მულტიმედია
თექა - მონასტრებში აღდგენილი ტრადიცია
ჩანთები, შარფები, საახალწლო სათამაშოები - ეს არ არის სრული ჩამონათვალი იმ ნივთების, რომელსაც საროს დედათა მონასტრის წევრები თექისგან ამზადებენ. თექა ქსოვილის შექმნის და დამუშავების ერთ-ერთი ყველაზე უძველესი მეთოდია და ქართული ხალხური შემოქმედების მემკვიდრეობას წარმოადგენს.
ისტორიკოსები გვაწვდიან ცნობებს საქართველოს მაღალმთიან რეგიონებში, სადაც მოსახლეობის მთავარი საარსებო წყარო მეცხოველეობა იყო არსებული მატყლის ქსოვილის, კერძოდ თექის, კულტურულ ტრადიციებზე, სამოსის, ხალიჩების და ფარდაგების მრავალფეროვნებაზე.
საქართველომ როგორც უძველესი ცივილიზაციის კერამ შემოინახა და გადასცა მომავალ თაობას უძველესი კულტურის ნაშთები, რომელიც ადასტურებს მის მჭიდრო კავშირს ახლო -აღმოსავლეთის და შუმერულ-ბაბილონურ ცივილიზაციებთან.
თექის და მატყლის დამუშავება ხალხური ხელსაქმის საოჯახო ტრადიციას და ყოფას ასახავდა, გადაეცემოდა თაობიდან თაობაზე. მატყლის დამუშავების ხერხები, მისი ღებვა, ჩეჩვა, რთვა ოჯახში ყველა ქალს უნდა სცოდნოდა. საოჯახო რეწვის ინსტიტუტი ისე იყო აწყობილი რომ შრომა ყველა ოჯახის წევრზე თანაბრად ნაწილდებოდა. მისი სწავლა ოჯახებში ადრეული ასაკიდან იწყებობა.
მატყლი შეიცავს აქტიურ ნივთიერებას - ლანოლინს, რომელიც იცავს მას გარე დაბინძურებისაგან. ცნობილია მისი დადებითი გავლენა რევმატიზმის, ართრიტის, ისშიაზის, წელისა და ხერხემლის ტკივილის დროს, ჰაიმორიტისა და ლიმფოდენიტის მკურნალობის დროს. ახასიათებს კარგი აერგამტარობა და კონფორტის გრძნობა. ანეიტრალებს ადამიანის ორგანიზმიდან გამომავალ ტოქსიკურ ნივთიერებებს და იცავს ელექტრომაგნიტური ველისაგან.
ყველაზე მარგებელი თვისებებით შეუღებავი მატყლისგან შექმნილი თექის ქსოვილი გამოირჩევა. თექა-ეს არის მოთელილი და დამუშავებული მატყლის საფენი ქეჩა. მას ძირითდად ამზადებენ თუშეთში, კახეთში, ხევსა და ჯავახეთში.
თექის დამზადების პროცესი ძალზედ საინტერესოა და შრომატევადი. თექისგან შექმნილი სამოსის ან აქსესუარის მოვლა ადვილია. ის ჩვეულებრივად, გრილ წყალში ხელით ირეცხება.
თექისგან შექმნილი აქსესუარებიდან მეტად პოპულარულია შარფები, ჩანთები, სუვენირები. მშრალი მეთოდით კეთდება სათამაშოები, სუვენირები, მძივები. დამუშავება ხდება სპეციალური ნემსით.
თექის მომზადება ორნაირად ხდება. პირდაპირ მატყლითა და ტულის გამოყენებით. ეს უნივერსალური მასალა თექაა. მისი თავდაპირველი სახე მატყლია. მოთელვის შემდეგ იქცევა თექად.
თექად რომელსაც შეუძლია გახდეს, სამოსი: ქუდი, შარფი, პალტო, ჟილეტი, ფეხსაცმელი, ქამარი. ან იყოს მხოლოდ ფონი, დეკორაცია, ნაკეთობის დეტალი. იყოს ნაბადი, ტომარა, ხალიჩა, ცხენის აღკაზმულობა.
ისტორიკოსები გვაწვდიან ცნობებს საქართველოს მაღალმთიან რეგიონებში, სადაც მოსახლეობის მთავარი საარსებო წყარო მეცხოველეობა იყო არსებული მატყლის ქსოვილის, კერძოდ თექის, კულტურულ ტრადიციებზე, სამოსის, ხალიჩების და ფარდაგების მრავალფეროვნებაზე.
საქართველომ როგორც უძველესი ცივილიზაციის კერამ შემოინახა და გადასცა მომავალ თაობას უძველესი კულტურის ნაშთები, რომელიც ადასტურებს მის მჭიდრო კავშირს ახლო -აღმოსავლეთის და შუმერულ-ბაბილონურ ცივილიზაციებთან.
თექის და მატყლის დამუშავება ხალხური ხელსაქმის საოჯახო ტრადიციას და ყოფას ასახავდა, გადაეცემოდა თაობიდან თაობაზე. მატყლის დამუშავების ხერხები, მისი ღებვა, ჩეჩვა, რთვა ოჯახში ყველა ქალს უნდა სცოდნოდა. საოჯახო რეწვის ინსტიტუტი ისე იყო აწყობილი რომ შრომა ყველა ოჯახის წევრზე თანაბრად ნაწილდებოდა. მისი სწავლა ოჯახებში ადრეული ასაკიდან იწყებობა.
მატყლი შეიცავს აქტიურ ნივთიერებას - ლანოლინს, რომელიც იცავს მას გარე დაბინძურებისაგან. ცნობილია მისი დადებითი გავლენა რევმატიზმის, ართრიტის, ისშიაზის, წელისა და ხერხემლის ტკივილის დროს, ჰაიმორიტისა და ლიმფოდენიტის მკურნალობის დროს. ახასიათებს კარგი აერგამტარობა და კონფორტის გრძნობა. ანეიტრალებს ადამიანის ორგანიზმიდან გამომავალ ტოქსიკურ ნივთიერებებს და იცავს ელექტრომაგნიტური ველისაგან.
ყველაზე მარგებელი თვისებებით შეუღებავი მატყლისგან შექმნილი თექის ქსოვილი გამოირჩევა. თექა-ეს არის მოთელილი და დამუშავებული მატყლის საფენი ქეჩა. მას ძირითდად ამზადებენ თუშეთში, კახეთში, ხევსა და ჯავახეთში.
თექის დამზადების პროცესი ძალზედ საინტერესოა და შრომატევადი. თექისგან შექმნილი სამოსის ან აქსესუარის მოვლა ადვილია. ის ჩვეულებრივად, გრილ წყალში ხელით ირეცხება.
თექისგან შექმნილი აქსესუარებიდან მეტად პოპულარულია შარფები, ჩანთები, სუვენირები. მშრალი მეთოდით კეთდება სათამაშოები, სუვენირები, მძივები. დამუშავება ხდება სპეციალური ნემსით.
თექის მომზადება ორნაირად ხდება. პირდაპირ მატყლითა და ტულის გამოყენებით. ეს უნივერსალური მასალა თექაა. მისი თავდაპირველი სახე მატყლია. მოთელვის შემდეგ იქცევა თექად.
თექად რომელსაც შეუძლია გახდეს, სამოსი: ქუდი, შარფი, პალტო, ჟილეტი, ფეხსაცმელი, ქამარი. ან იყოს მხოლოდ ფონი, დეკორაცია, ნაკეთობის დეტალი. იყოს ნაბადი, ტომარა, ხალიჩა, ცხენის აღკაზმულობა.
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
