Ով կարող է օգտագործել կուտակված կենսաթոշակի ամբողջ գումարը և արդյոք դուք այն անձանց ցուցակում եք, ովքեր կօգտվեն այդ իրավունքից, այս հարցի պատասխանը հրապարակում է կենսաթոշակային գործակալությունը։
Սահմանափակ կարողություններ ունեցողների կուտակային կենսաթոշակ
Հաշմանդամության կարգավիճակ ունեցող անձը միանում է կենսաթոշակային սխեմային և խնայում է գումարը մինչև ցանկալի ժամկետը։ Երբ նա որոշի օգտագործել գումարը, նա կարող է գումարը հանել միանվագ՝ առանց նվազեցման։ Սակայն այս դեպքում նա կորցնում է սխեմային վերադառնալու իրավունքը, քանի որ օրենքի համաձայն՝ արդեն իսկ օգտվել է կուտակված թոշակից։ Ուստի կարևոր է, որ հաշմանդամը հապճեպ որոշում չընդունի։
Կուտակային կենսաթոշակ մշտապես արտասահման տեղափոխված քաղաքացու համար
Մշտապես արտերկիր մեկնած անձը կուտակված կենսաթոշակը վաղաժամկետ հանելու իրավունք ունի։ Այս դեպքում նրա կուտակած խնայողություններից հանվում է պետության կողմից գանձվող 2 տոկոսը, իսկ օրենքի համաձայն՝ գումարը հարկվում է 20 տոկոսով, միայն մնացած գումարը քաղաքացին կարող է հանել։
2023 թվականի օգոստոսից կուտակային կենսաթոշակային համակարգին մասնակցող քաղաքացիները հնարավորություն կունենան ընտրել այն ռիսկային պորտֆելը, որում կներդրվեն իրենց խնայողությունները։ Մասնավորապես, եթե մինչ այժմ կար միայն ցածր ռիսկային ներդրումային պորտֆել, ապա այժմ կավելանան միջին և բարձր ռիսկայինները։ Այս մասին խոսել է կենսաթոշակային գործակալության ներդրումային ավագ սպա Գոգա Մելիքիձեն։
«Օրենքում ի սկզբանե կար այս գրառումը. Գործարկումից հետո 5 տարին պետք է լինի ցածր ռիսկային, այնուհետև մենք պետք է ավելացնենք միջին և բարձր ռիսկային պորտֆելներ: Օգոստոսի 6-ը հենց այս ամսաթիվն է, դրանից հետո մենք պետք է ունենանք ցածր, միջին և բարձր ռիսկային պորտֆելներ։ Դրանից հետո մասնակիցները կունենան ամբողջական ընտրություն։ Գործող օրենքի համաձայն՝ տեղի կունենա ավտոմատ վերաբալանշավորում, այսինքն՝ մասնակիցները կբաշխվեն ներդրումային պորտֆելների՝ ելնելով իրենց տարիքային խմբից, այնուհետև կունենան այլ ներդրումային պորտֆել ընտրելու լիակատար հայեցողություն (իրավունք):
Այսօրվա օրենքի համաձայն, մինչև 40 տարեկան մասնակիցները ընդգրկվելու են բարձր ռիսկային պորտֆելում, 40-ից 50 տարեկանները՝ միջին ռիսկի պորտֆելում, իսկ 50-ից բարձր անձինք՝ ցածր ռիսկային պորտֆելում: Այնուհետև մասնակիցները կունենան ողջամիտ ժամկետ՝ կա՛մ մնալու առկա ներդրումային պորտֆելում, որին նրանք հատկացվել են տարիքային սահմանաչափի հիման վրա, կա՛մ ընտրել այլ ներդրումային պորտֆել: Ընտրվելուց հետո կլինի 12-ամսյա ժամկետ (սա կլինի փակ ժամկետ), որից հետո կարող եք մեկ այլ ընտրություն կատարել: Այս 12-ամսյա փակ ժամկետը մեզ համար անհրաժեշտ է մասնակիցներին տարբեր ներդրումային պորտֆելներ տեղափոխելու և նրանց անունով խնայողությունները համապատասխան պորտֆելներին բաշխելու համար։
Ինչ վերաբերում է հիմնական տարբերություններին, ապա ցածր ռիսկային ներդրումային պորտֆելը ներառում է համեմատաբար ավելի քիչ ներդրումներ համաշխարհային բաժնետոմսերում, մինչդեռ միջին և բարձր ռիսկային ներդրումային պորտֆելները ներառում են ավելի շատ ներդրումներ: Բաժնետոմսերն ինքնին ավելի ռիսկային ներդրումային գործիք են, դրանք ունեն ավելի բարձր շահույթի հեռանկարներ երկարաժամկետ հեռանկարում, բայց կարող են գների զգալի տատանումներ ունենալ որոշակի ժամանակահատվածում: Օրինակ, միջին ռիսկային պորտֆելում բաժնետոմսերի տեղաբաշխումը կազմում է մինչև 40%, բարձր ռիսկային ներդրումային պորտֆելում առնվազն 40%, մինչև 60%: Ավելի քիչ ռիսկային ոլորտներում այն կազմում է ընդամենը 20 տոկոս»,- ասել է Գոգա Մելիքիձեն։