მულტიმედია
რამდენად იცნობ მუსიკას და ფილმებს, რომელიც მესხეთს უკავშირდება (პასუხები)
1. რომელი ფილმის გადაღებები მიმდინარეობდა ძირითადად მესხეთში, სადაც აქცენტი მთავარი გმირის დაოჯახებაზეა გაკეთებული?
„ივანე კოტორაშვილის ამბავი“ ეკრანზე 1974 წელს გამოვიდა. ის რეჟისორ ნოდარ მანაგაძის პირველი დამოუკიდებელი ფილმია. ქართველი მსახიობი ზურაბ ქაფიანიძე თავისი როლებიდან იგი ყოველთვის ივანე კოტორაშვილს გამოარჩევდა (საქართველოსთან ყველაზე ახლოს „ივანე კოტორაშვილის ამბავიაო“, ამბობდა).
ალბათ გახსოვთ, განრისხებული ზურაბ ქაფიანიძე (ივანე), კომბლით ხელში, რაჭული სიდინჯით როგორ ელოდება ქიტესას, მორიგი ოინბაზობისთვის სამაგიერო რომ გადაუხადოს („ქიტესას ველოდები, ქიტესასა!“), ქიტესა კი თავქუდმოგლეჯილი გაურბის ივანეს კომბალსა და რისხვას. ამ მხიარული, მოხერხებული კაცის როლს ვახტანგ ცხადაძე ასრულებს. ბატონი ვახტანგი იხსენებს ფილმის გადაღების ცალკეულ ეპიზოდსა და საერთო სიტუაციას: „გადაღებები გვქონდა მესხეთში, ასპინძის რაიონში. მთელი დატვირთვით ვმუშაობდით, ვცდილობდით, ნოდარს ავყოლოდით, მაგრამ ზოგჯერ სასმელისკენაც წაგვიცდებოდა ხოლმე ხელი. ერთ საღამოს გაგვაფრთხილა, ხვალ ახლო ხედები უნდა გადავიღოთ და არ დალიოთო. მე ტურბაზაში ვცხოვრობდი, მაგრამ არ გამიშვა, შენც ჩემთან ერთად დარჩიო. რომ არაფერი გვეეშმაკა, გადაღების შემდეგ ოთახში ტანსაცმლის გამოსაცვლელად შეგვიშვა და თვითონ იქვე დაგვიდარაჯდა – რომ გამოხვალთ, ერთად ვივახშმოთო. შევედით ოთახში და თითქოს ვიღაცამ მოგვიწყოო, დაგვხვდა ერთი ბოთლი ჭაჭის არაყი, ორი ვაშლი და ორი ჭიქა. მარტო მე და ზურა ვიყავით. ცხადია, ეს არაყი ბოლომდე გამოვცალეთ. ოთახიდან რომ გამოვედით, კარგად შეზარხოშებულები ვიყავით. მშივრებს, უცებ მოგვეკიდა სასამელი. კინაღამ გაგიჟდა ნოდარი, მაგრამ რას იზამდა?! ერთი დღით გადაიდო გადაღება.
2. რომელია ანტისაბჭოური ფილმი საბჭოური სახელით?
მშობიურო ჩემო მიწავ იგივე რაიკომის მდივანი 1980 წელს რეზო ჩხეიძის რეჟისორობით გადაიღეს. კომპოზიტორი გია ყანჩელია. ფილმი – დიალოგია მეოცე საუკუნის 80–იანი წლების საქართველოს საზოგადოებრივი ცხოვრების პანორამას ასახავს. ქვეყნის ერთერთი ხელმძღვანელი პირი გიორგი თორელი მშობლიური კუთხის, მესხეთის აღორძინებისთვის იღვწის. საერთო უპასუხისმგებლობისა და ბიუროკრატიზმის პირობებში თორელის მცდელობა დონ–კიხოტის ქარის წისქვილთან ბრძოლას წააგავს. სირთულეების მიუხედავად, რეგიონს მალე დაეტყობა გონიერი ხელმძღვანელის ხელი. ფილმს ჰქვია გალაკტიონისებურად - მშობლიურო ჩემო მიწავ და საბჭოურად რაიკომის მდივანი. ტიან-შანივით ორი სახელი აქვს. ფილმი გადაღებულია 1980 წელს, 2 ორსაათიანი ნაწილისგან შედგება და საკავშირო ეკრანზე მისი ჩვენება 5 წლის ინტერვალით გაიმართა - პირველი ნაწილი 1980 და მეორე ნაწილი 1985 წელს. 80-იანების პერიოდში, საქართველოს საზოგადოებრივი ცხოვრების ამსახველი ფილმი და საბჭოთა კავშირის ჭკვიანი და მიზანმიმართული მმართველის უკომპრომისო ბრძოლა ბიუროკრატიასთან, უპასუხისმგებლობასთან და მისთანებთან. სიუჟეტი მარტივი და კომ.პარტიისთვის გასახარი - მესხეთის რაიკომის (რაიონული კომიტეტი) ახლადარჩეული პირველი მდივანი საკუთარი მხარის აყვავებისთვის წარმოუდგენელ იდეებს სთავაზობს საკუთარ მოსახლეობას. შესასრულებლად დავალებები სხვადასხვა სამმართველოების დირექტორებს ეძლევათ, რაც მათთან დაპირისპირებას იწვევს. ფილმი სავსეა მარტივი სიმბოლოებით - წისქვილებთან მებრძოლი დონ კიხოტი შუა ფილმში; ფრანი; აჩეხილი ვაზი; მიტოვებული სახლი და სოფელი; წყლის მომყვანი მამა-შვილი; სოფლის ზარები; ფილმის დასასრულს, ბარათაშვილის მერანიც გარბის და უკან, ტრაქტორები მიწას ხნავენ და რაიკომის მდივანს თბილისში, ცეკაში (ცენტრალური კომიტეტი) იბარებენ. ჩემი აზრით სასაყვედუროდ და დაკავებული თანამდებობიდან მოსახსნელად (რადგან, მერანის მთელი იდეა ისაა, რომ გაკვალულ გზაზე "ჩემს შემდგომად მოძმესა ჩემსა სიძნელე გზისა გაუადვილდეს" ანუ გიორგი თორელი უნდა მოეხსნათ), თუმცა საბოლოო გამოსვლა მოსკოვში, ამას არ მოწმობს.
რატომ არის ფილმი ანტისაბჭოური? - იმიტომ რომ რეალურად ასეთი რაიკომის მდივნები არ არსებობდნენ.
3. რომელი ფილმის ეპიზოდებია გადაღებული ასპინძასა და ახალციხეში?
ცხოვრება დონ კიხოტისა და სანჩოსი — რეჟისორ რეზო ჩხეიძის მიგელ დე სერვანტესის „დონ კიხოტი“ 1989 წლის ეკრანიზაცია. გადაღებულია „ქართული ფილმის“ მიერ, ბასკეთის ტელევიზიის ხელშეწყობით. მთავარ როლებს ასრულებენ კახი კავსაძე (დონ კიხოტი) და მამუკა კიკალეიშვილი (სანჩო პანსა). ფილმი დაყოფილია 9 სერიად.
„კახი კავსაძესა და მამუკა კიკალეიშვილს ფილმ „დონ კიხოტში“ იღებდნენ. მაშინ კახი ძალიან გახდა როლისთვის, დაახლოებით, 25 კილოგრამი დაიკლო, მამუკამ კი ისე მოიმატა ორმოცდაათი კილო, ტყავში ვეღარ ეტეოდა. მოკლედ, რომ იტყვიან, ორივემ მსხვერპლი გაიღო ამ ფილმისთვის“.
4. რომელი ფილმია, სადაც გადაღებულია განახლებული ახალციხის ციხის ეპიზოდი?
დავით კიკალიშვილმა, იგივე კიკალამ, ახალ საახალწლო კომედიური ფილმის, "ახალ წელს დაკარგულების" დიდი ნაწილი სამცხეში გადაიღო. სცენარის ავტორი ნიკა რამიშვილი იგივე დრუპია... ფილმში მონაწილეობენ შორენა ბეგაშვილი, ანრი ჯოხაძე, შონზო, ნინი ბადურაშვილი, მიშა მესხი, ლიკა ქორქია, მარგო ლუჩკო, დავით დარჩია, გიორგი ყიფშიძე, აჩი მეფარიძე ვახო ბიჭიკაშვილი, გიგი დედალამაზიშვილი, ქუჩის ბიჭები, რონდი და ასე შემდეგ. ფილმის სცენარი ასე ვითარდება – ქართველი მომღერლები კონცერტის ჩასატარებლად მიდიან სამცხე-ჯავახეთში თუმცა ისინი ტყეში დაიკარგებიან და სწორედ აქ იწყება მთავარი ინტრიგა...ავტობუსის მძღოლის როლს მიშა მესხი ხოლო კონცერტის ორგანიზატორის როლს ლიკა ქორქია ასრულებს.
5. რომელი სიმღერა უკავშირდება მესხი წმინდანის სახელს? – შავლეგო
1227 წ. წმიდა მოწამე შალვა ახალციხელი გამორჩეული მეომარი (ხს. 30 ივნისს) იყო და წმიდა თამარ მეფის (ხს. 1 მაისს) მხედრობაში. ერთგულებისა, სიმამაცისა და ვაჟკაცობისათვის დიდმა თამარ მეფემ იგი ახალციხის მთავრად დანიშნა. შამქორის გამარჯვების შემდეგ მან ხალიფას დროშა წამოიღო ნიშნად ქრისტიანობის უძლეველობისა და ხახულის ღვთისმშობელს შესწირა სხვა უამრავ ნადავლთან ერთად. უანგარო მსახურებისათვის წმიდა შალვას მეფე თამარმა მანდატურთუხუცესობა უბოძა. მეფის ბრძანებით ბასიანის ბრძოლაში (1204 წ.) ქართველთა ძლევამოსილ მხედრობას მანდატურთუხუცესი შალვა წინამძღოლობდა ძმასთან, ივანე ახალციხელთან ერთად.
შავლეგ შენი შავი ჩოხა, შავლეგო,
სისხლში გაგიხამებია, შავლეგო,
ყაწიმები გიხდებოდა, შავლეგო,
მტერთან ბრძოლა გიხდებოდა, შავლეგო,
მაშველი არ გჭირდებოდა, შავლეგო,
შავლეგ, შენი შავი ჩოხა, შავლეგო.
6. რომელმა კომპოზიტორმა დაწერა ,,ჰერიო ბიჭებოს" მუსიკა?
მშობიურო ჩემო მიწავ, იგივე რაიკომის მდივანი, 1980 წელს რეზო ჩხეიძის რეჟისორობით გადაიღეს. კომპოზიტორი გია ყანჩელია. ყანჩელის მუსიკაზე დირიჟორობს და ჰერიო ბიჭებოს მღერის ჯანსუღ კახიძე; (მესხეთის მკვიდრი ყოფილხარ, შენ დაგელოცოს ირგვლივ ცა.
7. რომელია მესხური სიმღერა, რომელსაც სხვაგვარად ოქრომჭედელოსაც ეძახიან?
ოქრომჭედელი, რომელსაც სხვაგვარად მესხურ ფერხულსაც ეძახიან.
ჯერ პირვლად ღმერთი ვახსენოთ
მემრე და ყველაწმიდაო
ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელო
მადლი შენი შეგვეწიოს
ჩიტის ნალი მიპოვნია ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
ერთი ბარი გამიკეთე ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
რაც რომ იმას გადარჩება ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
ერთი თოხიც გამიკეთე ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
რაც რომ იმას გადარჩება ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
ერთი ჩეკიც გამიკეთე ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
რაც რომ იმას გადარჩება ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
ერთი დანაც გამიკეთე ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
8. რა ეწოდება მესხურ ერთღერიან, თვლებიან ჩასაბერ საკრავს?
ძველი მესხური ტრადიციების გამოძახილია ყოფაში დღემდე შემორჩენილი ერთღერიანი თვლებიანი ჩასაბერი საკრავი “სტვირი”. მუსხში, აწყვიტასა და ხიზაბავრაში აღმოჩნდნენ პიროვნებები, რომლებიც შესანიშნავად ამზადებენ და უკრავენ სტვირს. მუსხელი ვაჟა მელიქიძის (63 წლის), ვასო ივანიძის (65 წლის), აწყვიტელი გიორგი დიასამიძის (78 წლის), ილუშა ივანიძის (78 წლის), ხიზაბავრელი მიტო ტატურაშვილისგან ჩაწერილი სტვირის დამზადების წესი, თვლების რაოდენობა და განლაგება, მუსიკალურ-ინტონაციური შინაარსი ერთმანეთის მსგავსია, რაც იმაზე მიანიშნებს, რომ ძველი მესხური ტრადიცია ჩასაბერი საკრავისა, რომელიც ამ რეგიონის ძირითადი სამეურნეო საქმიანობის – მესაქონლეობის განუყოფელი ნაწილი იყო, დღემდე ცოცხლობს.
9. რომელ წელს იყო პირველი მუსიკალურ-ფოლკლორული ექსპედიცია მესხეთ-ჯავახეთში?
პირველი მუსიკალურ-ფოლკლორული ექსპედიცია მესხეთ-ჯავახეთში 1933 წელს კომპოზიტორმა შალვა მშველიძემ, მეორე – 1949 წელს მუსიკისმცოდნემ და ფოლკლორისტმა გრიგოლ ჩხიკვაძემ მოაწყო. განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია კომპოზიტორ ვალერიან მაღრაძის მიერ გაწეული ინტენსიური საველე სამუშაოები მასხეთ-ჯავახეთში.
10. რომელ პოპულარულ სერიალში ითამაშეს აქტიურად მესხეთის თეატრის მსახიობებმა?
სერიალ ,,ჩემი ცოლის დაქალებში“ მესხეთის სახელმწიფო დრამატული თეატრის მსახიობებიდან სხვადასხვა ეპიზოდებში მონაწილეობა მიიღეს კახა გოგიძემ (პრეზიდენტის როლი), ლექსო ჩემიამ, (ბარბარიკას მეუღლის როლი), მანუჩარ გოგოლაურმა (ბაქარის მძღოლის როლი), ლაშა ბუტულაშვილმა (ახალციხელი ფერმერის როლი), მანანა ბერიძე (მეზობლის როლი), ლია სულუაშვილი (სკოლის დირექტორის როლი).
„ივანე კოტორაშვილის ამბავი“ ეკრანზე 1974 წელს გამოვიდა. ის რეჟისორ ნოდარ მანაგაძის პირველი დამოუკიდებელი ფილმია. ქართველი მსახიობი ზურაბ ქაფიანიძე თავისი როლებიდან იგი ყოველთვის ივანე კოტორაშვილს გამოარჩევდა (საქართველოსთან ყველაზე ახლოს „ივანე კოტორაშვილის ამბავიაო“, ამბობდა).
ალბათ გახსოვთ, განრისხებული ზურაბ ქაფიანიძე (ივანე), კომბლით ხელში, რაჭული სიდინჯით როგორ ელოდება ქიტესას, მორიგი ოინბაზობისთვის სამაგიერო რომ გადაუხადოს („ქიტესას ველოდები, ქიტესასა!“), ქიტესა კი თავქუდმოგლეჯილი გაურბის ივანეს კომბალსა და რისხვას. ამ მხიარული, მოხერხებული კაცის როლს ვახტანგ ცხადაძე ასრულებს. ბატონი ვახტანგი იხსენებს ფილმის გადაღების ცალკეულ ეპიზოდსა და საერთო სიტუაციას: „გადაღებები გვქონდა მესხეთში, ასპინძის რაიონში. მთელი დატვირთვით ვმუშაობდით, ვცდილობდით, ნოდარს ავყოლოდით, მაგრამ ზოგჯერ სასმელისკენაც წაგვიცდებოდა ხოლმე ხელი. ერთ საღამოს გაგვაფრთხილა, ხვალ ახლო ხედები უნდა გადავიღოთ და არ დალიოთო. მე ტურბაზაში ვცხოვრობდი, მაგრამ არ გამიშვა, შენც ჩემთან ერთად დარჩიო. რომ არაფერი გვეეშმაკა, გადაღების შემდეგ ოთახში ტანსაცმლის გამოსაცვლელად შეგვიშვა და თვითონ იქვე დაგვიდარაჯდა – რომ გამოხვალთ, ერთად ვივახშმოთო. შევედით ოთახში და თითქოს ვიღაცამ მოგვიწყოო, დაგვხვდა ერთი ბოთლი ჭაჭის არაყი, ორი ვაშლი და ორი ჭიქა. მარტო მე და ზურა ვიყავით. ცხადია, ეს არაყი ბოლომდე გამოვცალეთ. ოთახიდან რომ გამოვედით, კარგად შეზარხოშებულები ვიყავით. მშივრებს, უცებ მოგვეკიდა სასამელი. კინაღამ გაგიჟდა ნოდარი, მაგრამ რას იზამდა?! ერთი დღით გადაიდო გადაღება.
2. რომელია ანტისაბჭოური ფილმი საბჭოური სახელით?
მშობიურო ჩემო მიწავ იგივე რაიკომის მდივანი 1980 წელს რეზო ჩხეიძის რეჟისორობით გადაიღეს. კომპოზიტორი გია ყანჩელია. ფილმი – დიალოგია მეოცე საუკუნის 80–იანი წლების საქართველოს საზოგადოებრივი ცხოვრების პანორამას ასახავს. ქვეყნის ერთერთი ხელმძღვანელი პირი გიორგი თორელი მშობლიური კუთხის, მესხეთის აღორძინებისთვის იღვწის. საერთო უპასუხისმგებლობისა და ბიუროკრატიზმის პირობებში თორელის მცდელობა დონ–კიხოტის ქარის წისქვილთან ბრძოლას წააგავს. სირთულეების მიუხედავად, რეგიონს მალე დაეტყობა გონიერი ხელმძღვანელის ხელი. ფილმს ჰქვია გალაკტიონისებურად - მშობლიურო ჩემო მიწავ და საბჭოურად რაიკომის მდივანი. ტიან-შანივით ორი სახელი აქვს. ფილმი გადაღებულია 1980 წელს, 2 ორსაათიანი ნაწილისგან შედგება და საკავშირო ეკრანზე მისი ჩვენება 5 წლის ინტერვალით გაიმართა - პირველი ნაწილი 1980 და მეორე ნაწილი 1985 წელს. 80-იანების პერიოდში, საქართველოს საზოგადოებრივი ცხოვრების ამსახველი ფილმი და საბჭოთა კავშირის ჭკვიანი და მიზანმიმართული მმართველის უკომპრომისო ბრძოლა ბიუროკრატიასთან, უპასუხისმგებლობასთან და მისთანებთან. სიუჟეტი მარტივი და კომ.პარტიისთვის გასახარი - მესხეთის რაიკომის (რაიონული კომიტეტი) ახლადარჩეული პირველი მდივანი საკუთარი მხარის აყვავებისთვის წარმოუდგენელ იდეებს სთავაზობს საკუთარ მოსახლეობას. შესასრულებლად დავალებები სხვადასხვა სამმართველოების დირექტორებს ეძლევათ, რაც მათთან დაპირისპირებას იწვევს. ფილმი სავსეა მარტივი სიმბოლოებით - წისქვილებთან მებრძოლი დონ კიხოტი შუა ფილმში; ფრანი; აჩეხილი ვაზი; მიტოვებული სახლი და სოფელი; წყლის მომყვანი მამა-შვილი; სოფლის ზარები; ფილმის დასასრულს, ბარათაშვილის მერანიც გარბის და უკან, ტრაქტორები მიწას ხნავენ და რაიკომის მდივანს თბილისში, ცეკაში (ცენტრალური კომიტეტი) იბარებენ. ჩემი აზრით სასაყვედუროდ და დაკავებული თანამდებობიდან მოსახსნელად (რადგან, მერანის მთელი იდეა ისაა, რომ გაკვალულ გზაზე "ჩემს შემდგომად მოძმესა ჩემსა სიძნელე გზისა გაუადვილდეს" ანუ გიორგი თორელი უნდა მოეხსნათ), თუმცა საბოლოო გამოსვლა მოსკოვში, ამას არ მოწმობს.
რატომ არის ფილმი ანტისაბჭოური? - იმიტომ რომ რეალურად ასეთი რაიკომის მდივნები არ არსებობდნენ.
3. რომელი ფილმის ეპიზოდებია გადაღებული ასპინძასა და ახალციხეში?
ცხოვრება დონ კიხოტისა და სანჩოსი — რეჟისორ რეზო ჩხეიძის მიგელ დე სერვანტესის „დონ კიხოტი“ 1989 წლის ეკრანიზაცია. გადაღებულია „ქართული ფილმის“ მიერ, ბასკეთის ტელევიზიის ხელშეწყობით. მთავარ როლებს ასრულებენ კახი კავსაძე (დონ კიხოტი) და მამუკა კიკალეიშვილი (სანჩო პანსა). ფილმი დაყოფილია 9 სერიად.
„კახი კავსაძესა და მამუკა კიკალეიშვილს ფილმ „დონ კიხოტში“ იღებდნენ. მაშინ კახი ძალიან გახდა როლისთვის, დაახლოებით, 25 კილოგრამი დაიკლო, მამუკამ კი ისე მოიმატა ორმოცდაათი კილო, ტყავში ვეღარ ეტეოდა. მოკლედ, რომ იტყვიან, ორივემ მსხვერპლი გაიღო ამ ფილმისთვის“.
4. რომელი ფილმია, სადაც გადაღებულია განახლებული ახალციხის ციხის ეპიზოდი?
დავით კიკალიშვილმა, იგივე კიკალამ, ახალ საახალწლო კომედიური ფილმის, "ახალ წელს დაკარგულების" დიდი ნაწილი სამცხეში გადაიღო. სცენარის ავტორი ნიკა რამიშვილი იგივე დრუპია... ფილმში მონაწილეობენ შორენა ბეგაშვილი, ანრი ჯოხაძე, შონზო, ნინი ბადურაშვილი, მიშა მესხი, ლიკა ქორქია, მარგო ლუჩკო, დავით დარჩია, გიორგი ყიფშიძე, აჩი მეფარიძე ვახო ბიჭიკაშვილი, გიგი დედალამაზიშვილი, ქუჩის ბიჭები, რონდი და ასე შემდეგ. ფილმის სცენარი ასე ვითარდება – ქართველი მომღერლები კონცერტის ჩასატარებლად მიდიან სამცხე-ჯავახეთში თუმცა ისინი ტყეში დაიკარგებიან და სწორედ აქ იწყება მთავარი ინტრიგა...ავტობუსის მძღოლის როლს მიშა მესხი ხოლო კონცერტის ორგანიზატორის როლს ლიკა ქორქია ასრულებს.
5. რომელი სიმღერა უკავშირდება მესხი წმინდანის სახელს? – შავლეგო
1227 წ. წმიდა მოწამე შალვა ახალციხელი გამორჩეული მეომარი (ხს. 30 ივნისს) იყო და წმიდა თამარ მეფის (ხს. 1 მაისს) მხედრობაში. ერთგულებისა, სიმამაცისა და ვაჟკაცობისათვის დიდმა თამარ მეფემ იგი ახალციხის მთავრად დანიშნა. შამქორის გამარჯვების შემდეგ მან ხალიფას დროშა წამოიღო ნიშნად ქრისტიანობის უძლეველობისა და ხახულის ღვთისმშობელს შესწირა სხვა უამრავ ნადავლთან ერთად. უანგარო მსახურებისათვის წმიდა შალვას მეფე თამარმა მანდატურთუხუცესობა უბოძა. მეფის ბრძანებით ბასიანის ბრძოლაში (1204 წ.) ქართველთა ძლევამოსილ მხედრობას მანდატურთუხუცესი შალვა წინამძღოლობდა ძმასთან, ივანე ახალციხელთან ერთად.
შავლეგ შენი შავი ჩოხა, შავლეგო,
სისხლში გაგიხამებია, შავლეგო,
ყაწიმები გიხდებოდა, შავლეგო,
მტერთან ბრძოლა გიხდებოდა, შავლეგო,
მაშველი არ გჭირდებოდა, შავლეგო,
შავლეგ, შენი შავი ჩოხა, შავლეგო.
6. რომელმა კომპოზიტორმა დაწერა ,,ჰერიო ბიჭებოს" მუსიკა?
მშობიურო ჩემო მიწავ, იგივე რაიკომის მდივანი, 1980 წელს რეზო ჩხეიძის რეჟისორობით გადაიღეს. კომპოზიტორი გია ყანჩელია. ყანჩელის მუსიკაზე დირიჟორობს და ჰერიო ბიჭებოს მღერის ჯანსუღ კახიძე; (მესხეთის მკვიდრი ყოფილხარ, შენ დაგელოცოს ირგვლივ ცა.
7. რომელია მესხური სიმღერა, რომელსაც სხვაგვარად ოქრომჭედელოსაც ეძახიან?
ოქრომჭედელი, რომელსაც სხვაგვარად მესხურ ფერხულსაც ეძახიან.
ჯერ პირვლად ღმერთი ვახსენოთ
მემრე და ყველაწმიდაო
ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელო
მადლი შენი შეგვეწიოს
ჩიტის ნალი მიპოვნია ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
ერთი ბარი გამიკეთე ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
რაც რომ იმას გადარჩება ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
ერთი თოხიც გამიკეთე ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
რაც რომ იმას გადარჩება ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
ერთი ჩეკიც გამიკეთე ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
რაც რომ იმას გადარჩება ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
ერთი დანაც გამიკეთე ჩემო მჭედელო
(მჭედელო ჩემო მჭედელო, ოქრომჭედელო)
8. რა ეწოდება მესხურ ერთღერიან, თვლებიან ჩასაბერ საკრავს?
ძველი მესხური ტრადიციების გამოძახილია ყოფაში დღემდე შემორჩენილი ერთღერიანი თვლებიანი ჩასაბერი საკრავი “სტვირი”. მუსხში, აწყვიტასა და ხიზაბავრაში აღმოჩნდნენ პიროვნებები, რომლებიც შესანიშნავად ამზადებენ და უკრავენ სტვირს. მუსხელი ვაჟა მელიქიძის (63 წლის), ვასო ივანიძის (65 წლის), აწყვიტელი გიორგი დიასამიძის (78 წლის), ილუშა ივანიძის (78 წლის), ხიზაბავრელი მიტო ტატურაშვილისგან ჩაწერილი სტვირის დამზადების წესი, თვლების რაოდენობა და განლაგება, მუსიკალურ-ინტონაციური შინაარსი ერთმანეთის მსგავსია, რაც იმაზე მიანიშნებს, რომ ძველი მესხური ტრადიცია ჩასაბერი საკრავისა, რომელიც ამ რეგიონის ძირითადი სამეურნეო საქმიანობის – მესაქონლეობის განუყოფელი ნაწილი იყო, დღემდე ცოცხლობს.
9. რომელ წელს იყო პირველი მუსიკალურ-ფოლკლორული ექსპედიცია მესხეთ-ჯავახეთში?
პირველი მუსიკალურ-ფოლკლორული ექსპედიცია მესხეთ-ჯავახეთში 1933 წელს კომპოზიტორმა შალვა მშველიძემ, მეორე – 1949 წელს მუსიკისმცოდნემ და ფოლკლორისტმა გრიგოლ ჩხიკვაძემ მოაწყო. განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია კომპოზიტორ ვალერიან მაღრაძის მიერ გაწეული ინტენსიური საველე სამუშაოები მასხეთ-ჯავახეთში.
10. რომელ პოპულარულ სერიალში ითამაშეს აქტიურად მესხეთის თეატრის მსახიობებმა?
სერიალ ,,ჩემი ცოლის დაქალებში“ მესხეთის სახელმწიფო დრამატული თეატრის მსახიობებიდან სხვადასხვა ეპიზოდებში მონაწილეობა მიიღეს კახა გოგიძემ (პრეზიდენტის როლი), ლექსო ჩემიამ, (ბარბარიკას მეუღლის როლი), მანუჩარ გოგოლაურმა (ბაქარის მძღოლის როლი), ლაშა ბუტულაშვილმა (ახალციხელი ფერმერის როლი), მანანა ბერიძე (მეზობლის როლი), ლია სულუაშვილი (სკოლის დირექტორის როლი).
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
