ქვეყნის მთავარი მოვლენები 2024 წელს და გამოძახილი სამცხე-ჯავახეთში

საზოგადოება

02.01.2025

საზოგადოების პროტესტის ფონზე მიღებული კანონები - მათ შორის ე.წ "რუსული კანონი", არჩევნები, რომლებმაც დაწყებული პოლიტიკური კრიზისი უფრო გაამძაფრა, ევროკავშირთან შეჩერებული მოლაპარაკებები, რომლის შემდეგაც ქართველმა ხალხმა ევროპული მომავლისათვის ბრძოლა დაიწყო. დაპატიმრებული და ნაცემი მშვიდობიანი აქციის მონაწილეები, ძალადობა და მუქარა ჟურნალისტებზე, დასავლეთის მკაცრი რეაქცია მთავრობის წევრების მიმართ - ეს, იმ მთავარი მოვლენების არასრული ჩამონათვალია, რაც 2024 წელს საქართველოში ხდებოდა.

ამ რთულ და საქართველოსთვის გადამწყვეტ მოვლენებს, თავისი გამოძახილი ჰქონდა სამცხე- ჯავახეთში. ჩვენი რეგიონის მცხოვრებლები, ჟურნალისტები თუ სამოქალაქო აქტივისტები ყოველთვის მონაწილეობდნენ თბილისში გამართულ აქციებში, მარშებში და არამხოლოდ, ახალციხეშიც არაერთი აქცია ჩატარდა, საქართველოს მთავრობის არჩეული კურსის გასაპროტესტებლად, მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების თუ ჟურნალისტებისათვის სოლიდარობის გამოსაცხადებლად.

ყველა მოვლენას მივყვეთ ქრონოლოგიურად. ვიდრე ზემოთ ჩამოთვლილი მოვლენები დაიწყებოდა, 2024 წელი საქართველოსთვის ისტორიული გამარჯვებით დაიწყო. ეს გამარჯვება ქვეყანას, ქართულმა საფეხბურთო ნაკრებმა მოუტანა. ეროვნულმა ნაკრებმა, 26 მარტს ევრო 2024-ის შესარჩევი ეტაპის ფინალურ შეხვედრაში საბერძნეთს პენალტების სერიაში სძლია და ისტორიაში პირველად ევროპის ჩემპიონატის საგზური მოიპოვა. ამ მოვლენას ზეიმობდა მთელი საქართველო. ისტორიული გამარჯვების შემდეგ საქართველო რამდენიმე თვე ფეხბურთით ცხოვრობდა. ეროვნული ნაკრების თამაშებს დიდ ეკრანებთან ქუჩაში, სტადიონებსა თუ სახლში უყურებდა ყველა. მიუხედავად იმისა, რომ ეროვნული ნაკრები ევროპის ჩემპიონატს გამოეთიშა, ევრო 2024 -ის ფარგლებში ჩატარებული თითოეული მატჩი დიდი ზეიმი იყო, რაც ქართველი ფეხბურთელების ღირსეულმა თამაშმა გამოიწვია. ფეხბურთთან ერთად საქართველოს წარმატებები მოუტანეს ქართველმა სპორტსმენებმა პარიზის ოლიმპიადაზე და საქართველოში 7 მედლით დაბრუნდნენ.

აღმოჩნდა, რომ 2024 წელს ქართველი ხალხის სიხარულის ერთადერთი მიზეზი ფეხბურთი იყო. „ქართულმა ოცნებამ“ ჩემპიონატზე გასვლიდან ორ კვირაში ე.წ "რუსული კანონი", "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ კანონის" სახელით პარლამენტში დააბრუნა და მიიღო კიდეც. ეს მოხდა საპროტესტო აქციების და აშშ-ის, ევროკავშირის სახელმწიფოებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების, მათ შორის ევროსაბჭოს მოწოდებების მიუხედავად, რომ კანონი ევროპულ ფასეულობებს ეწინააღმდეგებოდა და უარი ეთქვათ მასზე. საქართველოს ხელისუფლებამ აქციების მონაწილეებს, ძალადობა, დაკავებები და მუქარები დაუპირისპირა. უცნობი ადამიანები აქციის მონაწილეებს, ჟურნალისტებს და სამოქალაქო აქტივისტებს ურეკავდნენ ემუქრებოდნენ და შეურაცხმყოფელი სიტყვებით მოიხსენიებდნენ. აქციებს გამოძახილი მოჰყვა ახალციხეშიც, სადაც საპროტესტო აქციები მიმდინარეობდა, შესაბამისად მუქარის შემცველი ზარები არ წყდებოდა, არც ადგილობრივ ჟურნალისტებთან და აქტივისტებთან, უფრო მეტიც, ჯაბა ნათენაძეს ავტომანქანის საბურავები დაუჭრეს და მანქანის კარებზე წარწერები დაუტოვეს.

2024 წელს ქვეყნის მთავარი მოვლენები საპარლამენტო არჩევნებით გაგრძელდა. დაძაბული იყო წინასაარჩევნო კამპანია, რომელიც სახელისუფლებო პარტიის მხრიდან ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენების, მუქარებისა და დაპირისპირებების, ასევე საარჩევნო კოდექსში ცვლილებების ფონზე მიმდინარეობდა. 2024 წელს, პირველად საქართველოს ისტორიაში, არჩევნები ჩატარდა სრულად პროპორციული წესით და ასევე პირველად, ელექტრონული სისტემების გამოყენებით. ე.წ "რუსული კანონით" გამოწვეული პროტესტის და პოლიტიკური კრიზისის გამო, ოპოზიციური ამომრჩევლებისთვის არჩევნების დღე იქცა ერთგვარ რეფერენდუმად, რუსეთსა და ევროპას შორის. კენჭისყრის დღეს კი მედიამ და დამკვირვებლებმა მრავალი დარღვევა დააფიქსირეს, მათ შორის: ხმის მიცემის ფარულობის დარღვევა - ბიულეტენების მეორე მხარეს გაჟონილი ლაქების შედეგად ჩანდა ამომრჩეველთა არჩევანი, ამომრჩეველთა დაშინება და ზეწოლა, საარჩევნო უბნებზე დაკვირვების პროცესის ხელის შეშლა. საბოლოოდ კი მე-11 მოწვევის პარლამენტში „ქართულ ოცნებას“ 150-დან 89 მანდატი აქვს, ხოლო ოთხ ოპოზიციურ პარტიას 61 მანდატი. შემაჯამებელ ოქმში ასახულ მაჩვენებლებს მხოლოდ „ქართული ოცნება“ დაეთანხმა. არჩევნებს არ აღიარებს დასავლეთი, ოპოზიცია, არასამთავრობო სექტორი და საზოგადოების ნაწილი. ისინი, 26 ოქტომბრის არჩევნებს გაყალბებულად და მოპარულად მიიჩნევენ. ამ ყველაფერმა კი პოლიტიკური კრიზისი უფრო გააღრმავა.

საქართველოში არჩევნებით გამოწვეულ პროტესტს და დაძაბულობას, 28 ნოემბერს ირაკლი კობახიძის განცხადება დაემატა, რომ ევროკავშირთან მოლაპარაკებებს წყვეტდა. არჩევნებამდე თუ "ქართული ოცნება" "ღირსებით ევროპისკენ" მიდიოდა, ეს სვლა 2028 წლამდე შეჩერდა. ამ მოულოდნელმა გადაწყვეტილებამ ხანგრძლივი პროტესტის ახალი ტალღა გამოიწვია. საპროტესტო აქციებს ხალხთან ერთად სათავეში უდგას მეხუთე პრეზიდენტი, სალომე ზურაბიშვილი. ქართველი ხალხის უმრავლესობისთვის ნათელი გახდა, რომ საქართველო არა ევროპისკენ, არამედ რუსეთისკენ მინდის. ამ ყველაფერს პროტესტი მოჰყვა საჯარო მოხელეებში, ბიზნესის სფეროში, პედაგოგებში და არაერთ სხვა სფეროში მოღვაწე ადამიანებში. თბილისში საპროტესტო აქციებზე გამოვიდნენ ასიათასობით მშვიდობიანი მოქალაქეები, მათ შორის მოსწავლეები, სტუდენტები, ლექტორები და ა.შ. "ქართულმა ოცნებამ" ტრადიციებს არც ამჯერად უღალატა და მშვიდობიან მოსახლეობას, ისევ ძალადობა დაუპირისპირა. დაკავებული და ნაცემია ასობით ადამიანი, მათ შორის საზოგადოებისათვის ცნობილი სახეები. ამ პროცესებში სამიზნეები იყვნენ მედიის წარმომადგენლებიც, ნაცემია არაერთი ჟურნალისტი და ოპერატორი. საპროტესტო ტალღა საქართველოში გრძელდება, აქციებს ყოველდღე უერთდებიან რეგიონები. არაერთი საპროტესტო აქცია გაიმართა ახალციხეშიც. მმართველი პარტიის რუსული კურსი გააპროტესტეს, ახალციხელმა მასწავლებელმა და მოსწავლეებმა, რომლებიც რამდენიმე დღე გაკვეთილებს არ ესწრებოდნენ. ამ ყველაფერს ამერიკისა და ევროპის მხრიდან ისევ სანქციები მოჰყვა, დასანქცირებულია "ქართული ოცნების" თავმჯდომარე ბიძინა ივანიშვილიც.

2024 წლის 14 დეკემბერს, საქართველოს ისტორიაში პირველ არაპირდაპირი საპრეზიდენტო არჩევნები ჩატარდა, რომლის ლეგიტიმურობას მოქმედი პრეზიდენტი, ოპოზიცია და პროევროპული კურსის მხარდამჭერი საზოგადოება არ ცნობს. 300 წევრისაგან შემდგარმა „ქართული ოცნების“ საარჩევნო კოლეგიამ კენჭი ერთადერთ კანდიდატს, მიხეილ ყაველაშვილს უყარა. არჩევნებში მხოლოდ ერთი პარტია, „ქართული ოცნება“ მონაწილეობდა, კანდიდატიც ბიძინა ივანიშვილის მიერ წარდგენილი იყო. პრეზიდენტის არჩევნები, პარლამენტის შენობის გარეთ მოქალაქეებმა გააპროტესტეს. მათ მიხეილ ყაველაშვილს ჯერ თავიანთი დიპლომები, შემდეგ წითელი ბარათები აჩვენეს. მათი მოსაზრებით, მიხეილ ყაველაშვილის ლეგიტიმაცია ეჭვქვეშაა, რადგან ეჭვქვეშ დგას იმ პარლამენტის ლეგიტიმაცია, რომლის წევრებმაც მიიღეს მის არჩევნებში მონაწილეობა. 29 დეკემბერს პარლამენტის შენობაში დაახლოებით ნახევარ საათიანი, ყაველაშვილის ინაუგურაცია ჩატარდა, რომელიც ასევე მოსახლეობის პროტესტის ფონზე მიმდინარეობდა.

თეგები: 2024 წელი / არჩევნები / აქციები / მოვლენები / ფეხბურთი /

Հեղինակ:

მეცხრე არხი