ჯანდაცვა
ათი რამ, რაც ტვინზე უარყოფითად მოქმედებს
1. საუზმის გამოტოვება
დილის საკვების გამოტოვება უარყოფითად აისახება დღის განმავლობაში ადამიანის მუშაობასა და ტონუსზე. ეს აშკარად ჩანს, მაგრამ საქმე ეხება არა იმდენად ორგანიზმისთვის საჭირო ენერგიის მოხმარებას, არამედ იმას, რომ საუზმის არ ჭამა ამცირებს სისხლში შაქრის დონეს. და ეს, თავის მხრივ, ართულებს ტვინისთვის საკვები ნივთიერებების მიღებას.
2. ზედმეტი შაქარი
წინა პუნქტი განმარტავს, თუ რატომ არის რეკომენდებული ტკბილეულის, განსაკუთრებით შავი შოკოლადის ჭამა, ტვინის პროდუქტიული ფუნქციონირებისთვის. თუმცა, შაქრის ჭარბი რაოდენობა იწვევს პროტეინისა და საკვები ნივთიერებების შეწოვის პრობლემებს. შედეგი იგივეა, რაც სისხლში დაბალი შაქრის შემთხვევაში: ტვინი უბრალოდ არ იღებს საკვებ ნივთიერებებს.
3. სტრესი
ძლიერი ფსიქო-ემოციური სტრესი იწვევს ნეირონებს შორის კავშირების გაწყვეტას და ართულებს მიზეზ-შედეგობრივი კავშირებისა და მოვლენების თანმიმდევრობის გაგებას. ამასთან ასოცირდება ძლიერი ნერვული მღელვარება და განცდა, რომ ყველაფერი ხელიდან გეცლებათ. დაგროვილი სტრესი აქვეითებს მეხსიერებას და ამცირებს ინტელექტუალურ პოტენციალს.
4. ანტიდეპრესანტები და საძილე საშუალებები
ძლიერი საძილე საშუალებების პრობლემა ყველაზე აქტუალურია ამერიკის შეერთებულ შტატებში, სადაც ასეთი პრეპარატები ძალიან მარტივად ინიშნება. საძილე აბების და პოპულარული ანტიდეპრესანტების გამოყენებამ, როგორიცაა ქსანაქსი, შეიძლება დაარღვიოს მეხსიერება ამნეზიამდე, გამოიწვიოს დემენცია და აკვიატებული სუიციდური აზრები.
5. თამბაქო
თუ ვსაუბრობთ მოწევის უარყოფით ზემოქმედებაზე სხეულზე, პირველი, რაც გაგახსენდებათ, შავი ფილტვების და დაზიანებული კბილების გამოსახულებაა. ამავდროულად, ცოტაა ნათქვამი იმაზე, თუ როგორ მოქმედებს სიგარეტი ტვინზე: ნიკოტინი ავიწროებს მის სისხლძარღვებს. ტვინში საკვები ნივთიერებების ნაკლებობასთან დაკავშირებული პრობლემების გარდა, ეს მნიშვნელოვნად ზრდის ალცჰეიმერის დაავადების რისკს.
6. მზე
მზის საკმარისი შუქის ნაკლებობა პირდაპირ აისახება ადამიანის შემეცნებით შესაძლებლობებზე. პირველ რიგში, მზისგან მიღებული ულტრაიისფერი შუქი არეგულირებს სისხლის მიმოქცევას, ანუ ჟანგბადისა და საკვები ნივთიერებების ნაკადს. მეორეც, მზის შუქი ხელს უწყობს სეროტონინის გამომუშავებას, ესაა ჰორმონი, რომელიც გავლენას ახდენს ადამიანის განწყობაზე.
7. წყლის ნაკლებობა
წყლის ნაკლებობა იწვევს ტვინის მოცულობის შემცირებას, რაც მნიშვნელოვნად ამცირებს მის მუშაობას და იწვევს ინფორმაციის დამახსოვრების თითქმის ნულოვან უნარს. რეკომენდებულია დღეში საშუალოდ 2 ლიტრი წყლის მიღება.
8. ზედმეტი ინფორმაცია
ყოველწლიურად ზვავივით იზრდება ადამიანის მიერ მიღებული ინფორმაციის რაოდენობა. სინამდვილეში, ეს არის ჭარბი რაოდენობა, რომელზეც ტვინი პასუხობს ცალსახად - წინააღმდეგობით. ეს გამოიხატება იმით, რომ რაღაც მომენტში ინფორმაცია წყვეტს ასიმილაციას, მეხსიერების ხარვეზებამდე.
9. ბევრი სამუშაო
ინფორმაციული სამყაროს კიდევ ერთი ანომალია: ადამიანი ერთდროულად აღიქვამს ინფორმაციის რამდენიმე ნაკადს. შედეგად არცერთი მათგანი არ არის სათანადოდ ათვისებული და გონება ეჩვევა მუშაობის ასეთ რეჟიმს. ინფორმაცია ზედაპირულად აღიქმება და უფრო და უფრო რთული ხდება კონცენტრირება და ერთი საქმის გაკეთება აქტივობის ხშირი ცვლილების გარეშე.
10. გამოუძინებლობა
ეს ნაცნობი ფენომენი გლობალურ პრობლემად იქცევა. ჯანმო-ს მონაცემებით, ბოლო 100 წლის განმავლობაში ადამიანმა საშუალოდ 20%-ით ნაკლები ძილი დაიწყო. ძილის მწვავე ნაკლებობა სავსეა იმით, რომ სიფხიზლის რეალურ მდგომარეობაში, ტვინის სხვადასხვა ნაწილი გადადის ნელი ძილის ფაზაში. ამ დროს ადამიანი ერთ მომენტში „იყინება“, იშლება, უარესდება მშვენიერი მოტორული უნარები. ძილის რეგულარული ნაკლებობა იწვევს ტვინის უჯრედების სიკვდილს.
დილის საკვების გამოტოვება უარყოფითად აისახება დღის განმავლობაში ადამიანის მუშაობასა და ტონუსზე. ეს აშკარად ჩანს, მაგრამ საქმე ეხება არა იმდენად ორგანიზმისთვის საჭირო ენერგიის მოხმარებას, არამედ იმას, რომ საუზმის არ ჭამა ამცირებს სისხლში შაქრის დონეს. და ეს, თავის მხრივ, ართულებს ტვინისთვის საკვები ნივთიერებების მიღებას.
2. ზედმეტი შაქარი
წინა პუნქტი განმარტავს, თუ რატომ არის რეკომენდებული ტკბილეულის, განსაკუთრებით შავი შოკოლადის ჭამა, ტვინის პროდუქტიული ფუნქციონირებისთვის. თუმცა, შაქრის ჭარბი რაოდენობა იწვევს პროტეინისა და საკვები ნივთიერებების შეწოვის პრობლემებს. შედეგი იგივეა, რაც სისხლში დაბალი შაქრის შემთხვევაში: ტვინი უბრალოდ არ იღებს საკვებ ნივთიერებებს.
3. სტრესი
ძლიერი ფსიქო-ემოციური სტრესი იწვევს ნეირონებს შორის კავშირების გაწყვეტას და ართულებს მიზეზ-შედეგობრივი კავშირებისა და მოვლენების თანმიმდევრობის გაგებას. ამასთან ასოცირდება ძლიერი ნერვული მღელვარება და განცდა, რომ ყველაფერი ხელიდან გეცლებათ. დაგროვილი სტრესი აქვეითებს მეხსიერებას და ამცირებს ინტელექტუალურ პოტენციალს.
4. ანტიდეპრესანტები და საძილე საშუალებები
ძლიერი საძილე საშუალებების პრობლემა ყველაზე აქტუალურია ამერიკის შეერთებულ შტატებში, სადაც ასეთი პრეპარატები ძალიან მარტივად ინიშნება. საძილე აბების და პოპულარული ანტიდეპრესანტების გამოყენებამ, როგორიცაა ქსანაქსი, შეიძლება დაარღვიოს მეხსიერება ამნეზიამდე, გამოიწვიოს დემენცია და აკვიატებული სუიციდური აზრები.
5. თამბაქო
თუ ვსაუბრობთ მოწევის უარყოფით ზემოქმედებაზე სხეულზე, პირველი, რაც გაგახსენდებათ, შავი ფილტვების და დაზიანებული კბილების გამოსახულებაა. ამავდროულად, ცოტაა ნათქვამი იმაზე, თუ როგორ მოქმედებს სიგარეტი ტვინზე: ნიკოტინი ავიწროებს მის სისხლძარღვებს. ტვინში საკვები ნივთიერებების ნაკლებობასთან დაკავშირებული პრობლემების გარდა, ეს მნიშვნელოვნად ზრდის ალცჰეიმერის დაავადების რისკს.
6. მზე
მზის საკმარისი შუქის ნაკლებობა პირდაპირ აისახება ადამიანის შემეცნებით შესაძლებლობებზე. პირველ რიგში, მზისგან მიღებული ულტრაიისფერი შუქი არეგულირებს სისხლის მიმოქცევას, ანუ ჟანგბადისა და საკვები ნივთიერებების ნაკადს. მეორეც, მზის შუქი ხელს უწყობს სეროტონინის გამომუშავებას, ესაა ჰორმონი, რომელიც გავლენას ახდენს ადამიანის განწყობაზე.
7. წყლის ნაკლებობა
წყლის ნაკლებობა იწვევს ტვინის მოცულობის შემცირებას, რაც მნიშვნელოვნად ამცირებს მის მუშაობას და იწვევს ინფორმაციის დამახსოვრების თითქმის ნულოვან უნარს. რეკომენდებულია დღეში საშუალოდ 2 ლიტრი წყლის მიღება.
8. ზედმეტი ინფორმაცია
ყოველწლიურად ზვავივით იზრდება ადამიანის მიერ მიღებული ინფორმაციის რაოდენობა. სინამდვილეში, ეს არის ჭარბი რაოდენობა, რომელზეც ტვინი პასუხობს ცალსახად - წინააღმდეგობით. ეს გამოიხატება იმით, რომ რაღაც მომენტში ინფორმაცია წყვეტს ასიმილაციას, მეხსიერების ხარვეზებამდე.
9. ბევრი სამუშაო
ინფორმაციული სამყაროს კიდევ ერთი ანომალია: ადამიანი ერთდროულად აღიქვამს ინფორმაციის რამდენიმე ნაკადს. შედეგად არცერთი მათგანი არ არის სათანადოდ ათვისებული და გონება ეჩვევა მუშაობის ასეთ რეჟიმს. ინფორმაცია ზედაპირულად აღიქმება და უფრო და უფრო რთული ხდება კონცენტრირება და ერთი საქმის გაკეთება აქტივობის ხშირი ცვლილების გარეშე.
10. გამოუძინებლობა
ეს ნაცნობი ფენომენი გლობალურ პრობლემად იქცევა. ჯანმო-ს მონაცემებით, ბოლო 100 წლის განმავლობაში ადამიანმა საშუალოდ 20%-ით ნაკლები ძილი დაიწყო. ძილის მწვავე ნაკლებობა სავსეა იმით, რომ სიფხიზლის რეალურ მდგომარეობაში, ტვინის სხვადასხვა ნაწილი გადადის ნელი ძილის ფაზაში. ამ დროს ადამიანი ერთ მომენტში „იყინება“, იშლება, უარესდება მშვენიერი მოტორული უნარები. ძილის რეგულარული ნაკლებობა იწვევს ტვინის უჯრედების სიკვდილს.
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
24
°C
ახალქალაქი
19
°C
ასპინძა
28
°C
ადიგენი
28
°C
ბორჯომი
23
°C
თბილისი
25
°C
აბასთუმანი
21
°C
ბაკურიანი
16
°C
ნინოწმინდა
19
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.9171
EUR
1
2.8804
RUB
100
2.9145
TRY
1
0.0827
USD
1
2.6859
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
