საზოგადოება
როგორ ვუმკურნალოთ მორიელის ნაკბენს?
მორიელი უხერხემლოთა რიგის ობობასნაირთა კლასის წარმომადგენელია და ობობებსა და ტკიპებს ენათესავება.
მორიელის 500-ზე მეტი სახეობაა ცნობილი. ყველაზე დიდი მორიელი, იმპერატორი, რომელიც გვინეაშია გავრცელებული, სიგრძით 180 მმ-ს აღწევს, ყველაზე პატარას სიგრძე კი 13 მმ-ია. შეფერილობა ღია ყავისფერიდან შავამდე მერყეობს.
მორიელის სხეულის ძირითადი ნაწილი თავი და მკერდია. მუცელი დანაწევრებულია და ებმის ასევე დანაწევრებულ კუდს, რომელიც საოცრად მოქნილია და შეუძლია, მთელი სხეულის გასწვრივ მოიკეცოს. კუდის ბოლოზე მდებარეობს შხამიანი ჯირკვალი და ნესტარი, რომელსაც მორიელი თავდაცვისა და თავდასხმის დროს იყენებს. მორიელი მთელი დღე ფოთლებქვეშ ან ქვის ნაპრალებში იმალება, ღამით კი ნადირობს. ეს იმიტომ, რომ მისი მთავარი მსხვერპლი, ტარაკანა და ჭრიჭინა, ღამის ცხოვრებას ეწევიან.
დღისით მორიელი შესაძლოა ფეხსაცმელში ან ზურგჩანთაში დაიმალოს და ადამიანი სასიკვდილოდ დაკბინოს.
არსებობს მორიელის ორი ტიპის შხამი. პირველი ადამბლავებს და კლავს უხერხემლო ცხოველებს, ადამიანს კი არავითარ საფრთხეს არ უქადის, თუმცა ასეთი მორიელის ნაკბენი მეტად მტკივნეულია. მეორე ტიპის შხამი სასიკვდილოა. იგი ადამბლავებს გულის ნერვებსა და გულმკერდის კუნთებს, 7 წუთში კლავს ძაღლს და რამდენიმე საათში - ადამიანს. ამ შხამის მიმართ განსაკუთრებით მგრძნობიარენი არიან ბავშვები. ასეთი ტიპის შხამი რამდენიმე სახეობის მორიელს აქვს.
საბედნიეროდ, ისინი საქართველოში არ ბინადრობენ. საზოგადოდ, მორიელის შხამით სიკვდილის შემთხვევა საქა-რთველოში აღწერილი არ არის. თუ შხამიანი მორიელის მსხვერპლს დროულად გაუკეთდა შხამსა-წინააღმდეგო შრატი, გადარჩენის შანსი იზრდება. მორიელის ნაკბენი იწვევს მწვავე ტკივილს, რომელიც ზოგჯერ ნერვული ღეროს გასწვრივ ვრცელდება. ნაკბენი შეწითლებული და შეშუპებულია. ზოგჯერ ნაკბენის მიდამოში ჩნდება სეროზულ-სისხლიანი ბუშტუკები. ადგილობრივი სუსტი რეაქციის შემთხვევაში ზოგადი ინტოქსიკაცია შესაძლოა უფრო ძლიერი იყოს და პირიქით.
ზოგადი ინტო-ქსიკაციის ნიშნები განსაკუთრებით მკვეთრად აქვთ გამოხატული სკოლამდელი ასაკის ბავშვებს. ეს ნიშნებია საერთო სისუსტე, თავის ტკივილი, შემცივნება, ტკივილი გულის არეში, ქოშინი, გულის ფრიალი, ძილად მივარდნა, კიდურების კანკალი, ოფლიანობა, ნერწყვისა და ცრემლის დენა, ცხვირიდან ლორწოს უხვი გამოყოფა, ზოგჯერ - ბრონქოსპაზმი, სუნთქვის გაძნელება, ციანოზი, ტაქიკარდია და წნევის მატება, რომელიც ბრადიკარდიითა და ჰიპოტონიით იცვლება. შესაძლოა, მცირე ხნით ტემპერატურამაც მოიმატოს.
ინტოქსიკაცია კბენიდან 2-3 საათის შემდეგ ვლინდება და 24-36 საათს გრძელდება. ნაკბენის მიდამოში შეჰყავთ 1%-იანი ნოვოკაინის ხსნარი და ადებენ თბილ, ცხიმიან ნახვევს, რომელიც ტკივილს ამცირებს. ინტოქსიკაციას ამცირებს ატროპინის (0,1%-იან 0,5-1 მლ) და ერგოტამინის ერთდროული (და არა ცალ-ცალკე) შეყვანა კანქვეშ. ჩვენში სპეციფიკური შრატის გამოყენებას საჭიროდ არ მიიჩნევენ.
ასევე, წაიკითხეთ:
ასპინძაში ბავშვს მორიელმა უკბინა
მორიელის 500-ზე მეტი სახეობაა ცნობილი. ყველაზე დიდი მორიელი, იმპერატორი, რომელიც გვინეაშია გავრცელებული, სიგრძით 180 მმ-ს აღწევს, ყველაზე პატარას სიგრძე კი 13 მმ-ია. შეფერილობა ღია ყავისფერიდან შავამდე მერყეობს.
მორიელის სხეულის ძირითადი ნაწილი თავი და მკერდია. მუცელი დანაწევრებულია და ებმის ასევე დანაწევრებულ კუდს, რომელიც საოცრად მოქნილია და შეუძლია, მთელი სხეულის გასწვრივ მოიკეცოს. კუდის ბოლოზე მდებარეობს შხამიანი ჯირკვალი და ნესტარი, რომელსაც მორიელი თავდაცვისა და თავდასხმის დროს იყენებს. მორიელი მთელი დღე ფოთლებქვეშ ან ქვის ნაპრალებში იმალება, ღამით კი ნადირობს. ეს იმიტომ, რომ მისი მთავარი მსხვერპლი, ტარაკანა და ჭრიჭინა, ღამის ცხოვრებას ეწევიან.
დღისით მორიელი შესაძლოა ფეხსაცმელში ან ზურგჩანთაში დაიმალოს და ადამიანი სასიკვდილოდ დაკბინოს.
არსებობს მორიელის ორი ტიპის შხამი. პირველი ადამბლავებს და კლავს უხერხემლო ცხოველებს, ადამიანს კი არავითარ საფრთხეს არ უქადის, თუმცა ასეთი მორიელის ნაკბენი მეტად მტკივნეულია. მეორე ტიპის შხამი სასიკვდილოა. იგი ადამბლავებს გულის ნერვებსა და გულმკერდის კუნთებს, 7 წუთში კლავს ძაღლს და რამდენიმე საათში - ადამიანს. ამ შხამის მიმართ განსაკუთრებით მგრძნობიარენი არიან ბავშვები. ასეთი ტიპის შხამი რამდენიმე სახეობის მორიელს აქვს.
საბედნიეროდ, ისინი საქართველოში არ ბინადრობენ. საზოგადოდ, მორიელის შხამით სიკვდილის შემთხვევა საქა-რთველოში აღწერილი არ არის. თუ შხამიანი მორიელის მსხვერპლს დროულად გაუკეთდა შხამსა-წინააღმდეგო შრატი, გადარჩენის შანსი იზრდება. მორიელის ნაკბენი იწვევს მწვავე ტკივილს, რომელიც ზოგჯერ ნერვული ღეროს გასწვრივ ვრცელდება. ნაკბენი შეწითლებული და შეშუპებულია. ზოგჯერ ნაკბენის მიდამოში ჩნდება სეროზულ-სისხლიანი ბუშტუკები. ადგილობრივი სუსტი რეაქციის შემთხვევაში ზოგადი ინტოქსიკაცია შესაძლოა უფრო ძლიერი იყოს და პირიქით.
ზოგადი ინტო-ქსიკაციის ნიშნები განსაკუთრებით მკვეთრად აქვთ გამოხატული სკოლამდელი ასაკის ბავშვებს. ეს ნიშნებია საერთო სისუსტე, თავის ტკივილი, შემცივნება, ტკივილი გულის არეში, ქოშინი, გულის ფრიალი, ძილად მივარდნა, კიდურების კანკალი, ოფლიანობა, ნერწყვისა და ცრემლის დენა, ცხვირიდან ლორწოს უხვი გამოყოფა, ზოგჯერ - ბრონქოსპაზმი, სუნთქვის გაძნელება, ციანოზი, ტაქიკარდია და წნევის მატება, რომელიც ბრადიკარდიითა და ჰიპოტონიით იცვლება. შესაძლოა, მცირე ხნით ტემპერატურამაც მოიმატოს.
ინტოქსიკაცია კბენიდან 2-3 საათის შემდეგ ვლინდება და 24-36 საათს გრძელდება. ნაკბენის მიდამოში შეჰყავთ 1%-იანი ნოვოკაინის ხსნარი და ადებენ თბილ, ცხიმიან ნახვევს, რომელიც ტკივილს ამცირებს. ინტოქსიკაციას ამცირებს ატროპინის (0,1%-იან 0,5-1 მლ) და ერგოტამინის ერთდროული (და არა ცალ-ცალკე) შეყვანა კანქვეშ. ჩვენში სპეციფიკური შრატის გამოყენებას საჭიროდ არ მიიჩნევენ.
ასევე, წაიკითხეთ:
ასპინძაში ბავშვს მორიელმა უკბინა
Նույն թեմայով
Հայտնի..
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Եղանակի տեսություն
Փոխարժեք
AMD
1000
7.0700
EUR
1
3.0177
RUB
100
2.8748
TRY
1
0.0799
USD
1
2.7354
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
