Ձայնի պաշտպանները Ախալցիխեից

Ընտրություններ

17.10.2024

Հոկտեմբերի 26-ի խորհրդարանական ընտրություններին երկրի մասշտաբով կհետևեն հազարավոր երիտասարդներ: Նրանց թվում են նաև Ախալցիխեի ուսանողները: Կամավոր դիտորդները պատրաստվում են պաշտպանել ինչպես իրենց, այնպես էլ մնացած ընտրողների ձայները:

«Վրաստանը կանգնած է կարևոր ընտրության առաջ՝ ինչպիսի ապագա է ուզում: Այսօրվա իրավիճակն այն էր, ինչով ձևավորվեց իմ առաջին մոտիվացիան: Ցանկանում եմ իմ փոքր ներդրումն ունենալ՝ ելնելով իմ արժեքներից և պատասխանատվությունից», - այսպես է պատասխանում Սամցխե-Ջավախեթիի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետի երկրորդ կուրսի ուսանողուհի, 18-ամյա Թիա Կուլջանիշվիլին այն հարցին, թե ինչու որոշեց մասնակցել ընտրական գործընթացներին և գրանցվել որպես դիտորդ: Նա հոկտեմբերի 26-ին մեկ օրով կլինի անկախ կազմակերպության ներկայացուցիչ և դիտորդական առաքելության՝ «Քո ձայնը Եվրոպական Միությանը» մանդատով կհետևի քվեարկության գործընթացին:

«Երբ տեսնում ես խնդիր, ապա ցանկություն է առաջանում այդ խնդրի լուծումը սկսել փոքր քայլերով», - ասում է Թիան: Նրա համար խնդիրների նկատելն այնքան էլ դժվար չէր: Այսօր նա հիմնական մարտահրավեր է համարում երկրի արտաքին կուրսի փոփոխությունը:

Այս տարի նա ոչ միայն կհետևի ընտրություններին, այլ նաև առաջին անգամ կքվեարկի: Ընտրություններին մասնակցելու իրավունքը նա ստացել է անկախության առաջին քայլերի հետ միասին:

«Շրջապատում ինձ մեծ բախտ է վիճակվել: երբ ասացի, որ ցանկանում եմ դառնալ դիտորդ՝ ոչ թե քաղաքական կուսակցությունից, այլ անկախ կազմակերպությունից, ինձ շատ լավ ընդունեցին: Ասացին՝ ինչու ոչ, դու չափահաս ես, ծնվել և մեծացել ես անկախ Վրաստանում, և սա քո որոշելու հարցն է: Սակայն երբ նայում եմ իմ շրջապատի մարդկանց, մտածում եմ, որ նրանք մի փոքր վախեցած են այսօրվա իրավիճակից, ինչ-որ բան խանգարում է նրանց, բայց ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչու չեն մասնակցում այս գործընթացին»,- ասում է նա:

Նրա շրջապատում բազմաթիվ երիտասարդներ կան, որոնք Թիայի նման գրանցվել են որպես դիտորդներ: Թիան ասում է, որ վերջին մեկ տարվա ընթացքում երկրում տեղի ունեցած իրադարձությունները, այսպես կոչված «ռուսական օրենքի» նոր նախաձեռնությունը և իշխանությունների հայտարարությունները Արևմուտքի վերաբերյալ, արթնացրին երիտասարդներին: Նա նկատում է, որ վերջերս իր հասակակիցները ավելի են հետաքրքրվել երկրի ճակատագրով և քաղաքականությամբ:

«Մենք քննարկում ենք կոնկրետ թեմաներ՝ կոնկրետ փաստարկներով: Կարծիքների փոխանակումն առաձգականորեն է կատարվում: Շատ ուրախ եմ, որ այսքան ակտիվ սերունդ է գալիս՝ ազատ, անկախ: Երբ տեսնում եմ, թե որքան ակտիվ են իմ հասակակիցները այս գործընթացներում, որքան են ցանկանում փոքր քայլերով ինչ-որ բան փոխել, ես էլ եմ մոտիվացվում՝ մտածելով, որ գուցե մեր ուժերով իսկապես կարողանանք ինչ-որ բան փոխել»,- պատմում է Թիան:
Թիայի նման, հոկտեմբերի 26-ին ընտրություններին կհետևի նաև Ախալցիխեից Թաթիա Քոթաձեն: 26-ամյա վեբ դիզայները այժմ սովորում է Թբիլիսիի պետական համալսարանում՝ հոգեբանության ֆակուլտետում: Թաթիան կմասնակցի Ախալցիխեի որևէ ընտրատեղամասում, որպեսզի նա չկորցնի իր քվեարկելու իրավունքը և նաև ապահովի ընտրական գործընթացի դիտարկումը:

«Ես որոշեցի մասնակցել ընտրություններին որպես դիտորդ, երբ հասկացա, որ թեկուզ փոքր քայլով կարող եմ իմ ներդրումն ունենալ ընտրական գործընթացում: Չգիտեի, թե դա ինչպես կարող էի անել: Ես չէի ցանկանում որևէ քաղաքական կուսակցության դիտորդ լինել: Հետո Ֆեյսբուքում հանդիպեցի տեղեկատվություն «Իմ ձայնը Եվրոպական Միությանը» հասարակական կազմակերպությունների միավորման մասին»:

Թաթիան ընտրությունների դիտարկման փորձ դեռ չի ունեցել: Նա ասում է, որ նախորդ տարիներին իր համար այդքան սուր չէր կանգնած Վրաստանի ապագայի հարցը:

«Գարնանը տեղի ունեցած իրադարձությունները մեծ ազդեցություն ունեցան ինձ վրա: Այդ պատճառով որոշեցի իմ ներդրումն ունենալ: Անհրաժեշտ է իմանալ, որ թեկուզ այն ընտրատեղամասում, որտեղ ես կլինեմ, ամեն ինչ կանցնի այնպես, ինչպես պետք է՝ ժողովրդավարության շրջանակներում: Ես չեմ ուզում որևէ կասկած ունենալ, որ կարող է լինել ինչ-որ բան, որը կասկածի տակ կդնի ընտրությունների արդյունքները: Իմ շուրջը ամեն օր հավաքվում են մարդիկ, ովքեր ցանկանում են դիտորդներ լինել: Երիտասարդների համար սա սոցիալական պատասխանատվություն է: Պատճառն այն է, որ քաղաքական գործընթացները, որոնք երկրում էին ընթանում, անմիջականորեն ազդեցին երիտասարդների վրա»:

Դիտորդների մի մասը արդեն վերապատրաստվել է: Նրանց բացատրել են, թե ինչպես է ընթանում ընտրական գործընթացը ընտրատեղամասում և ինչի վրա պետք է ուշադրություն դարձնել:

«Ես հասկացա, թե ինչպես է աշխատում մեխանիզմը: Ով ինչ գործառույթներ և պարտականություններ ունի: Ինձ համար պարզ դարձավ, թե ինչը կարող է հանդիսանալ ընտրությունների կեղծմանն աջակցող գործոն կամ ինչպես դա կարող է տեղի ունենալ: Կենտրոնանալու եմ այդ հարցերի վրա, սակայն կարևոր է ամբողջ օրվա ընթացքում դիտարկել: Պետք է ստուգել, թե արդյոք մարկավորումը ճիշտ է կատարվում, թե ոչ, արդյոք ինչ-որ մեկը կրկնակի քվեարկում է, արդյոք ինչ-որ մեկը ավելորդ քվեաթերթիկ է գցում, կամ արդյոք հաշվարկը ճիշտ է կատարվում. այս հիմնական հարցերի վրա հաստատ ուշադրություն կդարձնեմ: Ես կկանգնեմ ամուր, անկախ նրանից, թե որքան մարդասիրական գործոն կլինի կամ ինչքան թշնամական վերաբերմունք կլինի իմ հանդեպ տեղամասում: Եթե խախտում լինի, բողոք կներկայացնեմ: Եթե լինեն վախեցման փորձեր, դա նույնիսկ ավելի մեծ մոտիվացիա կլինի, որ մնամ ընտրատեղամասում և թույլ չտամ, որ ինձ վախեցնեն»:

Թաթիա Կոտաձե Կամավոր դիտորդ

«Չգիտեմ, թե ինչու, բայց մանկուց սիրել եմ քաղաքական գործընթացներին հետևել», - ասում է ևս մեկ կամավոր-դիտորդ Թաթիա Ափրիամաշվիլին։

«Իմ կարծիքով, այս տարի ամենակարևոր ընտրություններն են անցկացվում։ Դրանք կարող են վճռորոշ լինել մեր երկրի ժողովրդավարության համար։ Եթե կառավարությունը հաղթի, բոլոր արևմտյան դռները կփակվեն, զարգացման բոլոր ուղիները կկտրվեն, և այս երկրում ապագա սերնդի համար կյանքը շատ դժվար կլինի։ Իմ ընկերներից նույնպես լսել եմ, որ կլքեն երկիրը, և ես նույնպես մտածել եմ, որ այս երկրում կյանքն իմաստը կկորցնի, քանի որ մեր բոլոր իրավունքները, ազատ կամքի արտահայտումը կսահմանափակվեն, և ամեն ինչ կլինի այնպես, ինչպես կառավարությունն է ուզում։ Կամ բոլորս պետք է ենթարկվենք կառավարությանը, կամ մի քանիսին կձերբակալեն, իսկ մյուսներին կվռնդեն երկրից»։

Թաթիան մեկ օրով կգա Թբիլիսիից Ախալցիխե՝ ընտրական գործընթացը դիտարկելու համար։ Նա 19 տարեկան է և խորհրդարանական ընտրություններին կլինի հասարակական կազմակերպություն «Արդար ընտրություններ»-ի ներկայացուցիչ։

«Չեմ հասկանում, թե ինչպես կարելի է կողքից նայել, թե ինչպես են ուզում քո երկիրը տանել այնտեղ, որտեղից մենք հազիվ ենք դուրս եկել, որտեղ մեր նախնիների արյունն է թափվել՝ մեզ այնտեղից դուրս բերելու համար։ Երբ տեսնում եմ, թե ինչպես են փորձում խլել մեր ժողովրդավարությունը, ազատությունը, անկախությունը, եվրոպական ճանապարհը՝ ամեն ինչ անում են այնպես, որ այդ ամենը կորցնենք»։

Թաթիան ակտիվորեն մասնակցում էր այսպես կոչված «ռուսական օրենքի» դեմ բողոքի ակցիաներին։ Նա ընկերների հետ ամեն օր կանգնած էր Ռուսթավելու փողոցում և ընդդիմանում էր կառավարության կողմից մի անգամ մերժված և կրկին նախաձեռնված օրենքի ընդունմանը։

«Ինչ-որ պատճառով այս կառավարության ներկայացուցիչները կարծում են, որ մեր սերունդը կարդացածը ըմբռնել չի կարող: Ես ոչ մի կուսակցության չեմ լսել, ոչ մի ՀԿ-ի , պարզապես վեր կացա ու ինքս կարդացի օրենքը, հասկացա, թե ինչ խնդիրներ կառաջացնի։ Ես մեծացել եմ հասարակական կազմակերպությունում, շատ փոքր էի, երբ ոչ ֆորմալ կրթություն ստանալու համար գնացի։ Գիտեմ, թե ինչ կրթություն են տալիս, ինչքան բան են անում մեր երկրի ապագայի համար, ոչ մի կուսակցություն չէր կարող ինձ համոզել, որ այդ օրենքը լավն է կամ վատը, ես ինքս կարող էի ընկալել»։

Թաթիայի խոսքով՝ երիտասարդների դժգոհության պատճառը կառավարության նկատմամբ հիմնականում օրենքի ընդունումն է և բողոքի ակցիայի մասնակիցների նկատմամբ ուժի գործադրումը։ Բազմաթիվ ուսանողներ, որոնք մինչ այդ հետաքրքրված չէին քաղաքական հարցերով, գարնանային իրադարձությունների ազդեցությամբ որոշեցին ակտիվորեն մասնակցել ընտրությունների դիտարկման գործընթացին։

«Չէի կարող տանը նստել և հետևել, թե ինչպես են իմ ընկերներին, դասընկերներին, իմ հասակակիցներին փողոցում տարբեր մեթոդներով վնասում։ Ես չէի կարող այդ ամենին կողքից, հանգիստ հետևել։ Իմ հասակակիցները, ովքեր ինձ հետ միասին կանգնած էին բողոքի ցույցերին և ում հետ մենք միասին անցանք այդ երեք ամիսների դժվարությունները, հիմա մեծ մասամբ դիտորդներ են, քանի որ մենք բոլորս սեփական մաշկի վրա զգացինք, թե ինչպիսին է այս կառավարության ռեժիմը»,- ասում է Թաթիան։
Քաղաքացիները, ովքեր պատրաստ են հետևելու քվեարկության օրվան, գրանցվել են տարբեր կազմակերպություններում: Դիտորդական առաքելությունը «Իմ ձայնը Եվրոպական Միությանը» միավորում է 30 հասարակական կազմակերպություն, որոնք այս փուլում ստացել են 3 335 հայտ: «Արդար ընտրությունների» անունից քվեարկության գործընթացին կհետևի 1 500 անձ: Նրանց բոլորի մոտիվացիան նույնն է՝ պաշտպանել յուրաքանչյուր ընտրողի ձայնը։