ნიადაგის ტიპები, კულტურათა დაავადებების გამომწვევ მიზეზები და მისი თავიდან აცილების გზები – რა მდგომარეობაა სამცხე–ჯავახეთში? რამდენად სწორად ატარებენ ფერმერები აგრო–ღონისძიებებს? აუცილებელია თუ არა ნიადაგის გამოკვლევა? რა ჯდება მიწის ანალიზი და რა პრობლემებზე საუბრობენ ფერმერები? – სპეციალისტების კონსულტაციები სოფლის მაცხოვრებლებს.
სოფელ სხვილისის მკვიდრმა ლევან სარქისიანმა, საკუთარი მიწის ნაკვეთი უკვე დაამუშავა და აპრილის თვეში კარტოფილის დათესვას დაიწყებს. ფერმერი ამბობს, რომ უკვე მრავალი წელია ამ ადგილზე ერთიდაიგივე ჯიშის კარტოფილს თესავს. მას სხვა ალტერნატიული ნაკვეთი არ აქვს, რათა კულტურათა მონაცვლეობა მოახდინოს. გარდა ამისა არც ნიადაგის მდგომარეობას ამოწმებს, ამის მიზეზად კი ლაბორატორიებში გამოკვლევისთვის დაწესებულ მაღალ ფასებს ასახელებს.
ლევან სარქისიანის მსგავსად, კულტურათა მონაცვლეობას სხვილისის არც სხვა მაცხოვრებლები ახდენენ. ამბობენ, რომ სხვა კულტურა ნაკვეთში დასათესად, შესაძლოა ხუთ ან ექვს წელიწადში ერთხელ შეიტანონ. ნიადაგის კვლევასა და კონტროლთან დაკავშირებით კი ფინანსური პრობლემების გარდა, სხვა მიზეზებსაც ასახელებენ. ფერმერთა უმეტესობა ირწმუნება, რომ არ იცის, სად და როგორ ხდება ნიადაგის გამოკვლევა.
ახალცხის გასასვლელში მდებარე შპს „მექანიზატორთან“ არსებული საინფორმაციო–საკონსულტაციო ცენტრი ნიადაგს 2012 წლის მაისიდან იკვლევს. ლაბორატორიაში მიწა ხუთ კომპონენტზე მოწმდება. ფერმერთა მოსაზიდად, თავდაპირველად ნიადაგის გამოკვლეევა უფასო იყო, შემდეგ კი პროცედურების ჩატარება 15 ლარი გახდა. დღეისათვის იგივე 5 კომპონენტის გამოკვლევას ცენტრი ფერმერს 50 ლარად სთავაზობს. ლაბორატორიაში აცხადებენ, რომ სოფლის მაცხოვრებლები სამცხე–ჯავახეთის ყველა მუნიციპალიტეტიდან აკითხავენ. მათი აქტივობა წელიწადში, დაახლოებით 80 მომხმარებელს შეადგენს.
ნიადაგის სამ კომპონენტს სრულიად უასყიდლოდ იკვლევს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სამცხე–ჯავახეთის რეგიონული სამმართველო. შესამოწმებლად შესაბამისი მასალის სამმართველოში მიტანა ნებისმიერ მსურველს შეუძლია. გარდა ამისა თანამშრომლები სოფლებში თავადაც გადიან და სოციალურად დაუცველთათვის ნიადაგიდან საანალიზო მასალის აღებას ადგილზევე ახდენენ. სამმართველოში განმარტავენ, რომ აღნიშნული ღონისძიების მთავარ მიზანს ნიადაგის კვლევის კულტურის დანერგვა წარმოადგენს. სამმართველოს მთავარი სპეციალისტის თქმით, რეგიონში დაავადებული ნიადაგის შემხვევები ფიქსირდება, იქიდან გამომდინარე, რომ აგრო ღონისძიებების გატარება არასწორად ხდება.
ნიადაგში რომ ყოველწლიურად კულტურათა მონაცვლეობა აუცილებელია, ამაზე ახალციხის სასოფლო–საკონსულტაციო სამსახურის წარმომადგენლებიც საუბრობენ. ნუგზარ კაველიძის თქმით, ყოველ წელს ერთი და იგივე კულტურის დათესვა, ნიადაგს ყველა სასარგებლო ვიტამინს აცლის და გამოუსადეგარი ხდება, რაც პროდუქტის მოსავლიანობაზე უარყოფითად აისახება. გარდა ამისა, ნიადაგში სხვადსხვა სოკოვანი დაავადება ჩნდება, რაც შემდეგ ჯანსაღი პროდუქტის მიღებას ამცირებს.
სოფლის მეურნეობაში მომუშავე არასამთავრობო და სამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები და ექსპერტები ფერმერებს, ერთიდაგივე ნაკვეთზე, ყოველწლიურად ახალი კულტურების დათესვას ურჩევენ, რაც მის მოსავლიანობაზეც დადებითად აისახება, ნიადაგის დაავადეებების თავიდან აცილებაც შესაძლებელი გახდება და პროდუქტსაც სუფთას და ნატურალურს მივიღებთ. თუმცა ექსპერტები ამბობენ, რომ დღეს რეალური სურათი უარყოფითია, მათ რჩევებს მხოლოდ ის ფერმერები ითვალისწინებენ, რომელთაც თავიანთი საქმიანობის სერიოზულ ბიზნესად გადაქცევა სურთ.
