საქართველოსა და სომხეთის კულტურული სფეროების წარმომადგენლები  ახალციხეს ესტუმრნენ. კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალურმა  დირექტორმა და  სოხეთის კულტურის მინისტრის მოადგილემ, არევიკ სამუელიანმა   არაოფიციალური  ვიზიტის ფარგლებში რაბათის ისტორიული  კომპლექსი  დაათვალიერეს.

 არაოფიციალური  ვიზიტით, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალური დირექტორი, სომხეთის კულტურის მინისტრის მოადგილესთან არევიკ სამველიანთან ერთად ახალციხის ისტორიულ კომპლექსს სტუმრობს. ნიკოლოზ ანთიძესთან ერთად  ახალციხის ციხის ტერიტორიაზე კულტურის სამინისტროს სხვა წარმომადგენლებიც იმყოფებიან. სტუმრებს ახალციხის მერმა,  გიორგი კოპაძემ უმასპინძლა, ისინი ჯერ ახალციხისა და ტაო-კლარჯეთის მიტროპოლიტს მეუფე თეოდორეს რეზიდენციას ეწვივნენ,  შემდეგ კი კათოლიკური ეკლესია მოინახულეს. ამ წუთებში სტუმრები ახალციხის ციხეს ათვალიერებენ. როგორც “მეცხრე არხისთვის” გახდა ცნობილი, საქართველოსა და სომხეთის კულტურის სამინისტროს წარმომადგენელბი ვარძიის მონახულებასაც გეგმავენ.

ტელეკომპანია „მეცხრე არხი” , “მესხური ფესტივალისათვის” მზადებას აგრძელებს. ღონისძიებაში  სამცხე–ჯავახეთის  ჭადრაკის ფედერაციაც ჩაერთო. ფედერაციის თავმჯდომარის განმარტებით, 6– 7 სექტემბერს სპორტის ამ სახეობაში ბლიც-ტურნირი ჩატარდება, რომელშიც მონაწილეობა ნებისმიერ მსურველს შეეძლება.

          17 ივლისს, საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროსა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის გაფორმდა ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი ეკლესიის მფლობელობაში არსებული კულტურული მემკვიდრეობის დაცვისა და მოვლა-პატრონობის შესახებ. დოკუმენტს ხელი მოაწერეს კულტურის მინისტრმა გურამ ოდიშარიამ და ახალციხისა და ტაო-კლარჯეთის მიტროპოლიტმა, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ქორეპისკოპოსმა თეოდორემ. ღონისძიებას დაესწრნენ საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალური დირექტორი ნიკოლოზ ანთიძე, ევროკავშირის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი ფილიპ დიმიტროვი, იტალიის ელჩი ფედერიკა ფავი და სხვა მაღალი რანგის სტუმრები. 2002 წლის 14 ოქტომბერს დადებული კონკორდატის (კონსტიტუციური შეთანხმება საქართველოს სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის) შემდეგ სახელმწიფოსა და ეკლესიას შორის პირველად იდება მარეგულირებელი დოკუმენტი კულტურული მემკვიდრეობის სფეროში. მემორანდუმი ევროკავშირის საჯარო სამსახურების დაძმობილების პროექტის (თვინინგი) ფარგლებში ფორმდება, რომელიც 2013 წლის 11 ივნისიდან კულტურული მემკვირეობის დაცვის ეროვნულ სააგენტოში ხორციელდება. გამოცდილებისა და კვალიფიკაციიდან გამომდინარე ევროკავშირის წევრი ქვეყნებიდან პროექტის ძირითად პარტნიორებად შერჩეულ იქნა იტალიის კულტურული მემკვიდრეობის, კულტურული საქმიანობისა და ტურიზმის სამინისტრო და დანიის კულტურის სააგენტო.

   ვარძიის კონსერვაციის სტრატეგიის დოკუმენტი და სამოქმედო გეგმა უკვე მზად არის. კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალური დირექტორის ნიკა ანთიძის ინიციატივით, ისტორიული ძეგლის  გადარჩენის საკოორდინაციო საბჭო შეიქმნება, როემლიც ქვეყნის დარგობრივ სპეციალისტებს გააერთიანებს. ნიკა ანთიძის ხელმძღვანელობით სწორედ საბჭო გადაწყვეტს და კურირებას გაუწევს იმ კონკრეტულ ქმედებებს და პროცესებს, რომელიც ვარძიის – მუზეუმ ნაკრძალში 7-9 ივლისს სამ დღიან კონფერენციაზე შეკრებილმა სპეციალისტებმა განსაზღვრეს და ჩამოაყალიბეს. ვარძიის კლდის საკონსერვაციო საჭიროებების განსასაზღვრად და შესაბამისი კომპლექსური ქმდებების დასაგეგმად, ეროვნული სააგენტოს კოორდინერებით – მოხდება ინტერდისციპლინარული ჯგუფის ჩამოყალიბება და საერთაშორისო ექსპერტებისა და ინსტიტუტების ჩართულობით, მოხდება ვარძიის კლდეში ნაკვეთი კომპლექსის გეოლოგიური პრობლემების დიაგნოსტიკა და შესაბამის საკონსერვაციო მეთოდოლოგიის შემუშავება. საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ეროვნული სააგენტო 2012 წლიდან თანამშრომლობს იტალიის გარემოს დაცვისა და კვლევის ინსტიტუტთან (ISPRA) და მეწყერების და კულტურული და ბუნებრივი მემკვიდრეობის ქსელის (რომელიც აერთიანებს მეწყერების საერთაშორისო კონსორციუმს (ICL), კატასტროფების შემცირების საერთაშორისო სტრატეგიის ორგანიზაციას (ISDR) და მეწყერების საერთაშორისო პროგრამას (IPL)), წამყვან სპეციალისტებთან.

ბორჯომ – ბაკურიანის მატარებლის სამ ვაგონში თანამედროვე ხელოვნების ნამუშევართა გამოფენა გაიმართა. აქ განთავსდებული სხვადასხვა მედიაში შესრულებული ნამუშევრების– კერძოდ, ინსტალაციის, ვიდეოს, საუნდისა და ფოტოგრაფიის ნახვა ნებისმიერ მსურველს შეეძლო. გამოფენას ორგანიზება ჯგუფმა, სახელწოდებით ,,მოიარემ” გაუწია. მასში 4 ხელოვანია გაერთიანებული.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმის და ავსტრალიის მელბურნის უნივერსიტეტის ერთობლივმა საერთაშორისო არქეოლოგიურმა ექსპედიციამ ასპინძის მუნიციპალიტეტის სოფელ ჭობარეთში  ტერასულ ნამოსახლარს მიაკვლია. არქეოლოგები სამუშოებს დაახლოებით ორ კვირაში დაასრულებენ.

ახალციხეში ტურისტული სეზონი აქტიურ ფაზაში შევიდა –  ივლისის თვის მონაცემებით,  მარტო ახალციხის ციხეს 57 000-მდე დამთვალიერებელი ესტუმრა, თუმცა გასული წლის იმავე პერიოში რაბათის კომპლექსს შედარებით მეტი ვიზიტორი სტუმრობდა.

როგორი უნდა იყოს „მესხური ფესტივალი” – ამ კითხვით ტელეკომპანია „მეცხრე არხმა”  საზოგადოებას მიმართა. ადგილობრივების აზრით, იმისთვის რომ ფესტივალმა რეგიონში ადგილი დაიმკვიდროს ყველა თაობის ინტერესები უნდა იყოს გათვალისწინებული. ამისთვის კი ისინი “მეცხრე არხს” საკუთარ მოსაზრებებს სთავაზობენ.

კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ორგანიზებით, ვარძიაში კონფერენცია გაიმართა. მის მიზანს კომპლექსში ქვათა ცვენის შეჩერება და ძეგლის შენარჩუნება წარმოადგენდა. შეხვედრა კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრმა, გურამ ოდიშარიამ გახსნა.

    ვარძიაში ისტორიული ძეგლის გადარჩენის მიზნით კონფერენცია მიმდინარეობს, რომელიც საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრმა გურამ ოდიშარიამ და კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალურმა დირექტორმა ნიკა ანთიძემ გახსნეს. კონფერენციაზე ქართველ მომხსენებლებთან ერთად იმყოფება ახალციხისა და ტაო–კლარჯეთის მიტროპოლიტი თეოდორეც.  საგანგებო სტუმრის სტატუსით კი იტალიის გეოლოგიური კვლევის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, იუნესკოს კონსულტანტი, მეწყერების საერთაშორისო კონსორციუმის ვიცე-პრეზიდენტი კლაუდიო მარგოტინია მიწვეული. კონფერენციაზე განხილული იქნება სამოქმედო გეგმა, რომლის მიზანსაც ვარძიის, როგორც კულტურული მემკვიდრეობის მნიშვნელობანი ძეგლის გადარჩენა წარმოადგენს. “ვარძია ჩვენი ქვეყნის ერთ–ერთი უმმნიშვნელოვანესი კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლია . მრავლად არის პრობლემები ვარძიაში. ამიტომ მეორედ ტარდება ასეთი კონფერენცია, რომელიც ეძღვნება ვარძიის პრობლემებს. მე ვფიქრობ, რომ წლევანდელი კონფერენცია ქმედით ნაბიჯებზე იქნება გათვლილი, რაც გულისხმობს, რომ ვიწყებთ მენეჯმენტ გეგმის შემუშავებას, ვარძიის დოკუმენტირებას და რისი მთავარი შემადგენელი ნაწილიც იქნება მისი კონსერვაციის გეგმა. კონსერვაციის გეგმა გულისხმობს ძეგლის გამაგრებას, შენარჩუნებას იმ სახით რა სახითაც მოვიდა ჩვენამდე. ზოგადად მენეჯმენტ გეგმა ეს არის მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის მოთხოვნა და საერთოდ, საერთაშორისო სტანდარტი. მოგეხსენებათ, ძეგლი ნომინირებულია და ჩვენი მიზანია, იგი უკვე შევიდეს მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის სიაში. ეს ძალიან დიდი წინ გადადგმულ ნაბიჯად შეიძლება ჩაითვალოს ვარძიისთვის” – განაცხადა კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალურმა დირექტორმა ნიკა ანთიძემ. ვარძიაში ქვათა ცვენის შეჩერებისა და მისი გადარჩენის მიზნით, სამდღიანი ვორქშოპი 7 ივლისს დაიწყო, რომელსაც ორგანიზებას კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტო უწევს.

   კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ინიციატივითა და  ორგანიზებით 7-9  ივლისს ვარძიის მუზეუმ-ნაკრძალში სამდღიანი ვორქშოპი იმართება. ხვალ კონფერენციას კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრი გურამ ოდიშარია და კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალური დირექტორი ნიკა ანთიძე ოფიციალურად გახსნიან. კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული  სააგენტოს მთავარი  მიზანი კლდეში ნაკვეთ უნიკალურ კომპლექსში ქვათა ცვენის შეჩერება და ძეგლის სიცოცხლის გახანგრძლივებისთვის  მსოფლიო საუკეთესო გამოცდილების გაზიარებაა. კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალური დირექტორის თქმით, ვარძიის გადარჩენისთვის  ქართველ, დარგობრივ  სპეციალისტთა გაერთიანება და დღემდე არარსებული –  ვარძიის საკონსერვაციო დოკუმენტის შექმნა მნიშვნელოვანია, რომელიც ვარძიის მართვის გეგმის მომზადების მთავარი საფუძველი გახდება. ვორქშპის სპეციალური სტუმარი  იტალიის გეოლოგიური კვლევის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, იუნესკოს კონსულტანტი, მეწყერების საერთაშორისო კონსორციუმის ვიცე-პრეზიდენტი კლაუდიო მარგოტინია.   სამუშაო დღე  მისი პრეზენტაციითა და დისკუსიით დასრულდება. პრეზენტაციის თემაა „ვარძიის ამჟამინდელი პრობლემური საკითები და შემოთავაზებული ქმედებები. ვარძიის კლდეში ნაკვეთი კომპლექსის საკონსერვაციო გეგმის სამოქდემო გეგმის შემუშავება“.

ახალციხის თოჯინების თეატრი მაყურებელს ელის

30 ივნისს ასპინძის კულტურის სახლში საქველმოქმედო კონცერტი გაიმართება. ღონისძიებაზე შემოსული თანხა 17 წლის ირაკლი მელიქიძის მკურნალობას მოხმარდება, რომელსაც ხერხემლისა და კისრის ტრამვაა აქვს მიღებული და სუნთქვის აპარატზეა შეერთებული. დაზიანება ახალგაზრდამ სკოლის დამთავრების შემდეგ კლასელებთან ერთად მარტვილში ყოფნისას მიიღო, რა დროსაც იგი ჩანჩქერში ჩავარდა. საქველმოქმედო ღონისძიება ასპინძის ჯგუფი “უ”-ს ორგანიზებით გამართება, რომელშიც მონაწილეობას  სიმღერის ადგილობრივი ანსამბლები მიიღებენ.  კონცერტზე საკუთარ ლექსებს  ახალგაზრდა პოეტებიც  წაიკითხავენ . ღონისძიება 20:00 საათზე დაიწყება, ბილეთის ღირებულება 1 ლარია.

კულტურულიმემკვიდრეობისდაცვისეროვნულისააგენტო სამცხე–ჯავახეთში ისტორიული ძეგლების გადარჩენის პროგრამას ახორციელებს. მის ფარგლებში ამ დროისათვის რეგიონში არსებული ორი ტაძრის – სოფელ თისელის გუმბათოვანი ეკლესიისა და საფარის მთავარი ტაძრისა და სამრეკლოს რეაბილიტაცია მიმდინარეობს. სამუშაოები დღეს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს პირველმა პირებმა მოინახულეს.

საქველმოქმედო ღონისძიება ახალციხეში. სტუდია „პალიტრის“ მოსწავლეებმა  კონცერტი ჩაატარეს და ადგილობრვებს საკუთარი რეპერტუარი  წარუდგინეს. საღამო მესხეთის სახელმწიფო პროფესიულ  დრამატულ თეატრში გაიმართა. სტუდია“ პალიტრის“ ხელმძღვანელის განმარტებით გაყიდული ბილეთებიდან  შემოსული თანხა არალში წმინდა ნინოს სახლეობის ტაძართან არსებული საინტეგრაციო ცენტრის აღსაზრდელებს გადაეცემათ.

ახალციხის სამუსიკო სკოლაში, ცნობილი ქართველი კომპოზიტორის, ნუნუ გაბუნიას  შემოქმედებითი საღამო გაიმართა. ერთი საათის განმავლობაში მოსწავლეებმა ნუნუ გაბუნიას მიერ დაწერილი სიმღერები  და სხვადსხვა მუსიკალური ნაწარმოები შეასრულეს.

„ოცნების ქალაქი” – ამ სახელწოდებით  ახალციხის ცენტრალურ სკვერში ღონისძიება გაიმართა.  საღამოს ორგანიზება ახალციხის „ქართული ოცნების” ახალგაზრდულმა ფრთამ გაუწია. კოცერტში მონაწილეობა სხვადასხვა ფოლკლორულმა და ქრორეოგრაფიულმა ანასმბლებმა მიიღეს.  

ხელოვნების ნიმუშების გამოფენა  სამხატვრო სკოლაში.  დაწესებულების აღსაზრდებელმა დღეს საკუთარი ხელნაკეთი  ნივთები ახალციხელებს უჩვენეს. ღონისძიებას ადგილობრივი სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები, სკოლის დირექტორები და სამთავრობო სტრუქტურის წარმომადგენლებიც დაესწრნენ.