Ավելի քան 1 մլն մարդ անվճար դարձել է հողերի սեփականատեր՝ Օթար Կաճկաճիշվիլի
Կառավարության որոշմամբ հողի համակարգային գրանցումը կշարունակվի մինչև 2026 թվականը։ Արդարադատության նախարարության տվյալներով՝ նախագծի շրջանակում արդեն չափագրվել է մեկուկես միլիոն հողատարածք, և ավելի քան մեկ միլիոն մարդ անվճար դարձել է սեփականատեր։
Հրահանգում կա «ինքնակամ զբաղեցրած հողեր» մասին նշում, որը, ըստ իրավաբանների մեկնաբանության, նոր չէ, բայց որոշակի մանևրելու հնարավորություն է տալիս։ Մասնավորապես, ինչպես նշում է «OK & CG»-ի հիմնադիր Օթար Կաճկաճիշվիլին, մեծ է հավանականությունը, որ որոշ մարդիկ օգտվեն դրանից և հաստատեն պետական հողերի սեփականության իրավունքը միմյանց համար, ինչի արդյունքում սեփականատերեր կդառնան անարդարաբար։
«Ընդհանրապես, այս նախագիծը, որ երկրում բոլոր հողակտորները գրանցված լինեն, ինքնին շատ լավ գաղափար է։ Անհրաժեշտ է, որ մասնավոր սեփականությունը ժամանակին ընդգրկվի գրանցման շրջանակներում, ինչը նշանակում է, որ մասնավոր սեփականությունները, որոնք պահպանվում են արխիվում, և սեփականատերերը չունեն գրանցելու հնարավորություն, թեկուզ միջոցների բացակայության պատճառով, նախագծի շրջանակում անվճար գրանցվում են։
Ինչ վերաբերում է նախագծի ընթացքին, կարծում եմ, այն շատ երկար է տևել և կարելի էր ավելի արագ ավարտին հասցնել, ինչի մասին վկայում էին Արդարադատության նախարարության կողմից նշված ժամկետներն ու նրանց հաշվարկները։ Փաստն այն է, որ բոլոր շրջաններում այն չի ավարտվել։ Սակայն, նախագծի առանձնահատկությունն այն է, որ գրանցումը կապված է կողմերի համաձայնության հետ, և գույքը չպետք է վիճելի լինի։ Եթե գրանցողը հանդիպում է նման խնդրի, այդ գործերի գրանցումը դադարեցվում է։ Նրանք կարող են վիճարկել սահմանային գծերը կամ սեփականության իրավունքները, հաճախ նույնիսկ ընտանիքներում գոյություն ունեն սեփականության իրավունքին վերաբերող վեճեր։ Հետևաբար, հնարավոր է, որ գրանցումների հետաձգումներ լինեն և սա պատճառ հանդիսանա։
Բացի այդ, ցավոք, հաճախ հանդիպում են դեպքեր, երբ որոշ հողերի վերաբերյալ պետությունը փաստաթուղթ չունի, և սեփականատերերն էլ չունեն որևէ փաստաթուղթ։ Կան մունիցիպալիտետներ, որտեղ արխիվները այրվել են, կամ ժամանակին պաշտոնյաները հանցավոր ճանապարհով ոչնչացրել են ու յուրացրել հողերը, ուստի հավաստող փաստաթուղթ չի պահպանվել։ Սա հաճախ խոչընդոտող պայման է ստեղծում։
Կան նշված ժամանակահատվածներ, թե ինչ ժամանակահատվածում պետք է հողը ինքնակամ զբաղեցրած լինի, որպեսզի հնարավոր լինի գրանցել, և պետք է լինեն մարդիկ, ովքեր կհաստատեն դա։
Այժմ այս իրավունքի լայն կիրառություն տեղի ունեցավ շատ վայրերում, բայց ինձ մոտ տեղեկություն չկա, թե այս կետի չարաշահման դեպքերը որքան հաճախ են հանդիպում։ Պարզապես այս արագ ռեժիմով մեծ է հավանականությունը, որ որոշ մարդիկ կարող են օգտվել դրանից՝ հաստատելով պետական հողերի սեփականության իրավունքը միմյանց համար, և այդ գույքերը կփոխանցվեն նրանց», - ասում է Օթար Կաչկաչիշվիլին։