«Ճաճարաքը թողնում է նա, ով չգիտի Վրաստանի արժեքը»
«Գարնանից անցիր, հասիր աշնանը»,- ասում են Ճաճարաքում և մինչև տերևաթափը շտապում են տեղավորել բերքը: Մեծից փոքրը արտերում են, ոմանք կարտոֆիլ են հավաքում, ոմանք՝ միրգ: Տղամարդիկ ցորենն են ցանում և եգիպտացորենը տեղավորում: Շուտով եղանակը կփոխվի և բնակչությունը ամբողջ տարվա աշխատանքի արդյունքը պետք է լավ պահի:
Ճաճարաքը Ախալցիխեի այն գյուղն է, որտեղ բնակչության 17%-ը վրացի են, իսկ մեծ մասը (83%) հայ: Այստեղ ասում են, որ երկար տարիներ շարունակ ապրում են միասին և կյանքի դժվարությունները նույնպես միասին հաղթահարում:
Հարևանության հարաբերությունների մասին պատմում է 75-ամյա Մարիա Գաբրիելյանը: Ասում է, որ նրա թոռները մեծանում են վրացի երեխաների հետ, դրա համար հայերը չեն դժվարանում խոսել վրացերեն, իսկ վրացիները՝ հայերեն: Հարևանները մտահոգված են նույն խնդիրներով:
«Անձրևոտ եղանակների ժամանակ խմելու ջուրը կեղտոտված է, ստիպված ենք եփել ջուրը, ոռոգման ջուր էլ չունենք: Քուռ գետից ենք քաշում, որ ջրենք բերքը: Իսկ դրա համար մեկ ժամը 70 լարի է»,- պատմում է Մարիան:
Տեղացիները քաշող սարքի անսարքությունից էլ են խոսում: Ըստ նրանց, ոռոգման ջուրը ուշացմամբ են ստանում, որի պատճառով բերքը չորանում է:
«Մեկ ժամ միայն քաշող սարքի միացմանն է անհրաժեշտ, հետո ևս մեկ ժամ որպեսզի ջուրը հասնի մինչև իմ արտը և առնվազն մեկ ժամ, որ արտս ջրեմ: Ստացվում է, որ 2 ժամվա գինն ապարդյուն եմ վճարում: Միայն նրանց բախտը բերեց, ում արտը մոտ է քաշող սարքին: Նրանք վճարում են միայն մեկ ժամի գինը»,- ասում է Համիկ Վիրաբյանը: Ըստ նրա, ոռոգման ջրից բացի, գյուղացիներին անհանգստացնում է նաև խմելու ջրի հարցը: Ճաճարաքցիներն ասում են, որ տեղական իշխանությունը ամեն տարի խոստանում է լուծել այս խնդիրը:
«Հողը և բերքը լավն են: Ոմանք բերքը տանում են Ախալցիխեի շուկա, ես Թբիլիսի եմ տանում սեփական տրանսպորտով: Այս փուլում մեզ համար կարևրը ոռոգման հարցն է, որ բնական պայմանների հույսով չլինենք»,- պատմում է Համիկը:
Ախալցիխեի քաղաքապետարանում հիմա էլ խոստանում են լուծել Ճաճարաքի գլխավոր խնդիրը, սակայն մասնավորապես: Քաղաքապետարանում ասում են, որ ոռոգման ջրի և խողովակների հարցը կլուծվի 2019 թվականին:
Ախալցիխեի քաղաքապետն ասում է, որ մյուս տարուց ոռոգման խնդիրը կանհանգստացնի շատ քչերին:
Ճաճարաք (Չեչերեկ) գյուղը գտնվում է Սամցխե-Ջավախքի Ախալցխա շրջանում՝ Ախալցխայից 4 կմ արևելք՝ Կուր գետի ձախ ափից հազիվ 300 մ հեռու, ծովի մակերևույթից 960-1010 մ բարձրության վրա։
Պաշտոնական տվյալներով, գյուղում ապրում է 395 մարդ, չնայած գյուղացիներն ասում են, որ երիտասարդները հաճախ են լքում հայրենի տարածքը: Նրանք ապրելու համար հիմնականում գնում են Ռուսաստան:
«Ռուսաստանում շատ եմ եղել, բայց այնտեղ մնալու մասին երբեք չեմ մտածել: Ճաճարաքը թողնում է նա, ով չգիտի Վրաստանի արժեքը: Այստեղ ապրում ենք եղբայրաբար: Ամեն ինչն ընդհանուր է, վրացիք գիտեն լավ հարևանություն, դրա համար այստեղից երբեք չեմ հեռանա»,- ասում է Համիկ Վիրաբյանը և սկսում է հավաքել անսարք մեքենան, որի վերանորոգումը պետք է հասցնի մինչև մայրամուտը: