Ընտրություններ
«Լավի ակնկալիքով ենք» – նախընտրական տրամադրությունը Ախալցիխեի գյուղերում
Մի օրից խորհրդարանական ընտրություններն են։ Թե ինչ որոշում կընդունի յուրաքանչյուր ընտրող՝ մնալով միայնակ քվեաթերթիկի առաջ, սրանից է կախված երկրում կարևոր իրադարձությունների զարգացումը։ Ախալցիխեի երեք գյուղի բնակիչներին հարցրեցինք, թե ինչ գիտեն էլեկտրոնային ընտրությունների մասին, ինչ ընտրական սուբյեկտների են ճանաչում, ինչ են մտածում երկրում ստեղծված իրավիճակի մասին և ինչ փոփոխություններ են ցանկանում իրենց համայնքում։
«Հայրենիքն անբարենպաստ վիճակում է, ինչ անենք, ինչպես օգնություն ցույց տանք։ Իմ երկիրը դատարկվում է», - ցավով ասում է Վերին Սխվիլիսի գյուղի բնակիչ Մուրման Պապիձեն։ Նա 70 տարեկան է և, իր խոսքով, հետևում է երկրում ընթացող իրադարձություններին ու քաջատեղյակ է քաղաքական գործընթացներին։ Տնտեսական և սոցիալական խնդիրների հետ միասին, որպես հիմնական մարտահրավեր նա նշում է արտագաղթը։
«Գյուղերը դատարկվում են, գրեթե ողջ Վրաստանը։ Ածղուրիում մի աղջիկ մահացավ, և մեր գյուղից իմ որդին ու մի քանի տղաներ գնացին, որ գերեզման փորեն»։
Բնակչությունից դատարկված գյուղերում շատ են նաև ենթակառուցվածքային խնդիրները։ Մուրման Պապիձեի խոսքով՝ հենց կյանքի ծանր պայմաններից խուսափելով են երիտասարդները մեկնում քաղաքներ կամ արտասահման։
«Քանի՞ խնդիր նշեմ։ Մեր գյուղը հարևան՝ վերևի գյուղին չի միանում, որովհետև ճանապարհը գրավել են որպես գյուղատնտեսական հող։ Երեք մեքենա ընկել է ճանապարհից։ Մունիցիպալիտետին գրեցի, պատասխանեցին, որ այստեղ նախկինում ճանապարհ չի եղել։ Քանի՞ անգամ բողոքեմ։ Գյուղի ողջ բնակչությունը դրանից օգտվում էր։ Ոռոգման ջրի պոմպը չի գործում, ողջ ամառ խոստանում էին, որ կբերեն։ Երկու տարի առաջ քանդեցին և թողեցին, դաշտերը չենք կարողանում ոռոգել, մեզ ուշադրություն չեն դարձնում», - խնդիրների ցուցակն անվերջ է։
Մուրման Պապիձեն ասում է, որ ընտրական տեղամաս անպայման ներկայանալու է։ Պատրաստվում է քվեարկել նաև նրա համագյուղացի Գիորգի Ռիբակովը։
«Մարդիկ լավի ակնկալիքով են, բայց առայժմ ոչ մի լավ բան չենք տեսնում։ Բարօրություն չէ ո՛չ ժողովրդի, ո՛չ գյուղացու համար։ Եթե 10 մարդ աշխատում է, 110-ը գործազուրկ է և դժվարության մեջ են նրանք, ովքեր աշխատանք չունեն։ Չորս կով ունեմ, ոմանց թվում է՝ միս ունեմ և լավ եմ ապրում, բայց մի կովին տասն անգամ չես կարող մորթել ու բաշխել։ Ամեն մի թոշակառու ինձնից լավ է ապրում։ Բերք եմ ստանում, բայց վաճառել չեմ կարողանում, ամեն ինչ շատ թանկ է՝ թե՛ վառելիքը, թե՛ տրանսպորտը»։
Վերին Սխվիլիսիում կարծում են, որ այս տարի ընտրություններին շատ ավելի մարդ կմասնակցի, քան նախորդ տարիներին։ Գյուղում դա այսպես են բացատրում.
«Մարդկանց մոբիլիզացումը դժգոհություն է առաջացրել։ Սկզբում, երբ իշխանության եկան, կարծես թե փոփոխություններ էին լինելու, բայց վերջին շրջանում միայն բռունցքներ ենք տեսնում։ Բռունցքը ցույց ենք տալիս նրան, ով խոստացել էր մեզ բարեկեցիկ կյանք։ 90%-ը, ով աշխատանք չունի, աջակցում է ընդդիմությանը, սա այն է, ինչ գյուղում լսում ենք և մարդկանցից իմանում», - ասում է Գիորգի Ռիբակովը։
Վերին Սխվիլիսիից երեք կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվում է Փոքր Պամաջ գյուղը, որտեղ բնակվում են էթնիկ հայեր։ Չնայած աշխատանքային հնարավորությունների պակասին, տղամարդիկ հաճախ սեզոնային աշխատանքների են մեկնում Ռուսաստան, սակայն տեղացիները խուսափում են բարձրաձայնել իրենց խնդիրների մասին։ Նրանք ասում են, որ իրենց մոտ ամեն ինչ կարգին է, կյանքից գոհ են և դժգոհելու պատճառ չեն տեսնում։
«Ամեն ինչ լավ է, ոչինչ փոխել չենք ուզում, խնդիրներ չունենք, թոշակը նորմալ է, ապրում ենք հանգիստ և ազատ։ Աշխատանք կա, հող էլ կա», - ասում է Վլադիմիր Մանուկյանը։
«Ո՞ւմ է պետք պատերազմը։ Միայն ագրեսորներին, ովքեր սրում են իրավիճակը մեր մեջ։ Օրինակ՝ երբ գալիս են գյուղեր և ասում, որ վատ ենք ապրում։ Իրականում լավ ենք ապրում։ Հայերն ու վրացիները լավ հարաբերություններ ունեն միմյանց հետ։ Շատ վրացի ընկերներ ունենք։ Լավ է, որ դպրոցներում վրացերեն են սովորեցնում։ Եթե մեր ժամանակ էլ ուսուցանեին, ես էլ կսովորեի։ Այն ժամանակ սովետական իշխանություն էր, և մենք վրացերեն չենք սովորել։ Հիմա իմ որդիները շատ լավ գիտեն, գրում և խոսում են ազատ», - ասում է 64-ամյա Իսկուհի Պապոյանը։
Մարիամ Բաբոյանը 20 տարեկան է և այս տարի առաջին անգամ կգնա ընտրատեղամաս։ Գիտի, որ քվեարկությունը լինելու է էլեկտրոնային եղանակով, սակայն ամբողջությամբ չի հասկանում, թե դա ինչ է նշանակում։
«Չգիտեմ՝ որքան կարևոր են այս ընտրությունները, կամ ինչ նորություն կա։ Լսել ենք, որ պետք է լինի համակարգչով»։
Փոխարենը նա գիտի, թե ինչ խնդիրներ են հուզում իր գյուղի բնակչությանը։
«Գյուղում ջրի խնդիր կա, ջրանցքները փլուզվում են, ջուրը պղտորվում է, ամեն տարի նորոգում են, բայց քիչ-քիչ, և ջուրը գարնանը միշտ կտրվում է։ Ջուրը քիչ է, ջրի խնդիր կա, նաև՝ լեռնային ճանապարհի»։
Գյուղում ասում են, որ ընտրությունների համար առանձնապես չեն անհանգստանում։ Փոքր Պամաջում բերքն են հավաքում, որպեսզի հասցնեն ձմռանից առաջ տեղավորել կարտոֆիլի և այլ բանջարերղենի տոննաները՝ վաճառքի պատրաստելու համար։ Ամենօրյա աշխատանքներին ավելանում է նաև այն, որ չեն կարողանում հետևել վրացալեզու հեռուստաալիքներին, ուստի քիչ բան գիտեն ընտրական սուբյեկտների մասին։ Ասում են, որ պետք է աջակցեն իշխող կուսակցությանը, քանի որ գլխավոր խոստումը խաղաղությունն է։
«Ի՞նչ ընտրություններ, ի՞նչ ընտրություններ են։ Չգիտեմ, հոկտեմբերի 25-ին, թե 26-ին է», - ասում է Անժելա Բաբոյանը։
«Ընտրություննե՞ր։ 41 համա՞րն եք հարցնում։ Մյուսներին չգիտեմ ով են։ Էլեկտրոնայինն ինչ է նշանակում, չգիտեմ, երևի տեղում կբացատրեն», - ասում է Վլադիմիր Մանուկյանը։
Վալե քաղաքի Երկրորդ Շախտ թաղամասում բնակիչները չեն խուսափում իրենց խնդիրների մասին բարձրաձայնելուց։ Այստեղ չկա ո՛չ խմելու ջուր, ո՛չ կոյուղագիծ, ո՛չ բնական գազ, և ո՛չ էլ դեպի թաղամաս տանող ապահով ճանապարհ։ Գլխավոր խնդիրը վթարային վիճակում գտնվող տներն են, որոնք, ինչպես նշում են տեղացիները, սպառնալիք են իրենց կյանքի համար։
«Անհրաժեշտ է, որ տներն ամրացվեն, գազի մատակարարում լինի, ճանապարհն իսկապես սարսափելի վիճակում է։ Թող գան և տեսնեն, թե ինչ պայմաններում ենք ապրում։ Կառավարությունից սպասում ենք, որ աջակցություն ցուցաբերի։ Ամեն վայրկյան կարող է փլուզում լինել։ Այնքան վատ է, որ վախով ենք քնում։ Երբ քամի է լինում, շենքը բառացիորեն ցնցվում է։ Մի անգամ եկան, ասացին՝ կվերանորոգենք, բայց դրանից հետո ոչ ոք չի վերադարձել», - պատմում է Արութ Արութունյանը։
Բնակելի տուն «Երկրորդ Շախտում»
Երկրորդ Շախտ թաղամասի բնակիչները տարիներ շարունակ դիմում են տեղական իշխանություններին՝ իրենց օգնություն տրամադրելու և բազմաբնակարան շենքերի վերանորոգման համար։ Չնայած բազմիցս տրված խոստումներին, թաղամասում ոչինչ չի փոխվել, և մարդիկ դեռ ապրում են վթարային շենքերում։ Անկատար խոստումների և առկա բազմաթիվ խնդիրների ֆոնին, Երկրորդ Շախտի բնակիչները ասում են, որ ընտրությունների ժամանակ պատրաստվում են աջակցել իշխող կուսակցությանը։
«Ինչպես է անցկացվելու՝ էլեկտրոնային, թե ինչ, չգիտեմ։ Չգիտեմ նաև, թե ով է մասնակցում։ 12 տարում միայն տանիքն ու լույսն են նորոգել, ինչ էլ որ անեն, երախտապարտ կլինենք։ Ընտրություններին կրկին այս կառավարությանը կընտրենք։ Հիմա կառավարությունը 41 համարն է, և ուզում ենք, որ նորից նրանք լինեն», - ասում է Հարութ Հարութունյանը և ցույց տալիս երկհարկանի, վթարային շենքը, որտեղ, ինչպես նշում են տեղացիները, ապրելն պարզապես անհնար է։
2024 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին Սամցխե-Ջավախեթիում գրանցված է 143 587 ընտրող, որոնցից 33 535-ը՝ Ախալցիխեի մունիցիպալիտետում։ Տարածաշրջանում ստեղծված 188 ընտրատեղամասերից 113-ում ընտրությունները կանցկացվեն էլեկտրոնային եղանակով, իսկ 75-ում՝ ավանդական մեթոդով։
«Հայրենիքն անբարենպաստ վիճակում է, ինչ անենք, ինչպես օգնություն ցույց տանք։ Իմ երկիրը դատարկվում է», - ցավով ասում է Վերին Սխվիլիսի գյուղի բնակիչ Մուրման Պապիձեն։ Նա 70 տարեկան է և, իր խոսքով, հետևում է երկրում ընթացող իրադարձություններին ու քաջատեղյակ է քաղաքական գործընթացներին։ Տնտեսական և սոցիալական խնդիրների հետ միասին, որպես հիմնական մարտահրավեր նա նշում է արտագաղթը։
«Գյուղերը դատարկվում են, գրեթե ողջ Վրաստանը։ Ածղուրիում մի աղջիկ մահացավ, և մեր գյուղից իմ որդին ու մի քանի տղաներ գնացին, որ գերեզման փորեն»։
Բնակչությունից դատարկված գյուղերում շատ են նաև ենթակառուցվածքային խնդիրները։ Մուրման Պապիձեի խոսքով՝ հենց կյանքի ծանր պայմաններից խուսափելով են երիտասարդները մեկնում քաղաքներ կամ արտասահման։
«Քանի՞ խնդիր նշեմ։ Մեր գյուղը հարևան՝ վերևի գյուղին չի միանում, որովհետև ճանապարհը գրավել են որպես գյուղատնտեսական հող։ Երեք մեքենա ընկել է ճանապարհից։ Մունիցիպալիտետին գրեցի, պատասխանեցին, որ այստեղ նախկինում ճանապարհ չի եղել։ Քանի՞ անգամ բողոքեմ։ Գյուղի ողջ բնակչությունը դրանից օգտվում էր։ Ոռոգման ջրի պոմպը չի գործում, ողջ ամառ խոստանում էին, որ կբերեն։ Երկու տարի առաջ քանդեցին և թողեցին, դաշտերը չենք կարողանում ոռոգել, մեզ ուշադրություն չեն դարձնում», - խնդիրների ցուցակն անվերջ է։
Մուրման Պապիձեն ասում է, որ ընտրական տեղամաս անպայման ներկայանալու է։ Պատրաստվում է քվեարկել նաև նրա համագյուղացի Գիորգի Ռիբակովը։
«Մարդիկ լավի ակնկալիքով են, բայց առայժմ ոչ մի լավ բան չենք տեսնում։ Բարօրություն չէ ո՛չ ժողովրդի, ո՛չ գյուղացու համար։ Եթե 10 մարդ աշխատում է, 110-ը գործազուրկ է և դժվարության մեջ են նրանք, ովքեր աշխատանք չունեն։ Չորս կով ունեմ, ոմանց թվում է՝ միս ունեմ և լավ եմ ապրում, բայց մի կովին տասն անգամ չես կարող մորթել ու բաշխել։ Ամեն մի թոշակառու ինձնից լավ է ապրում։ Բերք եմ ստանում, բայց վաճառել չեմ կարողանում, ամեն ինչ շատ թանկ է՝ թե՛ վառելիքը, թե՛ տրանսպորտը»։
Վերին Սխվիլիսիում կարծում են, որ այս տարի ընտրություններին շատ ավելի մարդ կմասնակցի, քան նախորդ տարիներին։ Գյուղում դա այսպես են բացատրում.
«Մարդկանց մոբիլիզացումը դժգոհություն է առաջացրել։ Սկզբում, երբ իշխանության եկան, կարծես թե փոփոխություններ էին լինելու, բայց վերջին շրջանում միայն բռունցքներ ենք տեսնում։ Բռունցքը ցույց ենք տալիս նրան, ով խոստացել էր մեզ բարեկեցիկ կյանք։ 90%-ը, ով աշխատանք չունի, աջակցում է ընդդիմությանը, սա այն է, ինչ գյուղում լսում ենք և մարդկանցից իմանում», - ասում է Գիորգի Ռիբակովը։
Վերին Սխվիլիսիից երեք կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվում է Փոքր Պամաջ գյուղը, որտեղ բնակվում են էթնիկ հայեր։ Չնայած աշխատանքային հնարավորությունների պակասին, տղամարդիկ հաճախ սեզոնային աշխատանքների են մեկնում Ռուսաստան, սակայն տեղացիները խուսափում են բարձրաձայնել իրենց խնդիրների մասին։ Նրանք ասում են, որ իրենց մոտ ամեն ինչ կարգին է, կյանքից գոհ են և դժգոհելու պատճառ չեն տեսնում։
«Ամեն ինչ լավ է, ոչինչ փոխել չենք ուզում, խնդիրներ չունենք, թոշակը նորմալ է, ապրում ենք հանգիստ և ազատ։ Աշխատանք կա, հող էլ կա», - ասում է Վլադիմիր Մանուկյանը։
«Ո՞ւմ է պետք պատերազմը։ Միայն ագրեսորներին, ովքեր սրում են իրավիճակը մեր մեջ։ Օրինակ՝ երբ գալիս են գյուղեր և ասում, որ վատ ենք ապրում։ Իրականում լավ ենք ապրում։ Հայերն ու վրացիները լավ հարաբերություններ ունեն միմյանց հետ։ Շատ վրացի ընկերներ ունենք։ Լավ է, որ դպրոցներում վրացերեն են սովորեցնում։ Եթե մեր ժամանակ էլ ուսուցանեին, ես էլ կսովորեի։ Այն ժամանակ սովետական իշխանություն էր, և մենք վրացերեն չենք սովորել։ Հիմա իմ որդիները շատ լավ գիտեն, գրում և խոսում են ազատ», - ասում է 64-ամյա Իսկուհի Պապոյանը։
Մարիամ Բաբոյանը 20 տարեկան է և այս տարի առաջին անգամ կգնա ընտրատեղամաս։ Գիտի, որ քվեարկությունը լինելու է էլեկտրոնային եղանակով, սակայն ամբողջությամբ չի հասկանում, թե դա ինչ է նշանակում։
«Չգիտեմ՝ որքան կարևոր են այս ընտրությունները, կամ ինչ նորություն կա։ Լսել ենք, որ պետք է լինի համակարգչով»։
Փոխարենը նա գիտի, թե ինչ խնդիրներ են հուզում իր գյուղի բնակչությանը։
«Գյուղում ջրի խնդիր կա, ջրանցքները փլուզվում են, ջուրը պղտորվում է, ամեն տարի նորոգում են, բայց քիչ-քիչ, և ջուրը գարնանը միշտ կտրվում է։ Ջուրը քիչ է, ջրի խնդիր կա, նաև՝ լեռնային ճանապարհի»։
Գյուղում ասում են, որ ընտրությունների համար առանձնապես չեն անհանգստանում։ Փոքր Պամաջում բերքն են հավաքում, որպեսզի հասցնեն ձմռանից առաջ տեղավորել կարտոֆիլի և այլ բանջարերղենի տոննաները՝ վաճառքի պատրաստելու համար։ Ամենօրյա աշխատանքներին ավելանում է նաև այն, որ չեն կարողանում հետևել վրացալեզու հեռուստաալիքներին, ուստի քիչ բան գիտեն ընտրական սուբյեկտների մասին։ Ասում են, որ պետք է աջակցեն իշխող կուսակցությանը, քանի որ գլխավոր խոստումը խաղաղությունն է։
«Ի՞նչ ընտրություններ, ի՞նչ ընտրություններ են։ Չգիտեմ, հոկտեմբերի 25-ին, թե 26-ին է», - ասում է Անժելա Բաբոյանը։
«Ընտրություննե՞ր։ 41 համա՞րն եք հարցնում։ Մյուսներին չգիտեմ ով են։ Էլեկտրոնայինն ինչ է նշանակում, չգիտեմ, երևի տեղում կբացատրեն», - ասում է Վլադիմիր Մանուկյանը։
Վալե քաղաքի Երկրորդ Շախտ թաղամասում բնակիչները չեն խուսափում իրենց խնդիրների մասին բարձրաձայնելուց։ Այստեղ չկա ո՛չ խմելու ջուր, ո՛չ կոյուղագիծ, ո՛չ բնական գազ, և ո՛չ էլ դեպի թաղամաս տանող ապահով ճանապարհ։ Գլխավոր խնդիրը վթարային վիճակում գտնվող տներն են, որոնք, ինչպես նշում են տեղացիները, սպառնալիք են իրենց կյանքի համար։
«Անհրաժեշտ է, որ տներն ամրացվեն, գազի մատակարարում լինի, ճանապարհն իսկապես սարսափելի վիճակում է։ Թող գան և տեսնեն, թե ինչ պայմաններում ենք ապրում։ Կառավարությունից սպասում ենք, որ աջակցություն ցուցաբերի։ Ամեն վայրկյան կարող է փլուզում լինել։ Այնքան վատ է, որ վախով ենք քնում։ Երբ քամի է լինում, շենքը բառացիորեն ցնցվում է։ Մի անգամ եկան, ասացին՝ կվերանորոգենք, բայց դրանից հետո ոչ ոք չի վերադարձել», - պատմում է Արութ Արութունյանը։
Բնակելի տուն «Երկրորդ Շախտում»Երկրորդ Շախտ թաղամասի բնակիչները տարիներ շարունակ դիմում են տեղական իշխանություններին՝ իրենց օգնություն տրամադրելու և բազմաբնակարան շենքերի վերանորոգման համար։ Չնայած բազմիցս տրված խոստումներին, թաղամասում ոչինչ չի փոխվել, և մարդիկ դեռ ապրում են վթարային շենքերում։ Անկատար խոստումների և առկա բազմաթիվ խնդիրների ֆոնին, Երկրորդ Շախտի բնակիչները ասում են, որ ընտրությունների ժամանակ պատրաստվում են աջակցել իշխող կուսակցությանը։
«Ինչպես է անցկացվելու՝ էլեկտրոնային, թե ինչ, չգիտեմ։ Չգիտեմ նաև, թե ով է մասնակցում։ 12 տարում միայն տանիքն ու լույսն են նորոգել, ինչ էլ որ անեն, երախտապարտ կլինենք։ Ընտրություններին կրկին այս կառավարությանը կընտրենք։ Հիմա կառավարությունը 41 համարն է, և ուզում ենք, որ նորից նրանք լինեն», - ասում է Հարութ Հարութունյանը և ցույց տալիս երկհարկանի, վթարային շենքը, որտեղ, ինչպես նշում են տեղացիները, ապրելն պարզապես անհնար է։
2024 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին Սամցխե-Ջավախեթիում գրանցված է 143 587 ընտրող, որոնցից 33 535-ը՝ Ախալցիխեի մունիցիպալիտետում։ Տարածաշրջանում ստեղծված 188 ընտրատեղամասերից 113-ում ընտրությունները կանցկացվեն էլեկտրոնային եղանակով, իսկ 75-ում՝ ավանդական մեթոդով։
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
12:37 / 24.10.2024
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
საინფორმაციო გამოშვება
რეგიონი
ამინდი
ახალციხე
6
°C
ახალქალაქი
1
°C
ასპინძა
6
°C
ადიგენი
13
°C
ბორჯომი
7
°C
თბილისი
11
°C
აბასთუმანი
3
°C
ბაკურიანი
1
°C
ნინოწმინდა
1
°C
ვალუტა
AMD
1000
7.0188
EUR
1
2.9442
RUB
100
2.8191
TRY
1
0.0793
USD
1
2.7198
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
