არადა კარგად ვცხოვრობთ. ქართველები სომხები ერთმანეთთან კარგად ვართ. ბევრი ქართველი მეგობარი გვყავს. კარგია, რომ სკოლებში ქართულს ასწავლიან, ჩვენ დროსაც რომ ესწავლებინათ, მეც ვისწავლიდი. მაშინ იყო საბჭოთა ხელისუფლება და ჩვენ არ გვისწავლია ქართული. ახლა ჩემმა შვილებმა ძალიან კარგად იციან, წერენ, საუბრობენ თავისუფლად“, - ამბობს 64 წლის ისკუი პაპოიანი.
მარიამ ბაბოიანი 20 წლისაა. ის წელს პირველად მივა საარჩევნო უბანზე. კენჭისყრა ელექტრონულად რომ ჩატარდება, ამაზე სმენია, თუმცა ზუსტად რას გულისხმობს, არ იცის.
„არ ვიცი რამდენად მნიშვნელოვანია ეს არჩევნები, ან სიახლე რა არის. ვიცით რომ კომპიუტერით უნდა იყოს“.
სამაგიეროდ იცის რა პრობლემა აწუხებს მისი სოფლის მოსახლეობას.
„სოფელში წყლის პრობლემაა, არხები ინგრევა, წყალი იმღვრევა, ყოველ წელს აკეთებენ, მაგრამ ცოტ-ცოტას და წყალი გაზაფხულზე სულ წყდება. ცოტაა წყალი, წყლის პრობლემაა და მთის გზის“.
სოფელში ამბობენ, რომ არჩევნებისთვის დიდად არ „სცხელათ“, პატარა პამაჯში მოსავალს აბინავებენ. ცდილობენ, სანამ ჩამოთოვს, გოგრა და ყანაში შემორჩენილი ბოსტნეული სახლამდე მიიტანონ, კომში ჩამოკრიფონ, ტონობით კარტოფილი გადაარჩიონ და გასაყიდად გაამზადონ. ყოველდღიურ საქმეს ისიც ემატება, რომ ქართულენოვან არხებს თვალს ვერ ადევნებენ, ამიტომ საარჩევნო სუბიექტებზე ბევრი არაფერი იციან. ამბობენ, რომ მხარი უნდა დაუჭირონ მმართველ პარტიას. მთავარი დაპირება მშვიდობაა.
„რისი არჩევნებია რა არჩევნებია? არ ვიცი, 25 თუ 26 ოქტომბერსაა“, - ამბობს ანჟელა ბაბოიანი.
„არჩევნები? 41-ზე მეკითხებით? სხვა არ ვიცი ვინ არის. ელექტრონული რას ნიშნავს არ ვიცი, ალბათ ადგილზე აგვიხსნიან“, - გვეუბნება ვლადიმერ მანუკიანი.
პრობლემებზე საუბარს არ გაურბიან ქალაქ ვალეს დასახლება მეორე შახტაში. აქ არც წყალია, არც საკანალიზაციო სისტემა, არც ბუნებრივი აირი და არც დასახლებამდე მისასვლელი გზა. მთავარი პრობლემა ავარიული სახლებია, სადაც ცხოვრება, როგორც ადგილობრივები ამბობენ, მათ სიცოცხლეს საფრთხეს უქმნის.
„სახლები გააკეთონ, გაზი შემოვიდეს, გზა - ყველაფერი პრობლემაა აქ. მოვიდნენ, ნახონ რა დღეშია. გვინდა, რომ გააკეთოს მთავრობამ. ხვალ-ზეგ შეიძლება დაინგრეს. ისეთ დღეში ვართ, შიშით გვძინავს. ძლიერი ქარი რომაა, შენობა ქანაობს. ადრე მოვიდნენ, გვითხრეს გავაკეთებთო, მაგრამ არავინ მოსულა“, - ამბობს არუთ არუთუნიანი.
საცხოვრებელი სახლი მეორე შახტაში
მეორე შახტის მოსახლეობა წლებია ითხოვს ადგილობრივი ხელისუფლების დახმარებას და კორპუსების რეაბილიტაციას. არაერთხელ გაცემული დაპირების მიუხედავად, დასახლებაში არაფერი შეცვლილა, ადგილობრივები კვლავ აგრძელებენ ავარიულ სახლებში ცხოვრებას. შეუსრულებელი დაპირებების და არაერთი პრობლემის მიუხედავად, მეორე შახტას მაცხოვრებლები ამბობენ, რომ არჩევნებზე მმართველი პარტიის მხარდაჭერას აპირებენ.
„როგორ ტარდება, ელექტრონული და რამე არ ვიცი. არც ის ვიცი, ვინ იღებს მონაწილეობას. 12 წელში მხოლოდ სახურავი და შუქი გააკეთეს, რასაც გააკეთებენ მადლობელი ვიქნებით. არჩევნებზე ისევ ამ მთავრობას ვირჩევთ. 41 არის ახლა მთავრობა და გვინდა, რომ კიდევ ეგ იყოს“, - ამბობს არუთ არუთუნიანი და ორსართულიან, ავარიულ კორპუსს გვაჩვენებს, სადაც ადგილობრივების თქმით, ცხოვრება შეუძლებელია.
2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე სამცხე-ჯავახეთში 143 587 ამომრჩეველია რეგისტრირებული, აქედან 33 535 ახალციხის მუნიციპალიტეტში. რეგიონში შექმნილი 188 უბნიდან, 113-ში არჩევნები ელექტრონულად ჩატარდება, ხოლო 75-ზე ტრადიციული მეთოდით.
„სამშობლო განსაცდელშია, რა ვქნათ, რით დავეხმაროთ? დაცარიელდა ჩემი ქვეყანა“, - წუხს სოფელ ზემო სხვილისში მცხოვრები მურმან პაპიძე. ის 70 წლისაა და როგორც თავად ამბობს, თვალს ადევნებს ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებს და კარგად იცნობს პოლიტიკურ პროცესებს. ეკონომიკურ და სოციალურ პრობლემებთან ერთად, ერთ-ერთ მთავარ გამოწვევად, ემიგრაციას ასახელებს.
„დაიცალა სოფლები, მთელი საქართველო. აწყურში გარდაიცვალა გოგო და ჩვენი სოფლიდან ჩემი შვილი და სხვა ბიჭები წავიდნენ, რომ საფლავი ამოეთხარათ“.
მოსახლეობისგან დაცლილ სოფლებში ბევრი ინფრასტრუქტურული პრობლემაცაა. მურმან პაპიძის თქმით, სწორედ ცხოვრების მძიმე პირობებს გაურბიან ახალგაზრდები ქალაქში ან საზღვარგარეთ.
“რამდენი ერთი ჩამოვთვალო? ჩვენი სოფელი მეზობელ, ზედა სოფელს ვერ უკავშირდება, რადგან გზა აითვისეს როგორც სასოფლო მიწა. სამი მანქანა გადმოვარდა, მერიას მივწერე და მიპასუხეს, აქ ადრე გზა არ იყოო. რამდენი ვიყვირო ამაზე? მთელი სოფელი მაგით სარგებლობდა. სარწყავი წყლის ნასოსი არ გვიმუშავებს, მთელი ზაფხული გვპირდებოდნენ მოვიტანთო, ორი წელიწადია დაშალეს და დატოვეს, ყანებს ვეღარ ვრწყავთ, აღარ გვპატრონობენ“, - პრობლემების ჩამონათვალი არ სრულდება.
მურმან პაპიძე ამბობს, რომ საარჩევნო უბანზე აუცილებლად მივა. ხმის უფლებით სარგებლობას აპირებს მისი თანასოფლელი გიორგი რიბაკოვიც.
„ხალხი კარგის მოლოდინშია, მაგრამ ჯერჯერობით კარგს ვერ ვხედავთ. არაფერი სიკეთეა არც ხალხისთვის, არც გლეხისთვის. 10 კაცი თუ მუშაობს, 110 უმუშევარია, გაჭირვებაშია ის ხალხი, ვისაც სამუშაო არ აქვს. ოთხი ძროხა მყავს, ზოგს ჰქონია, რომ ხორცი მაქვს და კარგად ვცხოვრობ, მაგრამ ერთ ძროხას ათჯერ ვერ დაკლავ და გაანაწილებ. ჩემზე კარგად ნებისმიერი პენსიონერი ცხოვრობს. მოსავალი მომყავს და ვერ გამიყიდია, ძვირი მიჯდება ყველაფერი - საწვავიც, ტრანსპორტიც“.
ზემო სხვილისში ფიქრობენ, რომ წელს გაცილებით მეტი ადამიანი მივა არჩევნებზე, ვიდრე გასულ წლებში. ამას სოფელში შემდეგნაირად ხსნიან.
„ხალხის მობილიზება უკმაყოფილებამ გამოიწვია. თავიდან რომ მოვიდნენ ხელისუფლებაში, თითქოს ცვლილებები უნდა ყოფილიყო, მაგრამ ამ ბოლო ხანებში მარტო მუშტის ქნევა. მუშტს ვუქნევთ იმას, ვინც შემოგვატრიალა კეთილი ცხოვრებისკენ. 90%, ვისაც სამსახური არ აქვს, ყველა ოპოზიციას უჭერს მხარს, ამას რასაც სოფელში ვსაუბრობთ და ხალხისგან ვისმენ“, - ამბობს გიორგი რიბაკოვი.
ზემო სხვილისიდან სამ კილომეტრში სოფელი პატარა პამაჯი მდებარეობს. აქ ეთნიკურად სომეხი მოსახლეობა ცხოვრობს. მიუხედავად იმისა, რომ უმუშევრობის გამო მამაკაცები სეზონურ სამუშაოებზე, რუსეთში დადიან, ადგილობრივები პრობლემებზე ხმამაღლა საუბარს ერიდებიან. ამბობენ, რომ მათთან ყველაფერი კარგადაა და არც ცხოვრებას უჩივიან.
„ყველაფერი კარგადაა, არაფრის შეცვლა არ გვინდა, პრობლემა არაფერია, პენსია ნორმალურია, მშვიდად, თავისუფლად ვცხოვრობთ, სამუშაო არის, მიწა არის“, - გვეუბნება ვლადიმერ მანუკიანი.
„ომი ვის უნდა? აგრესორებს, ჩვენ შორის რომ ძაბავენ სიტუაციას. მაგალითად, რომ მოდიან სოფლებში და გვეუბნებიან, თქვენ ცუდად ცხოვრობთ. არადა კარგად ვცხოვრობთ. ქართველები სომხები ერთმანეთთან კარგად ვართ. ბევრი ქართველი მეგობარი გვყავს. კარგია, რომ სკოლებში ქართულს ასწავლიან, ჩვენ დროსაც რომ ესწავლებინათ, მეც ვისწავლიდი. მაშინ იყო საბჭოთა ხელისუფლება და ჩვენ არ გვისწავლია ქართული. ახლა ჩემმა შვილებმა ძალიან კარგად იციან, წერენ, საუბრობენ თავისუფლად“, - ამბობს 64 წლის ისკუი პაპოიანი.
მარიამ ბაბოიანი 20 წლისაა. ის წელს პირველად მივა საარჩევნო უბანზე. კენჭისყრა ელექტრონულად რომ ჩატარდება, ამაზე სმენია, თუმცა ზუსტად რას გულისხმობს, არ იცის.
„არ ვიცი რამდენად მნიშვნელოვანია ეს არჩევნები, ან სიახლე რა არის. ვიცით რომ კომპიუტერით უნდა იყოს“.
სამაგიეროდ იცის რა პრობლემა აწუხებს მისი სოფლის მოსახლეობას.
„სოფელში წყლის პრობლემაა, არხები ინგრევა, წყალი იმღვრევა, ყოველ წელს აკეთებენ, მაგრამ ცოტ-ცოტას და წყალი გაზაფხულზე სულ წყდება. ცოტაა წყალი, წყლის პრობლემაა და მთის გზის“.
სოფელში ამბობენ, რომ არჩევნებისთვის დიდად არ „სცხელათ“, პატარა პამაჯში მოსავალს აბინავებენ. ცდილობენ, სანამ ჩამოთოვს, გოგრა და ყანაში შემორჩენილი ბოსტნეული სახლამდე მიიტანონ, კომში ჩამოკრიფონ, ტონობით კარტოფილი გადაარჩიონ და გასაყიდად გაამზადონ. ყოველდღიურ საქმეს ისიც ემატება, რომ ქართულენოვან არხებს თვალს ვერ ადევნებენ, ამიტომ საარჩევნო სუბიექტებზე ბევრი არაფერი იციან. ამბობენ, რომ მხარი უნდა დაუჭირონ მმართველ პარტიას. მთავარი დაპირება მშვიდობაა.
„რისი არჩევნებია რა არჩევნებია? არ ვიცი, 25 თუ 26 ოქტომბერსაა“, - ამბობს ანჟელა ბაბოიანი.
„არჩევნები? 41-ზე მეკითხებით? სხვა არ ვიცი ვინ არის. ელექტრონული რას ნიშნავს არ ვიცი, ალბათ ადგილზე აგვიხსნიან“, - გვეუბნება ვლადიმერ მანუკიანი.
პრობლემებზე საუბარს არ გაურბიან ქალაქ ვალეს დასახლება მეორე შახტაში. აქ არც წყალია, არც საკანალიზაციო სისტემა, არც ბუნებრივი აირი და არც დასახლებამდე მისასვლელი გზა. მთავარი პრობლემა ავარიული სახლებია, სადაც ცხოვრება, როგორც ადგილობრივები ამბობენ, მათ სიცოცხლეს საფრთხეს უქმნის.
„სახლები გააკეთონ, გაზი შემოვიდეს, გზა - ყველაფერი პრობლემაა აქ. მოვიდნენ, ნახონ რა დღეშია. გვინდა, რომ გააკეთოს მთავრობამ. ხვალ-ზეგ შეიძლება დაინგრეს. ისეთ დღეში ვართ, შიშით გვძინავს. ძლიერი ქარი რომაა, შენობა ქანაობს. ადრე მოვიდნენ, გვითხრეს გავაკეთებთო, მაგრამ არავინ მოსულა“, - ამბობს არუთ არუთუნიანი.
საცხოვრებელი სახლი მეორე შახტაშიმეორე შახტის მოსახლეობა წლებია ითხოვს ადგილობრივი ხელისუფლების დახმარებას და კორპუსების რეაბილიტაციას. არაერთხელ გაცემული დაპირების მიუხედავად, დასახლებაში არაფერი შეცვლილა, ადგილობრივები კვლავ აგრძელებენ ავარიულ სახლებში ცხოვრებას. შეუსრულებელი დაპირებების და არაერთი პრობლემის მიუხედავად, მეორე შახტას მაცხოვრებლები ამბობენ, რომ არჩევნებზე მმართველი პარტიის მხარდაჭერას აპირებენ.
„როგორ ტარდება, ელექტრონული და რამე არ ვიცი. არც ის ვიცი, ვინ იღებს მონაწილეობას. 12 წელში მხოლოდ სახურავი და შუქი გააკეთეს, რასაც გააკეთებენ მადლობელი ვიქნებით. არჩევნებზე ისევ ამ მთავრობას ვირჩევთ. 41 არის ახლა მთავრობა და გვინდა, რომ კიდევ ეგ იყოს“, - ამბობს არუთ არუთუნიანი და ორსართულიან, ავარიულ კორპუსს გვაჩვენებს, სადაც ადგილობრივების თქმით, ცხოვრება შეუძლებელია.
2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე სამცხე-ჯავახეთში 143 587 ამომრჩეველია რეგისტრირებული, აქედან 33 535 ახალციხის მუნიციპალიტეტში. რეგიონში შექმნილი 188 უბნიდან, 113-ში არჩევნები ელექტრონულად ჩატარდება, ხოლო 75-ზე ტრადიციული მეთოდით.
Նույն թեմայով
Հայտնի..
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Եղանակի տեսություն
Փոխարժեք
AMD
1000
7.0188
EUR
1
2.9442
RUB
100
2.8191
TRY
1
0.0793
USD
1
2.7198
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
