ჯანდაცვა
რა უნდა ვიცოდეთ წონის მატებისას და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს - გიორგი ღოღობერიძის რჩევები
რა იწვევს წონაში მატებას, რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს? საინტერესო თემაზე „ფეისბუქ-ლაივის“ საშუალებით ექიმი გიორგი ღოღობერიძე საუბრობს.
წონის მატება საკმაოდ აქტუალური პრობლემაა დღევანდელ რეალობაში. როდის უნდა მივმართოთ ექიმს და რა უნდა გავითვალისწინოთ წონის მატების დროს? თუ წონაში იმატებთ, პირველ რიგში ეჭვი სამ დაავადებაზე უნდა მიიტანოთ, სიმპტომებიდან გამომდინარე. ესენია:
ჰიპოთირეოზი – თუ წონის მომატება გენეტიკაში არ გაქვთ, მაგრამ მაინც მოიმატეთ იმის ფონზეც, რომ თქვენი კვების რეჟიმი და ფიზიკური აქტივობა ნორმალურია, მიმართეთ ექიმს. რადგან წონის მატებაში „დამნაშავე“ შესაძლოა ჰიპოთირეოზი იყოს – მდგომარეობა, რომლის დროსაც ფარისებრი ჯირკვალი სათანადოდ ვერ მუშაობს და თავის ჰორმონებს, მაგალითად T4-ს და T3-ს ვერ გამოყოფს. შედეგად ქვეითდება მეტაბოლიზმი, ადამიანის მიტოქონდრიები ენერგიის წვას ვერ ახერხებენ და ვითარდება ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა დაღლილობის შეგრძნება, შეკრულობა, გულისცემის დაქვეითება, დეპრესიისკენ მიდრეკილება და ცხადია, წონაში მატება… იმისათვის, რომ გავიგოთ გვაქვს თუ არა ჰიპოთირეოზი, უნდა მივმართოთ ექიმს და გავიკეთოთ TSH-ის ანალიზი – თუ ჰიპოთირეოზი გვაქვს, TSH-ის რაოდენობა მაღალი იქნება.
პოლიკისტოზი – ქალებში ყველაზე გავრცელებული ენდოკრინული დაავადება საკვერცხეების პოლიკისტოზია, რომელიც სხვადასხვა ქვეყნებში ქალების 2-26%-ს აწუხებს. წონის სიჭარბის გამო ორგანიზმში ინსულინის დონე შედარებით მაღალია, რაც ქალის ჰიპოთალამუსს აზიანებს და აიძულებს მას, გამოყოს დიდი რაოდენობით მალუთეინიზირებელი ჰორმონი. შედეგად ამ ჰორმონსა და მეორე, FSH ჰორმონს შორის ბალანსი ირღვევა და საკვერცხეებში ყალიბდება მრავალრიცხოვანი ცისტები. ბუნებრივია ეს მოქმედებს მენსტრუალურ ციკლზე, რომელიც შესაძლოა ჭარბწონიან გოგონას ჰქონდეს არარეგულარულად ან საერთოდ არ ჰქონდეს. პოლიკისტოზი უშვილობის გამომწვევი ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზია. გარდა ამისა, ცხიმოვან ქსოვილში არსებული ფერმენტის, არომატაზას დამსახურებით ამ ქალბატონების სხეულში დიდი რაოდენობით მამაკაცური ჰორმონი, ანდროგენი გამოიყოფა, რის გამოც მათ ჭარბთმიანობა აღენიშნებათ. თუ ჭარბ წონასთან ერთად გაქვთ თმიანობა და არარეგულარული მენსტრუალური ციკლი, აუცილებლად მიიტანეთ ეჭვი საკვერცხეების პოლიკისტოზზე და მიმართეთ ექიმს.
კუშინგის სინდრომი
ამ დაავადების დროს თირკმელზედა ჯირკვალი გამოყოფს დიდი რაოდენობით კორტიზოლს, რომელსაც ორგანიზმში დიდი ოდენობით წყლის და ნანტრიუმის დაგროვება და წნევის გაზრდა შეუძლია. თუ გაქვთ ჭარბი წონა და მაღალი წნევა, თუ გაქვთ მუცლის სიმსუქნე, ანუ ცხიმის უდიდესი ნაწილი მუცლის არეშია თავმოყრილი, თუ გაქვთ სტრიები, ცხიმი ბეჭებზე და კუნთების სისუსტე, ეს ყველაფერი შეიძლება კუშინგის სინდრომზე მიანიშნებდეს. კუშინგის სინდრომის გამოსარიცხად უნდა მივაკითხოთ ექიმს და ჩავიტაროთ დექსამეტაზონის სუპრესიის ტესტი ან ნერწყვში კორტიზოლის რაოდენობის განსაზღვრა. გარდა ამისა, თუ ჭარბი წონა გაწუხებთ, მომდევნო გართულებების თავიდან ასაცილებლად მუდამ უნდა აკონტროლოთ სამი პარამეტრი. ესენია:
გლუკოზის დონე – თუ ჭარბწონიანი ხართ, აუცილებელია სისხლში გლუკოზის მუდმივად შემოწმება, რათა შაქრიანი დიაბეტი გამოირიცხოს. მისი არსებობისას კი მნიშვნელოვანია დაავადების ადრეულ სტადიაზე აღმოჩენა, რაც მომავალში უამრავი პრობლემის თავიდან აცილებაში დაგვეხმარება, მათ შორის მიოკარდიუმის ინფარქტის და იშემიური ინსულტის, ასევე თირკმლის და მხედველობის პრობლემების.
წნევა – ჭარბწონიან ადამიანებს უმეტეს შემთხვევაში მომატებული სისხლის წნევა აქვთ, რაც შემდგომში სხვადასხვა სახის გართულებებს, მათ შორის ინსულტებს იწვევს. ამიტომ წნევის კონტროლი აუცილებელია.
ქოლესტეროლი – გლუკოზის და სისხლის წნევის მსგავსად, ჭარბწონიანმა ადამიანმა მუდმივად უნდა აკონტროლოს ქოლესტეროლიც.
წონის მატება საკმაოდ აქტუალური პრობლემაა დღევანდელ რეალობაში. როდის უნდა მივმართოთ ექიმს და რა უნდა გავითვალისწინოთ წონის მატების დროს? თუ წონაში იმატებთ, პირველ რიგში ეჭვი სამ დაავადებაზე უნდა მიიტანოთ, სიმპტომებიდან გამომდინარე. ესენია:
ჰიპოთირეოზი – თუ წონის მომატება გენეტიკაში არ გაქვთ, მაგრამ მაინც მოიმატეთ იმის ფონზეც, რომ თქვენი კვების რეჟიმი და ფიზიკური აქტივობა ნორმალურია, მიმართეთ ექიმს. რადგან წონის მატებაში „დამნაშავე“ შესაძლოა ჰიპოთირეოზი იყოს – მდგომარეობა, რომლის დროსაც ფარისებრი ჯირკვალი სათანადოდ ვერ მუშაობს და თავის ჰორმონებს, მაგალითად T4-ს და T3-ს ვერ გამოყოფს. შედეგად ქვეითდება მეტაბოლიზმი, ადამიანის მიტოქონდრიები ენერგიის წვას ვერ ახერხებენ და ვითარდება ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა დაღლილობის შეგრძნება, შეკრულობა, გულისცემის დაქვეითება, დეპრესიისკენ მიდრეკილება და ცხადია, წონაში მატება… იმისათვის, რომ გავიგოთ გვაქვს თუ არა ჰიპოთირეოზი, უნდა მივმართოთ ექიმს და გავიკეთოთ TSH-ის ანალიზი – თუ ჰიპოთირეოზი გვაქვს, TSH-ის რაოდენობა მაღალი იქნება.
პოლიკისტოზი – ქალებში ყველაზე გავრცელებული ენდოკრინული დაავადება საკვერცხეების პოლიკისტოზია, რომელიც სხვადასხვა ქვეყნებში ქალების 2-26%-ს აწუხებს. წონის სიჭარბის გამო ორგანიზმში ინსულინის დონე შედარებით მაღალია, რაც ქალის ჰიპოთალამუსს აზიანებს და აიძულებს მას, გამოყოს დიდი რაოდენობით მალუთეინიზირებელი ჰორმონი. შედეგად ამ ჰორმონსა და მეორე, FSH ჰორმონს შორის ბალანსი ირღვევა და საკვერცხეებში ყალიბდება მრავალრიცხოვანი ცისტები. ბუნებრივია ეს მოქმედებს მენსტრუალურ ციკლზე, რომელიც შესაძლოა ჭარბწონიან გოგონას ჰქონდეს არარეგულარულად ან საერთოდ არ ჰქონდეს. პოლიკისტოზი უშვილობის გამომწვევი ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზია. გარდა ამისა, ცხიმოვან ქსოვილში არსებული ფერმენტის, არომატაზას დამსახურებით ამ ქალბატონების სხეულში დიდი რაოდენობით მამაკაცური ჰორმონი, ანდროგენი გამოიყოფა, რის გამოც მათ ჭარბთმიანობა აღენიშნებათ. თუ ჭარბ წონასთან ერთად გაქვთ თმიანობა და არარეგულარული მენსტრუალური ციკლი, აუცილებლად მიიტანეთ ეჭვი საკვერცხეების პოლიკისტოზზე და მიმართეთ ექიმს.
კუშინგის სინდრომი
ამ დაავადების დროს თირკმელზედა ჯირკვალი გამოყოფს დიდი რაოდენობით კორტიზოლს, რომელსაც ორგანიზმში დიდი ოდენობით წყლის და ნანტრიუმის დაგროვება და წნევის გაზრდა შეუძლია. თუ გაქვთ ჭარბი წონა და მაღალი წნევა, თუ გაქვთ მუცლის სიმსუქნე, ანუ ცხიმის უდიდესი ნაწილი მუცლის არეშია თავმოყრილი, თუ გაქვთ სტრიები, ცხიმი ბეჭებზე და კუნთების სისუსტე, ეს ყველაფერი შეიძლება კუშინგის სინდრომზე მიანიშნებდეს. კუშინგის სინდრომის გამოსარიცხად უნდა მივაკითხოთ ექიმს და ჩავიტაროთ დექსამეტაზონის სუპრესიის ტესტი ან ნერწყვში კორტიზოლის რაოდენობის განსაზღვრა. გარდა ამისა, თუ ჭარბი წონა გაწუხებთ, მომდევნო გართულებების თავიდან ასაცილებლად მუდამ უნდა აკონტროლოთ სამი პარამეტრი. ესენია:
გლუკოზის დონე – თუ ჭარბწონიანი ხართ, აუცილებელია სისხლში გლუკოზის მუდმივად შემოწმება, რათა შაქრიანი დიაბეტი გამოირიცხოს. მისი არსებობისას კი მნიშვნელოვანია დაავადების ადრეულ სტადიაზე აღმოჩენა, რაც მომავალში უამრავი პრობლემის თავიდან აცილებაში დაგვეხმარება, მათ შორის მიოკარდიუმის ინფარქტის და იშემიური ინსულტის, ასევე თირკმლის და მხედველობის პრობლემების.
წნევა – ჭარბწონიან ადამიანებს უმეტეს შემთხვევაში მომატებული სისხლის წნევა აქვთ, რაც შემდგომში სხვადასხვა სახის გართულებებს, მათ შორის ინსულტებს იწვევს. ამიტომ წნევის კონტროლი აუცილებელია.
ქოლესტეროლი – გლუკოზის და სისხლის წნევის მსგავსად, ჭარბწონიანმა ადამიანმა მუდმივად უნდა აკონტროლოს ქოლესტეროლიც.
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
24
°C
ახალქალაქი
20
°C
ასპინძა
23
°C
ადიგენი
26
°C
ბორჯომი
26
°C
თბილისი
24
°C
აბასთუმანი
22
°C
ბაკურიანი
19
°C
ნინოწმინდა
20
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.9171
EUR
1
2.8804
RUB
100
2.9145
TRY
1
0.0827
USD
1
2.6859
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
