Կորոնավիրուսից ապաքինված պացիենտներից շատերը հետագայում բախվում են առողջական տարբեր խնդիրների: Նրանցից ոմանք, կորոնավիրուսից մի քանի շաբաթ անց, դեռևս չեն վերականգնել համի ու հոտի զգացողությունը: Ոմանք ունեն հիշողության և անքնության հետ կապված խնդիներ: Բժիշկներն այս իրավիճակն անվանեցին հետկորոնավիրուսային շրջան:
Չնայած նրան, որ վիրուսը հաղթահարել են, բայցևայնպես, մարդկանց որոշակի կատեգորիա չկարողացավ ամբողջությամբ վերականգնվել: Նրանցից շատերը նշում են, որ ունեն խնդիրներ, որոնք նախկինում անգամ չեն անհանգստացրել:
Ցիրա Մեսխիշվիլին այն մարդկանց թվում է, ովքեր ապաքինվել են վարակից, որից հետո նրանց առողջական վիճակը բարդացել է: «Տոլերանտ» միության ղեկավարն ասում է, որ վիրուսը հաղթահարել է նոյեմբերին, սակայն չկարգավորվող արյան ճնշումը, սրտի աշխատանքի արագացումը, անքնությունն ու անընդհատ հոգնածության զգացումը դեռ անհանգստացնում են:
«Ես տեսել եմ կորոնավիրուսի բոլոր նշաններն ու դժվարությունները: Թոքաբորբ, համի և հոտի կորուստ, չոր և թաց հազ, շնչառության պակաս, լուծ, սրտխառնոց: Անցել եմ այս փուլերը և մինչ այժմ բարդություններ ունեմ: Ապաքինվել են, բայց հնարավորինս հոգ եմ տանում իմ մասին, դուրս եմ գալիս շնչադիմակով, հետևում եմ բոլոր կանոնակարգերին», - ասում է Ցիրա Մեսխիշվիլին:
Նա բնակչությանը խորհուրդ է տալիս ապաքինվելուց հետո անցնել մանրակրկիտ հետազոտություն:
Ի տարբերություն Ցիրա Մեսխիշվիլիի, Նաթիա Ամբրոլաձեի մոտ կորոնավիրուսն ընթացել է համեմատաբար թեթև կերպով, սակայն խնդիրներ միևնույն է հետևեցին: Ասում է, որ վիրուսն անցել է մոտ երկու ամիս առաջ, բայց մինչ օր թուլությունն ու գլխացավերը անհանգստացնում են: Նա այս դժվարությունները փորձում է հաղթահարել իր ընկեր բժիշկների օգնությամբ:
«Բժիշկներին չեմ դիմել, միայն հեռախոսային խորհրդատվություն եմ ունեցել»,- ասում է Նաթիա Ամբրոլաձեն:
Նա գիտի, որ հետկորոնավիրուսային շրջանը կարող է շարունակվել մոտ 3 ամիս: Հետևում է գործընթացին և հուսով է, որ այս ժամանակահատվածից հետո նա կվերադառնա իր հին կարգավիճակին:
Որո՞նք են այն ախտանշանները, որոնք ամենից հաճախ անհանգստացնում են բուժված մարդկանց և ի՞նչ խնդրի հետ են բախվում – այս հարցերով սոցիալական ցանցի միջոցով դիմեցինք հասարակությանը: Նրանց մեծ մասը միաձայն հաստատում են, որ կորոնավիրուսն հաղթահարելուց հետո, դժվարացան ապաքինվել, քանի որ այլ խնդիրներ առաջ եկան:
«Արդեն երեք ամիս անցել է վարակվելուց հետո: Ճիշտ է, համ զգում եմ, բայց հոտառությունս դեռ չի վերականգնվել: Բացի սրանից, ոտքերիս և գլխացավից հաճախ եմ բողոքում»,- ասում է Նելի Արսենյանը:
«Նոյեմբերին ապաքինվեցի, բայց չնայած սրան, կրկին զգում եմ թուլություն, մինչ օրս սարսափելի ցավում են ոտքերս, ձեռքերս»,- ասում է կորոնավիրուսից ապաքինված՝ Յուլիա Գուրենցովան:
«Բողոքում եմ հիշողության վատթարացումից: Ես ընդունեցի ձկան յուղ և վիտամին Դ: Հոտն և համը զգում եմ նույնպես, վիտամիններ խմելուց անմիջապես հետո: Խորհուրդ եմ տալիս զբաղվել ավելի շատ ֆիզիկական ակտիվություններով, այսպիսով հեշտությամբ կհաղթահարեն հետկովիդային շրջանը», - վստահեցնում է Թամար Լոմիձեն:
Համաճարակաբան՝ Մաիա Բուծաշվիլին ասում է, որ հետկովիդային դժվարությունները կարող են ձգձգվել մինչև երեք ամիս և մարդկանց հաճախ հարկավոր է բժիշկների օգնությունը, քանի որ բացի կովիդից, նրանք ունեն առողջական այլ խնդիրներ: Իսկ կորոնավիրուսից հետո իրավիճակը կամաց-կամաց էլ ավելի է բարդանում:
«Հաճախ հետկովիդային շրջանում մարդին սրտանոթային խնդիրներ են ունենում: Դժգոհում են սրտի արագ աշխատանքից և դա հաճախ կապված է հենց հետկովիդային ախտանշանների հետ:
Նկատվում է նաև մազաթափություն, ուժեղ ընդհանուր թուլություն, որոշ մարդիկ աղեստամոքսային խնդիրներ ունեն, և կովիդից հետո այդ խնդիրները պահպանվում են երկար ժամանակ», - պարզաբանում է համաճարակաբանը:
Հետկովիդային խնդիրներից մեկը անքնությունն է, որը երեք ամիս անց կանցնի, բայց եթե այս զգացմունքը չկորչի, Մայա Բուծաշվիլին բնակչությանը խորհուրդ է տալիս դիմել բժշկի:
Քանի որ հազվադեպ, բայց այնուամենայնիվ կա կորոնավիրուսով վերաինֆեկցիայի վտանգ, համաճարակաբանները հորդորում են սրտանոթային հիվանդություն ունեցող հիվանդներին ցուցաբերել ծայրահեղ զգուշություն և կանոնակարգերի խիստ պահպանում:
«Հետկորոնավիրուսային ախտանշաններ ունեցող անձինք պետք է սովորական կերպով շարունակեն ապրել, նրանց առօրյաում ոչինչ չի փոխվում: Սրա հետ մեկտեղ, նրանք պետք է պահպանեն բոլոր կանոնակարգերը»,- նշում է Մաիա Բուծաշվիլին:
Փորձագետները ապաքինվածներին հորդորում են լինել ուշադիր: Ըստ նրանց, հետկովիդային իրավիճակը նույն զգուշացման կարիքն ունի, ինչ կորոնավիրուսայինը: Հաճախ է պատահում, որ ապաքինված հիվանդներից ոմանք կրկին դիմում են բժիշկներին ՝ նույն կամ տարբեր գանգատներով: Ախտանիշները ի հայտ են գալիս ապաքինվելուց անմիջապես հետո, ուստի պացիենտները կրկին վերադառնում են հիանդանոցներ:
Վրաստանում հետկորոնավիրուսային ախտանշաններն անհանգստացնում են ապաքինված պացիենտների մոտ 20%-ին:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.