მედია
”სიტყვის თავისუფლებას ზღუდავს“ - არარატ თთიანი ე.წ„რუსულ კანონზე“
12 წელია ინტერნეტ სივრცეშია, ხოლო ლიცენზირებული სათემო რადიოს სტატუსით „ნორი“ უკვე ათი წელია სარგებლობს. ორგანიზაცია ნინოწმინდაში მაუწყებლობს და ადგილობრივ მსმენელს თუ მკითხველს, რეგიონისთვის მნიშვნელოვან ინფორმაციას აწვდის.
ისევე, როგორც სხვა დამოუკიდებელი მედიასაშუალებები, „ნორიც“ უცხოური გრანტებით ფინანსდება და ასე ცდილობს საქართველოს მოსახლეობას, სანდო ინფორმაცია მიაწოდოს და მათი საჭიროებები ობიექტურად გააშუქოს.
საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული ე.წ “რუსული კანონის“ შემდეგ, სხვა ორგანიზაციების მსგავსად, „ნორიც" გამოწვევის წინაშე დადგა. რადიომ შესაძლოა ერთ დღეს მაუწყებლობა შეწყვიტოს, რადგან მისი ხელმძღვანელი „აგენტად“ რეგისტრაციას არ აპირებს, შესაბამისად კანონის გამო, ვერც დაფინანსების მოპოვებას შეძლებს. როგორ გააგრძელებს მუშაობას ამ ეტაპზე არარატ თთიანმა ჯერ არ იცის.
„ამ ეტაპზე გვაქვს რამდენიმე პროექტი. ერთ-ერთი ,,IREX” -ის პროექტია, რომელსაც ჩვენ ვახორციელებთ და „რუსული კანონის“ შესახებ, რომელიც უკვე ძალაში შევიდა, მოსახლეობას ზუსტ ინფორმაციას ვაწვდით. ჯერ მუშაობას ვაგრძელებთ, დარეგისტრირებას არ ვაპირებთ, სამომავლოდ ვნახოთ როგორ აისახება ეს ყველაფერი ჩვენზე და როგორ გავაგრძელებთ მუშაობას“- გვეუბნება არარატ თთიანი.
გარდა აღნიშნულისა, რადიო „ნორის“ გუნდის გამოწვევა დეზინფორმაციასთან ბრძოლაც არის. გუნდის არაერთი მცდელობის მიუხედავად, რომელიც მოსახლეობისთვის რუსული კანონის შესახებ ზუსტი ინფორმაციის მიწოდებას გულისხმობს, სრულად ეფექტური ვერ გამოდგა. რადიოს დირექტორი აზრით, საზოგადოების ნაწილი მაინც ფიქრობს, რომ კანონი „გამჭვირვალობისთვის“ მიიღეს. არარატ თთიანი დეზინფორმაციის პრობლემაზეც ამახვილებს ყურადღებას და აღნიშნავს, რომ ნინოწმინდაში თავისუფალმა მედიაორგანიზაციებმა უნდა იმუშაონ და ადგილობრივებს მიმდინარე მოვლენების შესახებ სწორი ინფორმაცია მიაწოდონ.
„ეს არის კანონი, რომელიც სიტყვის თავისუფლებას ზღუდავს. საზოგადოებაში აზრები განსხვავებულია, თუმცა ყველაზე მთავარი ისაა, რომ ხალხს კითხვები უჩნდება. რატომ ამბობთ, რომ ეს არის რუსული კანონი? ჩვენ მაგალითები მოგვყავს, რომ რუსეთში ანალოგიური კანონი მოქმედებს და მას მერე რაც დაემართა მედიას რუსეთში, ყველასთვის ნათელია. ასე ვუხსნით, მაგრამ მაინც ძლიერია დეზინფორმაცია, ხალხს კი მისი უფრო სჯერა“-ამბობს არარატ თთიანი.
ათიათასობით მოქალაქის, საზოგადოებრივი და მედიაორგანიზაციების წინააღმდეგობის მიუხედავად, საქართველოს პარლამენტმა 14 მაისს კანონი "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" მაინც მიიღო, 28 მაისს კი საქართველოს პრეზიდენტის ვეტო დაძლია. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლების მტკიცებით, კანონის მიზანია, უცხოეთიდან შემოსული დაფინანსებები გამჭვირვალე იყოს.
კანონის მიხედვით, ის მედია და საზოგადოებრივი ორგანიზაციები, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს უცხოელი დონორებისგან იღებენ, იძულებულნი ხდებიან დარეგისტრირდნენ, როგორც "უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაცია", წინააღმდეგ შემთხვევაში დაჯარიმდებიან. მსგავსი კანონი 2012 წლიდან მოქმედებს რუსეთში. კანონის ამოქმედების შემდეგ ოკუპანტ ქვეყანაში მრავალი ორგანიზაცია დაიხურა. რუსეთში აღარ არსებობს დამოუკიდებელი მედია და სამოქალაქო საზოგადოება.
როგორც უკვე ცნობილია, საქართველოში მიმდინარე პროცესებს დასავლეთის მხრიდან მძაფრი რეაქცია მოჰყვა. კრიტიკულ განცხადებებთან ერთად, საქართველოს ევროპაში ინტეგრაციის პროცესი შეჩერდა, ამოქმედდა სხვადასხვა სანქციები და ფინანსური შეზღუდვები, როგორც ევროპის ისე ამერიკის მხრიდან. საქართველოში კი პრეზიდენტმა, არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლებმა და ოპოზიციონერმა დეპუტატებმა, საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელი შეიტანეს, კანონის შეჩერების მოთხოვნით, რომელსაც სასამართლო დაახლოებით ერთი თვის ვადაში განიხილავს.
ისევე, როგორც სხვა დამოუკიდებელი მედიასაშუალებები, „ნორიც“ უცხოური გრანტებით ფინანსდება და ასე ცდილობს საქართველოს მოსახლეობას, სანდო ინფორმაცია მიაწოდოს და მათი საჭიროებები ობიექტურად გააშუქოს.
საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული ე.წ “რუსული კანონის“ შემდეგ, სხვა ორგანიზაციების მსგავსად, „ნორიც" გამოწვევის წინაშე დადგა. რადიომ შესაძლოა ერთ დღეს მაუწყებლობა შეწყვიტოს, რადგან მისი ხელმძღვანელი „აგენტად“ რეგისტრაციას არ აპირებს, შესაბამისად კანონის გამო, ვერც დაფინანსების მოპოვებას შეძლებს. როგორ გააგრძელებს მუშაობას ამ ეტაპზე არარატ თთიანმა ჯერ არ იცის.
„ამ ეტაპზე გვაქვს რამდენიმე პროექტი. ერთ-ერთი ,,IREX” -ის პროექტია, რომელსაც ჩვენ ვახორციელებთ და „რუსული კანონის“ შესახებ, რომელიც უკვე ძალაში შევიდა, მოსახლეობას ზუსტ ინფორმაციას ვაწვდით. ჯერ მუშაობას ვაგრძელებთ, დარეგისტრირებას არ ვაპირებთ, სამომავლოდ ვნახოთ როგორ აისახება ეს ყველაფერი ჩვენზე და როგორ გავაგრძელებთ მუშაობას“- გვეუბნება არარატ თთიანი.
გარდა აღნიშნულისა, რადიო „ნორის“ გუნდის გამოწვევა დეზინფორმაციასთან ბრძოლაც არის. გუნდის არაერთი მცდელობის მიუხედავად, რომელიც მოსახლეობისთვის რუსული კანონის შესახებ ზუსტი ინფორმაციის მიწოდებას გულისხმობს, სრულად ეფექტური ვერ გამოდგა. რადიოს დირექტორი აზრით, საზოგადოების ნაწილი მაინც ფიქრობს, რომ კანონი „გამჭვირვალობისთვის“ მიიღეს. არარატ თთიანი დეზინფორმაციის პრობლემაზეც ამახვილებს ყურადღებას და აღნიშნავს, რომ ნინოწმინდაში თავისუფალმა მედიაორგანიზაციებმა უნდა იმუშაონ და ადგილობრივებს მიმდინარე მოვლენების შესახებ სწორი ინფორმაცია მიაწოდონ.
„ეს არის კანონი, რომელიც სიტყვის თავისუფლებას ზღუდავს. საზოგადოებაში აზრები განსხვავებულია, თუმცა ყველაზე მთავარი ისაა, რომ ხალხს კითხვები უჩნდება. რატომ ამბობთ, რომ ეს არის რუსული კანონი? ჩვენ მაგალითები მოგვყავს, რომ რუსეთში ანალოგიური კანონი მოქმედებს და მას მერე რაც დაემართა მედიას რუსეთში, ყველასთვის ნათელია. ასე ვუხსნით, მაგრამ მაინც ძლიერია დეზინფორმაცია, ხალხს კი მისი უფრო სჯერა“-ამბობს არარატ თთიანი.
ათიათასობით მოქალაქის, საზოგადოებრივი და მედიაორგანიზაციების წინააღმდეგობის მიუხედავად, საქართველოს პარლამენტმა 14 მაისს კანონი "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" მაინც მიიღო, 28 მაისს კი საქართველოს პრეზიდენტის ვეტო დაძლია. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლების მტკიცებით, კანონის მიზანია, უცხოეთიდან შემოსული დაფინანსებები გამჭვირვალე იყოს.
კანონის მიხედვით, ის მედია და საზოგადოებრივი ორგანიზაციები, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს უცხოელი დონორებისგან იღებენ, იძულებულნი ხდებიან დარეგისტრირდნენ, როგორც "უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაცია", წინააღმდეგ შემთხვევაში დაჯარიმდებიან. მსგავსი კანონი 2012 წლიდან მოქმედებს რუსეთში. კანონის ამოქმედების შემდეგ ოკუპანტ ქვეყანაში მრავალი ორგანიზაცია დაიხურა. რუსეთში აღარ არსებობს დამოუკიდებელი მედია და სამოქალაქო საზოგადოება.
როგორც უკვე ცნობილია, საქართველოში მიმდინარე პროცესებს დასავლეთის მხრიდან მძაფრი რეაქცია მოჰყვა. კრიტიკულ განცხადებებთან ერთად, საქართველოს ევროპაში ინტეგრაციის პროცესი შეჩერდა, ამოქმედდა სხვადასხვა სანქციები და ფინანსური შეზღუდვები, როგორც ევროპის ისე ამერიკის მხრიდან. საქართველოში კი პრეზიდენტმა, არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლებმა და ოპოზიციონერმა დეპუტატებმა, საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელი შეიტანეს, კანონის შეჩერების მოთხოვნით, რომელსაც სასამართლო დაახლოებით ერთი თვის ვადაში განიხილავს.
Նույն թեմայով
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Եղանակի տեսություն
Փոխարժեք
AMD
1000
7.0424
EUR
1
2.9345
RUB
100
2.7873
TRY
1
0.0793
USD
1
2.7247
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
