ეკონომიკა
ეროვნული ბანკი - ნახევარ მილიონამდე მსესხებელს შემოსავალი საერთოდ არ უფიქსირდება
ბოლო წლებში დაკრედიტების მთლიან მოცულობაში ფიზიკური პირების სესხების წილი გაზრდილია, რაც მოსახლეობის ჭარბვალიანობის რისკებს
პოტენციურად ზრდის, – ამის შესახებ ეროვნული ბანკის 2017 წლის ანგარიშშია აღნიშნული.
ამ კუთხით არსებული მდგომარეობის შესასწავლად, ეროვნულმა ბანკმა კომერციული ბანკებისა და ხუთი მსხვილი მიკროსაფინანსო ორგანიზაციიდან ინდივიდუალურ მსესხებლებზე მიკრო მონაცემები მოაგროვა, ასევე მსესხებლების შემოსავლები და საკრედიტო ისტორია შეისწავალა.
კვლევის შედეგად გამოიკვეთა, რომ ხშირ შემთხვევაში, სესხები გაიცემა ისე, რომ არ ხდება მსესხებლის გადახდისუნარიანობის შესწავლა. ნახევარ მილიონამდე მსესხებელს კი, საერთოდ არ უფიქსირდება დასაქმებით ან სხვა ფორმით მიღებული შემოსავალი და ასეთი მსესხებლების 45 პროცენტს ვალდებულებებზე მიმდინარე ვადაგადაცილება აქვს. მსგავსი სესხები კი, უმეტესად მცირე მოცულობისაა.
ანგარიშის თანახმად, რაოდენობრივად მსესხებლების უმეტეს ნაწილს 2 500 ლარამდე სესხი აქვს, მაგრამ კრედიტორების ჯამურ პორტფელს ძირითადად 2 500 ლარზე მეტი მოცულობის სესხები ქმნის. კრიტიკულად მაღალი ვადაგადაცილებები კი, სწორედ მცირე თანხებშია და ვადაგადაცილებები მსესხებლების დიდ ნაწილს ეხება.
ამასთან, ეროვნული ბანკის ინფორმაციით, კონკურენცია და ზრდის სურვილი ცალკეულ საკრედიტო ინსტიტუტებს უბიძგებს გასცენ იმაზე მეტი სესხი, მათ შორის მაღალშემოსავლიან მსესხებლებზეც, ვიდრე კლიენტს შეუძლია მოემსახუროს ფინანსური სიძნელეების გარეშე. შესაბამისად, ბანკი სათანადო ზომების დროულად მიღების აუცილებლობაზე მიუთითებს.
ანალიზიდან გამოიკვეთა, რომ მცირე მოცულობის სესხები კონცენტრირებულია დაბალშემოსავლიან და დაბალგადახდისუნარიან მოსახლეობაზე. როგორც ეროვნული ბანკი განმარტავს, ამ მსესხებლების ვალის ტვირთის ზრდის გამომწვევი ძირითადი მიზეზი ბოლო წლებში არარეგულირებადი კრედიტორებისა და კრედიტის მიწოდების დაბალხარჯიანი არხების მომრავლება იყო, ასევე მიწოდების არხების გაფართოებას ხელი შეუწყო ფინანსური ტექნოლოგიების განვითარებამ.
ასევე, როგორც ბანკი გასული წლის ანგარიშში მიუთითებს, ბოლო პერიოდში, საქართველოში ზედმეტად გაიზარდა დამოკიდებულება სამომხმარებლო სესხებზე, რაც აგრესიული მარკეტინგით და ასეთი სესხების მარტივად აღების შესაძლებლობებით არის გამოწვეული. ამ ფონზე კი, მნიშვნელოვანია ადეკვატური ღონისძიებების სწრაფად განხორციელება, რომ არ მოხდეს ჭარბვალიანობის პრობლემების გაღრმავება. აქვე ეროვნული ბანკი რეგულაციების რადიკალურად გამკაცრების შემთხვევაში, დაკრედიტების ჩრდილოვან ფინანსურ სექტორში გადანაცვლების საფრთხეზე მიუთითებს.
ეროვნული ბანკის შეფასებით, მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნულ რეგულაციას მოკლევადიან პერიოდში შეიძლება ჰქონდეს მცირე უარყოფითი გავლენა, გრძელვადიან პერიოდში მისი შედეგი ცალსახად პოზიტიურია“, – ნათქვამია ეროვნული ბანკის წლიურ, 2017 წლის ანგარიშში, რომელსაც დღეს პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტზე განიხილავენ.
პოტენციურად ზრდის, – ამის შესახებ ეროვნული ბანკის 2017 წლის ანგარიშშია აღნიშნული.
ამ კუთხით არსებული მდგომარეობის შესასწავლად, ეროვნულმა ბანკმა კომერციული ბანკებისა და ხუთი მსხვილი მიკროსაფინანსო ორგანიზაციიდან ინდივიდუალურ მსესხებლებზე მიკრო მონაცემები მოაგროვა, ასევე მსესხებლების შემოსავლები და საკრედიტო ისტორია შეისწავალა.
კვლევის შედეგად გამოიკვეთა, რომ ხშირ შემთხვევაში, სესხები გაიცემა ისე, რომ არ ხდება მსესხებლის გადახდისუნარიანობის შესწავლა. ნახევარ მილიონამდე მსესხებელს კი, საერთოდ არ უფიქსირდება დასაქმებით ან სხვა ფორმით მიღებული შემოსავალი და ასეთი მსესხებლების 45 პროცენტს ვალდებულებებზე მიმდინარე ვადაგადაცილება აქვს. მსგავსი სესხები კი, უმეტესად მცირე მოცულობისაა.
ანგარიშის თანახმად, რაოდენობრივად მსესხებლების უმეტეს ნაწილს 2 500 ლარამდე სესხი აქვს, მაგრამ კრედიტორების ჯამურ პორტფელს ძირითადად 2 500 ლარზე მეტი მოცულობის სესხები ქმნის. კრიტიკულად მაღალი ვადაგადაცილებები კი, სწორედ მცირე თანხებშია და ვადაგადაცილებები მსესხებლების დიდ ნაწილს ეხება.
ამასთან, ეროვნული ბანკის ინფორმაციით, კონკურენცია და ზრდის სურვილი ცალკეულ საკრედიტო ინსტიტუტებს უბიძგებს გასცენ იმაზე მეტი სესხი, მათ შორის მაღალშემოსავლიან მსესხებლებზეც, ვიდრე კლიენტს შეუძლია მოემსახუროს ფინანსური სიძნელეების გარეშე. შესაბამისად, ბანკი სათანადო ზომების დროულად მიღების აუცილებლობაზე მიუთითებს.
ანალიზიდან გამოიკვეთა, რომ მცირე მოცულობის სესხები კონცენტრირებულია დაბალშემოსავლიან და დაბალგადახდისუნარიან მოსახლეობაზე. როგორც ეროვნული ბანკი განმარტავს, ამ მსესხებლების ვალის ტვირთის ზრდის გამომწვევი ძირითადი მიზეზი ბოლო წლებში არარეგულირებადი კრედიტორებისა და კრედიტის მიწოდების დაბალხარჯიანი არხების მომრავლება იყო, ასევე მიწოდების არხების გაფართოებას ხელი შეუწყო ფინანსური ტექნოლოგიების განვითარებამ.
ასევე, როგორც ბანკი გასული წლის ანგარიშში მიუთითებს, ბოლო პერიოდში, საქართველოში ზედმეტად გაიზარდა დამოკიდებულება სამომხმარებლო სესხებზე, რაც აგრესიული მარკეტინგით და ასეთი სესხების მარტივად აღების შესაძლებლობებით არის გამოწვეული. ამ ფონზე კი, მნიშვნელოვანია ადეკვატური ღონისძიებების სწრაფად განხორციელება, რომ არ მოხდეს ჭარბვალიანობის პრობლემების გაღრმავება. აქვე ეროვნული ბანკი რეგულაციების რადიკალურად გამკაცრების შემთხვევაში, დაკრედიტების ჩრდილოვან ფინანსურ სექტორში გადანაცვლების საფრთხეზე მიუთითებს.
ეროვნული ბანკის შეფასებით, მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნულ რეგულაციას მოკლევადიან პერიოდში შეიძლება ჰქონდეს მცირე უარყოფითი გავლენა, გრძელვადიან პერიოდში მისი შედეგი ცალსახად პოზიტიურია“, – ნათქვამია ეროვნული ბანკის წლიურ, 2017 წლის ანგარიშში, რომელსაც დღეს პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტზე განიხილავენ.
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
ხალხის აზრით
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
-1
°C
ახალქალაქი
-6
°C
ასპინძა
0
°C
ადიგენი
6
°C
ბორჯომი
-1
°C
თბილისი
1
°C
აბასთუმანი
-5
°C
ბაკურიანი
-7
°C
ნინოწმინდა
-6
°C
ვალუტა
AMD
1000
7.0842
EUR
1
2.9145
RUB
100
2.9880
TRY
1
0.0778
USD
1
2.8089
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
