Վրաստանի աշխատակիցները կենսաթոշակային գործակալությունում առաջին ներմուծումն արդեն արել են:
2019 թվականի հունավիր ի վեր նրանց աշխատավարձե 2%-ով նվազել է: Օրենքի համաձայն՝ գումարը կուտակվում է նրանց իսկ ապագա կենսաթոշակների համար:

26-ամյա Գիորգի Բերիձեն հունվար ամսին 18.76 լարիով քիչ աշխատավարձ է ստացել: Այս գումարը կենսաթոշակային գործակալություն է փոխանցվել, նրա ապահով ծերության համար: Երիտասարդ տղամարդը Ախալցիխեում աշխատում է մասնավոր: Նրա աշխատավարձը կազմում է 750 լարի: Ըստ կանխատեսվող կենսաթոշակների հաշվարկի՝ եթե այս աշխատավարձը կայուն լինի, 49 տարի հետո, նրա թոշակը կլինի 1008 լարի:

«1000 լարիանոց թոշակը քիչ չէ: Բայց մինչև 65 տարեկան արդյոք կարող եմ անդադար աշխատել և ստանալ 750 լարի ամեն ամիս: Մեկ այլ հարց է, երբ ես անցնեմ թոշակի, ի՞նչ արժեք կունենա այդ 1 000 լարին: Եթե արժեքը պետք է կորցնի, ապա ինչի՞ս է պետք այդ 1 000 լարին»,- ասում է Գիորգին:

Երիտասարդի պես, կենսաթոշակային բարեփոխումներին թերահավատորեն են վերաբերվում նաև Ախալցխայի հասարակությունը: Գաղափարը նրանց դուր է գալիս, սակայն վստահ չեն, որ տարիների ընթացքում կուտակված գումարը 30-40 տարի անց հետ են վերադարձնելու: Այս փուլը Վրաստանի քաղաքացիները արդեն անցել են 90 ական թվականներին:



Կուտակվող թոշալների համակարգը գործում է 2019 թվականի հունվարի մեկից:Սխեման հետևյալն է-աշխատակիցը ամեն ամիս կենսաթոզակային գործակալությունում իր հաշվեհամարին կփոխանցի աշխատավարձի 2%-ը, գործատուն նույնպես 2%, իսկ 2%-ը ավելանում է պետական բյուջեից:
Ծրագրում ներգրավված է Վրաստանում աշխատավարձ ունեցող յուրաքանչյուր քաղաքացի: Մինչ 40 տարեկան անձանց մասնակցությունը ծրագրում պարտադիր է, իսկ 40-ից հետո նրանց տրվում է ընտրություն:

Թե ինչու՞ է պարտադիր- այս մասին տնտեսագետներն արտահայտում է սեփական կարծիքները: Geostat-ի 2018 թվականի տվյալների համաձայն՝ Վրաստանում աշխատատեղեր ունեն 1 686 000 մարդ: Մասնագետների խոսքով, եթե պարտադիր չլիներ, ապա նրանցից շատ քչերը կհամաձայնվեին մասնակցել նոր ծրագրին: Այս դեպքում նրանք ընտրություն չունեն:

«Կարծում եմ, մարդուն պարտադրել իր իսկ գումարը պահել ապագայի համար, սխալ որոշում է: Սա անձամբ նրա որոշելու հարցն է:Վրաստանում թերահավատորեն են մտածում գումար հավաքելու մասին և դրա համար հարգելի պատճառ ունեն»,- ասում է «հասարակություն և բանկեր»-ի նախարար Գիորգի Կեպուլաձեն:

«Թոշակառուն ստանում է 200 լարի, անկախ նրանից նախկինում աշխատելէ, թե ոչ: Այս պատճառով համակարգը պետք է փոխվեր և ավելի արդար մտածել:Սակայն նման բարեփոխումն իրագործելու համար հարկավոր է մարդկանց վստահությունը: Մի քիչ շտապել են ներկայացնել, կարելի էր մշակել ծրագիրը: Այս բարեփոխման համար հարկավոր էր ընդհանուր հանրության համաձայնությունը»,- ասում է նա:

Նրանց, ովքեր թերահավատությամբ են մոտենում կենսաթոշակային կուտակման հարցին, գործակալությունում ասում են, որ ներդրումների խնայողությունները կկատարվեն միայն լավ ֆինանսական գործիքներով, իակ այս կանոնակարգը կիրականացնի Ազգային բանկը:

«Բարեփոխման նպատակն է հանրային հետաքրքրությունների պաշտպանումը,և թոշակային հասակում նրանց բարեկեցության ապահովումը:Հետևաբար, կենսաթոշակային սխեմային միանալու պարտավորությունը լիովին համապատասխանում է Վրաստանի Սահմանադրությանը»,-ավելացնում է Գիորգի Կեպուլաձեն:



Քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները կենսաթոշակային բարեփոխումներում վտանգ են տեսել:Նրանք մինչև համակարգի գործունեության սկսվելը, մասնագետների հետ խորհրդակցություններ են մշակել:

«Իշխանությունն ասում է,որ առաջարկված կենսաթոշակային համակարգը հիմնված է միջազգային լավագույն փորձի վրա,բայց այնուամենայնիվ, կարեւոր է նշել մի կոնկրետ երկիր, որի փորձը մոտ է Վրաստանի կենսաթոշակային մոդելին: Պետք է նշել, որ նույնիսկ որոշ ԵՄ երկրներում պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգը այնքան էլ հաջող չէր,օրինակ Հունգարիան, Լեհաստանը»,- ասվում է հայտարաությունում, որը տարածել են հասարակական կազմակերպությունները մինչեւ օրենքի ուժի մեջ մտնելը:

Վրաստանի Ազգային վիճակագրական ծառայությունը հաշվարկում է, որ ամենացածր միջին աշխատավարձը՝ կրթության ոլորտում- 581 լարի է, իսկ ամենաբարձրը՝ ֆինանսների բաժնում- 2 000 լարի:

Կանխատեսվող կենսաթոշակային հաշվով, կարլի է հաշվարկել,որ եթե 30 տարեկան տղամարդը ամեն ամիս կայուն աշխատավարձ՝ 500 լարի ունենա և թոշակի անցնելուն պես 10 տարի լինի թոշակառու, ապա ամեն ամիս նրա թոշակը կկազմի 725.37 լարի: Այս թվին գումարվում է նաև պետության կողմից տրված 2%-ը: