საქართველო ევროპაშია და ჩვენ ისევ წივას ვწვავთ - პატარა სამსარის მოსახლეობა

სოფლის ამბები

28.10.2020

ახალქალაქიდან, დაახლოებით 20 კმ-ში, სოფელი პატარა სამსარი მდებარეობს. ადგილობრივები მძიმე სოციალური და ეკონომიკური მდგომარეობის გამო ჩივიან. ამბობენ, რომ ხელისუფლებას ისინი მხოლოდ წინასაარჩევნოდ ახსენდება. წლები კი წივით გათბობაში გადის.

პატარა სამსარის მოსახლეობას თუ ვკითხავთ სოფლის უმთავრეს პრობლემებზე, ძირითადად ბუნებრივი აირის, სასმელი წყლისა და ნორმალური საავტომობილო გზის უქონლობას დაასახელებენ. სოფელში ამჟამად 77 კომლი ცხოვრობს. ადგილობრივების მტკიცებით, ჯერ კიდევ 2000 წლამდე, სოფელში 200-ზე მეტი ოჯახი ცხოვრობდა, თუმცა მძიმე პირობების გამო პატარა სამსარს უმრავლესობა ტოვებს.

,,გაზი მეზობელ სოფლებში - იხტილასა და მერენიაში არის, მაგრამ დიდ და პატარა სამსარში არ გვაქვს. არადა ამ სოფლებს შორის სხვაობა მხოლოდ 6 კმ-ია. წელს კარტოფილიც დაგვისეტყვა, მაგრამ ყურადღება არავინ მოგვაქცია, ჩვენ მთის ძირში ვცხოვრობთ, უფრო სწორედ ვარსებობთ, ამას ცხოვრება არ ჰქვია"- ამბობს რომან ავაგიანი.

გზა და გაზი ჩვენ არ გვაქვს, თავს ნაკელით ვირჩენთ, ცივილიზებულად რატომ არ უნდა ვცხოვრობდეთ? - აცხადებენ ადგილობრივები და ხელისუფლების უყურადღებობაზე ჩივიან. 2014 წლის აღწერის მიხედვით, სოფელში 365 ადამიანი ცხოვრობს. პატარა სამსარი მთა სამსარის დასავლეთით, ზღვის დონიდან 2010 მეტრზე მდებარეობს.

,,21-ე საუკუნეში, ქალაქში 600-700 ლარის გაზით თბებიან, სამსარში, კი სადაც ზამთარი რვა თვე მაინც გრძელდება და ყინვა მინუს 35 გრადუსამდე ეცემა, 2 500 ლარის საწვავი მაინც გვჭირდება გასათბობად. წინსვლა არაფერში გვაქვს, მარტო უფრო უკან მივდივართ. შეხედეთ რა საცოდაობაა. წყალი ძალიან ცოტა გვაქვს, გზა კი საერთოდ არ გაგვაჩნია. ტენდერიც კი არ გამოცხადებულა ამდენი წელია, გზა მაინც რომ შეაკეთონ. გაზზე საუბარიც აღარ ღირს. ხალხი იცინის უკვე ჩვენზე, ,,მაგათ ნაკელი დაწვან, მაინც სამსარელები არიანო" - ამბობს ჰოვჰანეს ხაჩატურიანი.

,,სოფლის უპირველესი პრობლემა გაზია. მთელ ახალქალაქს აქვს ჩვენს გარდა. როცა ჯავახეთში გაზი შემოიყვანეს, მაშინაც ვთხოვეთ, ხელმოწერებიც შევაგროვეთ, მაგრამ ვის ვახსოვართ? მარტო წინასაარჩევნოდ ვახსენდებით. მთავრობა მაშინ მოდის, როცა ჩვენი ხმები ჭირდება, წლებია მხოლოდ გვპირდებიან, მაგრამ გაზი მაინც არავის შემოჰყავს. საქართველოს ევროპაში შესვლა უნდა და ჩვენ ჯერ ისევ წივას ვწვავთ - წუხს რომან ავაგიანი.

სომხები, ახალქალაქში კარნოს პროვინციიდან 1829-1830 წლებში გადმოსახლდნენ, 1836 წელს სოფელი იხტილა (პატარა სამსარი) დააარსეს. თავდაპირველად სამსარელები, მუდმივ საცხოვრებლად იხტილაში დასახლდნენ, შემდეგ ახლანდელ პატარა სამსარში გადასახლდნენ, რადგან მათ სოფლის სხვა მცხოვრებლებთან საყოფაცხოვრებო პრობლემები შეექმნათ. სწორედ, ამ დროიდან არსებობს პატარა და დიდი სამსარი. თითქმის საუკუნოვან სოფელში კი ამბობენ, რომ სოფელში ვითარება დიდად არ შეცვლილა. მოსახლეობის პრობლემების შესახებ ახალქალაქის მერიაში კარგად იციან, თუმცა ამბობენ, რომ მათ ჯადოსნური ჯოხი არ აქვთ.

,,მარტო პატარა სამსარში კი არა, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის 22 სოფელში არ არის გაზი. ეს ის სოფლებია, სადაც გაზის კომპანიას არ აწყობს ხარჯების გაწევა. ეს არის ძირითადი მიზეზი. სკოლა ორივე სამსარში გავარემონტეთ, გზაც გაკეთდა, რაზეც მილიონ ლარამდე თანხა დაიხარჯა. სველი წერტილები კეთდება. ახლა დიდ სამსარში ხიდის შეკეთება მიმდინარეობს, რომელიც ძლიერი სეტყვის გამო დაიშალა. 65 სოფელი აქვს ახალქალაქს, აქედან ვცდილობთ თითო პრობლემა მაინც გადავუჭრათ თითო სოფელს. რაც შეგვიძლია ვაკეთებთ, ერთი ხელის მოსმით სოფელში ყველა პრობლემა ვერ გადაიჭრება - ამბობს ახალქალაქის მერის მოადგილე შალვა ბალახაძე.

სოფელი პატარა სამსარი რეგიონის სხვა სოფლებისგან განსხვავებით, საინტერესო გამოქვაბულებით გამოირჩევა. ერთ-ერთი გამოქვაბულში პატარა ქვაჯვარები, ხატები და “ბიბლიაა” რუსულ ენაზე, რომელსაც ადგილობრივი მოსახლეობა ადგილს “რუსულ ტაძარს” ეძახის და მნახველებს არწმუნებენ, რომ ეს მე-11 საუკუნის ბიზანტიური ნაგებობაა.

გამოცემულია საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდისა და საქართველოს სტრატეგიის და განვითარების ცენტრის (GCSD) ფინანსური მხარდაჭერით. ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს ფონდისა და ცენტრის პოზიციას. შესაბამისად, ღია საზოგადოების ფონდი და საქართველოს სტრატეგიის და განვითარების ცენტრი არ არიან პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.