Օկուպացիայի դեմ պայքարող գյուղ Ուդեյի հերոսները
Համազգեստով տղամարդկանց ի հայտ գալը Ուդե գյուղում բոլորվին անսովոր չէր։ Ադիգենի մունիցիպալիտետի այս գյուղը գտնվում է թուրք-վրացական սահմանից մի քանի կմ հեռավորությամբ։ Այստեղ ասում են, որ զինվորական պայմաններին սովոր տղաները չեն դժվարացել գնալ բանակ ։ 2008 թվականի ռուս-վրացական պատերազմում գյուղը կորցրեց 2 տղա։ Զավթիչների գնդակին զոհ գնացին 22 տարեկան Արտեմ Բալախաշվիլին և 33 տարեկան Ալեքսանդր Զազաշվիլին:
Ուդե գյուղի հարակից տարածքում մեկ հարկանի տուն կա։ Բալախաշվիլիների հյուրասենյակի պատին պահպանված են ընտանիքի միակ տղայի՝ Արտեմի գովասանագրերը, նկարները և անձնական իրերը։ Մրցանակները, զինվորական քաջության համար մեդալը, հեռախոսը՝ որով պատերազմից զանգում էր մայրիկին՝ այս անկյունում ամեն ինչ պատկանում է կապրալ Բալախաշվիլիին:
«Հայրիկ, ծխախոտ հո չեմ խնդրելու՞, արի կլինի գնամ բանակ։ Երկու անգամ հետ կանգնեցրեցինք , երրորդ անգամ չհավատաց։ Իր կյանքը դասավորելու համար, գնաց այն պայմանով, որ 2 կոպեկ բերի, տուն ու տեղ ստեղծի և ամուսնանա։ 2008 թվականի սեպտեմբերին հարսանիք էր պլանավորել»,- Արտեմ Բալախաշվիլիի հայրը հիշում է իր որդու վերջին ծրագրերը։ 22 տարեկան տղայի ապագան չդասավորվեց այնպես, ինչպես ինքն էր ծրագրավորել։ 2007 թվականի նոյեմբերից ներգրավվել էր Քութաիսիի երրորդ բրիգադի 31-րդ գումարտակի կազմի մեջ։ Զուգահեռ սովորում էր Սամցխե-Ջավախքի պետական համալսարանի էկոնոմիկայի բաժնում, հեռակա։ Դիպլոմը ընտանիքին հանձնեցին Արտեմի մահից հետո։
Մինչև ռուս-վրացական պատերազմը, Արտեմին ուղղարկեցին արձակուրդի։ Օգոստոսի 6-ին հայտարարվեց արտակարգ իրավիճակ և կապրալին կանչեցին զինվորական մաս։
«Իմ մեքենայով գնացինք, մինչև Ախալցիխե ինքը նստեց ղեկին։ Գյուղում հարևաններն ասում էին, թե ու՞ր ես գնում Ալիկ, գիտե՞ս, որ պատերազմը սկսվել է։ Նա պատասխանեց, որ մեկ անգամ ենք ծնվել և մեկ անգամ էլ կմեռնենք»,- հիշում է Գուրամ Բալախաշվիլին։
Օգոստոսի 11-ին, Ցխինվալի գյուղ Բրոծլեթիում, երբ զինվորները թաքնվել էին բնակելի տներից մեկում, ռուսական ուղղաթիռը կլաստերային ռումբ գցեց։ 22 տարեկան տասնապետ Արտեմ Բալախաշվիլին տեղում մահացավ։ Նրա հետ միասին զոհվեցին 3 զինվոր, իսկ 2-ը ծանր վիրավորվեցին:
Ադիգենի գլխավոր փողոցին շնորհվեց զոհված մարտիկի անունը։ Իսկ ավանի մուտքի մոտ հիմնվեց Օգոստոսյան պատերազմում զոհված զինվորների անվան հիշատակը։
Ալեքսանդր Զազաշվիլիի կինը և 2 երեխան նույնպես, պատերազմի արդյունքում «որբ» մնացին։ Նինո Զազաշվիլին նրանց ամուսնության օրը՝ Հունվարի 26-ին, զինվորական զգեստ հագավ։ Նա Ախալցիխեի զրահատանկերի ուսումնական կենտրոնի սպառազինման հաշվապահն է։
«Հարսանեկան զգեստը հանեց և հագավ զինվորական զգեստ, իմ հարսն էլ է հերոս»,-ասում է Ժուժունա Զազաշվիլին։
Երեք տարի անց՝ 2011 թվականի դեկտեմբերի 30-ին, Աֆղանստանում մահացավ Ալեքսանդր Զազաշվիլիի քրոջ որդին։ Բեսո Նինիաշվիլին 23 տարեկան էր։
«Բեսոն այնպես էր սիրահարված բանակին, որ ամուսնացավ զինվորական հագուստով։ Ինչպես հարկն է, այդպես չենք կարող, չի ստացվում հագնել զգեստը։ Ամուսնանալուց մեկ շաբաթ հետո Աֆղանստան գնաց , իսկ հետ տեղափոխեցին բեռնարկղով»,- պատմում է Ժուժունա Զազաշվիլին։
Ալեքսանդր Զազաշվիլիին Զինվորական քաջության համար շնորհվեց մեդալով և Վախտանգ Գորգասալի առաջին կարգի շքանշանով։ Տեղական իշխանությունը Ադիգենի ավանի «Ստալինի» փողոցի անունը փոխվեց և այն հիմա կոչվում է Ալեքսանդր Զազաշվիլիիանունով։
Օգոստոսի հինգօրյա պատերազմում զոհված 170 զինվորականներից 7-ը Սամցխե-Ջավախքից էին՝ 3-ը Ադիգենից, իսկ 2-ը գյուղ Ուդեից։