მედია
„ჟურნალისტებისთვის დისკრიმინაციული გარემო შეიქმნება“ - როგორ იმუშავებს მედია საარჩევნოდ
დაახლოებით ერთ თვეში, ქვეყანაში წინა საარჩევნო კამპანია ოფიციალურად დაიწყება. ბერვად ადრე, ისევე როგორც არასამთავრობო ორგანიზაციებს, მედიებსაც მოუწევთ, მიიღონ გადაწყვეტილება, დაემორჩილონ პარლამენტის მიერ მიღებულ ე.წ „რუსულ კანონს“ და „აგენტებად“ დარეგისტრირდნენ, თუ უარი თქვან რეგისტრაციაზე და კიდევ უფრო რთულ პირობებში გააგრძელონ მუშაობა, ვიდრე აქამდე.
კანონის ამოქმედებამდე, სამცხე-ჯავახეთის ადგილობრივი მედიაორგანიზაციებს უკვე მიღებული აქვთ გადაწყვეტილება, რომ უცხო ქვეყნის ინტერესების გამტარებლად არ დარეგისტრირდებიან. ისინი თანხმდებიან, რომ ნებისმიერ შემთხვევაში წინასაარჩევნო კამპანიას და არჩევნების დღეს გააშუქებენ.
უცხო ქვეყნის ინტერესების გამტარებლად არ დარეგისტრირდება და შესაბამისად რთულ სამუშაო გარემოზე საუბრობს ჯავახეთის საინფორმაციო ცენტრის მთავარი რედაქტორი რიმა ღარიბიანი.
„სექტემბრის შემდეგ როგორ იქნება ყველაფერი ვერ გეტყვით, შეიძლება არჩევნებამდეც დავჯარიმდეთ დაურეგისტრირებლობის გამო და არც ამ ჯარიმის გადასახდელი ფული გვაქვს. შეიძლება რთულ ფინანსურ პერიოდში მოგვიწიოს მუშაობა, მაგრამ რაც არ უნდა მოხდეს ჩვენ აუცილებლად გავაგრძელებთ მუშაობას და გაჩერებას ან დახურვას არ ვაპირებთ“- გვეუბნება რიმა ღარიბიანი.
ღარიბიანი არ გამორიცხავს, რომ საარჩევნო პროცესების გაშუქების ხელის შეშლის მიზნით, ცესკომ მედიაორგანიზაციებს აკრედიტაცია არ მისცეს - „ჩვენ ფაქტობრივად ვერთვებით ომში და ვშიშობ, რომ დაბრკოლებებიც ბევრი იქნება, მაგალითად აკრედიტაციებზე, იმიტომ რომ არჩევნების გასაშუქებლად აუცილებელია აკრედიტაციის გავლა, სხვა შემთხვევაში ვერ გავაშუქებთ, ეს არც ჩვენთვის და არც ხელისუფლებისთვის კარგი არ იქნება“.
საარჩევნო პროცესში, მედიის წარმომადგენლების მიმართ დისკრიმინაციული გარემოს შექმნაზე საუბრობს ტელეკომპანია „მეცხრე არხის“ დირექტორი მაია იველაშვილი. მისი თქმით, ე.წ „რუსული კანონის“ გამო, ჟურნალისტების მიმართ ზეწოლა, პროფესიულ საქმიანობაში ჩარევა და ხელის შეშლა უფრო გამძაფრდება, ვიდრე აქამდე იყო.
„ვფიქრობ, რომ საარჩევნო პერიოდში, სამართლებრივ საკითხებზე მეტად, ჟურნალისტების სტიგმატიზება იქნება ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა. სექტემბრის დასაწყისიდან ორგანიზაციებს მოუწევთ რეგისტრაცია, ვინც უარს განაცხადებს, მათ მიმართ სავარაუდოდ გაიზრდება ის შეურაცხმყოფელი კამპანია, რომელიც როგორც მინიმუმ ,,სატელეფონო ზარების" დროს ვიხილეთ. შესაბამისად, ყველა ის ორგანიზაცია, ვინც კანონს არ დაემორჩილება, ადამიანურად უფრო დიდი საფრთხეების წინაშე აღმოჩნდება“ - გვეუბნება მაია იველაშვილი.
ე.წ „რუსულმა კანონმა“ როგორც არასამთავრობო ორგანიზაციების, ისე მედიის მდგომარეობა გააუარესა და კიდევ მეტი სირთულეებია მოსალოდნელი, მიაჩნიათ ტელეკომპანია ,,ბორჯომში". დირექტორი ეკა ნოზაძე მედიის მნიშვნელობაზე ამახვილებს ყურადღებას და ამბობს, რომ კანონის გავლენა აისახება, არამხოლოდ სამოქალაქო საზოგადოებაზე, არამედ თითოეულ მოქალაქეზე.
„ეს არ არის მხოლოდ მედიის ან სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების გამოწვევა. რეესტრში რეგისტრაცია ამ ეტაპზე, პირდაპირ ეხება დამოუკიდებელ მედიას და სამოქალაქო სექტორს, მაგრამ, საბოლოოდ აისახება ამ ქვეყნის მოქალაქეების უდიდეს ნაწილზე. ადამიანები უბრალოდ ვეღარ შეძლებენ განსხვავებული პოზიციის დაფიქსირებას, ვეღარ მიიღებენ უამრავ სერვისს, რომელსაც ახლა მედია თუ არასამთავრობო სექტორი სთავაზობს და რაც ყველაზე მთავარია ვეღარ მიიღებენ ობიექტურ, დაბალანსებულ ინფორმაციას“ - აღნიშნავს ეკა ნოზაძე და ამატებს, რომ ჯერ არ იცის რა სტატუსით და როგორ შეძლებს საარჩევნო პროცესებზე დაკვირვებას, თუმცა სხვა მედიის წარმომადგენლების მსგავსად ისიც ფიქრობს, რომ გარემო უსაფრთხო არ იქნება.
ათიათასობით მოქალაქის, საზოგადოებრივი და მედიაორგანიზაციების წინააღმდეგობის მიუხედავად, საქართველოს პარლამენტმა 14 მაისს კანონი "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" მაინც მიიღო, 28 მაისს კი საქართველოს პრეზიდენტის ვეტო დაძლია. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლების მტკიცებით, კანონის მიზანია, უცხოეთიდან შემოსული დაფინანსებები გამჭვირვალე იყოს.
კანონის მიხედვით, ის მედია და საზოგადოებრივი ორგანიზაციები, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს უცხოელი დონორებისგან იღებენ, იძულებულნი ხდებიან დარეგისტრირდნენ, როგორც "უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაცია", წინააღმდეგ შემთხვევაში დაჯარიმდებიან. მსგავსი კანონი 2012 წლიდან მოქმედებს რუსეთში. კანონის ამოქმედების შემდეგ ოკუპანტ ქვეყანაში მრავალი ორგანიზაცია დაიხურა. რუსეთში აღარ არსებობს დამოუკიდებელი მედია და სამოქალაქო საზოგადოება.
საქართველოში ე.წ „რუსული კანონის“ მიღებას დასავლეთის მხრიდან მძაფრი რეაქცია მოჰყვა. ევროკავშირმა თავდაცვის სამინისტროს 30 მილიონი ევრო უკვე გაუყინა, შეზღუდა ხელისუფლების პირებთან კონტაქტი. აშშ-მ კი სანქციები აამოქმედა და სამხედროების სწავლების პროგრამა შეაჩერა. ასევე, ცნობილი გახდა, რომ ევროკავშირთან ერთად, საქართველოსთვის ამ ეტაპზე ნატოს კარიც დაიხურა.
კანონის ამოქმედებამდე, სამცხე-ჯავახეთის ადგილობრივი მედიაორგანიზაციებს უკვე მიღებული აქვთ გადაწყვეტილება, რომ უცხო ქვეყნის ინტერესების გამტარებლად არ დარეგისტრირდებიან. ისინი თანხმდებიან, რომ ნებისმიერ შემთხვევაში წინასაარჩევნო კამპანიას და არჩევნების დღეს გააშუქებენ.
უცხო ქვეყნის ინტერესების გამტარებლად არ დარეგისტრირდება და შესაბამისად რთულ სამუშაო გარემოზე საუბრობს ჯავახეთის საინფორმაციო ცენტრის მთავარი რედაქტორი რიმა ღარიბიანი.
„სექტემბრის შემდეგ როგორ იქნება ყველაფერი ვერ გეტყვით, შეიძლება არჩევნებამდეც დავჯარიმდეთ დაურეგისტრირებლობის გამო და არც ამ ჯარიმის გადასახდელი ფული გვაქვს. შეიძლება რთულ ფინანსურ პერიოდში მოგვიწიოს მუშაობა, მაგრამ რაც არ უნდა მოხდეს ჩვენ აუცილებლად გავაგრძელებთ მუშაობას და გაჩერებას ან დახურვას არ ვაპირებთ“- გვეუბნება რიმა ღარიბიანი.
ღარიბიანი არ გამორიცხავს, რომ საარჩევნო პროცესების გაშუქების ხელის შეშლის მიზნით, ცესკომ მედიაორგანიზაციებს აკრედიტაცია არ მისცეს - „ჩვენ ფაქტობრივად ვერთვებით ომში და ვშიშობ, რომ დაბრკოლებებიც ბევრი იქნება, მაგალითად აკრედიტაციებზე, იმიტომ რომ არჩევნების გასაშუქებლად აუცილებელია აკრედიტაციის გავლა, სხვა შემთხვევაში ვერ გავაშუქებთ, ეს არც ჩვენთვის და არც ხელისუფლებისთვის კარგი არ იქნება“.
საარჩევნო პროცესში, მედიის წარმომადგენლების მიმართ დისკრიმინაციული გარემოს შექმნაზე საუბრობს ტელეკომპანია „მეცხრე არხის“ დირექტორი მაია იველაშვილი. მისი თქმით, ე.წ „რუსული კანონის“ გამო, ჟურნალისტების მიმართ ზეწოლა, პროფესიულ საქმიანობაში ჩარევა და ხელის შეშლა უფრო გამძაფრდება, ვიდრე აქამდე იყო.
„ვფიქრობ, რომ საარჩევნო პერიოდში, სამართლებრივ საკითხებზე მეტად, ჟურნალისტების სტიგმატიზება იქნება ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა. სექტემბრის დასაწყისიდან ორგანიზაციებს მოუწევთ რეგისტრაცია, ვინც უარს განაცხადებს, მათ მიმართ სავარაუდოდ გაიზრდება ის შეურაცხმყოფელი კამპანია, რომელიც როგორც მინიმუმ ,,სატელეფონო ზარების" დროს ვიხილეთ. შესაბამისად, ყველა ის ორგანიზაცია, ვინც კანონს არ დაემორჩილება, ადამიანურად უფრო დიდი საფრთხეების წინაშე აღმოჩნდება“ - გვეუბნება მაია იველაშვილი.
ე.წ „რუსულმა კანონმა“ როგორც არასამთავრობო ორგანიზაციების, ისე მედიის მდგომარეობა გააუარესა და კიდევ მეტი სირთულეებია მოსალოდნელი, მიაჩნიათ ტელეკომპანია ,,ბორჯომში". დირექტორი ეკა ნოზაძე მედიის მნიშვნელობაზე ამახვილებს ყურადღებას და ამბობს, რომ კანონის გავლენა აისახება, არამხოლოდ სამოქალაქო საზოგადოებაზე, არამედ თითოეულ მოქალაქეზე.
„ეს არ არის მხოლოდ მედიის ან სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების გამოწვევა. რეესტრში რეგისტრაცია ამ ეტაპზე, პირდაპირ ეხება დამოუკიდებელ მედიას და სამოქალაქო სექტორს, მაგრამ, საბოლოოდ აისახება ამ ქვეყნის მოქალაქეების უდიდეს ნაწილზე. ადამიანები უბრალოდ ვეღარ შეძლებენ განსხვავებული პოზიციის დაფიქსირებას, ვეღარ მიიღებენ უამრავ სერვისს, რომელსაც ახლა მედია თუ არასამთავრობო სექტორი სთავაზობს და რაც ყველაზე მთავარია ვეღარ მიიღებენ ობიექტურ, დაბალანსებულ ინფორმაციას“ - აღნიშნავს ეკა ნოზაძე და ამატებს, რომ ჯერ არ იცის რა სტატუსით და როგორ შეძლებს საარჩევნო პროცესებზე დაკვირვებას, თუმცა სხვა მედიის წარმომადგენლების მსგავსად ისიც ფიქრობს, რომ გარემო უსაფრთხო არ იქნება.
ათიათასობით მოქალაქის, საზოგადოებრივი და მედიაორგანიზაციების წინააღმდეგობის მიუხედავად, საქართველოს პარლამენტმა 14 მაისს კანონი "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" მაინც მიიღო, 28 მაისს კი საქართველოს პრეზიდენტის ვეტო დაძლია. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლების მტკიცებით, კანონის მიზანია, უცხოეთიდან შემოსული დაფინანსებები გამჭვირვალე იყოს.
კანონის მიხედვით, ის მედია და საზოგადოებრივი ორგანიზაციები, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს უცხოელი დონორებისგან იღებენ, იძულებულნი ხდებიან დარეგისტრირდნენ, როგორც "უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაცია", წინააღმდეგ შემთხვევაში დაჯარიმდებიან. მსგავსი კანონი 2012 წლიდან მოქმედებს რუსეთში. კანონის ამოქმედების შემდეგ ოკუპანტ ქვეყანაში მრავალი ორგანიზაცია დაიხურა. რუსეთში აღარ არსებობს დამოუკიდებელი მედია და სამოქალაქო საზოგადოება.
საქართველოში ე.წ „რუსული კანონის“ მიღებას დასავლეთის მხრიდან მძაფრი რეაქცია მოჰყვა. ევროკავშირმა თავდაცვის სამინისტროს 30 მილიონი ევრო უკვე გაუყინა, შეზღუდა ხელისუფლების პირებთან კონტაქტი. აშშ-მ კი სანქციები აამოქმედა და სამხედროების სწავლების პროგრამა შეაჩერა. ასევე, ცნობილი გახდა, რომ ევროკავშირთან ერთად, საქართველოსთვის ამ ეტაპზე ნატოს კარიც დაიხურა.
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
ხალხის აზრით
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
2
°C
ახალქალაქი
-3
°C
ასპინძა
3
°C
ადიგენი
10
°C
ბორჯომი
6
°C
თბილისი
5
°C
აბასთუმანი
0
°C
ბაკურიანი
0
°C
ნინოწმინდა
-3
°C
ვალუტა
AMD
1000
7.1574
EUR
1
2.9182
RUB
100
2.7683
TRY
1
0.0801
USD
1
2.8448
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
