კოალიციური თუ ერთპარტიული მთავრობა - რა მივიღეთ არჩევნებით
19:20 / 30.11.2020
საქართველოს კოალიციური ხელისუფლება არასოდეს ჰყოლია. 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებმა, მანამდე კი კონსტიტუციაში შეტანილმა ცვლილებებმა შექმნა იმის შანსი, რომ ქვეყნის მთავრობის წევრები არა ერთ - დომინანტურ, არამედ არჩევნებში გამარჯვებულ სხვადასხვა პარტიას შეერჩია.
ოპოზიცია 2020 წლის არჩევნების შედეგებს არ ცნობს და პარლამენტში არ შედის, „ქართულმა ოცნებამ“ კი 150-დან 90 მანდატი მოიპოვა, რაც ზოგიერთი საქმიანობის შესასრულებლად საკმარისი არ არის. პოლიტიკური კრიზისის გასანეიტრალებლად, დიპლომატების დახმარებით, მხარეებს შორის მოლაპარკების მესამე რაუნდი გაიმართება.
„ლეგალურობის თვალსაზრისით საკანონმდებლო პროცესს პრობლემა არ შეექმნება, ლეგიტიმურობის თვალსაზრისით წინასწარ ძალიან ძნელია რაიმეს თქმა. ჩვენ არ ვიცით როგორ განვითარდება მოვლენები, აღიარებს თუ არა ხალხი პარლამენტის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებს“, - ამბობს კონსტიტუციოლოგი ვახუშტი მენაბდე.
„ქართული ოცნების“ მიერ აღებული 90 მანდატი საკმარისია, რომ მეათე მოწვევის პარლამენტი შეიკრიბოს და მუშაობა დაიწყოს, რადგან ამისთვის მინიმუმ, 76 დეპუტატია საჭირო. ამდენივე წევრის თანხმობა სჭირდება მთავრობისთვის ნდობის გამოცხადებას. თუმცა, მინიმუმ 100 დეპუტატია (მანდატების 2/3) საჭირო, რომ შემდეგი ცვლილებები განხორციელდეს:
• იმპიჩმენტის წესით საქართველოს პრეზიდენტის გადაყენებისთვის საჭიროა მინიმუმ, 100 დეპუტატის თანხმობა;
• ამდენივე დეპუტატის თანხმობაა საჭირო სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწასთან დაკავშირებული ორგანული კანონის დამტკიცებისთვის;
• კონსტიტუციური კანონის მიღებისთვის საჭიროა 113 დეპუტატის მხარდაჭერა;
• ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენასთან დაკავშირებული კონსტიტუციური კანონის მიღებას სჭირდება პარლამენტის 2/3 (ანუ 100 დეპუტატი).
• დროებითი საპარლამენტო საგამოძიებო კომისიის შესაქმნელად, საჭიროა რომ წევრთა ნახევარი მაინც ოპოზიციური პარტიებიდან იყოს.
• ახალი რეგლამენტის თანახმად, „ქართული ოცნება“ მხოლოდ ერთ ფრაქციას შექმნის, რადგან ერთი პოლიტიკური პარტიის წარდგენით არჩეულ პარლამენტის წევრებს უფლება არ აქვთ, შექმნან ერთზე მეტი ფრაქცია. პარტიებს, რომლებიც პარლამენტში მცირე მანდატებით მოხვდნენ, კანონი ნებას რთავს, ფრაქცია სხვა პარტიის წარმომადგენლების გაერთიანებით შექმნან.
• თუ ოპოზიცია პარლამენტში არ შევა და შესაბამისად, ფრაქციას არ შექმნის, მუდმივმოქმედი საპარლამენტო დელეგაციების შემადგენლობაში, ასევე ეუთოს, ნატოსა და ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეებში მათი წარმომადგენლები ვერ მოხვდებიან.
„საკონსტიტუციო უმრავლესობის გარდა, მმართველ პარტიას სხვა პრობლემა არ შეექმნება. ის უბრალოდ ვერ მოაგროვებს იმდენ ხმას, რამდენიც კონსტიტუციის შეცვლისთვისაა საჭირო. დანარჩენი საკითხები, ნებისმიერი გადაწყვეტილების მიღების შესაძლებლობა აქვს 90 დეპუტატს“, - ამბობს კონსტიტუციოლოგი ვახუშტი მენაბდე. მისი თქმით, ბოლო 20 წლის განმავლობაში, ქვეყანას მიეცა შანსი, რომ მრავალპარტიული პარლამენტი ჰყოლოდა, ოპოზიციის ბოიკოტით კი ეს ეჭვქვეშ დადგა.
ვახუშტი მენაბდე ამბობს, რომ "საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოცაცია" მუშაობს საკითხზე, რა შეიძლება იყოს შექმნილი პოლიტიკური კრიზისიდან გამოსავალი.
მომზადებულია საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდისა და საქართველოს სტრატეგიის და განვითარების ცენტრის (GCSD) ფინანსური მხარდაჭერით. ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს ფონდისა და ცენტრის პოზიციას. შესაბამისად, ღია საზოგადოების ფონდი და საქართველოს სტრატეგიის და განვითარების ცენტრი არ არიან პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.