სოფელ კუმურდოში ახლა სიმშვიდეა. ეკლესიის ეზოში შესვლა ყველას ეკრძალება. ტერიტორიას სამართალდამცველები აკონტროლებენ. სპეციალისტები კი ტაძრის სარეაბილიტაციო სამუშაოებს აგრძელებენ.
ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფელ კუმურდოში, პოლიციელებსა და ადგილობრივებს შორის დაპირისპირება 30 სექტემბერს, დილიდან დაიწყო. მოსახლეობამ გადაწყვიტა, რომ ეკლესიის ეზოში, სადაც მათი წინაპრების ძვლებია დამარხული, ქვის სტელა დაედგათ. ამის უფლება კი სამართალდამცველებმა არ მისცეს.
სიტუაციის დაძაბვის გამო, სოფელში სპეცრაზმი ავიდა და შეკრებილი მოსახლეობის დაშლა დაიწყო, რასაც ადგილობრივების გაღიზიანება მოჰყვა. მოსახლეობამ სამართალდამცველებსა და მათ ავტომანქანებს, ქვები ესროლა.
დაპირისპირების დროს მოსახლეობა და ოთხი სამართალდამცველი დაშავდა. ორი ადგილობრივი კი ძალოვანი უწყების წარმომადგენლებმა, პოლიციის განყოფილებაში გადაიყვანეს. კუმურდოში ჩავიდა შს მინისტრი. გიორგი მღებრიშვილი რამდენიმე ადგილობრივს, დახურულ კარს მიღმა შეხვდა.
კუმურდოში განვითარებული მოვლენები პროვოკაციად შეაფასა ნიკოლოზ ანთიძემ. კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ხელმძღვანელი ამბობს, რომ ძეგლის სარეაბილიტაციო სამუშაოები უწყვეტ რეჟიმში გაგრძელდება და პროექტის მიხედვით, 2020 წელს დასრულდება.
კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის ტერიტორიაზე, არქეოლოგიური სამუშაოები 2015–16 წლებში მიმდინარეობდა. 2016 წელს, არქეოლოგიის პარალელურად, რესტავრაციის პროცესი დაიწყო. კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტო ვიდეორგოლს ავრცელებს, როგორ სახეს მიიღებს X საუკუნის ტაძარი კუმურდოში.
კუმურდოში მოსახლეობა უკმაყოფილებას პირველად არ გამოთქვამს. ერთი წლის წინ, არქეოლოგიური სამუშაოების დროს, ტაძრის ეზოში სამარხები და ძვლები აღმოაჩინეს. ადგილობრივებმა უკმაყოფილება გამოთქვეს, რომ მათი წინაპრების საფლავები გადაითხარა.
სომეხმა და ქართველმა სასულიერო პირებმა, მოსახლეობასთან ერთად მოლაპარაკებების შემდეგ გადაწყვიტეს, რომ ძვლები ეკლესიის ეზოში დაემარხათ. ერთი წლის შემდეგ, ადგილობრივებმა სამარხზე ქვის სტელის აღმართვა გადაწყვიტეს, რისი უფლებაც პოლიციამ არ მისცა. ნიკოლოზ ანთიძემ განაცხადა, რომ ქვაჯვარის დადგმით, რესტავრაციის პროცესს ხელი შეეშლებოდა და ამისთვის ნეიტრალური ტერიტორია შესთავაზა.
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.